Hôm nay,  

Viễn Vọng Kính Không Gian James Webb: Vén Màn Bí Mật Một Vũ Trụ Sơ Khai Phức Tạp

23/12/202200:00:00(Xem: 3299)
Kinh vien vong 1
(Nguồn: JAMES WEBB SPACE TELESCOPE – NASA)
 
Để có thể biết điều gì đã xảy ra trong những năm đầu tiên của vũ trụ, chúng ta sẽ cần một cái viễn vọng kính không những phải rất lớn mà còn phải rất chuyên dụng. Với các nhà thiên văn học và những người yêu thích tìm hiểu về vũ trụ: Đáng mừng thay! Thế giới có một cái viễn vọng kính như vậy – Viễn Vọng Kính Không Gian James Webb.
 
Trong tập podcast của “The Conversation Weekly” tuần này, ba chuyên gia nghiên cứu là Jeyhan Kartaltepe (Giảng sư Vật lý Thiên văn, Viện Công nghệ Rochester), Jonathan Trump (Giảng sư Vật lý, Trường Connecticut) và Michael J. I. Brown (Giảng sư Thiên văn học, Trường Monash) sẽ nói về những điều mà các nhà thiên văn học đã phát hiện về các thiên hà đầu tiên trong vũ trụ, cũng như những dữ liệu thu được từ James Webb chỉ trong vỏn vẹn sáu tháng đã thay đổi thiên văn học như thế nào.
 
Viễn Vọng Kính Không Gian James Webb được phóng thành công vào không gian vào ngày 25 tháng 12 năm 2021. Sau khoảng sáu tháng di chuyển, thiết lập và hiệu chuẩn, viễn vọng kính đã bắt đầu thu thập dữ liệu và NASA đã công bố những hình ảnh tuyệt đẹp đầu tiên.
 
Một trong những biệt danh của Webb là “viễn vọng kính ánh sáng đầu tiên,” do Webb được thiết kế đặc biệt để có thể nhìn xa nhất vào những ngày đầu tiên của vũ trụ và phát hiện một số ánh sáng khả kiến đầu tiên.
 
Kinh vien vong 2
(Nguồn: JAMES WEBB SPACE TELESCOPE – NASA)
 
Quý vị có thể thấy những thiên hà này trong những hình ảnh mà NASA đã công bố. Jonathan Trump, một nhà thiên văn học tại Trường Connecticut, là một trong những nhóm nghiên cứu về một số dữ liệu ban đầu của James Webb. Ông có xem trực tiếp buổi công bố những hình ảnh đầu tiên và nhận thấy một số điều mà nhiều người có thể đã bỏ qua. Ông nói: “Ở hậu cảnh, đằng sau những vòng cung và hình xoắn ốc tuyệt đẹp cũng như các thiên hà hình elip khổng lồ là những vệt màu đỏ nhỏ xíu. Đó là điều tôi quan tâm nhất, bởi vì đó là một trong những thiên hà đầu tiên trong vũ trụ.”
 
Được nhìn thấy bất kỳ thiên hà nào trong số những thiên hà này từ những ngày đầu tiên của vũ trụ sẽ rất thú vị, nhưng ngay từ đầu, Jeyhan Kartaltepe, một nhà thiên văn học tại Viện Công Nghệ Rochester, đã nhận ra một số điều ‘thú vị’ khi bắt đầu tìm hiểu dữ liệu.
 
Bà giải thích: “Một trong những điều chúng tôi nhận ra là có nhiều thiên hà hơn những gì chúng ta nghĩ.” Ngoài việc nghiên cứu xác định những thiên hà sơ khai, Kartaltepe còn sử dụng độ phân giải đáng kinh ngạc của Webb để nghiên cứu cấu trúc và hình dạng của chúng. Bà nói: “Chúng tôi hy vọng sẽ có các đĩa (discs), bởi vì đĩa hình thành khá tự nhiên trong vũ trụ, bất cứ khi nào có thứ gì đó đang quay. Nhưng thực tế lại có rất nhiều đĩa, khá là ngạc nhiên.”
 
Ngoài việc ghi nhận hình dạng của các thiên hà trong vũ trụ sơ khai, các nhà thiên văn học như Jonathan Trump cũng sẽ bắt đầu đánh giá thành phần hóa học của các thiên hà này. Ông thực hiện việc này bằng cách tìm hiểu quang phổ ánh sáng mà James Webb đang thu thập. Ông cho biết: “Chúng tôi quan sát những thiên hà xa xôi và tìm kiếm những kiểu vạch phát xạ đặc biệt. Chúng tôi thường gọi chúng là dấu vết hóa học (chemical fingerprint) vì nó thực sự giống dấu vết đặc biệt của các nguyên tố cụ thể trong chất khí trong một thiên hà.”
 
Vũ trụ bắt đầu chỉ với hydro và heli, nhưng khi các ngôi sao hình thành và hợp nhất các nguyên tố lại với nhau, các nguyên tố lớn hơn, nặng hơn bắt đầu xuất hiện và nằm vào bảng tuần hoàn như ngày nay. Và cũng giống như Kartaltepe, Johnathan Trump đang tìm ra bằng chứng cho thấy mọi thứ diễn ra trong vũ trụ sơ khai nhanh hơn dự đoán của các nhà thiên văn học. Ông nói: “Tôi từng đoán rằng vũ trụ sẽ phải chật vật để tạo ra các nguyên tố và xây dựng mọi thứ. Nhưng những gì chúng tôi phát hiện ra lại không phải vậy. Thay vào đó, vũ trụ có vẻ như đã tiến triển khá nhanh.”
 
Kinh vien vong 3
(Nguồn: JAMES WEBB SPACE TELESCOPE – NASA)
 
Những khám phá của James Webb đã thay đổi cách suy nghĩ của các nhà thiên văn học về vũ trụ sơ khai và thách thức phần lớn lý thuyết hiện có. Nhưng phần thực sự thú vị là chúng ta mới bắt đầu thấy được khả năng của chiếc viễn vọng kính này, theo Michael Brown, một nhà thiên văn học tại Trường Monash.
 
Brown giải thích: “Tôi đã tham gia vào các bài nghiên cứu khoa học chỉ sử dụng dữ liệu trong vài phút. Chất lượng hình ảnh tốt đến mức chỉ vỏn vẹn vài phút cũng đủ để có được những điều tuyệt vời.” Nhưng Webb sẽ sớm bắt đầu thực hiện các cuộc khảo sát tiếp theo, chụp ảnh trường sâu và dõi lên bầu trời trong nhiều ngày và thậm chí nhiều tuần. Trong những tháng, năm và thập niên tới, Webb sẽ tiếp tục mang đến cho các nhà thiên văn học nhiều điều để nghiên cứu và dĩ nhiên, họ rất phấn khích. “Mọi bí ẩn phức tạp đều đang ở đó, và những gì chúng ta đã khám phá ít ỏi như vài giọt nước giữa đại dương. Đây sẽ là thứ mà thế hệ trẻ sẽ cống hiến tiếp tục. Thật tuyệt vời.”
 
Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “How the James Webb Space Telescope has revealed a surprisingly bright, complex and element-filled early universe” của Daniel Merino & Nehal El-Hadi, được đăng trên trang TheConversation. Tập podcast này do Katie Flood và Daniel Merino sản xuất, với thiết kế âm thanh bởi Eloise Stevens. Nội dung được viết bởi Katie Flood và Daniel Merino. Mend Mariwany là nhà sản xuất điều hành của chương trình. Nhạc chủ đề là của Neeta Sarl. Quý vị muốn nghe toàn bộ tập podcast này để hiểu thêm có thể bấm vào link này.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Kết quả bầu cử tính vào sáng sớm Thứ Tư 6/3/2024. Cựu Tổng thống Donald Trump đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở 11 tiểu bang và đang dẫn đầu ở một số tiểu bang khác vào ngày Siêu Thứ Ba hôm qua trong khi Nikki Haley giành chiến thắng trong cuộc đua sít sao ở Vermont. Dự kiến hôm nay, Thứ Tư 6/3/2024, Haley sẽ tuyên bố rút lui ra khỏi cuộc tranh cử Cộng Hòa. Trong khi đó, Tổng thống Joe Biden đã sẵn sàng giành lấy hầu hết các đại biểu Đảng Dân chủ ở các tiểu bang.
Jeff Bezos lại là nhà vô địch, soán ngôi Elon Musk để trở thành người giàu nhất thế giới. Báo The Wall Street Journal đưa tin, cho biết giá trị tài sản ròng của người sáng lập Amazon đã đạt mức 200 tỷ USD - tương đương với tổng sản phẩm quốc nội của cả nước Hy Lạp - vào hôm thứ Hai. Trong khi đó, Musk chỉ có thể tự hào về tài sản trị giá khoảng 198 tỷ USD.
Tình trạng bão tuyết tấn công miền Bắc California vào những ngày cuối tuần-- Thứ Bảy và Chủ Nhật -- với những cơn gió dữ dội và tuyết rơi dày đặc trên các rặng núi xuống các thung lũng. Bản tin sáng Chủ Nhật các đài truyền hình Bắc California ghi rằng khoảng 6,5 triệu người đang nhận cảnh báo thời tiết mùa đông trên khắp Mountain West, trong khi cảnh báo bão tuyết vẫn còn hiệu lực đối với khu vực Sierra Nevada.
Kẻ bạo loạn đầu tiên vào tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ trong vụ tấn công ngày 6 tháng 1/2021 đã bị kết án hôm thứ Sáu với cáo buộc tấn công cảnh sát và cản trở Quốc hội chứng nhận chiến thắng bầu cử năm 2020 của Tổng thống Biden. Michael Sparks, 46 tuổi, ở Kentucky, đã nhảy qua cửa sổ vỡ vụn ngay sau khi một kẻ bạo loạn khác đập vỡ nó bằng lá chắn chống bạo động bị đánh cắp. Sau đó, Sparks cùng với những kẻ bạo loạn khác đuổi theo một cảnh sát chạy lên cầu thang, một trong những hình ảnh đau buồn nhất về cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Một cựu đại sứ Mỹ sẽ nhận tội làm gián điệp cho cơ quan tình báo Cuba trong nhiều thập niên. Manuel Rocha, 73 tuổi, nói với thẩm phán hôm thứ Năm rằng ông sẽ thừa nhận một số cáo buộc liên bang về âm mưu hoạt động như một đặc vụ của chính phủ nước ngoài, có khả năng phải đối mặt với mức án vài năm tù. Theo FBI, hành vi hai mặt của Rocha ít nhất đã có từ năm 1981, năm ông ta gia nhập cơ quan ngoại giao Hoa Kỳ, bao gồm việc cung cấp thông tin sai lệch cho các quan chức Hoa Kỳ và gặp gỡ các điệp viên Cuba.
Nếu bạn đọc cảm thấy đời sống vợ chồng dường như thiếu thứ gì đó, chưa được hạnh phúc, hoặc kém may mắn, hạnh phúc còn xa vời, hoặc tệ hơn, bạn chưa biết hạnh phúc là gì, xin tiếp tục đọc. Ngược lại, nếu bạn tin rằng, đã có nhiều hạnh phúc, xin dừng ở đây. Giới hạn trong cõi tình nam nữ, có tình yêu, tình dục và ái tình. Nếu ví tình vợ chồng như đồng tiền vàng, thì tình yêu và tình dục là hai mặt sấp ngửa của đồng tiền. Tình yêu và tình ái, giống nhau, vì theo tiếng hán việt, yêu và ái đồng nghĩa. Tuy nhiên, trong đời sống hàng ngày, tình yêu và ái tình có chỗ khác biệt, có ngụ ý khác nhau, dù có chung chữ tình. Con người là sinh vật biết truyền giống và có trí khôn. Vì vậy, phương tiện truyền giống là yêu và dục, bản năng có từ bẩm sinh, tồn tại trong bản thể DNA. Đa số giống đực thích dục hơn yêu. Đa số giống cái thích yêu hơn dục, dĩ nhiên, luôn luôn có ít trường hợp ngược lại, như Từ Hi thái hậu.
Trong một bài viết về chích ngừa tăng cường cho Covid mùa đông năm nay, tôi đã nhận xét về sự tương đối trong những khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát Bệnh Hoa Kỳ (CDC) về vấn đề chích ngừa Covid mũi booster. Riêng trẻ em thì sao? Khuyến nghị cho họ là gì? CDC khuyến nghị tiêm phòng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Mặc dù phân tích của CDC cho thấy trẻ em từ 5 đến 17 tuổi ít có khả năng mắc bệnh nặng do COVID hơn nhiều so với các nhóm tuổi khác, nhưng trẻ em đôi khi vẫn bị bệnh nặng, ngay cả những trẻ không có bệnh lý tiềm ẩn. (Phần lớn trẻ em từ 6 tháng đến 11 tuổi nhập viện từ tháng 1 đến tháng 6 năm nay (2023) đều chưa được chích ngừa Covid).
Một nhóm các khoa học gia đã phát hiện ra mẫu hóa thạch hoàn chỉnh của một loài bò sát sống dưới nước có hình dáng giống với “rồng Trung Quốc,” với hình dạng na ná với rắn và cái cổ khá dài. Đây là một phát hiện rất ‘hợp thời’ khi chúng ta vừa bước sang năm Giáp Thìn. Hóa thạch của Dinocephaloosaurus Orientalis có niên đại 240 triệu năm trước, thuộc Triassic period (tạm dịch là Kỷ Tam Điệp), và được tìm thấy ở tỉnh Quý Châu, miền nam Trung Quốc.
Gần đây, tòa án cao nhất Alabama đã đưa ra phán quyết rằng phôi thai đông lạnh sẽ được coi là trẻ em, và người ta có thể phải chịu trách nhiệm nếu vô tình phá hủy phôi thai. Phán quyết này đã mở ra một mặt trận mới trong cuộc chiến về y tế sinh sản ở Hoa Kỳ, cũng như đẩy các liệu pháp IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) ở Alabama vào một tương lai bất định đầy mơ hồ. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ y tế trong tiểu bang đã quyết định tạm ngừng cung cấp dịch vụ IVF.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.