Muốùn hay không Mỹ cũng đã là quê nhà của người Việt tỵ nạn CS sống trên đất Mỹ. Người Việt định cư trên đất Mỹ đã là công dân của nước Mỹ. Những vấn đề lớn trong năm 2003 ít hay nhiều cũng có ảnh hưởng đến sự sống của người Mỹ gốc Việt và đến nước nhà VN, quê hương cũ của người Mỹ gốc Việt vì Mỹ là đệ nhứt siêu cường. Năm sắp hết, Tết sắp đến là dịp để ôn cố tri tân, rút kinh nghiệm tiến bộ. Nhiều cơ quan truyền thông Mỹ đã xếp hạng các vấn đề lớn dưới cái nhìn của dòng chính xã hội Mỹ. Nhưng1 trong 9 vấn đề lớn hảng Thông Tấn AP của Mỹ đưa ra đầu tiên, có lẽ Mỹ hay Việt đều cũng đồng ý, Iraq là vấn đế lớn hàng đầu của năm 2003.
1/ Vấn đề Iraq lớn vì tạo nhiều rắc rối ngoại giao và nhiều vấn đề nội bộ cho Mỹ. Việc bàn thảo đánh hay không đánh Iraq tại Hội đồng Bảo An Liên hiệp Quốc đã làm thay đổi một phần tình hình đồng minh của khối Tây Phương. Hai bờ Đại Tây Dương thêm xa cách nhau với quyết tâm của Pháp và Đức chống đối Mỹ khi chiến tranh chưa xảy ra. Việc xin ý kiến Quốc Hội về sữ dụng binh lực khơi lại vấn đề quyền của Tổng Thống Mỹ. Nhưng sau cùng chánh quyền Mỹ đã tỏ ra là một giữa Quốc Hội và Hành Pháp khi Quốc Hội thông qua quyết nghị ủng hộ cuộc Chiến tranh Iraq và cấp một kinh phí cao hơn Hành Pháp đệ trình. Hàng trăm ngàn quân nhân trừ bị được gọi tái ngũ, ảnh hưởng đến cuộc sống nhiều gia đình. Quân đội Mỹ dàn quân hàng tháng như ngồi trên đống lửa ở quanh Iraq để chờ mấy ông ngoại giao, nhứt là Ngoại Trưởng Pháp dài hơi lẹ lưỡi chống đối, khiến phong trào bài Pháp xảy ra ở một vài thành phố lớn như New York. Nhưng rồi Mỹ quyết định tấn công Iraq. Chiến dịch Iraq Tư do tiến như chẻ tre, chỉ 3 tuần Liên Quân lật đổ được chế độ Hussein, nhưng không bắt được Oâng ta. Sau đó tình hình bình định, phát triển không suông sẻ. Số thương vong hậu chiến đã lớn hơn trong chiến dịch hành quân Iraq Tư do. Ứng cử viên Dân Chủ lấy đó làm đề tài tranh cử chống TT Bush. Nhưng hữu chí cánh thành, Liên Quân lần lượt hạ đước 2 người con trai "ác ôn" của Oâng Hussein và sau đó bắt sống được Oâng ta như , theo báo Pháp Le Monde, bắt một con chuột, không một tiếng súng nổ. Chuyện còn kéo dài, nhưt là trong năm bầu cử 2004.
2/ Vấn đề truất bãi Thống Đốc Gray Davis. Lần đầu tiên trong lịch sử công quyền Cali. Ban đâu người ta tưởng chuyện nhỏ vì đã vài lần lấy chữ ký như vậy nhưng không đem vấn đề đến phòng phiếu được. Nhưng khi có trên trên một triệu mấy chữ ký và 335 người ra ứng cử, cá nhân Ô. Davis chiến đấu như con cọp Bengal, làm những tất cả những diều có thể làm được để cứu cái ghế của Oâng. Đảng Dân Chủ từ Cựu TT Clinton đến Phó TT Gore dều có đến Cali để ủng hộ gà nhà. Nhưng Ong Davis phạm sai lầm chiến lược ban hành việc tăng lệ phí xe lưu hành xe hơi để quân bình ngân sách khiếm hụt, là lý do nhân dân đòi truất bãi Oâng và khi gần ngày bầu cử ký lịnh cho người Mễ nhập cư không có giấy tờ lấy bàng lái xe, để lấp phiếu của người Mể đã trở thành khối đa số tại Cali. Oâng thất cử và tài tử Hollywood, Arnold Schwarzeneger đắc cử thay thế ; lúc đó TT Bush mới công khai tỏ ra ủng hộ tân thống độc. Vị sau này sau khi tuyên thệ đã ký bải bỏ hai lịnh mất lòng dân của cựu Thống Đốc và đang loay hoay trong lổ hỏng ngân sách Cali đã nợ gần 38 tỷ.
3/ Phi Thuyền Columbia Gặp Nạn. Còn 16 phút nữa, Phi Thuyền Columbia sẽ trở về Trái Đất, hoàn thành sứ mạng thám hiểm không gian trong chuyến du hành khảo cứu 16 ngày. Bổng chốc phi thuyền nổ tan xác trên vùng trời Texas. Tất cả phi hành gia chết. Thế giới rúng động. Cuộc điều tra nhiều ngày cho biết một miếng cách điện đã rơi ra đâm vào cánh phi thuyền. Nasa ngưng các chuyến bay thám hiểm. Tổng Thống và Quốâc Hội tăng ngân sách cho chương trình không gian, nhưng dư luận chung cho chánh quyền không chú ý, và tài trợ đủ cho chương trình. Người Mỹ buồn khi thấy Mỹ phải nhờ phi thuyền Soyuz của Nga rước phi hành gia Mỹ từ trạm không gian về. Người Mỹ lo khi thấy Trung Cộng đã thành công khi phóng phi thuyền có người lái lên quỹ đạo Trái đất và trở về an toàn.
4/ Bịnh Sars phát sanh từ Nam Trung Quốc truyền qua Hông Kong từ đó lan tràn khắp vùng Đông Nam Á và nhiều nước trên thế giới. Anh hưởng trực tiếp về bịnh đến Mỹ không lớn, nhưng gián tiếp về kinh tế thi lớn. Việc kiểm dịch có khi phải ngưng đình hoãn chuyến bay đến các phi cảng Miền Tây nối liền Á châu của Mỹ. Hàng không dân sự quốc tế của Mỹ bị ảnh hưởng nặng.
5/ Điện mất ở Đông Bắc Mỹ khiến sinh hoạt vùng này gần như ngưng đọng trong hơn hai ngày. Biến cố này khiến người Mỹ xét lại sự an toàn của lưới điện cấp quốc gia.
6/ Kinh tế tăng trưởng, tỷ lệ cao nhứt trong 19 năm. Từ cuộc khủng bố 911, kinh tế của Mỹ suy thoái, thất nghiệp gia tăng. Đảng Dân Chủ đối lập đổ tội cho TT Bush. Suy thoái kinh tế là đề tài hàng đầu các chuẩn ứng cử viên Dân Chủ tấn công TT Bush, sau đề tài tình hình binh định phát triển trì trệ ở Iraq. Nhưng vào hai tháng chót của năm, kinh tế tăng vọt, lên đến trên dưói 8%. Chánh quyền Bush cho đó là do biện pháp giảm thuế của TT Bush. Nhưng tình hình thất nghiệp vẫn còn đáng lo.
7/ Cali bị cháy rừng trầm trọng trước khi mùa lạnh bắt đầu. Lực lượng chữa lửa đã tỏ ra xuất sắc trong nhiệm vụ, được nhiều người ngưỡng mộ. Nhiều nghị sĩ, dân biểu tiểu bang vận động xét lại một số qui định hiện hành về phòng háy chửa cháy rừng
8/ TT Bush cắt giảm thuế. Chánh quyền Bush cho đó là động lực tăng mãi lực nhân dân thúc đẩy tiêu thụ, và từ đó phát triễn kinh tế. Đối lập Dân Chủ cho giảm thuế chỉ làm lợi cho nhà giàu vốn là thành phần ủûng hộ Đảng Cộng Hoà
9/ Dân Chủ chạy đua vào Nhà Trắng. Có cả thảy 9 nhân vật Đảng Dân Chủ vận động để được Đảng bầu ra làm ứng cử viên tổng thống của đảng. Người Mỹ gốc Việt theo dõi sát nút TNS Kerry vì Oâng này nhận chìm Dự luật Nhân quyền VN HR 2833. Nhưng cho đến Giáng Sinh, coi như TNS Kerry đã tụt hậu quá xa, không thể nào theo kịp ngưòi dẫn đầu là cựu Thống Đốc Dean, chống Chiến tranh Iraq tới cùng. Đảng Dân Chủ sẽ đại hội chỉ định ứng cử viên tổng thống của Đảng vào đầu năm 2004, tại Ohio.
1/ Vấn đề Iraq lớn vì tạo nhiều rắc rối ngoại giao và nhiều vấn đề nội bộ cho Mỹ. Việc bàn thảo đánh hay không đánh Iraq tại Hội đồng Bảo An Liên hiệp Quốc đã làm thay đổi một phần tình hình đồng minh của khối Tây Phương. Hai bờ Đại Tây Dương thêm xa cách nhau với quyết tâm của Pháp và Đức chống đối Mỹ khi chiến tranh chưa xảy ra. Việc xin ý kiến Quốc Hội về sữ dụng binh lực khơi lại vấn đề quyền của Tổng Thống Mỹ. Nhưng sau cùng chánh quyền Mỹ đã tỏ ra là một giữa Quốc Hội và Hành Pháp khi Quốc Hội thông qua quyết nghị ủng hộ cuộc Chiến tranh Iraq và cấp một kinh phí cao hơn Hành Pháp đệ trình. Hàng trăm ngàn quân nhân trừ bị được gọi tái ngũ, ảnh hưởng đến cuộc sống nhiều gia đình. Quân đội Mỹ dàn quân hàng tháng như ngồi trên đống lửa ở quanh Iraq để chờ mấy ông ngoại giao, nhứt là Ngoại Trưởng Pháp dài hơi lẹ lưỡi chống đối, khiến phong trào bài Pháp xảy ra ở một vài thành phố lớn như New York. Nhưng rồi Mỹ quyết định tấn công Iraq. Chiến dịch Iraq Tư do tiến như chẻ tre, chỉ 3 tuần Liên Quân lật đổ được chế độ Hussein, nhưng không bắt được Oâng ta. Sau đó tình hình bình định, phát triển không suông sẻ. Số thương vong hậu chiến đã lớn hơn trong chiến dịch hành quân Iraq Tư do. Ứng cử viên Dân Chủ lấy đó làm đề tài tranh cử chống TT Bush. Nhưng hữu chí cánh thành, Liên Quân lần lượt hạ đước 2 người con trai "ác ôn" của Oâng Hussein và sau đó bắt sống được Oâng ta như , theo báo Pháp Le Monde, bắt một con chuột, không một tiếng súng nổ. Chuyện còn kéo dài, nhưt là trong năm bầu cử 2004.
2/ Vấn đề truất bãi Thống Đốc Gray Davis. Lần đầu tiên trong lịch sử công quyền Cali. Ban đâu người ta tưởng chuyện nhỏ vì đã vài lần lấy chữ ký như vậy nhưng không đem vấn đề đến phòng phiếu được. Nhưng khi có trên trên một triệu mấy chữ ký và 335 người ra ứng cử, cá nhân Ô. Davis chiến đấu như con cọp Bengal, làm những tất cả những diều có thể làm được để cứu cái ghế của Oâng. Đảng Dân Chủ từ Cựu TT Clinton đến Phó TT Gore dều có đến Cali để ủng hộ gà nhà. Nhưng Ong Davis phạm sai lầm chiến lược ban hành việc tăng lệ phí xe lưu hành xe hơi để quân bình ngân sách khiếm hụt, là lý do nhân dân đòi truất bãi Oâng và khi gần ngày bầu cử ký lịnh cho người Mễ nhập cư không có giấy tờ lấy bàng lái xe, để lấp phiếu của người Mể đã trở thành khối đa số tại Cali. Oâng thất cử và tài tử Hollywood, Arnold Schwarzeneger đắc cử thay thế ; lúc đó TT Bush mới công khai tỏ ra ủng hộ tân thống độc. Vị sau này sau khi tuyên thệ đã ký bải bỏ hai lịnh mất lòng dân của cựu Thống Đốc và đang loay hoay trong lổ hỏng ngân sách Cali đã nợ gần 38 tỷ.
3/ Phi Thuyền Columbia Gặp Nạn. Còn 16 phút nữa, Phi Thuyền Columbia sẽ trở về Trái Đất, hoàn thành sứ mạng thám hiểm không gian trong chuyến du hành khảo cứu 16 ngày. Bổng chốc phi thuyền nổ tan xác trên vùng trời Texas. Tất cả phi hành gia chết. Thế giới rúng động. Cuộc điều tra nhiều ngày cho biết một miếng cách điện đã rơi ra đâm vào cánh phi thuyền. Nasa ngưng các chuyến bay thám hiểm. Tổng Thống và Quốâc Hội tăng ngân sách cho chương trình không gian, nhưng dư luận chung cho chánh quyền không chú ý, và tài trợ đủ cho chương trình. Người Mỹ buồn khi thấy Mỹ phải nhờ phi thuyền Soyuz của Nga rước phi hành gia Mỹ từ trạm không gian về. Người Mỹ lo khi thấy Trung Cộng đã thành công khi phóng phi thuyền có người lái lên quỹ đạo Trái đất và trở về an toàn.
4/ Bịnh Sars phát sanh từ Nam Trung Quốc truyền qua Hông Kong từ đó lan tràn khắp vùng Đông Nam Á và nhiều nước trên thế giới. Anh hưởng trực tiếp về bịnh đến Mỹ không lớn, nhưng gián tiếp về kinh tế thi lớn. Việc kiểm dịch có khi phải ngưng đình hoãn chuyến bay đến các phi cảng Miền Tây nối liền Á châu của Mỹ. Hàng không dân sự quốc tế của Mỹ bị ảnh hưởng nặng.
5/ Điện mất ở Đông Bắc Mỹ khiến sinh hoạt vùng này gần như ngưng đọng trong hơn hai ngày. Biến cố này khiến người Mỹ xét lại sự an toàn của lưới điện cấp quốc gia.
6/ Kinh tế tăng trưởng, tỷ lệ cao nhứt trong 19 năm. Từ cuộc khủng bố 911, kinh tế của Mỹ suy thoái, thất nghiệp gia tăng. Đảng Dân Chủ đối lập đổ tội cho TT Bush. Suy thoái kinh tế là đề tài hàng đầu các chuẩn ứng cử viên Dân Chủ tấn công TT Bush, sau đề tài tình hình binh định phát triển trì trệ ở Iraq. Nhưng vào hai tháng chót của năm, kinh tế tăng vọt, lên đến trên dưói 8%. Chánh quyền Bush cho đó là do biện pháp giảm thuế của TT Bush. Nhưng tình hình thất nghiệp vẫn còn đáng lo.
7/ Cali bị cháy rừng trầm trọng trước khi mùa lạnh bắt đầu. Lực lượng chữa lửa đã tỏ ra xuất sắc trong nhiệm vụ, được nhiều người ngưỡng mộ. Nhiều nghị sĩ, dân biểu tiểu bang vận động xét lại một số qui định hiện hành về phòng háy chửa cháy rừng
8/ TT Bush cắt giảm thuế. Chánh quyền Bush cho đó là động lực tăng mãi lực nhân dân thúc đẩy tiêu thụ, và từ đó phát triễn kinh tế. Đối lập Dân Chủ cho giảm thuế chỉ làm lợi cho nhà giàu vốn là thành phần ủûng hộ Đảng Cộng Hoà
9/ Dân Chủ chạy đua vào Nhà Trắng. Có cả thảy 9 nhân vật Đảng Dân Chủ vận động để được Đảng bầu ra làm ứng cử viên tổng thống của đảng. Người Mỹ gốc Việt theo dõi sát nút TNS Kerry vì Oâng này nhận chìm Dự luật Nhân quyền VN HR 2833. Nhưng cho đến Giáng Sinh, coi như TNS Kerry đã tụt hậu quá xa, không thể nào theo kịp ngưòi dẫn đầu là cựu Thống Đốc Dean, chống Chiến tranh Iraq tới cùng. Đảng Dân Chủ sẽ đại hội chỉ định ứng cử viên tổng thống của Đảng vào đầu năm 2004, tại Ohio.
Gửi ý kiến của bạn
