LND: Giải Túc Cầu Thế Giới là một đề tài nóng bỏng tại Úc trong thời gian qua vì đây là lần thứ nhì trong lịch sử túc cầu thế giới, Úc đã được tham dự giải ở vòng tuyển 32 đội. Chắc chắn trong vài tuần tới đây, sự tiến triển của đội tuyển quốc gia Úc sẽ là tin tức hàng đầu vì Úc đã hạ gục đội tuyển Nhật với tỷ số 3-1 để giật lấy nhiều hy vọng được vào vòng tuyển 16 đội. Nếu việc này xảy ra thì quả thực đội tuyển Úc có thể tạo nên lịch sử. Nhưng, cũng trong tuần này, một cuộc tranh cãi tại Thượng Viện tuy chắc chắn sẽ tạo nhiều ảnh hưởng nguy hại đến nền dân chủ của Úc, và chắc chắn sẽ được các sử gia ghi chép lại như một cuộc tranh cãi có tính lịch sử thực thụ lại sẽ bị đẩy xuống hàng thứ yếu chỉ vì giải Túc Cầu Thế Giới! Sau đây, xin mời quý độc giả theo dõi bản lược dịch bài viết mang tựa đề The Shrinking Democracy (Thể Chế Dân Chủ Bị Teo Dần) của giáo sư George William, giám đốc của Trung Tâm Công Pháp Gilbert & Tobin thuộc đại học NSW (Gilbert & Tobin Centre of Public Law), được đăng tải trên nhật báo The Age thứ Ba 13/6/06 vừa qua.
*
Dự luật cải tổ hệ thống bầu cử liên bang Úc được mang ra tranh cãi tại Thượng Viện trong tuần này sẽ là một bước thối lui cho hệ thống bầu cử của chúng ta. Đạo luật này sẽ khiến cho sổ cử tri (electoral roll) bị khóa trước khi người ta có cơ hội ghi danh đầu phiếu. Nó cũng sẽ tước mất quyền bỏ phiếu chọn mặt gởi vàng của tù nhân. Đạo luật cũng sẽ cho phép các đảng chính trị được quyền nhận quà cáp, tặng phẩm và tiền yểm trợ lên đến $10,000 Úc Kim mà không cần phải khai báo chi tiết minh bạch. Cải tổ hệ thống bầu cử là một điều cần thiết, thế nhưng sự cải tổ nên nhắm vào việc khuyến khích dân chúng tham gia vào các cuộc tổng tuyển cử hơn là ngăn chận họ thực thi quyền công dân của mình. Và sự cải tổ phải nâng cao mức độ minh bạch rõ ràng của hệ thống chính trị chứ không nên làm cho nó mờ đục thêm.
Hiện nay, sau khi một cuộc tổng tuyển cử liên bang được tuyên bố thì dân chúng sẽ có được một thời gian là bảy ngày để ghi danh vào sổ cử tri (electoral roll) nếu chưa hề ghi danh trước đó, hoặc để thay đổi chi tiết liên hệ (chẳng hạn như thay đổi địa chỉ cư trú.v.v.) hầu có thế đầu phiếu đúng đắn. Nhưng chiếu theo dự luật thì thời hạn chót để ghi danh vào sổ cử tri là 8g00 tối ngày mà cuộc tổng tuyển cử được tuyên bố, và người ta chỉ có ba ngày để thay đổi chi tiết mà thôi.
Nếu không có tên trong danh sách cử tri, người ta sẽ không được quyền đầu phiếu. Việc khóa sổ cử tri quá sớm như thế có nghĩa là hàng chục ngàn người dân Úc, thông thường là giới trẻ vừa đủ tuổi đi bầu hoặc những người di dân vừa vào quốc tịch không lâu, sẽ bị lọt sổ và không được quyền thực thi quyền đầu phiếu của mình, vì theo thống kê cho thấy, họ chỉ ghi danh bầu cử trong những ngày sau khi cuộc tổng tuyển cử được tuyên bố. Theo những dữ kiện từ Australian Electoral Commission (AEC) thì trong vòng bảy ngày trước khi khóa sổ cử tri trong kỳ tổng tuyển cử liên bang 2004 có đến 428,000 cử tri ghi danh để đầu phiếu hoặc thay đổi chi tiết của mình. Trong số này có 78,908 người ghi danh lần đầu và 78,494 ghi danh lại sau khi đã lọt khỏi sổ cử tri trong nhiều năm.
Đối với nhiều người lần đầu tiên đầu phiếu (first time voters) thì chính thông báo về một cuộc tổng tuyển cử và sự chú tâm của giới truyền thông về cuộc tổng tuyển cử ấy là động cơ thúc đẩy họ ghi danh vào sổ cử tri. Ai cũng biết rằng việc khuyến khích một số dân chúng Úc thực thi quyền đầu phiếu của họ là một việc khó nhọc vô cùng. Vì thế, việc ngăn cản, đẩy lui họ trong lúc họ có cảm hứng để chuẩn bị đầu phiếu là một chuyện thật hết sức vô lý.
Ông Eric Abetz, cựu tổng trưởng đặc trách các vấn đề liên quan đến quốc gia (former special minister of state), cố biện minh cho sự thay đổi nói trên bằng lập luận rằng “trong tuần lễ ngay sau khi cuộc tổng tuyển cử được tuyên bố thì sự đổ xô ghi danh trong một thời gian ngắn tạo nên nhiều áp lực cho AEC khiến cơ quan này khó có thể kiểm tra và thẩm đoán sự xác thực của những đơn ghi danh nhận được”. Đây quả thật là một vấn đề quan trọng, nhưng phương pháp giải quyết nó là cung cấp thêm nhân lực và tài nguyên mà AEC cần để có thể thi hành hữu hiệu công tác của họ. Và nó không bao giờ là một biện minh cho việc ngăn cản dân chúng thực thi quyền đầu phiếu dân chủ của mình cả. (a justification to for disenfrenchising people).
Đạo luật mới cũng sẽ tước bỏ quyền đầu phiếu của tất cả mọi tù nhân đang thụ án tù toàn thời gian cho bất kỳ hành vi phạm pháp nào ở các cấp liên bang, tiểu bang hoặc lãnh thổ. Điều này sẽ thay đổi luật lệ hiện hành cho phép tù nhân với án tù dưới ba năm được quyền bầu cử. Như thế, đạo luật mới này sẽ ngăn cản thêm 19,000 cử tri nữa. Sự thay đổi này hoàn toàn đi ngược với xu hướng trong suốt thế kỷ qua nhằm mở rộng sổ cử tri liên bang.
Và bây giờ, việc giới hạn danh sách cử tri (narrow the franchise) là một bước thụt lui đáng kể. Điều này cũng đi ngược với trào lưu thế giới, đặc biệt là các quốc gia Âu Châu và Gia Nã Đại, vốn công nhận rằng tất cả tù nhân nên được quyền bầu cử. Đúng ra, theo nguyên tắc dân chủ thì mọi người dân phải được quyền bầu cử trong một cuộc tổng tuyển cử liên bang. Chuyện này là một điều chủ yếu trong định nghĩa về một người dân ở một quốc gia tự do dân chủ.
Dù sao đi nữa thì việc ngăn cản tù nhân bầu cử có thể không có hiệu lực. Hiến pháp Úc tuyên bố rằng Thượng Viện và Hạ Viện phải “được nhân dân trực tiếp chọn lựa” (directly chosen by the people). Nếu những người tù nhân là một phần tử của “nhân dân”, thì quyền đầu phiếu của họ có thể được bảo vệ, và đây là một điều mà người ta có thể mang ra thử nghiệm trước Tối Cao Pháp Viện.
Sự thay đổi quan trọng cuối cùng là việc nâng cao giới hạn tối đa về giá trị của các tặng phẩm hoặc các món tiền yểm trợ mà các đảng chính trị và các ứng cử viên phải khai báo từ $1,500 lên $10,000. Điều này sẽ tạo nhiều khó khăn hơn cho giới truyền thông cũng như quần chúng trong việc tìm hiểu xem những ai là kẻ tìm cách tạo ảnh hưởng với các đảng chính trị qua việc tặng tiền hoặc phẩm vật khác. Sự thay đổi này sẽ tạo nhiều ảnh hưởng xấu cho nền dân chủ của chúng ta và tạo nhiều cơ hội hơn cho tệ nạn tham nhũng, móc ngoặc bộc phát. Công chúng có quyền được biết ai là kẻ tặng tiền cho chính trị gia và các đảng chính trị. Đây là một thước đo hữu hiệu về trách nhiệm giải trình (accountability) của một hệ thống chính trị.
Đề nghị nâng cao giới hạn tối đa trước khi phải khai báo về tặng vật là một đề nghị sai lầm. Sự cải tổ cần phải hướng về một chiều hướng khác hẳn để có thể nâng cao sự minh bạch trong sáng (transparency) của guồng máy chính trị. Đạo luật lẽ ra phải tạo cơ hội cho việc khai báo về các tặng phẩm cho chính trị gia được hữu hiệu hơn và thường xuyên hơn.
Chính phủ có đủ túc số để thông qua đạo luật này tại Thượng Viện. Thựt ra thì họ đã đẩy nó xuyên qua Hạ Viện trước đó rồi. Đạo luật này được trao tặng một danh xưng thật đầy tính mị dân, hết sức ngược ngạo, hầu khẳng định rằng nó là một phương pháp đo lường “sự liêm chính của chế độ bầu cử” (electoral integrity). Thật ra, nếu được thông qua và ban hành trong tuần này, chính đạo luật này sẽ bào mòn, đục ruỗng sự liêm chính của hệ thống bầu cử của chúng ta.
Gửi ý kiến của bạn
