Trong tranh cử ở xứ nào, thời nào, dân chủ cao hay thấp, người đương nhiệm, cũng nhiều lợi thế hơn. Có lẽ vì vậy một phần, hiến pháp nhiều nước thường cấm không cho tổng thống tái cử kỳ 3, để tránh cảnh tổng thống muôn năm. Cũng như các tổng thống Mỹ khác tái ứng cử nhiệm kỳ 2, TT Bush đã dùng bài diễn văn về Tình Trạng Liên bang năm thứ ba của nhiệm kỳ đầu, để gián tiếp vận động tái tranh cử. Diễn đàn Quốc Hội Lưỡng Viện với sự hiện diện của hầu hết các nhân vật chóp bu quân dân cán chánh của Mỹ, và một số khách ngoại quốc có liên quan với Mỹ, có mặt và cộng với truyền thống lâu đời của bài diễn văn về Tình trạng Liên bang, là một chỗ rất tốt, một cơ hội bằng vàng để xuất hiện.Trong bài Diễn văn về Tình Trạng Liên bang hôm thứ Ba ngày 20 tháng 1, năm 2004, dài 53 phút, TT Bush chánh yếu tỏ ra không nhượng bộ những ứng cử viên đối lập trước những chỉ trích về một một số vấn đề chánh quyền Oâng đã, đang, sẽ làm. Oâng khẳng định cuộc chiến chống khủng bố, nền an ninh Mỹ vẫn là ưu tiên hàng đầu và không chùn bước, tiếp tục chánh sách đem lại tự do cho vùng Trung Đông và Oâng sẽ tập trung nỗ lực kiện toàn những cải tổ đã làm, hứa sẽ giảm thuế nữa, và tiếp tục chống hôn nhân đồng tính luyến ái.
Phân tích hình thức và nội dung của bài diễn văn cho thấy TT Bush tập trung nỗ lực nhiều hơn vào những vấn đề nội bộ để thích ứng với tình hình tranh cử. Chỉ dành 1 phần của bài nói chuyện, cho vấn đề Iraq và khủng bố. Nguyên phần 2 dành cho các vấn đề kinh tế, giáo dục, y tế, và xã hội. TT Bush muốn chứng tỏ cho nhân dân Mỹ thấy Oâng không phải là vị tổng thống quá chú tâm chuyện thiên hạ mà lơ là chuyện nước nhà như các đối thủ mô tả. Oâng chứng tỏ quyết định chiến tranh Iraq của Oâng là đúng, viện dẫn báo cáo của David Kay, Trưởng đoàn tìm kiếm vũ khí giết người hàng loạt của Hussein, "đã nhận dạng hàng tá hoạt động dính líu đến vũ khí giết người hàng loạt ở Iraq" và " một số đáng kể trang thiết bị [chế độ Hussein] giấu Liên hiệp quốc." Oâng nghiêng đầu chào Ô. Adnan Palachi, chủ tịch luân phiên của Hội Đồng Cai quản Iraq được mời ngồi cạnh bên vị Đệ nhứt Phu Nhân Mỹ, Bà Laura Bush, và tỏ lời khen cùng ý muốn người Iraq "đảm nhận trách nhiệm nhiều hơn nữa trong vấn đề an ninh và tương lai" của nước Iraq... TT Bush nhấn mạnh "thế giới tốt đẹp hơn, an toàn hơn khi không còn chế độ Hussein." Cách nói đó dù không nói ra ai cũng biết TT Bush muốn trả lời Ô. Howard Dean hồi tháng 12 tuyên bố việc bắt được Husein cũng không làm cho nước Mỹ an toàn hơn.
Thượng nghị sĩ Kennedy lắc đầu liền, không đồng ý với TT Bush, truyền hình chiếu cận ảnh Thượng Nghị sĩ ấy ngay. Sau đó Trưởng Khối Thiểu số Dân Chủ của Hạ và Thượngï viện, Bà Pelosi và Ô. Daschle đượïc Khối Dân Chủ ở Quốc Hội cử, đứng ra có ý kiến trả lời, được truyền hình công C -Span trực tiếp phát đi toàn bộ, rất công bình. Dĩ nhiên Đối lập Dân Chủ thì phải chống trả đối thủ Bush, đó là "job" mà. Hai vị này tiếp tục luận cứ cũ, TT Bush lôi kéo nhân dân Mỹ vào Chiến tranh Iraq, mà không có "tin tức vững chắc và chứng lý rõ ràng." Trước đó, TT Bush đã biện minh việc đặt đất nước trong tình trạng chiến tranh chống khủng bố vì "quân khủng bố và những người ủng hộ chúng đã tuyên chiến với Mỹ và họ đã làm." Việc Mỹ trừng trị quân khủng bố đánh phá Trung Tâm Thương mại Thế giới năm 1993 không ngăn cản đưọc cuộc khủng bố 911, năm 2001. TT Bush nói chẳng những thi hành nghiêm túc Đạo luật Patriot Act mà Oâng còn sẽ xin Quốc Hội gia hạn dài hơn.
Oâng đã chứng tỏ chánh quyền Oâng làm đúng trong cuộc chiến chống khủng bố và Chiến tranh Iraq, và cũng vẫn làm đúng trong các vấn đề trong nước. TT Bush nhấn mạnh biện pháp cắt giảm thuế là lý do quan trọng làm kinh tế phục hồi và tái phát triển. Và Oâng sẽ còn cắt giảm thuế nữa. Nhưng đồng thời Oâng cũng sẽ đề nghị cắt giảm công chi trong ngân sách dự trù sẽ trình Quốc Hội vào tháng 2. Phần khiếm hụt, Oâng chủ trương cắt giảm công chi để bù trừ, việc đó thuộc quyền Quốc Hội. Lại giao banh, gấp lửa thẩy tay người. TT Bush cũng dự trù cải tổ Luật Nhập cư và Di Trú, gián tiếp chống lại chủ trương của một nhóm Cộng Hoà ở Quốc Hội do một Thượng Nghị sĩ ở Texas quê nhà của Oâng cực lực chống đối. Oâng cũng không ngần ngại khẳng định lại lập trường chống hôn nhân đồng tính luyến ái, "Chúng ta bảo vệ sự cao quí của hôn nhân." Còn vấn đề bảo hiểm y tế là một vấn đề gai góc, hiện có 40 triệu người Mỹ không được hưởng một thứ bảo hiểm y tế nào, một đề tài các ứng cử viên Dân chủ đối lập tấn công tới tấp Oâng. Oâng lên án chủ trương để việc đó "cho Nhà Nước quản lý", khác với triết lý căn bản "quốc gia an sinh" và chánh sách Nhà nước bao sân của Đảng Dân Chủ. Oâng đưa ra giải pháp bù trừ thuế để giúp cho người không có bảo hiểm y tế. Nhưng giải pháp tỏ ra lúng túng vì chẳng được bao nhiêu nếu không nói là không hiệu quả so với số người không không có bảo hiểm y tế đã trên 40 triệu người Mỹ. Điều này chứng minh các chiến lược gia Cộng Hòa dù đã vận động thành công Luật Cải Tổ Y tế, nhưng vẫn chưa giải được bài toán một cách rốt ráo. Và trong chiến dịch tranh cử Bộ Tham Mưu tranh cử của TT Bush chưa có giải pháp đối phó tạm thời, có tánh thuyết phục.. Và ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ sẽ đào sâu, bới rộng vấn đề bảo hiểm y tế trong chiến dịch tranh cử những ngày sắp tới. TT Bush Cha đã thua Dân Chủ cũng vì vấn đề kinh tế xã hội Mỹ, dù sáng rực hào quang Chiến Thắng Vùng Vịnh. TT Bush sẽ mất ăn, mất ngủ với vấn đề an sinh xã hội và thất nghiệp trong tranh cử.
Có người chê trách TT Bush lợi dụng chức vụ, cơ hội, và phương tiện công quyền cho việc tranh cử, cụ thể như cơ hội đọc diễn văn về tình trạng liên bang một năm mới có một lần này. Nhưng trong chánh trị, chung nào cũng có riêng. Chung không riêng là chung vô hồn, thiếu động lực. Tổng Thống tái ứng cử nào cũng làm. Luật bầu cử, công luận, truyền thông đóng vai trò đánh giá, hạn chế hay trừng phạt trực tiếp hoặc gián tiếp sự lạm dụng chức vụ. Bài diễn văn về Tình Trạng Liên bang của TT Bush đọc hồi thứ Ba ở một mức độ nào đó, có thể xem là bài diễn văn tranh cử xúc tích, đầy đủ nhứt của TT Bush. Nó chánh thức mở đầu chiến dịch "tranh cử"û của mùa "bầu cử" năm 2004.
Phân tích hình thức và nội dung của bài diễn văn cho thấy TT Bush tập trung nỗ lực nhiều hơn vào những vấn đề nội bộ để thích ứng với tình hình tranh cử. Chỉ dành 1 phần của bài nói chuyện, cho vấn đề Iraq và khủng bố. Nguyên phần 2 dành cho các vấn đề kinh tế, giáo dục, y tế, và xã hội. TT Bush muốn chứng tỏ cho nhân dân Mỹ thấy Oâng không phải là vị tổng thống quá chú tâm chuyện thiên hạ mà lơ là chuyện nước nhà như các đối thủ mô tả. Oâng chứng tỏ quyết định chiến tranh Iraq của Oâng là đúng, viện dẫn báo cáo của David Kay, Trưởng đoàn tìm kiếm vũ khí giết người hàng loạt của Hussein, "đã nhận dạng hàng tá hoạt động dính líu đến vũ khí giết người hàng loạt ở Iraq" và " một số đáng kể trang thiết bị [chế độ Hussein] giấu Liên hiệp quốc." Oâng nghiêng đầu chào Ô. Adnan Palachi, chủ tịch luân phiên của Hội Đồng Cai quản Iraq được mời ngồi cạnh bên vị Đệ nhứt Phu Nhân Mỹ, Bà Laura Bush, và tỏ lời khen cùng ý muốn người Iraq "đảm nhận trách nhiệm nhiều hơn nữa trong vấn đề an ninh và tương lai" của nước Iraq... TT Bush nhấn mạnh "thế giới tốt đẹp hơn, an toàn hơn khi không còn chế độ Hussein." Cách nói đó dù không nói ra ai cũng biết TT Bush muốn trả lời Ô. Howard Dean hồi tháng 12 tuyên bố việc bắt được Husein cũng không làm cho nước Mỹ an toàn hơn.
Thượng nghị sĩ Kennedy lắc đầu liền, không đồng ý với TT Bush, truyền hình chiếu cận ảnh Thượng Nghị sĩ ấy ngay. Sau đó Trưởng Khối Thiểu số Dân Chủ của Hạ và Thượngï viện, Bà Pelosi và Ô. Daschle đượïc Khối Dân Chủ ở Quốc Hội cử, đứng ra có ý kiến trả lời, được truyền hình công C -Span trực tiếp phát đi toàn bộ, rất công bình. Dĩ nhiên Đối lập Dân Chủ thì phải chống trả đối thủ Bush, đó là "job" mà. Hai vị này tiếp tục luận cứ cũ, TT Bush lôi kéo nhân dân Mỹ vào Chiến tranh Iraq, mà không có "tin tức vững chắc và chứng lý rõ ràng." Trước đó, TT Bush đã biện minh việc đặt đất nước trong tình trạng chiến tranh chống khủng bố vì "quân khủng bố và những người ủng hộ chúng đã tuyên chiến với Mỹ và họ đã làm." Việc Mỹ trừng trị quân khủng bố đánh phá Trung Tâm Thương mại Thế giới năm 1993 không ngăn cản đưọc cuộc khủng bố 911, năm 2001. TT Bush nói chẳng những thi hành nghiêm túc Đạo luật Patriot Act mà Oâng còn sẽ xin Quốc Hội gia hạn dài hơn.
Oâng đã chứng tỏ chánh quyền Oâng làm đúng trong cuộc chiến chống khủng bố và Chiến tranh Iraq, và cũng vẫn làm đúng trong các vấn đề trong nước. TT Bush nhấn mạnh biện pháp cắt giảm thuế là lý do quan trọng làm kinh tế phục hồi và tái phát triển. Và Oâng sẽ còn cắt giảm thuế nữa. Nhưng đồng thời Oâng cũng sẽ đề nghị cắt giảm công chi trong ngân sách dự trù sẽ trình Quốc Hội vào tháng 2. Phần khiếm hụt, Oâng chủ trương cắt giảm công chi để bù trừ, việc đó thuộc quyền Quốc Hội. Lại giao banh, gấp lửa thẩy tay người. TT Bush cũng dự trù cải tổ Luật Nhập cư và Di Trú, gián tiếp chống lại chủ trương của một nhóm Cộng Hoà ở Quốc Hội do một Thượng Nghị sĩ ở Texas quê nhà của Oâng cực lực chống đối. Oâng cũng không ngần ngại khẳng định lại lập trường chống hôn nhân đồng tính luyến ái, "Chúng ta bảo vệ sự cao quí của hôn nhân." Còn vấn đề bảo hiểm y tế là một vấn đề gai góc, hiện có 40 triệu người Mỹ không được hưởng một thứ bảo hiểm y tế nào, một đề tài các ứng cử viên Dân chủ đối lập tấn công tới tấp Oâng. Oâng lên án chủ trương để việc đó "cho Nhà Nước quản lý", khác với triết lý căn bản "quốc gia an sinh" và chánh sách Nhà nước bao sân của Đảng Dân Chủ. Oâng đưa ra giải pháp bù trừ thuế để giúp cho người không có bảo hiểm y tế. Nhưng giải pháp tỏ ra lúng túng vì chẳng được bao nhiêu nếu không nói là không hiệu quả so với số người không không có bảo hiểm y tế đã trên 40 triệu người Mỹ. Điều này chứng minh các chiến lược gia Cộng Hòa dù đã vận động thành công Luật Cải Tổ Y tế, nhưng vẫn chưa giải được bài toán một cách rốt ráo. Và trong chiến dịch tranh cử Bộ Tham Mưu tranh cử của TT Bush chưa có giải pháp đối phó tạm thời, có tánh thuyết phục.. Và ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ sẽ đào sâu, bới rộng vấn đề bảo hiểm y tế trong chiến dịch tranh cử những ngày sắp tới. TT Bush Cha đã thua Dân Chủ cũng vì vấn đề kinh tế xã hội Mỹ, dù sáng rực hào quang Chiến Thắng Vùng Vịnh. TT Bush sẽ mất ăn, mất ngủ với vấn đề an sinh xã hội và thất nghiệp trong tranh cử.
Có người chê trách TT Bush lợi dụng chức vụ, cơ hội, và phương tiện công quyền cho việc tranh cử, cụ thể như cơ hội đọc diễn văn về tình trạng liên bang một năm mới có một lần này. Nhưng trong chánh trị, chung nào cũng có riêng. Chung không riêng là chung vô hồn, thiếu động lực. Tổng Thống tái ứng cử nào cũng làm. Luật bầu cử, công luận, truyền thông đóng vai trò đánh giá, hạn chế hay trừng phạt trực tiếp hoặc gián tiếp sự lạm dụng chức vụ. Bài diễn văn về Tình Trạng Liên bang của TT Bush đọc hồi thứ Ba ở một mức độ nào đó, có thể xem là bài diễn văn tranh cử xúc tích, đầy đủ nhứt của TT Bush. Nó chánh thức mở đầu chiến dịch "tranh cử"û của mùa "bầu cử" năm 2004.
Gửi ý kiến của bạn
