SAIGON (VB) -- Nhà nước CSVN đã kềm kẹp và rồi nhượng bộ tới đâu đối với các hoạt động của Thiên Chúa Giáo"
Dưới đây là bản dịch toàn văn cuộc phỏng vấn mà Đức Hồng Y Phạm Minh Mẫn giành cho phóng viên Kenneth L. Woodward trên báo Newsweek, số đề ngày 5-4-2004.
Trong một quyết định bất ngờ tháng 9 năm ngoái, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã phong Đức Cha Mẫn, tổng giám mục tổng giáo phận TPHCM, lên Hồng Y -- và ngài là vị hồng y đầu tiên ở miền nam VN.
WOODWARD: Tôi hiểu chính phủ Hà Nội lúng túng khi giáo hoàng phong ngài làm tân hồng y cho VN.
ĐHY Mẫn: Ba vị tiền nhiệm của tôi đều từ Hà Nội, và lúc đầu chính phủ nghĩ là Đức Giáo Hoàng trao cho tôi thẩm quyền mới nơi đây. Tôi nói với họ là chỉ có màu áo đổi thôi, còn tôi không có trách nhiệm nào mới với tư cách tổng giám mục TPHCM. Tôi không nói rằng với cương vị hồng y, tôi có trách nheịm mới với La Mã. Tôi chấp nhận việc tấn phong tôi như vinh dự cho VN.
W: Chính phủ kiểm soát Giáo Hội TCG La Mã thế nào"
ĐHY Mẫn: Thí dụ, cho tới năm nay thì tôi không thể mời các giám mục khác ở lại nhà tôi. Bây gioờ thì có thể, nếu tôi thông báo chính phủ trước. Các chủng sinh vẫn không thể vào chủng viện mà không có giấy phép nhà nước. Đối với chủng viện riêng của tôi, chúng tôi có 25 người xin vào mỗi năm. Và mỗi năm, chính phủ bác bỏ khoảng 5 người, chỉ để biểu diễn quyền lực. Dù vậy, trong giáo phận này, bây giờ chúng tôi có khoảng 250 chủng sinh. Và chúng tôi có thể gửi tu sĩ đi học bên Mỹ, Âu Châu và Á Châu. Tôi bảo họ, chúng tôi muốn cái trí thức của Âu Châu, cái thực dụng của Mỹ -- và trái tim của Á Châu.
W: Quý vị có được phép điều hành trường học Thiên Chúa Giáo"
ĐHY Mẫn: Không. Các tổ chức dân lập có thể mời trường và đại học, nhưng tôn giáo không thể. Năm 1975, chính phủ tịch thu tiểu chủng viện giành cho các chủng sinh tuổi trung học, nhưng năm ngoái tôi xin trả lại, và được trả rồi. Tôi nói với can bộ là giáo hội có trách nhiệm với xã hội. Thí dụ, chúng tôi nên chăm sóc người bệnh. Chính phủ không thể bao giàn. Chúng tôi có gần 200 bác sĩ Thiên Chúa Giáo và đủ doanh gia TCG để xây 1 bệnh viện tư ở thành phố này, và Việt Kiều cũng muốn đóng góp. Nhưng chúng tôi cần Quốc Hội sửa luật, có nghĩa là Đảng CSVN [cho sửa].
W: Dân Việt trông một đạo. Họ đi chùa suốt ngày thôi.
ĐHY Mẫn: Có 3,000 ngôi chùa ở thành phố này, và chúng tôi chỉ có 250 nhà thờ. Khoảng 7 tới 8% dân Việt là Thiên Chúa Giáo, còn lại hầu hết là Phật Tử. Dân Việt rất truyền thống, nhưng truyền thống chính lại là thờ tổ tiên. Ngay cả người CS cũng có bàn thờ tổ tiên trong nhà.
W: Người [Tin Lành] truyền bá phúc âm nói với tôi là khó mà xóa phong tục thờ tổ tiên. Có khó thế không đối với giáo dân TCG Việt Nam"
ĐHY Mẫn: Chúng tôi khuyến khích [thờ tổ tiên]. Sau Công Đồng Vatican II, các giám mục VN đã gửi thư mục vụ kêu gọi giáo dân cứ tiếp tục [thờ tổ tiên]. Sau cùng, Thượng Đế là đấng tổ tiên cao nhất.
W: Có khó tìm người vào đời tu sĩ độc thân không"
ĐHY Mẫn: Có nhiều Phật Tử trong xã hội này, và các sư và ni thì độc thân cả. Điều đó giúp chúng tôi giữ gìn nếp tu sĩ độc thân. Độc thân không trở ngại khi bạn có những gia đình mộ đạo. Khi bạn có nhiều gia đình mộ đạo, bạn có 1 xã hội mộ đạo.
W: Thiên Chúa Giáo Á Châu khác TCG Tây Phương ra sao"
ĐHY Mẫn: Văn hóa. Đặüc biệt về khái niệm hòa hài giữa trời và đất, và hòa hài giữa con người. VN là 1 xã hội nông nghiệp, và chúng tôi tin là nên có hòa hài giữa tạo vật và giữa con người.
W: Nơi đâu TCG vào phù hợp"
ĐHY Mẫn: Đấng Ky Tô hòa hài trời và đất và mang hòa bình cho người. Nơi đây chúng tôi không nhấn mạnh tội tổ tông nhưng [nhấn mạnh] đấng Ky Tô, người đã xuống thế để chúng ta có đời sống phong phú hơn. Đó là Tin Mừng. Khi người dân nơi đây vào Thiên Chúa Giáo, họ nói với tôi không phải họ đã vào đạo, nhưng chỉ là hoàn tất những gì họ đã tint ưởng trước đó.
W: Thách thức lớn nhất của ngài"
ĐHY Mẫn: Để tìm biết các hồng y khác, bởi vì 1 trong họ sẽ là vị giáo hoàng kế tiếp.
W: Ngài có nghĩ là ĐGH John Paull II sẽ thăm VN"
ĐHY Mẫn: Tôi có nói với ngài điều này hồi năm 2002. Ngài hỏi là dân VN có đón mừng ngài không. Tôi nói có. Nhưng ngài thắc mắc không biết chính phủ CSVN có đón mừng ngài không. Tôi nói, tôi nghĩ thế. Nhưng ngài nói, “Để Trung Quốc trước đã.” Cho nên, tôi không nghĩ là chúng tôi sẽ gặp ngài nơi đây.
W: Có thể vị giáo hoàng kế tiếp sẽ từ Á Châu không"
ĐHY Mẫn: Có thể. Điều tôi nghĩ là chúng tôi cần là một vị John Paul III.
Dưới đây là bản dịch toàn văn cuộc phỏng vấn mà Đức Hồng Y Phạm Minh Mẫn giành cho phóng viên Kenneth L. Woodward trên báo Newsweek, số đề ngày 5-4-2004.
Trong một quyết định bất ngờ tháng 9 năm ngoái, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã phong Đức Cha Mẫn, tổng giám mục tổng giáo phận TPHCM, lên Hồng Y -- và ngài là vị hồng y đầu tiên ở miền nam VN.
WOODWARD: Tôi hiểu chính phủ Hà Nội lúng túng khi giáo hoàng phong ngài làm tân hồng y cho VN.
ĐHY Mẫn: Ba vị tiền nhiệm của tôi đều từ Hà Nội, và lúc đầu chính phủ nghĩ là Đức Giáo Hoàng trao cho tôi thẩm quyền mới nơi đây. Tôi nói với họ là chỉ có màu áo đổi thôi, còn tôi không có trách nhiệm nào mới với tư cách tổng giám mục TPHCM. Tôi không nói rằng với cương vị hồng y, tôi có trách nheịm mới với La Mã. Tôi chấp nhận việc tấn phong tôi như vinh dự cho VN.
W: Chính phủ kiểm soát Giáo Hội TCG La Mã thế nào"
ĐHY Mẫn: Thí dụ, cho tới năm nay thì tôi không thể mời các giám mục khác ở lại nhà tôi. Bây gioờ thì có thể, nếu tôi thông báo chính phủ trước. Các chủng sinh vẫn không thể vào chủng viện mà không có giấy phép nhà nước. Đối với chủng viện riêng của tôi, chúng tôi có 25 người xin vào mỗi năm. Và mỗi năm, chính phủ bác bỏ khoảng 5 người, chỉ để biểu diễn quyền lực. Dù vậy, trong giáo phận này, bây giờ chúng tôi có khoảng 250 chủng sinh. Và chúng tôi có thể gửi tu sĩ đi học bên Mỹ, Âu Châu và Á Châu. Tôi bảo họ, chúng tôi muốn cái trí thức của Âu Châu, cái thực dụng của Mỹ -- và trái tim của Á Châu.
W: Quý vị có được phép điều hành trường học Thiên Chúa Giáo"
ĐHY Mẫn: Không. Các tổ chức dân lập có thể mời trường và đại học, nhưng tôn giáo không thể. Năm 1975, chính phủ tịch thu tiểu chủng viện giành cho các chủng sinh tuổi trung học, nhưng năm ngoái tôi xin trả lại, và được trả rồi. Tôi nói với can bộ là giáo hội có trách nhiệm với xã hội. Thí dụ, chúng tôi nên chăm sóc người bệnh. Chính phủ không thể bao giàn. Chúng tôi có gần 200 bác sĩ Thiên Chúa Giáo và đủ doanh gia TCG để xây 1 bệnh viện tư ở thành phố này, và Việt Kiều cũng muốn đóng góp. Nhưng chúng tôi cần Quốc Hội sửa luật, có nghĩa là Đảng CSVN [cho sửa].
W: Dân Việt trông một đạo. Họ đi chùa suốt ngày thôi.
ĐHY Mẫn: Có 3,000 ngôi chùa ở thành phố này, và chúng tôi chỉ có 250 nhà thờ. Khoảng 7 tới 8% dân Việt là Thiên Chúa Giáo, còn lại hầu hết là Phật Tử. Dân Việt rất truyền thống, nhưng truyền thống chính lại là thờ tổ tiên. Ngay cả người CS cũng có bàn thờ tổ tiên trong nhà.
W: Người [Tin Lành] truyền bá phúc âm nói với tôi là khó mà xóa phong tục thờ tổ tiên. Có khó thế không đối với giáo dân TCG Việt Nam"
ĐHY Mẫn: Chúng tôi khuyến khích [thờ tổ tiên]. Sau Công Đồng Vatican II, các giám mục VN đã gửi thư mục vụ kêu gọi giáo dân cứ tiếp tục [thờ tổ tiên]. Sau cùng, Thượng Đế là đấng tổ tiên cao nhất.
W: Có khó tìm người vào đời tu sĩ độc thân không"
ĐHY Mẫn: Có nhiều Phật Tử trong xã hội này, và các sư và ni thì độc thân cả. Điều đó giúp chúng tôi giữ gìn nếp tu sĩ độc thân. Độc thân không trở ngại khi bạn có những gia đình mộ đạo. Khi bạn có nhiều gia đình mộ đạo, bạn có 1 xã hội mộ đạo.
W: Thiên Chúa Giáo Á Châu khác TCG Tây Phương ra sao"
ĐHY Mẫn: Văn hóa. Đặüc biệt về khái niệm hòa hài giữa trời và đất, và hòa hài giữa con người. VN là 1 xã hội nông nghiệp, và chúng tôi tin là nên có hòa hài giữa tạo vật và giữa con người.
W: Nơi đâu TCG vào phù hợp"
ĐHY Mẫn: Đấng Ky Tô hòa hài trời và đất và mang hòa bình cho người. Nơi đây chúng tôi không nhấn mạnh tội tổ tông nhưng [nhấn mạnh] đấng Ky Tô, người đã xuống thế để chúng ta có đời sống phong phú hơn. Đó là Tin Mừng. Khi người dân nơi đây vào Thiên Chúa Giáo, họ nói với tôi không phải họ đã vào đạo, nhưng chỉ là hoàn tất những gì họ đã tint ưởng trước đó.
W: Thách thức lớn nhất của ngài"
ĐHY Mẫn: Để tìm biết các hồng y khác, bởi vì 1 trong họ sẽ là vị giáo hoàng kế tiếp.
W: Ngài có nghĩ là ĐGH John Paull II sẽ thăm VN"
ĐHY Mẫn: Tôi có nói với ngài điều này hồi năm 2002. Ngài hỏi là dân VN có đón mừng ngài không. Tôi nói có. Nhưng ngài thắc mắc không biết chính phủ CSVN có đón mừng ngài không. Tôi nói, tôi nghĩ thế. Nhưng ngài nói, “Để Trung Quốc trước đã.” Cho nên, tôi không nghĩ là chúng tôi sẽ gặp ngài nơi đây.
W: Có thể vị giáo hoàng kế tiếp sẽ từ Á Châu không"
ĐHY Mẫn: Có thể. Điều tôi nghĩ là chúng tôi cần là một vị John Paul III.
Gửi ý kiến của bạn
