- 50 Nước Ả Rập Hứa: Giúp Ổn Định Iraq
SHARM EL-SHEIK - Ngoại Trưởng Mottaki của Iran ngồi đối diện Ngoại Trưởng Rice tại dạ tiệc tối Thứ 5, nhưng đã bỏ ra ngoài khi 1 nữ nhạc công ăn mặc hớ hênh giúp vui các nhà ngoại giao - phát ngôn viên Sean McCormack của Bộ ngoại giao nói ông không biết Ngoại Trưởng Iran muốn tránh ai, nữ nghệ sĩ mặc y phục đỏ hay bà Ngoại Trưởng. Phóng viên ghi nhận 2 vị chỉ trao đổi vài câu về bữa ăn.
Theo lời Ngoại Trưởng Iraq, các ĐS Hoa Kỳ và Iran gặp nhau bên lề đã nói chuỵên nghiêm trang với nhau, và đây là lần chạm trán thứ 2 kể từ hôm 10-3. Thực tế như trên cho thấy việc đưa các Ngoại Trưởng của 2 nước đối đầu đến gần nhau là khó thế nào.
Qua hôm Thứ Sáu, các nước lân bang của Iraq thương lượng bản thông cáo chung hứa hẹn hậu thuẫn chính quyền Baghdad, và ngược lại chính quyền do phe Shites kiểm soát phải chấp nhận phe Sunni trong tiến trình chính trị. Bản sao của dự thảo 6 trang ghi rằng các phe dự hội nghị khu vực sẽ giúp chừng nào chính phủ Iraq bảo đảm các quyền căn bản cho mọi công dân tham gia ôn hoà tiến trình chính trị thông qua hệ thống công quyền của đất nước.
Bài nói chuyện của Ngoại Trưởng Mottaki tại hội nghị 50 nước quy trách Hoa Kỳ về tình hình hỗn loạn tại Iraq, và Hoa Kỳ phải nhận trách nhiệm.
* Ngoại Trưởng Rice Nói Chuyện Với Ngoại Trưởng Syria Về Biên Giới Lỏng Lẻo
Các nhà ngoại giao của gần 50 quốc gia dự hội nghị về Iraq tại Sharm el-Sheik (Ai Cập) - 2 ngày họp nhằm giúp cải thiện an ninh tại Iraq đã đem lại 1 số kết quả, gồm các hứa hẹn tha nợ và giảm nợ cho chính quyền Baghdad. Sự kiện có ý nghĩa là Ngoại Trưởng Hoa Kỳ đã nói chuyện với Ngoại Trưởng Syria về nhu cầu kiểm soát biên giới để ngăn du kích ngọai quốc xâm nhập Iraq.
Bà Rice nói cuộc gặp gỡ giữa bà và Ngoại Trưởng Moallem không thể so sánh với chuyến đi Damascus của dân biểu Nancy Pelosi trong tháng qua, nhưng xác nhận rằng Hoa Kỳ không muốn có những quan hệ xấu với Syria.
Ngoài ra, 2 Ngoại Trưởng Anh và Iran đã có dịp gặp nhau lần đầu tiên kể từ ngày chính quyền Tehran trả tự do 15 quân nhân bị bắt ở vùng biển gần Iran, gây căng thẳng trong 2 tuần lễ. Ngoại Trưởng Margaret Beckett tuyên bố: 2 người chưa từng gặp nhau bao giờ, và bà muốn nói rõ với ông Mottaki đôi điều. Bà Beckett tuyên bố: quan hệ phải là 2 chiều, và không chắc Tehran đã nhận ra điều ấy.
Chính quyền Iraq mong muốn có đối thọai giữa Ngoại Trưởng Condoleeza Rice và Ngoại Trưởng Mottaki của Iran, nhân dịp các lân bang Arap dự hội nghị khu vực tại Ai Cập, để giúp Iraq ổn định. Bà Rice cho biết Washington không tìm kiếm quan hệ song phương với Iran, và Iran cũng thế, nhưng khai thông đạt tới được tại hội nghị Sharm el-Sheik là các nước đồng ý hậu thuẫn Iraq - bà Rice nói: các lân bang của Iraq không những có bổn phận mà còn có quyền lợi khi giúp Iraq ổn định, và đó là thông điệp trung tâm tại hội trường này.
Tin AP đầu giờ chiều Thứ Sáu nói rằng mọi ý tưởng hoài nghi vẫn chưa được giải tỏa sau cuộc hội nghị này. Bài tường thuật của AP nhận định rằng vấn đề quan trọng nổi bật tại hội nghị kết thúc hôm Thứ Sáu là sự hứa hẹn của các nước Ả Rập sẽ ngưng đưa quân ngoại nhập vào các tổ chức phiến quân Iraq. Tuy nhiên, Baghdad đã không đạt được mục tiêu xin các nước giảm nợ như mong muốn, và lân bang Ả Rập Sunni đòi chính phủ Iraq do người Shiie lãnh đạo phải cải cách nền chính trị của họ.
Cũng theo tin AP, hội nghị qui tụ các nhà ngoại giao cao cấp trong vùng kéo dài hai ngày đã gây được không khí khá thân thiện giữa Iraq và các nước Ả Rập, tuy nhiên các phe đối đầu vẫn còn giữ thái độ hoài nghi cố hữu. Thủ tướng Iraq Maliki nói với phóng viên AP: ‘Chúng tôi chờ đợi sự tuân thủ một cách nghiêm túc của các nước tham dự hội nghị này về những gì mà họ đã ký kết hôm nay. Và nếu những lời hứa hẹn đó không được thực hiện, chúng tôi vẫn sẽ mong đợi, nhưng chắc chắn rằng không có lý do để tổ chức bất kỳ hội nghị nào nữa trong thời gian tới.’
Cũng theo tin AP, Baghdad nhìn nhận rằng họ không đạt được mục tiêu mong muốn là chấm dứt sự đối đầu căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Iran. Bất chấp sự thúc đẩy của người Iraq, ngoại trưởng Hoa Kỳ và ngoại trưởng Iran đều đã không nói chuyện với nhau -- và chỉ có vài câu chuyện duy nhất rất ngắn ngủi được thốt ra giữa hai người trong bữa ăn trưa.