"Thiếu hụt nhân công" là một câu nói vô ý nghĩa. Sự thiếu thốn thường xảy ra ngoài lãnh vực thị trường kinh tế: quân lính thiếu đạn dược; thuyền buồm thiếu gió. Nhưng với sáu tỷ người trên trái đất thì việc thiếu nhân công là không đúng. Chữ "thiếu nhân công" thật sự có nghĩa là các chủ nhân không kiếm được đúng người, đúng kỹ năng và trả lương cho họ thỏa đáng.
Tuy vậy, tin tức liên quan đến chuyện nông dân Anh than phiền việc "thiếu hụt nhân công" là điều đáng mừng. Trong suốt 5 năm qua, các công nhân đến từ các vùng Đông Âu, hợp pháp lẫn bất hợp pháp, đã giúp nền kinh tế Anh tăng trưởng và không những vậy, những công nhân cần cù này đã đóng góp tiền bạc cho việc tái thiết quê hương của họ sau chế độ cộng sản.
Nguồn cung cấp đó dường như không thể bị cạn kiệt được nhưng điều này hoàn toàn sai lầm. Những người di dân này bắt đầu phát hiện ra rằng nghề nông đơn điệu và nhạt nhẽo này không phải là công việc duy nhất họ có thể kiếm được. Điển hình là làm bồi bàn cho một quán ăn gia đình giúp họ cải thiện tiếng Anh, lại không bị dơ bẩn từ việc hái dâu và còn có thể quan hệ với người khác.
Thống kê tháng trước cho thấy 41 phần trăm nhân viên ghi danh việc làm từ 8 nước Đông Âu, gia nhập Liên Âu từ năm 2004, làm việc cho các doanh nghiệp, ngành quản trị so với con số 25 phần trăm cách đây 3 năm. Số khác nằm trong kỹ nghệ y tế chiếm 19 phần trăm và nông nghiệp chiếm 11 phần trăm.
Giải pháp cho nông dân Anh rất đơn giản: hãy cạnh tranh đi! Họ cần phải trả lương và chỗ ở cho thợ tốt hơn. Sự thật cho thấy những người thợ này bị bạc đãi một cách đáng thương vô tội vạ. Không những vậy họ phải chịu đựng ở những chỗ lụp xụp đông đúc và phải trả phí tổn cao cho phương tiện đi lại.
Những người chủ điền không phải là những thủ phạm độc ác nhất. Chính những công ty môi giới việc làm mới là mối đe dọa thực sự. Ví dụ như công ty Baltic Work Team mới đây vừa bị tịch thu bằng hành nghề với lý do họ đã không chịu trả lương cho 40 công nhân Bulgari và đe dọa các công nhân này sẽ bị trục xuất nếu họ không trả số tiền đặc cọc 100 bảng Anh và yêu cầu họ giữ im lặng. Phương cách tốt nhất để khuyến khích công nhân giữ công việc của họ là đối xử với họ một cách tử tế chứ không phải dùng những thủ đoạn phức tạp hơn.