Gs Andrew Russo thuộc Đại Học nghiên cứu bạch đản RAMP đóng vai trò điều chỉnh một neuropeptide tên là CGRP (calcitonin gene-related protein). Thử nghiệm khi chích RAMP1 cho chuột thì thấy hiện tượng viêm tăng gấp đôi so với chuột bình thường không chích RAMP. Theo các khoa học gia thì hiện tượng viêm trong hệ thống thần kinh có thể là cơ nguyên của bệnh nhức nửa đầu, thiên đầu thống (migraine headache). Các tác giả còn cho biết vì lý do thay đổi gene RAMP1 mà mức bạch đản CGRP đã tăng cao trong hệ thống thần kinh. Trước đây đã từng có nhiều thử nghiệm khẳng định CGRP đóng vai trò quan trọng sinh bệnh nhức nửa đầu.
Bs Jes Olesen cùng các đồng nghiệp cho thấy CGRP gây bệnh nhức nửa đầu. Thử nghiệm dùng chất kìm hãm CGRP tên là BIBN 4096 BS. Nếu chỉ dùng một lượng nhỏ 2.5mg BIBN 4096 BS có thể giảm nhức nửa đầu với tỉ số 66%. Tác dụng hiệu quả sau 30 phút chích thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm thụ thể CGRP, rồi tăng cao dần, kéo dài 2-3 giờ. Công phạt của thuốc BIBN 4096 BS là 20%, và công phạt thường gặp nhất là tê liệt nhẹ. Tuy nhiên không có những công phạt trầm trọng. Kết quả cho thấy dùng thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm CGRP có hiệu quả điều trị chứng nhức nửa đầu cấp tính.
Nói tóm lại, bài này đưa ra 2 kết quả nghiên cứu quan trọng:
1) CGRP (Calcitonin gene-related protein) đóng vai trò quan trọng sinh bệnh nhức nửa đầu.
2) Dùng thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm CGRP có hiệu quả điều trị chứng nhức nửa đầu cấp tính.
References:
1) The University of Iowa News, 2007.
2) Journal of Neuroscience, March 2007.
3) New England Journal of Medicine, 350: 1140, 2004.
4) Neurology, 61: 375-382, 2003.
Biên Đầu Thống là bệnh nhức nửa bên đầu, cũng có khi nhức cả 2 bện đầu. Phần lớn nhức vùng trán, đôi khi sau một bên mắt hay bên tai. Những người bị nhức đầu thường ở tuổi 15 tới 65. Nhức đầu thống liên hệ gia đình. Thường đàn bà bị nhức đầu thống nhiều hơn đàn ông Khi lớn tuổi thì cường độ nhức đầu thống dần dần giảm đi. Một số cho rằng dòng máu chảy vào đầu ít quá hay nhiều quá có thể gây nhức đầu thống. Nếu mạch tới ít vì mạch máu thun nhỏ thì bệnh nhân dễ bị chóng mặt hay có vấn đề khi nhìn. Khi bị dòng máu chảy nhiều quá đè vào dây thần kinh trong đầu, gây nhức đầu.
Có người cho rằng gen ảnh hưởng nhức đầu thống, thí dụ gen tác dụng tế bào não, thay đổi chức năng não. Cũng có thể do cơ thể bệnh nhân dễ bị kích thích (triggers) bởi những nguyên nhân khác như thiếu ăn hay ít ngủ, tiếng động lớn quá hay ánh sáng chói quá, kích thích tố (hormones) thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, căng thẳng buồn rầu, thời tiết thay đổi, ăn uống có chất nicotine, rượu hay chocolate, bột ngọt trong đồ ăn chẳng hạn.
Muốn biết vì sao bị nhức đầu thống thì bệnh nhân nên tự ghi chép những trường hợp tự cảm cảm thấy khi nào bị nhức đầu thống.
Có 2 loại biên đầu thống, nhức nửa đầu, thường thấy: 1) bệnh nhân cảm thấy có ánh sáng lóe trong mắt hay ánh sáng chạy ngoằn ngoèo. Đôi khi như nhìn thấy hay nghe thấy tiếng động lạ, hay đôi khi thấy khứu giác hay vị giác thay đổi. Những triệu chứng kể trên (aura) thường sẩy ra khoảng 10 giây trước khi bị lên cơn nhức đầu thống.
2) Nhưng thông thường thì bệnh nhân không thấy triệu chứng gì báo hiệu ngoài một số triệu chứng ói, mửa. Trước khi gặp bác sĩ, bệnh nhân nên ghi nhận mấy điều sau đây: bao lâu lại bị nhức đầu, nhức ở đâu, nhức trong kéo dài bao lâu, có liên hệ vấn đề kinh nguyệt, có bị ói mửa, hay hoa mắt, có liên hệ gia đình"
Khoảng 26 triệu người sống ở Mỹ bị nhức đầu thống, 11 triệu bệnh nhân bị nhức đầu thống trung bình hay nặng. Cứ 60 người bị nhức đầu thống thì ít ra hơn 1 người bị nhức đầu mỗi tháng một lần. Trong báo Women's Health in Primary Care November-December, 2006, cũng nêu lên vấn đề nhức đầu liên hệ viêm xoang. Nhiều bệnh nhân và ngay cả y sĩ cũng không lưu ý triệu chứng nhức đầu viêm xoang như đau mặt, nghẹt mũi, chảy nước mũi, thường xẩy ra trong trường hợp nhức đầu thống. Bởi vậy có trường hợp trị bệnh nhức đầu viêm xoang không hết nhưng khi dùng thuốc trị bệnh nhức đầu thống như triptans hay thay đổi lối sống có thể thuyên giảm nhức đầu thống mà cứ ngỡ bị nhức đầu vì viêm xoang).
Cách mới giản dị truy tầm bệnh nhức nửa đầu Migraine
Bs Richard B. Lipton tại Đại Học Y Khoa Albert Einstein, Nữu Ước, cho phổ biến cách mới truy tầm bệnh nhức nửa đầu migraine. Thử nghiệm nhức đầu cho 653 bệnh nhân trong 27 trung tâm y khoa khác nhau và 12 trung tâm nhức đầu tại Hoa Kỳ. 451 bệnh nhân hoàn tất việc truy tầm định bệnh nhức nửa đầu. Tiêu chuẩn cuộc phỏng vấn bệnh nhân nhức nửa đầu dựa theo 9 câu hỏi. Ba câu hỏi đầu tiên sau đây coi la` quan trọng nhất:
1) Nhức đầu có cản trở công việc làm của bạn hơn một ngày trong vòng 3 tuần lễ"
2) Khi nhức đầu có thấy buồn ói hay khó chịu bao tử"
3) Khi nhức đầu có thấy ánh sáng làm bạn khó chịu"
Tham khảo:
1) The University of Iowa News, 2007.
2) Journal of Neuroscience, March 2007.
3) New England Journal of Medicine, 350: 1140, 2004.
4) Neurology, 61: 375-382, 2003.
5) Women's Health in Primary Care, November-December 2006.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.; E-mail:nmtran@hotmail.com; Mời Quí độc giả viếng thăm Y Dược Ngày Nay và RadioWeb, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.
Gửi ý kiến của bạn
