Trong cuộc Chiến tranh Iraq này, đoàn quân viễn chinh Mỹ sẽ cùng sống sát cánh với đoàn quân truyền thông ( báo chí, truyền thanh, truyền hình) đông đảo nhứt trong lịch sử chiến tranh Mỹø. Theo tin Tạp chí Army Times, hiện có gần 800 phóng viên tin, ảnh đã được chấp thuận và phối trí lâu dài vào các đơn vị chiến đấu đã có mặt ở Vùng Vịnh. Thí dụ Sư đoàn Dù 101, hiện đang có 50 phóng viên tại các đơn vị, nhưng còn 15 đến 20 người khác đang chờ nhập vào khi Sư đoàn đổ bộ xuống vùng đất đầy cát nóng của Kuwait.
Phóng viên sẽ cùng chia xẻ gian nguy với người lính Mỹ để gởi về hậu phương những tin tức sốt dẻo và hình ảnh mới nhứt tại mặt trận. Đó là chuyện bình thường vì xưa nay cuộc chiến nào cũng có phóng viên chiến trường hay tiền tuyến, nhưng đa số phóng viên ấy gốc quân nhân từ ngành Tâm lý chiến. Hiện tượng lạ trong cuộc Chiến tranh Iraq này là, đoàn quân truyền thông hiện tại là những phóng viên gốc dân sự từ các hãng tin, truyền thanh, truyền hình và báo chí tư nhân. Số người này được điều xuống và bố trí tận các đơn vị trực tiếp chiến đấu, cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc chiến đấu và thông tin nghị luận cùng người lính đi xa đánh trận của Mỹ. Đoàn quân truyền thông hiện tại không như trước đây, ở tại Phòng 5 Bộ Tư lịnh tiền phương, chờ nghe thuyết trình, hay được giúp đi săn tin, ảnh ngoài mặt trận sau khi cuộc chiến đã tàn. Điều này hoàn toàn mới lạ đối với Quân đội cũng như truyền thông. Xưa nay ít khi Quân đội để cho truyền thông cùng đi hành quân với các đơn vị vì nhiều lý do. Và vì thế phóng viên, ký giả xem Quân đội là một tổ chức ít thân thiện với truyền thông.
Trước hiện tượng mới lạ truyền thông sống và chiến đấu với đơn vị hành quân, một số vấn đề lợi hại được đặt ra. Trước nhứt là hại. Một, chiến trận là một cái gì vô cùng nguy hiểm và tàn bạo nên bí mật và bất ngờ là qui luật hành quân. Đơn vị hành quân làm sao bảo mật được lúc im lặng vô tuyến tối yếu trước cuộc hành quân, lúc phục kích với những phóng viên đầy người máy ảnh, máy thu âm, máy chuyển tin, hình lên vệ tinh. Như chưa chi mà một chuyên viên săn tin của Iraq đã rà được làn sóng của các đơn vị Mỹ và phổ biến lung tung ngày 18/ 3 Mỹ sẽ xuất quân (Việt Báo ngày 12/3 khai thác World Tribune/ World Daily ). Các đơn vị làm sao bảo vệ được sinh mạng được cho số phóng viên quá đông, đồ nghề lĩnh kỉnh cùng đi, lúc đánh trận, là lúc người quân nhân chỉ biết có quân thù trước mặt, chậm bắn là chết. Các đơn vị làm sao che dấu những cảnh dã man, tàn bạo của chiến tranh-- chết chóc, tàn sát, phá hoại, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát, thường dân, trẻ em, đàn bà đạn lạc, bom văng-điều không ai muốn xảy ra nhưng đương nhiên có trong chiến tranh, không giết người người sẽ giết mình trên đất địch. Và những cảnh đó cũng không lợi gì cho khján thính giả, nhứt là trẻ em.
Hai, hậu quả của hành động chiến tranh đối với tâm lý quân chúng hậu phương rất lớn, khó lường trước được.Trước nhứt người quân nhân tình nguyện chọn binh nghiệp, chết sống vì chiến tranh đã đành. Người phóng viên tình nguyện làm phóng sự chiến trường chết sống cho nghề nghiệp cũng đã đành. Chỉ có người dân Mỹ, khán thính giả nam phụ lão ấu, bị đặt trước một khối lượng tin tức và hình ảnh đầy bạo lực, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát, đàn bà trẻ em chết chóc; ảnh hưởng tâm lý không tốt lớn lắm. Nhưng khó tránh vì người dân Mỹ sống trong thời đại tin học, với thừa mứa những thông tin, quảng cáo, hình ảnh được các chuyên viên truyền thông lương bạc triệu xấp xếp để thu hút khán thính giả bằng hiếu kỳ, hấp dẫn, nhu cầu khó mà bỏ qua được về mặt tâm lý. Những thứ đó lại được nền kỹ thuật cao chuyễn tãi, mời gọi tận phòng ngủ, bàn ăn, chiếc xe, trong sở và ngoài chợ, hầu như bất cứ chỗ nào mà con người có mặt. Còn đối với người quân nhân có thể bị đánh giá sai. Bộ mặt của chiến tranh vốn dĩ vô cùng tàn bạo. Trong khi người quân nhân Mỹ, Hải, Lục, Không quân, cũng chỉ là những con người bình thường đầy đủ thất tình lục dục của con người. Người thường nhưng những quân nhân Mỹ lại làm một việc hết sức bất bình thường, ai chậm bắn là chết, mình không bắn người người sẽ bắn mình, ai cũng phải lo mạng sống mình trước. Hình ảnh chết chóc, tàn bạo, tin tức tàn phá, truyềøn thông vì lý do nghề nghiệp thường chọn cái hấp dẫn nhứt. Hấp dẫn theo nghĩa truyền thông ở mức độ nào đó là, máu có chảy mới thành tin hàng đầu. Bộ mặt dã man của chiến tranh đó ai giải thích,, ai biện minh cho người quân nhân khi truyền thông chỉ trình bày sự kiện. Và nhân dân Mỹ sẽ nghĩ gì về những người quân nhân Mỹ, về nhưnõg hành động chiến tranh, trong lúc người quân nhân hễ chậm bắn là chết và phải bảo vệ sinh mạng mình bằng bất cứ giá nào trước quân thù và trên đất địch.
Kế đến là lợi. Một, Quân đội muốn cho nhân dân Mỹ biết những người con yêu của Tổ Quốc gian khổ như thế nào ngoài chiến trận khi đi làm nhiệm vụ do đất nước và nhân dân giao phó để bảo vệ quyền lợi Mỹ cách xa quê nhà gần nửa vòng Trái Đất. Nếu người dân Mỹ nghĩ được như vậy thì Quân đội sẽ thân dân hơn và san lấp được hố ngăn cách Quân đội và Nhân dân để Quân đội trở thành quân đội vì dân, do dân, của dân, chớ không phải là một quân đội chuyên nghiệp. Được thế thật là tuyệt mỹ,và lý tưởng. Hai, san lấp hố sâu giữa truyền thông và quân đội để truyền thông từ lâu xem quân đội là tổ chức không thân thiện với truyền thông, thông cảm với quân đội hơn khi cùng sống chiến đấu với quân nhân. Ba, chứng tỏ với nhân dân là quân đội tôn trọng tối đa quyền được hiểu biết của nhân dân.
Bây giờ còn quá sớm để xem đường lối mới Quân đội để truyền thông đi sâu, đi sát chiến trận chung với người lính chiến ở sa trường, hậu quả tốt hay xấu, lợi hại; cái nào nhiều hơn một cách thực tiễn.
Phóng viên sẽ cùng chia xẻ gian nguy với người lính Mỹ để gởi về hậu phương những tin tức sốt dẻo và hình ảnh mới nhứt tại mặt trận. Đó là chuyện bình thường vì xưa nay cuộc chiến nào cũng có phóng viên chiến trường hay tiền tuyến, nhưng đa số phóng viên ấy gốc quân nhân từ ngành Tâm lý chiến. Hiện tượng lạ trong cuộc Chiến tranh Iraq này là, đoàn quân truyền thông hiện tại là những phóng viên gốc dân sự từ các hãng tin, truyền thanh, truyền hình và báo chí tư nhân. Số người này được điều xuống và bố trí tận các đơn vị trực tiếp chiến đấu, cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc chiến đấu và thông tin nghị luận cùng người lính đi xa đánh trận của Mỹ. Đoàn quân truyền thông hiện tại không như trước đây, ở tại Phòng 5 Bộ Tư lịnh tiền phương, chờ nghe thuyết trình, hay được giúp đi săn tin, ảnh ngoài mặt trận sau khi cuộc chiến đã tàn. Điều này hoàn toàn mới lạ đối với Quân đội cũng như truyền thông. Xưa nay ít khi Quân đội để cho truyền thông cùng đi hành quân với các đơn vị vì nhiều lý do. Và vì thế phóng viên, ký giả xem Quân đội là một tổ chức ít thân thiện với truyền thông.
Trước hiện tượng mới lạ truyền thông sống và chiến đấu với đơn vị hành quân, một số vấn đề lợi hại được đặt ra. Trước nhứt là hại. Một, chiến trận là một cái gì vô cùng nguy hiểm và tàn bạo nên bí mật và bất ngờ là qui luật hành quân. Đơn vị hành quân làm sao bảo mật được lúc im lặng vô tuyến tối yếu trước cuộc hành quân, lúc phục kích với những phóng viên đầy người máy ảnh, máy thu âm, máy chuyển tin, hình lên vệ tinh. Như chưa chi mà một chuyên viên săn tin của Iraq đã rà được làn sóng của các đơn vị Mỹ và phổ biến lung tung ngày 18/ 3 Mỹ sẽ xuất quân (Việt Báo ngày 12/3 khai thác World Tribune/ World Daily ). Các đơn vị làm sao bảo vệ được sinh mạng được cho số phóng viên quá đông, đồ nghề lĩnh kỉnh cùng đi, lúc đánh trận, là lúc người quân nhân chỉ biết có quân thù trước mặt, chậm bắn là chết. Các đơn vị làm sao che dấu những cảnh dã man, tàn bạo của chiến tranh-- chết chóc, tàn sát, phá hoại, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát, thường dân, trẻ em, đàn bà đạn lạc, bom văng-điều không ai muốn xảy ra nhưng đương nhiên có trong chiến tranh, không giết người người sẽ giết mình trên đất địch. Và những cảnh đó cũng không lợi gì cho khján thính giả, nhứt là trẻ em.
Hai, hậu quả của hành động chiến tranh đối với tâm lý quân chúng hậu phương rất lớn, khó lường trước được.Trước nhứt người quân nhân tình nguyện chọn binh nghiệp, chết sống vì chiến tranh đã đành. Người phóng viên tình nguyện làm phóng sự chiến trường chết sống cho nghề nghiệp cũng đã đành. Chỉ có người dân Mỹ, khán thính giả nam phụ lão ấu, bị đặt trước một khối lượng tin tức và hình ảnh đầy bạo lực, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát, đàn bà trẻ em chết chóc; ảnh hưởng tâm lý không tốt lớn lắm. Nhưng khó tránh vì người dân Mỹ sống trong thời đại tin học, với thừa mứa những thông tin, quảng cáo, hình ảnh được các chuyên viên truyền thông lương bạc triệu xấp xếp để thu hút khán thính giả bằng hiếu kỳ, hấp dẫn, nhu cầu khó mà bỏ qua được về mặt tâm lý. Những thứ đó lại được nền kỹ thuật cao chuyễn tãi, mời gọi tận phòng ngủ, bàn ăn, chiếc xe, trong sở và ngoài chợ, hầu như bất cứ chỗ nào mà con người có mặt. Còn đối với người quân nhân có thể bị đánh giá sai. Bộ mặt của chiến tranh vốn dĩ vô cùng tàn bạo. Trong khi người quân nhân Mỹ, Hải, Lục, Không quân, cũng chỉ là những con người bình thường đầy đủ thất tình lục dục của con người. Người thường nhưng những quân nhân Mỹ lại làm một việc hết sức bất bình thường, ai chậm bắn là chết, mình không bắn người người sẽ bắn mình, ai cũng phải lo mạng sống mình trước. Hình ảnh chết chóc, tàn bạo, tin tức tàn phá, truyềøn thông vì lý do nghề nghiệp thường chọn cái hấp dẫn nhứt. Hấp dẫn theo nghĩa truyền thông ở mức độ nào đó là, máu có chảy mới thành tin hàng đầu. Bộ mặt dã man của chiến tranh đó ai giải thích,, ai biện minh cho người quân nhân khi truyền thông chỉ trình bày sự kiện. Và nhân dân Mỹ sẽ nghĩ gì về những người quân nhân Mỹ, về nhưnõg hành động chiến tranh, trong lúc người quân nhân hễ chậm bắn là chết và phải bảo vệ sinh mạng mình bằng bất cứ giá nào trước quân thù và trên đất địch.
Kế đến là lợi. Một, Quân đội muốn cho nhân dân Mỹ biết những người con yêu của Tổ Quốc gian khổ như thế nào ngoài chiến trận khi đi làm nhiệm vụ do đất nước và nhân dân giao phó để bảo vệ quyền lợi Mỹ cách xa quê nhà gần nửa vòng Trái Đất. Nếu người dân Mỹ nghĩ được như vậy thì Quân đội sẽ thân dân hơn và san lấp được hố ngăn cách Quân đội và Nhân dân để Quân đội trở thành quân đội vì dân, do dân, của dân, chớ không phải là một quân đội chuyên nghiệp. Được thế thật là tuyệt mỹ,và lý tưởng. Hai, san lấp hố sâu giữa truyền thông và quân đội để truyền thông từ lâu xem quân đội là tổ chức không thân thiện với truyền thông, thông cảm với quân đội hơn khi cùng sống chiến đấu với quân nhân. Ba, chứng tỏ với nhân dân là quân đội tôn trọng tối đa quyền được hiểu biết của nhân dân.
Bây giờ còn quá sớm để xem đường lối mới Quân đội để truyền thông đi sâu, đi sát chiến trận chung với người lính chiến ở sa trường, hậu quả tốt hay xấu, lợi hại; cái nào nhiều hơn một cách thực tiễn.
Gửi ý kiến của bạn
