- Lãnh đạo Bắc Kinh đang ở vào khúc quanh… thì có người đẩy.
Nghị sĩ Charles Ellis Schumer là một chính trị gia nhà nghề của Mỹ.
Ông chưa từng hành nghề gì khác kể từ khi tốt nghiệp khoa Luật tại Harvard năm 1974 và nay đang là Nghị sĩ Dân chủ tại New York sau khi bất ngờ đánh bại Nghị sĩ Al D'Amato rất khật khùng của đảng Cộng hòa năm 1998. Khi còn đi học, Chuck Schumer vận động cho ứng viên chống chiến tranh Việt Nam là Eugene McCarthy trong cuộc tranh cử tổng thống năm 1968.
Tuần qua, trong khi Tổng thống Bush bận rộn giải thích chủ trương đường lối của mình trong cuộc chiến chống khủng bố và tại Iraq thì Chuck Schumer bận rộn qua Bắc Kinh. Cùng hai Nghị sĩ Cộng hòa là Lindsey Graham (South Carolina) và Thomas Coburn (Oklahoma), ông qua đó nói chuyện với lãnh đạo Bắc Kinh về một hồ sơ quan tâm: Bắc Kinh ấn định hối suất đồng bạc quá thấp để bán hàng quá rẻ vào Mỹ.
Chuyện này đã được hai Nghị sĩ Schumer và Graham nêu thành vấn đề ở nhà, với đề luật S. 295 sẽ trừng phạt hàng hóa Trung Quốc với thuế suất tăng 27,5% nếu Bắc Kinh không điều chỉnh hối suất đồng nhân dân tệ. Hoa Kỳ hiện bị nhập siêu (mua nhiều hơn bán) về hàng hóa tới hơn 200 tỷ, trong số này có một khoản lớn là do Trung Quốc, nên Bắc Kinh bị hăm dọa để làm gương.
Thực chất là Nghị sĩ Schumer đưa ra một đề luật có mục tiêu bảo hộ mậu dịch, bảo vệ hàng hóa và công việc làm của dân Mỹ, ngược với quy luật tự do mậu dịch mà nước Mỹ vẫn đề cao và yêu cầu thế giới tôn trọng. Với lý do là đồng Nhân dân tệ của Bắc Kinh được định giá quá thấp - từ 25 đến 40% so với "thực giá" - họ muốn Trung Quốc tăng hối suất cho hàng hóa thành đắt hơn, khó bán hơn trên thị trường Mỹ.
Nhưng đây là vấn đề giả: ngay trong trường hợp Bắc Kinh phải chịu mất mặt mà thả nổi đồng bạc hoặc điều chỉnh hối suất, việc ấy cũng chỉ giảm được một phần rất nhỏ của số khiếm hụt ngoại thương của Mỹ. Tháng bảy năm ngoái, Bắc Kinh đã phù phép một lần khi nâng hối suất đồng bạc lên 2,1% với quyết định mở rộng biên độ giao dịch thêm 0,3% mà cũng chẳng có ảnh hưởng gì đáng kể. Vấn đề thật là khuynh hướng tiêu xài của người dân Mỹ.
Cho nên, bất chấp sự thực kinh tế, Nghị sĩ Schumer tung ra một thủ đoạn mị dân để đạt thành quả chính trị ở nhà, hệt như việc chống lại dự án đầu tư của Dubai Ports World vì lý do nằm ngoài kinh tế. Đây là quy luật sinh hoạt chính trị bình thường của Quốc hội Hoa Kỳ, một quy luật khiến các quốc gia khác không tin vào những gì lãnh đạo Hoa Kỳ vẫn nói với thế giới.
Chuyện ấy, lãnh đạo Bắc Kinh có biết và ứng phó theo kiểu của họ.
Nhưng tuần này, họ còn bận việc khác, quan trọng hơn nhiều.
Quốc hội của họ vừa hoàn tất kỳ họp năm nay với một chương trình thực sự cách mạng - chưa từng thấy kể từ khi đảng Cộng sản nắm quyền tại Hoa lục năm 1949. Họ thông qua kế hoạch kinh tế năm năm thứ 11, không phải với loại mục tiêu, nhiệm vụ, phương hướng và chỉ tiêu duy ý chí, từ trên trời rơi xuống, như ta còn và vẫn thấy tại Hà Nội. Họ đưa ra một hướng phát triển khác, nặng về phẩm hơn là về lượng, hướng về nông thôn hơn là về các tỉnh duyên hải, kích thích tiêu thụ hơn là đề cao sản suất, chú trọng tới số cầu hơn là số cung, đến an sinh xã hội hơn là tốc độ tăng trưởng, và giải phóng quy luật thị trường hơn là đề ra phương hướng chủ quan cho khu vực chủ đạo là quốc doanh…
Nói cho dễ hiểu, lãnh đạo Bắc Kinh đang tháo gỡ những tàn dư sau cùng của hệ thống quản lý kế hoạch và chú ý đến đời sống của quần chúng nông thôn hơn là hăm hở đòi công nghiệp hóa và điện đại hóa từ trên đầu xuống.
Thủ tướng Ôn Gia Bảo và thượng cấp của ông là Chủ tịch kiêm Tổng bí thư Hồ Cẩm Đào không phải là bất ngờ mà yêu dân và giác ngộ cách mạng.
Họ không thể làm khác vì Trung Quốc đang mấp mé khủng hoảng xã hội và trong một xứ chuyên chế về chính trị, khủng hoảng xã hội tất nhiên dội lên thượng tầng, trở thành khủng hoảng cho đảng.
Khác hẳn những vị tiền nhiệm, kể cả Đặng Tiểu Bình thời mở cửa, Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo cho phép người ta nói ra điều ấy, thậm chí trong một chừng mực nhất định còn cho phép nông dân biểu tình chống đối nạn tham nhũng của đảng viên cán bộ địa phương. Họ muốn xả sức ép ở dưới để khỏi bị sức bật của một vụ nông dân nổi dậy. Kế hoạch thực sự đổi mới mà họ vừa thông qua tuần rồi là một bước đúng hướng và cần thiết.
Khốn nỗi, nó cũng là một bước nguy ngập, vì mặc nhiên tấn công thẳng vào hệ thống đặc quyền đặc lợi đang có của các đảng viên cán bộ.
Vì vậy, trong khi lãnh đạo nói chuyện thẳng với quần chúng, từ diễn đàn Quốc hội, thì chính các đảng ủy ở địa phương, nhất là các địa phương làm giàu nhờ giao tiếp với bên ngoài, đã tỏ ý cưỡng chống và phá hoại.
Trung Quốc đang bước vào khúc quanh nguy ngập, không chuyển hướng thì nông dân khởi nghĩa mà chuyển hướng thì đảng viên nổi loạn.
Chuyện ấy mới là sinh tử cho họ.
Sau khi họp Quốc hội, Thủ tướng Ôn Gia Bảo và các giới chức hữu trách về kinh tế đã có buổi tiếp xúc với doanh giới và chuyên gia quốc tế tại Diễn đàn Phát triển Kinh tế họ tổ chức hàng năm. Khác với lãnh đạo Hà Nội, năm nay họ trình bày sự thể một cách khá rõ ràng, sòng phẳng, chứ không múa may đằng sau những khẩu hiệu huê dạng.
Lúc bấy giờ mọi người mới giật mình. Trong khi lãnh đạo Bắc Kinh đang phải xoay trở với một bài toán ngặt nghèo thì ba Nghị sĩ Hoa Kỳ bay qua với lời hăm về mậu dịch.
Nghị sĩ Schumer tin rằng Tổng thống George W. Bush đang bị yếu thế về chính trị nên sẽ không dám phủ quyết đề luật trừng phạt hàng hóa Trung Quốc do ông và Nghị sĩ Graham đưa ra. Ông ta có thể nghĩ đúng mà… tính sai.
Chắc gì Hành pháp là Hoa Kỳ muốn đỡ đòn cho Bắc Kinh trong giờ phút nguy ngập này"
Nhưng, đã nói đến chuyện Trung Quốc thì cũng cần nói thêm là chẳng phải vì thế hệ lãnh đạo thứ tư tại Bắc Kinh đang cố tháo gỡ những ách tắc của "xã hội chủ nghĩa theo màu sắc Trung Quốc" mà họ đã vội chấp nhận dân chủ. Hoặc trở thành biết điều với các lân bang, nhất là loại lân bang khúm núm tại Hà Nội. Hãy xem phái đoàn của họ đi qua giám sát những chuẩn bị cho Đại hội X tại Việt Nam thì rõ.
Họ đã khôn ra mà đảng ta vẫn mơ ngủ thì có là nô lệ cũng đúng! Và cũng đáng. Chỉ có người Việt Nam thì chẳng chịu như vậy, mà chưa được nói ra.
Gửi ý kiến của bạn
