Tại Vatican, đã có những dấu hiệu cho thấy các viên chức cao cấp Tòa Thánh đang làm việc sau các cửa đóng trong Năm Thánh nhằm tái cấu trúc dàn nhân sự cao cấp và chuẩn bị cho tương lai. Dấu hiệu thấy rõ nhất là việc tái phối trí một phụ tá thân tín của Đức Giaó Hoàng John Paull II, Giám Mục Giovanni Battista Re, 66 tuổi, Thứ Trưởng Ngoại Giao, một chức cũng tương đương như Chánh Văn Phòng Bạch Ốc tại Hoa Kỳ. Cuối tuần qua, vị giám mục, một nhà ngoại giao Vatican kỳ cựu, được cử coi sóc văn phòng chuyên lựa chọn các giám mục, một chức vụ quan trọng gần như chắc chắn sẽ đưa ngaì lên cấp Hồng Y.
Việc tái cấu trúc, khởi từ việc từ nhiệm của Hồng Y Lucas Moreira Neves, người Ba Tây 75 tuổi, vì lý do bệnh, cũng cho thấy ý thức minh bạch hơn về sức khỏe suy yếu của vị Giaó Hoàng 80 tuổi.
Con số các Hồng Y dưới 80 tuổi - và do vậy đủ điều kiện để bỏ phiếu chọn Tân Giaó Hoàng - đã giảm còn 100 vị, từ con số tối đa 120 vị trên nguyên tắc. Có nghĩa là Đức Giáo Hoàng John Paul có thể sắp bổ nhiệm nhiều tới 20 vị hồng y, những người trong hạn tuổi, để vừa là người bầu giaó hoàng và vừa là người có thể làm ứng viên giáo hoàng. Nếu Giám Mục Re lên chức Hồng Y, thí dụ vậy, thì Ngài sẽ đủ điều kiện để được bầu lên kế nhiệm Giaó Hoan2g. hay ít nhất sẽ giúp dàn dựng tiến trình bầu cử.
Lịch trình bận rộn Năm Thánh vẫn không làm sao nhãng guồng máy Tòa Thánh về tiến trình lựa chọn hồng y, dự kiến hoàn tất vào Tháng Hai tới. Giám Mục Joseph Fiorenza của giaó phận Galveston-Houston sau khi thăm Vatican mùa hè này có về nói, “Tất cả những gì bạn nghe chỉ là chuyện nói về các hồng y và khi nào thì họ có thể được tấn phong.”
Tuy nhiên, việc bổ nhiệm Giám Mục Re đã làm cụt hứng nhiều nhà báo giựt gân trước giờ vẫn viết bài phân loại hồng y theo 7 diện, gồm cả “trung dung,” “thế giới thứ ba,” “truyền thống.”
Nghĩa là cái gọi là cuộc chiến giữa phe “cấp tiến” và “bảo thủ” trong Vatican rõ ràng là có hơi phóng đại. Đức Giáo Hoàng John Paul đã bổ nhiệm gần như tất cả các hồng y đương nhiệm, và họ đều chia xẻ lập trường căn bản của Ngài.
Còn có dấu hiệu mới nhất cho thấy là các cố vấn thân tín nhất của Ngài đang tìm cách in dấu ấn di sản của Ngài: Hồng Y Joseph Ratzinger, người chỉ huy Hội Đồng Tín Lý Đức Tin (Congregation for the Doctrine of the Faith), đã phổ biến bản văn 36 trang tháng này, khẳng định rằng chân lý tuyệt đối nằm trong tay Giáo Hội Công Giaó La Mã, chứ không trong giáo hội Ky Tô nào khác (Tin Lành, Chính Thống...), bởi vì như vậy sẽ ám chỉ tính “đa nguyên.” Và bản văn nói là các tôn giáo ngoài hệ thống Ky Tô, trong khi vẫn có khả năng được hồng ân linh thánh, “thì trong hoàn cảnh bất toàn tệ hại khi so sánh với những người trong giáo hội [La Mã], có đầy đủ phương tiện cứu rỗi.”
Dĩ nhiên là bản văn làm bất bình nhiều giáo hội khác, đó là chưa kể các tôn giáo khác. Nhưng hầu hết, bản văn Ratzinger nhằm vào các nhà thần học Công Giáo đang tìm cách làm giảm sự phân biệt giữa các tín lý khác nhau. Một ngày trước khi phổ biến bản văn, Linh Mục Jacques Dupuis, một cha dòng Tên người Pháp, bị gọi tới trước Hồng Y Ratzinger, người chỉ huy văn phòng một thời còn được gọi là Pháp Đình Thần Thánh (Holy Inquisition).
Hai năm trước, Cha Dupuis đã nhận được lệnh ngưng giảng dạy ở Đại Học Giaó Hoàng Gregorian tại Rome, sau khi Hồng Y Ratzinger mở cuộc điều tra về tính lạc đạo trong cuốn sách của Cha, “Toward a Christian Theology of Religious Pluralism” (Về một Thần Học Ky Tô của Chủ Nghĩa Đa Nguyên Tôn Giáo). Cuộc điều tra chưa phổ biến kết luận nào, nhưng bản văn 36 trang của Hồng Y đã ám chỉ tới một kết quả khả thể.