HANOI (VB) - Chính phủ Hà Nội đang mở cuộc tổng chiêu dụ Việt Kiều về nước kinh doanh và đóng góp kiến thức khoa học. Đó là nội dung Nguyễn Phú Bình, Phó Chủ Tịch Ủy Ban Việt Kiều, nói với ký giả Catherine McKinley của tờ Asian Wall Street Journal số hôm Thứ Ba.
Nguyễn Phú Bình nói là các nỗ lực sẽ nhắm vào hai nhóm Việt Kiều: những người có thể đầu tư vốn, và những người có thể đem kiến thức khoa học kỹ thuật về giúp nước.
Trong khoảng 3 triệu Việt Kiều, hầu hết cư trú tại Hoa Kỳ, Canada, Úc, Pháp, Đức và các nước cựu Xô Viết. Đa số đã rời VN trong cuộc nội chiến và rồi những năm đói kém thập niên 1980s. Nhiều người cư trú ở các nước cựu Xô Viết nguyên là lao động xuất cảng hết hợp đồng, nhưng không bao giờ trở về.
Theo lời Bình, CSVN đã cho phép Việt Kiều làm ăn với giấy phép kinh doanh quốc nội, chứ không phải giấy phép kinh doanh cho ngoại kiều, và mới đây sửa luật địa ốc để cho một vài thành phần Việt Kiều mua đất xây nhà. Nhưng Bình thú nhận là các biện pháp này chưa đủ hấp dẫn Việt Kiều từ Mỹ và Âu Châu về VN, nơi các rào cản đầu tư và thành kiến nghi ngờ Việt Kiều vẫn làm đời sống khó khăn. Bình nói là CSVN đang lo gỡ các rào cản.
Văn phòng của Bình hiện đang khuyến cáo nhà nước cho Việt Kiều đầu tư theo Luật Đầu Tư Ngoại Quốc (Law On Foreign Investment) trong đó có một số ưu đãi tương đương với doanh gia quốc nội, thí dụ như thuế hạ, dễ vay mượn nhà băng, và khả năng vay tiền Quỹ Tài Trợ Đầu Tư (IAF) của nhà nước.
Tới giờ, Việt Kiều đã đầu tư 200 triệu đô la tại VN theo luật này. Có khoảng 50 triệu đô la nữa đã đầu tư vào các dự án theo luật cho doanh gia nội địa Investment Encouragement Law (có cơ hội khác hơn luật đầu tư ngoại quốc), theo Bình.
Thêm nữa, có ít nhất 1 tỉ đô la gửi về VN trong hình thức giúp đỡ thân nhân. Năm ngoái, con số đó bằng phân nửa tổng số đầu tư trực tiếp từ quốc tế, và bằng gấp đôi tổng số viện trợ quốc tế.
Bình còn noí là đã có chính sách một giá, và chế độ 2 giá sẽ dần dần xóa bỏ vào năm 2003. Nhưng Bình cũng thú nhận, các vấn đề khác cũng có thể làm chậm làn sóng trở về của Việt Kiều, “Họ sợ là bị kỳ thị... một số Việt Kiều vẫn còn muốn thay đổi chính trị tại VN” và có thể không sẵn lòng trở về cho tới khi nào có thay đổi [chính trị].
Bản tin kết luận, “Nhiều Việt Kiều, đặc biệt những người ở Mỹ, đều chống cộng mãnh liệt và nói là họ không về VN nếu còn bọn lãnh đạo Hà Nội hiện thời. Nhiều người vận động Quốc Hội Mỹ đừng phê chuẩn thương ước vì như thế sẽ củng cố chế độ CSVN. Quốc Hội [Mỹ] đang xét duyệt thương ước.”