HANOI - Theo tin của Margot tại Hanoi và vịnh Hạ Long, chất độc đã vọt ra làm cho biển phủ một mầu của đêm tối.
Đầu tháng chín, một chiếc tầu thủy của Đài Loan đã đụng vào chiếc tầu chở dầu của Việt Nam, làm đổ tràn ra trên 800 tấn dầu cặn 'diesel' vàp mặt biển dài 13km ở miền duyên hải phía nam của Việt Nam.
Tai nạn làm tốn khoảng 8 triệu Mỹ kim để vét sạch, nhưng tai nạn sẽ làm ảnh hưởng tới môi sinh trong một thời gian dài, như là phá hủy rừng đước của đồng lầy, làm hại môi trường sinh sống của loài cá, làm mất các du khách tới thưởng thức và tắm tại bờ biển, ngoài ra còn tiêu hủy các trại nuôi tôm để làm thủy sản cho xuất cảng. Dầu ô nhiễm đã là một mối họa đe dọa từ lâu. Năm 1994, sông Saigon đã bị tràn ngập 1.700 tấn đầu cặn, kế tiếp đổ ra mặt nước nơi khác và tàn phá với một nhip độ nhỏ hơn.
Lẽ dĩ nhiên nền kinh tế Việt Nam đang gặp phải cảnh lưỡng nan. Sản xuất dầu thô của Việt Nam là việc quan trọng, nhưng còn trông nhờ vào xuất cảng các thủy sản và ngành du lịch trong việc trao đổi khách du lịch rất cần thiết với các quốc gia quanh vùng.
Thảm họa gần đây nhất cũng đánh mạnh sự phụ thuộc của Việt Nam vào kỹ thuật của nước ngoài để làm sạch sẽ môi sinh. Nhiên liệu thấm vào đang làm ố biển Việt Nam, liên doanh Việt Nga sẽ phải dùng các sản phẩm mua của một công ty Úc Đại Lợi. Một số khoa học gia của Việt Nam muốn cho bỏ dần việc quốc gia phụ thuộc vào nước ngoài quá tốn kém.
"Chúng tôi không cần nhập cảng từ nuớc ngoài. Chúng tôi có thể tự giải quyết lấy," theo như lời của nhà sinh học Đặng thị Cẩm Hà, người chỉ làm việc cho Công ty Dầu mỏ B-12. Công ty dầu B-12 đang có dàn khoan ngay ven vịnh Hạ Long, một thắng cảnh đẹp thiên nhiên thu hút các khách du lịch tới Việt Nam.
Công ty B-12 cung cấp 80% dầu, dầu cặn và dầu hôi cho miền Bắc của Việt Nam. Theo các giới chức về sinh thái của địa phương, công ty B-12 làm một số dầu nhỏ lan trên mặt biển. Người dân điạ phương được báo động, phần đông số dân bị phụ thuộc vào ngành du lịch trong vùng, họ đã làm thỉnh cầu gửi cho chính phủ để xin rời công ty B-12 đi nơi khác.
Thay vì phải dọn đi chỗ khác, ban quản đốc của công ty đã kết hợp với bà Hà, giám đốc của phòng thí nghiệm về sinh học môi sinh của Viện Kỹ thuật Sinh học tại Hanoi. Nhà khoa học 49 tuổi từng học về khoa sinh học của vi trùng tại Liên bang Sô-viết ngày xưa, đã nuôi mộng trở về nước để nghiên cứu vấn đề khử các chất sa thải có chứa dầu. Được chính phủ cấp cho 760 triệu VNĐ (khoảng 50,700 Mỹ kim), bà Hà đã khởi sự làm giai đoạn thử nghiệm cho công ty dầu mỏ B-12 năm 1997, phương pháp khử đã hoàn tất hai năm sau. Ngày nay Hanoi đã hài lòng về kết quả của bà Hà được dùng để khử nước cống, kết quả này có thể được áp dụng vào năm tới cho các cơ sở quan trọng khác tại Việt Nam đang tồn trữ nước sa thải.
"Đây là một công trình lớn, rẻ tiền, giản dị và có hiệu quả cao," theo như lời của Trương Đình Khang, một chuyên gia sinh học tại Bộ Khoa học, Kỹ Thuật và Môi sinh. Việc khử này không làm cho nước được trong, nhưng nó đã cải tiến chất luợng của đất nông nghiệp bị úng dầu. Bà Hà cho rằng kỹ thuật này có khả năng khử số dầu lớn bị lan, nhưng các khoa học gia khác thấy kỹ thuật này cần phải có sự thận trọng hơn.
"Tiến trình tác dụng xem ra có vẻ chậm. Kỹ thuật này chỉ có thể áp dụng cho những bồn chứa nước mà thôi," theo lời của Phùng Hưng, một chuyên gia về bảo vệ sinh thái tại công dầu mỏ VietSoPetro.
Kỹ thuật của bà Hà dựa vào một nguyên tắc thí nghiệm quốc tế cho thử rất kỹ. Bà Hà nuôi vi trùng cho chúng sinh ra nhiều mau hơn, nhờ thế luợng dầu giảm đi rất nhanh và cho tới khi hết. Cái độc đáo mà bà Hà cho biết, công thức làm cho chất dinh dưỡng sinh ra chậm là do bà đã nghiên cứu và nuôi 50 loại vi trùng tìm thấy trong nước tại địa phương ở Việt Nam.
Tại công ty B-12, nuớc thải ra làm sạch có màng mầu xanh lá cây trông thấy muốn bịnh. Nước đó chẩy vào bốn bồn chứa để khử trong 36 giờ đồng hồ. Một bồn có chứa cá chép giống Phi Châu (nếu cá bị chết, là việc khử không xong). Sản phẩm của bà Hà tạo ra cho bắn qua một ống để chẩy vào vịnh Hạ Long. Các viên chức môi sinh cho kiểm tra thường xuyên để cam kết đạt tiêu chuẩn nước cho chẩy ra.
Cái gì được pha vào hỗn hợp đặc biệt để nuôi vi trùng" Bà Hà giữ kín trong vấn đề này. Ngoài sự tổng hợp các chất nitrogen, phosphor và potassium, bà nhận có cho thêm vào chút dầu dừa để làm thành một công thức bí mật. Giá phí của phương pháp này hiên nay chưa định rõ. Công ty B-12 đã trả 6000VNĐ cho một mét khối nước được khử, khi công ty này lấy chất nuôi vi trùng miễn phí từ phòng thí nghiệm của bà Hà.
Việc tiết lộ vẫn còn là một trở ngại thông thường trong giới khoa học của Việt Nam. Những người này làm công tác nghiên cứu được nhà nước tài trợ thường chậm để xin bằng phát minh. Họ cũng có những trở ngại khi hợp tác với các công ty tại điạ phương để sản xuất làm thương mại. Đồng thời họ lại sợ các công ty nước ngoài sẽ lợi dụng các phát minh của họ mà không trả tiền.
Ngay cả những chuyên gia trong cùng một nước cũng hiếm khi liên lạc với nhau.
"Tin tức giữa chúng tôi với nhau rất là ít. Có lẽ chúng tôi quá ích kỷ," theo như dự công nhận của Huỳnh công nhận, giám đốc nghiên cứu của PetroVina, một côny ty dầu của nhà nước.
Cái việc tốt cho khoa học và bảo vệ môi sinh, dây là lúc phải cắt bỏ đi cái lớp nghi ngờ quá dầy.
Gửi ý kiến của bạn
