9. Làm sao tôi tính được thành giá của số cổ phiếu đã tách trước đây sau đó được bán lại cho nhân viên làm việc trong cơ quan của tôi qua chương trình "employee stock purchase plan""
Bạn cần phải biết được giá thành của loại cổ phiếu này của công ty vào ngày số cổ phiếu tách (basis on the date of the split). Số cổ phiếu mới (split shares) là một phần giá trị của thành giá tất cả các cổ phiếu của công ty bạn vào ngày đó. Bạn cần phải chia thành giá đã điều chỉnh của số cổ phiếu cũ (trước khi tách) cho số lượng của cổ phiếu cũ và mới (số cổ phiếu vừa tách). Kết quả tìm được là thành giá của mỗi cổ phiếu công ty sau khi tách.
Ví dụ: Nếu bạn có 2 cổ phiếu công ty; một cổ phiếu trị giá $30, cổ phiếu còn lại trị giá $45. Công ty của bạn tuyên bố mỗi cổ phiếu được tách ba (a three for one stock split). Như vậy, bạn có cả thảy 6 cổ phiếu công ty. Loại thứ nhất có mệnh giá $10 một cổ phiếu; mệnh giá của loại thứ hai là $15 mỗi cổ phiếu.
Vì đây là chương trình mua cổ phiếu công ty dành cho nhân viên làm việc ở cơ quan của bạn, bạn có thể sẽ phải khai một số hay tất cả số tiền lời bạn kiếm được sau khi bán số cổ phiếu cho nhân viên như tiền lương thông thường của họ. Muốn tìm hiểu thêm chi tiết về chương trình mua bán cổ phiếu cơ quan dành cho nhân viên, xin tham khảo thêm tài liệu từ ấn bản 525 về nguồn lợi tức đóng thuế và không phải đóng thuế (Publication 525 - Taxable and Nontaxable Income).
10. Làm sao chúng tôi khai trên mẫu đơn khai thuế các khoản tiền lãi cổ phần tái đầu tư"
Có một số các công ty cho phép người hùn vốn đầu tư (investors) chọn cách sử dụng số tiền lãi đầu tư (dividends) để mua thêm cổ phiếu của công ty thay vì nhận bằng tiền mặt. Nếu bạn là một trong những người được hưởng ưu đãi này, trên hồ sơ thuế của bạn, trị giá thị thường (thị giá) của số tiền lãi vào ngày bạn nhận được và đồng thời số tiền này được đầu tư trở lại vào thị trường (mua thêm cổ phần) được khai như một nguồn lợi tức kiếm được trong năm. Bạn không cần phải ghi rõ số tiền lãi đầu tư đã nhận được đầu tư trở lại bằng cách sử dụng số tiền này mua thêm một số cổ phiếu. Nhưng bạn cần phải lưu giữ các số liệu về số tiền lãi cổ phần bạn đã nhận và được tái đầu tư (the dollar amount of the reinvested dividends), số lượng cổ phiếu mới mua thêm bằng tiền lãi đầu tư (the number of additional shares purchased), và ngày mua số cổ phiếu mới này (the purchase dates). Bạn rất cần các số liệu này khi bạn bán số cổ phiếu vừa mua thêm bằng tiền lãi cổ phần.
Khai các khoản tiền lãi đã nhận được tái đầu tư chung với các khoản tiền tãi đầu tư khác, nếu có, trên mẫu đơn khai thuế 1040 hay mẫu 1040A. Trường hợp tổng số tiền lãi đầu tư bạn nhận được trong năm thuế nhiều hơn số tiền lãi đầu tư (miễn thuế) quy định bởi luật thuế, bạn cũng vẫn phải sử dụng mẫu Schedule B (với bộ đơn thuế 1040) hoặc mẫu Schedule 1 (nếu dùng mẫu đơn khai thuế 1040A).
Muốn biết thêm chi tiết về vấn đề này và các chương trình tái đầu tư lãi cổ phần khác, xin tham khảo thêm chương 1 của ấn bản 550 (Publication 550, Chapter 1).
11. Nếu tôi muốn bán một số cổ phiếu tôi có được nhiều năm trước đây qua chương trình tái đầu tư lãi cổ phần, làm sao tôi có thể tính được giá thành của số cổ phiếu này"
Thành giá của số cổ phiếu bạn muốn bán là số tiền bạn phải trả để mua số cổ phiếu cộng với các chi phí điều chỉnh, chẳng hạn, tiền hoa hồng trả cho người trung gian giúp mua số cổ phiếu. Nếu bạn không còn giữ các chứng từ liên quan đến việc tái đầu tư tiền lãi cổ phần liên quan đến số cổ phiếu bạn định bán, bạn vẫn có thể lục lại những chứng từ đó qua các nguồn tài liệu lưu trữ công cộng như qua báo chí, sách vở, công ty/người môi giới mua bán cổ phiếu của bạn, hoặc cơ quan phân phối số tiền lãi đầu tư cho bạn.
Trường hợp bạn không thể truy nguyên các thông tin về số cổ phiếu định bán, bạn phải sử dụng phương pháp "vào-trước-ra-trước - first-in-first-out." Thuật ngữ này nghĩa là bạn nghĩ rằng bạn sẽ bán số cổ phiếu bạn mua vào trước, kế tiếp mới đến các cổ phiếu mua vào sau đó, lần lượt đến các cổ phiếu mua vào sau cùng v.v cho đến khi bán hết số cổ phiếu cùng loại bạn có. Để xác định được thành giá của số cổ phiếu này, bạn cần phải có được các chứng từ thỏa đáng liên quan đến việc mua bán cổ phiếu của bạn, bao gồm số chứng từ liên quan đến chương trình tái đầu tư lãi cổ phần. Bạn có thể không sử dụng được phương pháp tính thành giá trung bình để xác định giá thành cho số cổ phiếu bạn định bán. Duy nhất chỉ có loại cổ phiếu thuộc loại mutual fund mới có thể sử dụng phương pháp này để định thành giá.
Xin tham khảo thêm tài liệu liên quan đến vấn đề này từ ấn bản 550 - Lợi Tức và Các Chi Phí Đầu Tư (Publication 550 - Investment Income and Expenses).
12. Khi tôi bán số cổ phiếu tôi có được qua chương trình tái đầu tư lãi cổ phần, tôi có phải đóng thế thêm một lần nữa không"
Sau khi bạn đã khai các khoản tiền lãi cổ phần như lợi tức của bạn, bạn có được giá thành của số cổ phiếu từ chương trình tái đầu tư lãi cổ phần. Khi bạn khai tiền bán số cổ phiếu này, bạn bạn sẽ chỉ phải đóng thuế trên khoản tiền thu được từ việc bán số cổ phiếu (sau khi đã trừ đi các khoản tiền hoa hồng trả cho người môi giới) nếu các khoản thu còn lại này nhiều hơn các chi phí phải trả khi bạn mua số cổ phiếu. Trong trường hợp này giá mua vào cho số cổ phiếu là số tiền lãi được tái đầu tư.
13. Có phải cổ phiếu có được qua chương trình tái đầu tư lãi cổ phần có holding period [tạm dịch "tuổi cầm phiếu"] ngắn hơn các cổ phiếu nguyên thủy bán trên thị trường"
Đúng vậy. Nếu cổ phiếu thuộc loại cổ phiếu lãi cổ phần phải đóng thuế (taxable stock dividends), tuổi cầm phiếu bắt đầu từ ngày số cổ phiếu mới được công ty phát hành phân phối. Đối với loại cổ phiếu lãi cổ phần không phải đóng thuế (nontaxable stock dividends), tuổi cầm phiếu giống như của cổ phiếu nguyên thủy.
Khi bạn mua thêm một số sổ phiếu loại mutual (mutual shares) bằng tiền lãi tái đầu tư (reinvested dividends), các khoản tiền lãi đầu tư thường phải đóng thuế. Do đó, bạn sẽ tính tuổi của số cổ phiếu mua bằng tiền lãi tái đầu tư từ ngày chuyển tiền đổi lấy phiếu (transaction date) có ghi rõ trên tờ tường trình tài chính gởi đến cho bạn, giống như các loại cổ phiếu khác bạn mua ngoài thị trường.
14. Có phải loại cổ phiếu loại mutual fund mua bằng tiền lãi cổ phần tái đầu tư những năm trước đây thuộc loại lãi đầu tư dài hạn (long-term capital gains), còn loại cổ phiếu cũng mua bằng tiền lãi cổ phần tái đầu tư nhưng vào năm cổ phiếu phát hành là loại lãi đâu tư ngắn hạn (short-term capital gains) không"
Bất kỳ số cổ phiếu nào với số lượng nhỏ hay lớn, nếu được mua vào hay bán ra trong cùng một năm thuế đều là tài sản đầu tư ngắn hạn (short-term capital assets). Các cổ phiếu dù được mua vào năm trước năm thuế, nếu thời gian chưa đủ 12 tháng vẫn được xem là loại đầu tư ngắn hạn.
(Còn tiếp kỳ sau)
Gửi ý kiến của bạn
