Trong khi 86% tuổi trẻ Sài Gòn "biết rành rọt về danh ca Michael Jackson" thì có tới "49% không hề biết gì về Trần Quốc Tỏan."
Sử gia Dương Trung Quốc đã nhắc lời báo động như trên tờ Lao Động hôm 20-8 về hiện tượng mà ông gọi là "mất gốc của giới trẻ" qua bài nhận định tựa đề "Thách thức đối với việc dạy và học sử", qua đó ông nói các con số trên là hồi 10 năm về trứơc, chứ bây giờ sợ còn tệ hại hơn.
Sử gia họ Dương ghi nhận, trích:
"…Mùa thi phổ thông năm nay lại rộ lên những thông tin về sự yếu kém trong kiến thức lịch sử của thí sinh khiến xã hội lại bàn đến mối lo "mất gốc" của giới trẻ. Và cũng như năm ngoái, mọi người lại đi tìm xem nguyên nhân ở đâu thì mới có thể sửa được"
Thực ra, tình trạng này đã xuất hiện từ lâu lắm rồi. Đọc lại báo chí 10 năm trước đã nói đến những cuộc điều tra xã hội học đưa ra những cảnh báo nghiêm túc. Ví như cuộc điều tra với chủ đề "thanh niên TP.SG trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy văn hoá dân tộc" đã đưa ra con số: Trong 1.800 người được hỏi thì gần 40% không biết Hùng Vương là ai, 65% đối với Trương Định, 49% đối với Trần Quốc Toản, 73% không biết lai lịch tên đường phố nơi họ sinh sống..., trong khi đó có đến 86% người biết rành rọt về danh thủ Maradona và 86% đối với danh ca Michael Jackson... Tôi e rằng nếu bây giờ điều tra lại thì có thể kết quả còn tệ hại hơn…"
Tuy nhiên, sử gia Dương Trung Quốc còn quên một điểm: các sách sử học ở VN bây giờ đang chứa đựng nhiều thông tin sai lầm -- thí dụ như các huyền thọai bịa đặt để tuyên truyền như Lê Văn Tám, hình ảnh ông Hồ độc thân, các cuộc tàn sát như Tết Mậu Thân ở Huế… -- thì không thấy sử gia chính thức nào đòi sửa đổi lại cho đúng. Thì họ sá gì chuyện tuổi trẻ cần biết về Trần Quốc Tỏan nhiều thế kỷ xa xưa…