Trong vài tuần qua, đề tài nóng bỏng tạo nhiều tranh cãi nhất ở tiểu bang Victoria là cuộc điều tra về việc một số thám tử cảnh sát thuộc đội đặc nhiệm chống hung phạm có vũ khí (armed offenders squad) - vốn vừa bị giải tán cách đây không lâu - đã đánh đập nghi phạm một cách dã man trong lúc thẩm vấn và đã bị Văn Phòng Kiểm Soát Hạnh Kiểm Cảnh Sát (Office of Police Integrity - OPI) thu hình được.
Trong lúc những hình ảnh quay được trong phim không đủ rõ để có thể xác định được chân tướng của những thám tử cảnh sát này, nhưng những hành vi được thu hình thì quá ư rõ ràng, không chối cãi vào đâu được: một thám tử cảnh sát đè nghi phạm xuống để cho thám tử cảnh sát thứ nhì đá đạp y một cách thật dã man, tàn bạo; một thám tử cảnh sát liên tục tát một nghi phạm trong lúc lớn tiếng thẩm vấn y về nơi giấu khẩu súng ngắn được sử dụng trong một vụ cướp.
Ngay cả ngôn ngữ được các tay thám tử này sử dụng trong lúc thẩm vấn cũng rất rõ ràng. “DD.M. chú mày đừng có lắc đầu với ông như thế bởi vì khi ông đứng lên thì chú mày sẽ bị đau đớn vô cùng đấy”. Đôi khi, ngôn từ và hành động cùng đi chung với nhau: nghi phạm bị đập theo từng tiếng nhấn mạnh trong câu nói. Khi nghi phạm yêu cầu được gọi điện thoại (cho luật sư) thì y bị một viên thám tử dùng điện thoại đập vào đầu. Y được thảy cho một tấm khăn giấy để chùi máu đang ứa ra từ vành tai kèm theo lời đe dọa “cái tai này đến cuối ngày sẽ bị cắt đứt thôi”.v.v...
Nói tóm lại, cuộn phim quay cảnh thẩm vấn trong nhiều giờ đồng hồ cho thấy một nghi phạm trở thành nạn nhân bạo hành từ ngay chính những người đã tuyên thệ sẽ bảo vệ luật pháp!
Ba cảnh sát viên bị cho là có dính líu vào vụ việc này đã bị tổng tư lệnh cảnh sát Victoria, bà Christine Nixon, tạm thời đình chỉ công tác nhưng vẫn được ăn lương cho đến khi cuộc điều tra kết thúc với lý do là họ “bị tình nghi đã vi phạm kỷ luật”. Cả ba đều phủ nhận mọi việc, cho rằng họ không phải là những người bị thu hình. Phó tổng tư lệnh cảnh sát Victoria, ông Simon Overland đã thẳng thắn thừa nhận rằng những hình ảnh trong cuộn băng này là những hình ảnh tệ lậu nhất về sự bạo hành của cảnh sát trong suốt hơn 20 năm qua.
Chính phủ Victoria và OPI quyết định cho công chúng được quyền dự khán cuộc điều tra này, biến nó thành một cuộc điều tra công khai (public hearings) bởi vì, theo OPI, nó sẽ tạo điều kiện khuyến khích những nạn nhân của các vụ cảnh sát đánh đập lúc thẩm vấn lên tiếng tố cáo những hành vi phạm pháp này của cảnh sát. Chẳng những thế, OPI cũng nhận định một cách đúng đắn khi cho rằng cuộc điều tra công khai sẽ khiến quần chúng tăng thêm sự tin tưởng vào kết quả của nó hơn là nếu cuộc điều tra diễn ra trong vòng bí mật.
Thế nhưng, Hiệp Hội Trạng Sư Hình Sự (Criminal Bar Association), Hiệp Hội Cảnh Sát (Police Association) cùng phe đối lập tiểu bang Victoria, đều cho rằng công lý đã không được thi hành qua việc cuộc điều tra được mở rộng cho công chúng và danh tính của những cảnh sát viên tình nghi phạm pháp bị tiết lộ công khai. Hiệp Hội Trạng Sư cho rằng cuộc điều tra này khiến các thám tử dính líu có nguy cơ bị bêu xấu, bị nhục mạ (vilified), trong lúc họ bị tước đi quyền giữ im lặng vì không muốn lời khai của mình tự buộc tội (right to silence on grounds of self-incrimination). Điều mà CBA quên không nhắc đến là những câu trả lời của các cảnh sát viên này trong cuộc điều tra không thể nào được sử dụng trong một phiên tòa hình sự xét xử họ mà chỉ được sử dụng trong quá trình thi hành biện pháp kỷ luật đối với họ mà thôi.
Phát ngôn nhân của Hiệp Hội Cảnh Sát, ông Paul Mullet, tuyên bố rằng những cảnh sát viên này bị OPI tra vấn dã man như nạn nhân của cuộc tra vấn đẫm máu thời Trung Cổ khi giáo hội Công Giáo điều tra và tẩy trừ những người phản giáo (Spanish Inquisition). Ông cho rằng những cảnh sát viên này, qua việc bị nêu danh tính, đã bị tước mất quyền được xem như là vô tội cho đến khi có bằng chứng hiển nhiên (presumption of innocence) như bất kỳ một nghi can nào khác. Oái oăm thay, chính các thám tử trong đội đặc nhiệm chống hung phạm có vũ trang mới là kẻ bị quay phim đang tra tấn nghi phạm.
Phe đối lập tiểu bang mạnh miệng lên tiếng tấn công chính phủ Bracks, cho rằng chính phủ cố ý cho tổ chức cuộc điều tra ngay vào thời điểm này với mục đích kiếm phiếu cho kỳ tổng tuyển cử tiểu bang vào tháng 11/06 tới đây. Thế nhưng, người ta không khỏi đặt câu hỏi rằng phe nào mới thực sự chơi trò chính trị cơ hội khi đảng Tự Do liên bang lớn tiếng đe dọa sẽ tái duyệt hợp đồng thuê mướn tổng tư lệnh Christine Nixon nếu họ giành được chính quyền và đồng thời mạnh miệng hứa hẹn sẽ giải tán OPI và thay vào đó bằng một ủy ban chống tham nhũng dưới sự chỉ huy của một chánh án đã về hưu.
Tưởng cũng nên nhắc lại, OPI được thành lập vào khoảng cuối năm 2004 khi cả thành phố Melbourne rúng động vì một loạt những vụ phe đảng tội phạm thanh toán nhau và nhiều lời tố giác cho rằng những vụ này có thể dính líu đến cảnh sát tham nhũng, móc ngoặc. Tiêu chỉ của OPI là “ddảm bảo việc gìn giữ hạnh kiểm nghề nghiệp và sự liêm chính của cảnh sát Victoria ở mức độ cao nhất và bảo đảm rằng những hành vi tham nhũng móc ngoặc và vi phạm kỷ luật trầm trọng (serious misconduct) của cảnh sát sẽ bị khám phá, điều tra và ngăn chận”. OPI hoàn toàn không có mối liên hệ nào với cảnh sát và chỉ báo cáo trực tiếp lên Quốc Hội mà thôi.
Với tư cách độc lập như thế của OPI thì lời tố giác của phe đối lập rằng cuộc điều tra chỉ là một trò kiếm phiếu lại càng không có căn cứ và lại càng lộ rõ vẻ cơ hội chủ nghĩa với mục đích ve vãn kiếm sự ủng hộ từ Hiệp Hội Cảnh Sát Victoria. Hiệp Hội này đã tuyên bố sẽ vận động cử tri chống lại chính phủ Bracks.
Cuối năm ngoái, OPI đã hoàn tất một bản báo cáo về đội đặc nhiệm chống cướp có vũ trang (armed robbery squad) tiền thân của đội đặc nhiệm chống hung phạm có vũ trang vừa bị giải nhiệm.
Trong vài năm qua đã có ba đội đặc nhiệm cảnh sát đã bị cho là quá tham nhũng, móc ngoặc đến độ phải bị giải tán. Đó là đội bài trừ nha phiến (drug squad), đội bài trừ tội ác trầm trọng (major crime squad) và đội chống hung phạm có vũ trang.
Phe đối lập, và công chúng, dường như không có một trí nhớ dai dẳng về vấn đề cảnh sát tham nhũng móc ngoặc và thường dễ bị ảnh hưởng từ những lời tuyên truyền phản đối của Hiệp Hội Cảnh Sát. Khi hiệp hội này lên tiếng than phiền về những cơ quan độc lập, như OPI và các cơ quan tương tự trước đây, thì gần như mọi người đều tin rằng TẤT CẢ MỌI CẢNH SÁT VIÊN đều là những người ngay thẳng, thành thật, năng nổ thi hành trách nhiệm duy trì luật pháp, bảo vệ xã hội chống lại bọn tội phạm ghê gớm, xả thân bảo vệ công lý.
Vào năm 2004, một số cảnh sát viên trong đội đặc nhiệm Ceja quả thật đã suýt phải xả thân để bảo vệ công lý: họ bị đe dọa bằng những viên đạn được gởi đến tận nhà họ mỗi viên có khắc danh tính của họ và người thân. Những viên đạn này là đạn được cấp riêng cho cảnh sát (police-issued) mà thôi. Đội đặc nhiệm Ceja có nhiệm vụ điều tra cảnh sát tham nhũng thuộc đội bài trừ nha phiến! Sau khi 13 thành viên của đội bài trừ nha phiến bị câu lưu thì những vụ hăm dọa lại càng trở nên trầm trọng cho đến độ một cảnh sát viên thuộc đội Ceja phải lên tiếng than phiền với nhật báo The Age vào khoảng tháng 5/2004 rằng: “Có lẽ chỉ cho đến khi có một điều tra viên bị sát hại thì (chính phủ và cấp lãnh đạo lực lượng cảnh sát) mới thừa nhận rằng trong nội bộ lực lượng cảnh sát quả thật có vấn nạn trầm trọng và lắng nghe những lời kêu gọi mở một cuộc điều tra độc lập hay sao"”. Phát ngôn nhân đối lập lúc bấy giờ cũng lên tiếng kêu gọi trao qquyền điều tra cho một cơ quan độc lập có đủ quyền ép buộc người ta phải khai báo (coerce testimony) - như OPI bây giờ!
Chúng ta cần phải xác định một cách thật rõ ràng rằng không phải TẤT CẢ MỌI CẢNH SÁT VIÊN đều là người tốt. Nhưng, chúng ta cũng cần phải nhớ rằng ĐẠI ĐA SỐ CẢNH SÁT VIÊN là người tốt. Và muốn tránh cảnh con sâu làm rầu nồi canh thì những cuộc điều tra như cuộc điều tra đang tiến hành của OPI là một chuyện cần thiết.
Gửi ý kiến của bạn
