Quyết định hủy bỏ kết quả bầu cử năm ngoái để truất bãi Thống đốc Gray Davis đã đẩy lui vụ Kobe Bryan vào hậu trường. Truyền thông Mỹ sôi nổi theo dõi một thành tích mới của California:
Làm cho nền dân chủ trong tầm tay có khi tuột dưới tầm chân...
Như mọi người dự đoán, vụ “recall” Gray Davis và bầu ra thống đốc mới có sự náo nhiệt của một gánh xiếc. Việc tài tử Arnold Schwazenegger đột ngột thông báo rồi chính thức nộp hồ sơ tranh cử khiến truyền thông Mỹ có dịp tìm ra tựa đề hấp dẫn và duyên dáng nhất để nói về cơn động đất chính trị của tiểu bang vĩ đại nhất nước Mỹ. Vĩ đại đến nỗi sau khi bầu lên một vị thống đốc ngay đơ như khúc gỗ có khi sẽ phải chọn một tài tử chuyên đóng vài robot - người máy - vào giải cứu.
Chúng ta không có một tác phẩm điện ảnh thuộc loại khoa học giả tưởng hay chính trị giả tưởng mà có một cơn ác mộng cho mọi người trong cuộc.
Cho đến Thứ Bảy người ta mới biết tổng cộng sẽ có bao nhiêu ứng viên hợp lệ cho cuộc tranh cử này, sau khi hơn ba trăm người lên tiếng thông báo sẽ nhập cuộc. Hãy tưởng tượng ra nỗi khó khăn của người quản diễn – stage manager – cho tác phẩm điện ảnh này. Chưa nói gì đến tổ chức tranh luận, làm sao lần lượt phỏng vấn ngần ấy ứng viên" Nếu mỗi người có vài phút để trình bày kế hoạch cứu nguy và đường lối lãnh đạo tiểu bang giầu nhất nước Mỹ, bằng một quốc gia có nền kinh tế đứng hàng thứ năm hay thứ sau thế giới, chúng ta sẽ có một cuộc chạy đua marathon bất tận. Mà sẽ in lá phiếu ra sao để liệt kê cho đủ ngần ấy ứng viên tại từng quận" Như một tập sách nhỏ" Mong là một số không ít sẽ rút lui để khỏi tốn thêm giấy mực của một tiểu bang đang nợ đìa như Chúa Chổm.
Ngần ấy vấn đề linh tinh sẽ phải được giải quyết trong những ngày tới để hôm mùng bảy tháng 10 này, cử tri sẽ tìm ra một người hùng cứu khổ tiểu bang và trễ nhất là 28 ngày sau, mùng bốn tháng 11, California sẽ có thống đốc mới. Đó là về chuyện bố trí nghiêm túc cho một bộ phim có nhiều màu sắc hài hước làm thế giới phải kinh ngạc. Bên cạnh, còn nhiều vấn đề nghiêm túc không kém.
Gray Davis coi như hết thời khi các nhân vật thế giá của đảng Dân chủ bỏ rơi ông ta. Nghị sĩ khôn nhất tiểu bang là Diane Feinstein (không lấy gì làm khó vì nghị sĩ kia là Babara Boxer) và là người có nhiều hy vọng nhất đã than phiền về Davis, nhưng khôn hơn nữa là không ra ứng cử và, cho phải phép, đã phóng ám khí qua Schwarnegger “là người hay ngoáy súng trên màn ảnh”. Thị trưởng láu cá nhất nước là Willie Brown của San Francisco cũng không dại gì đi vào đấu trường và cùng Trưởng khối đa số Dân chủ tại Quốc hội là Nancy Pelosi, ông ta biết kịp thời xoay chiều để hết ủng hộ Gray Davis. Hai nhân vật Dân chủ có tên tuổi trên tòan tiểu bang liền kết thúc niềm hy vọng của Davis khi tuyên bố sẽ ra ứng cử, đó là Phó thống đốc Cruz Bustamante và Ủy viên Bảo hiểm John Garamendi. Garamendi đã có cơ hội thực hiện mộng ước bao lần bị thất bại là sẽ làm thống đốc nên mở màn khai pháo tấn công Schwarzenegger nhưng sẽ thua xa thủ đoạn tấn công của Bustamante, ứng viên gốc Latino và có hy vọng nhất nhờ lá phiếu của cộng đồng Latino. Nếu ta sốt ruột vì tên của Schwarzenegger quá dài và khó đọc thì hãy nên tự an ủi là Ariana Huffington đã khôn ngoan giấu tên thật của mình để ra ứng cử với tên chồng cũ, một dân biểu Cộng hòa đang ủng hộ Schwarzenegger. Tên thật của nàng là Stassinopoulos, dài kém chi Schwarzenegger! Là đệ tử của Newt Gringrich thuộc cánh hữu, thậm chí cực hữu, nữ bỉnh bút gốc Hy Lạp này nhảy qua cánh tả và quá đà rơi vào góc cực tả và cũng ra tranh cử. Ngoài Ariana còn nhiều thứ quái đản khác như Larry Flynt chủ nhiệm tờ dâm báo “Hustler” và lập trường chống Bush một cách bệnh hoạn.
Bên đảng Cộng hòa, người ta có thấy một phép lạ: đảng này không lấn cửa chạy vào hội chợ bầu cử mà dường như có tính toán trước sau. Chính khách có hy vọng nhất là cựu Thị trưởng Los Angeles Richard Riordan, bạn thân của Arnold Schwarzenegger, đã dự tính ứng cử nếu Arnold không ra. Hình như họ có bàn tính trước nên khi Schwarzenegger tuyên bố ra tranh cử, Riordan liền rút lui và ủng hộ bạn. Nhân vật thứ nhì là Dân biểu Darrel Issa (xin đọc là Ai-xa), người đã tung ra 1,7 triệu để vận động truất bãi Gray Davis đã lập tức rút lui trong nước mắt khi thấy Schwarzenegger xuất hiện. Việc Issa rút lui làm phe Dân chủ mất cơ hội tấn công phe Cộng hòa dùng tài sản riêng để xóa bỏ kết quả bầu cử năm ngoái của dân chúng. Còn lại Bill Simon, ứng viên bị Gray Davis đánh bại năm ngóai, cũng muốn phục thù. Với số ứng viên bát nháo này, người thắng cử thống đốc có khi chỉ cần 20% lá phiếu cử tri nghĩa là cũng ngang bằng tỷ lệ ủng hộ Gray Davis khi ông này bị lột lon cho về vườn. Dân chủ trong tầm tay mà tuột xuống tầm chân là như vậy.
Bây giờ mới nói về nhân vật robot, về Conan the Barbarian, về the Running Man, về The Terminator, về chàng Arnold Schwarzenegger vai u thịt bắp, dưới ngần ấy tên trên màn bạc.
Là con nhà nông gia nước Áo (Austria), Arnold thành vô địch trong bộ môn lực sĩ đẹp và từ đó bước qua Mỹ trở thành tài tử điện ảnh lãnh thù lao cao nhất. Chàng lấy con gái Sargent Schriver và Eunice Kennedy, cháu gái của John, Bob và Ted Kennedy, trở thành cháu rể của một gia đình quyền thế đầy tai tiếng trong đảng Dân chủ. Nhưng chàng lại theo đảng Cộng hòa. Arnold thành công về nghề nghiệp và tài chánh nhưng rất chú ý đến các vấn đề của cộng đồng và là người khởi xướng đề luật 49 trong cuộc bầu cử năm ngoái để lo việc giáo dục cho các em nhỏ trước khi vào mẫu giáo. Trước đó, chàng từng là cố vấn bên cạnh Tổng thống Bush 41 (phụ thân của đương kim tổng thống) về việc vận động thanh thiếu niên tập thể dục để có thân thể cường tráng trong một tâm hồn lành mạnh. Những thành tích đó kể ra thì rất mỏng cho việc lãnh đạo một tiểu bang giàu mạnh nhất Hòa Kỳ và truyền thông Mỹ không lỡ cơ hội nêu nghi vấn về việc đó. Nhưng, như truyền thống, truyền thông Mỹ thường quá nghiêng về cánh tả và bị cận thị, nếu không nói là bị thiên kiến đến mờ mắt.
Trong quá khứ, đảng Cộng hòa có nhiều chính khách xuất thân tài tử điện ảnh: Shirley Temple Black (cô bé kháu khỉnh năm xưa), George Murphy, Sonny Bono (của thời Sonny & Cher), Fred Thompson (cựu Nghị sĩ của Tennesseee), Fred Grandy và Clint Eastwood (thị trưởng Carmel của California). Và, dĩ nhiên, Ronald Reagan. Báo chí Tây phương hay nói là coi trọng nghệ thuật nhưng lại khinh thường nghệ sĩ khi họ bước vào chính trường qua ngả Cộng hòa. Báo chí Mỹ cũng vậy nên mới luận đoán trật bậy. Vì vậy, là tài tử điện ảnh chưa hẳn là cái tội. Và tài tử điện ảnh trong gánh xiệc Cali như hiện nay lại là một ưu điểm. Cử tri cho có non hai tháng để biết ai là ai, chủ trương những gì và vì vậy sẽ có xu hướng bỏ phiếu cho người nổi tiếng. Vì vậy Arnold Schwarzenegger không phải không có hy vọng.
Và vì vậy đã lập tức bị hỏi tội.
Arnold có một bạn thân là Kurd Waldheim, một Tổng thư ký Liên hiệp quốc xuất sắc, nhưng bị tố cáo không đủ bằng chứng là từng là sĩ quan tình báo thời trẻ của chế độ Đức quốc xã nên mất cơ hội là Tổng thống Áo quốc. Dù Kurd gặp hạn, Arnold vẫn giữ liên hệ với ông và còn mời ông qua dự đám cưới. Kurd Walheim không qua nhưng có gửi quà mừng và lần này, khi Arnold xuất hiện trong vai trò mới tại Cali, ta sẽ thấy báo chí Mỹ phanh phui “liên hệ Nazi của Arnold”. Họ câm như thóc về mối liên hệ của nhiều người khác với đảng Cộng sản Liên xô hay KGB, nhưng đó là truyện khác, truyện xưa...
Một tội thứ nhì sẽ bị khui là Arnold Schwarzenegger không có chủ trương đường lối rõ rệt. Ngày xưa, Ronald Reagan cũng bị tội đó, khi từ đảng Dân chủ bước qua Cộng hòa sau kinh nghiệm nghiệp đoàn trong giới nghệ sĩ. Đối với Schwarzenegger, điều đó sai.
Xuất thân từ một quốc gia từng coi xã hội chủ nghĩa và nhà nước là tối thượng, Arnold có phản ứng rất dễ hiểu trong cộng đồng người Việt tỵ nạn là tôn sùng tự do cá nhân. Xin nhà nước ngủ yên để dân thở. Arnold Schwarzenegger theo triết lý “libertarian”, thuộc khuynh hướng tự do tuyệt đối, trong ý nghĩa thu hẹp vai trò của chính quyền, để dân chúng được kinh doanh tự do (đảng Cộng hòa thích ông ở khía cạnh “pro business” đó) và được tự do trong những quyết định riêng tư, như phá thai hoặc đồng tính hay không là quyền của họ (đảng Dân chủ thích ông ở khía cạnh họ gọi là thiên tả liberal này). Vì có lập trường như vậy Arnold the Barbarian sẽ bị tấn công từ cả hai phía, từ cánh tả đảng Dân chủ vì chủ trương tự do kinh tế và từ cánh hữu đảng Cộng hòa vì chủ trương tự do xã hội.
Nhưng, trước khi mọi người hiểu ra mọi chuyện thì đã đến ngày bỏ phiếu!....
Một điều đáng tiếc nhỏ là Dân biểu Loretta Sanchez của đảng Dân chủ không kịp nhập cuộc. Lập trường của bà thực ra không khác Arnold là bao nhiêu (bảo thủ nghĩa là tự do về kinh tế và thiên tả nghĩa là tự do về luân lý) và lại đặc biệt quan tâm đến vấn đề nhân quyền và dân chủ tại Việt Nam. Là người gốc Latino, Loretta Sanchez cũng được sự ủng hộ của cử tri gốc Mễ và với chủ trương tự do kinh tế sẽ có hy vọng giải quyết được tai họa tài chính của California.
Nếu Loretta làm Thống đốc, Hà Nội sẽ không vui và vị trí Dân biểu của bà tại quận Cam sẽ để trống, đó là cơ hội cho nhiều chính khách gốc Việt Nam.
Làm cho nền dân chủ trong tầm tay có khi tuột dưới tầm chân...
Như mọi người dự đoán, vụ “recall” Gray Davis và bầu ra thống đốc mới có sự náo nhiệt của một gánh xiếc. Việc tài tử Arnold Schwazenegger đột ngột thông báo rồi chính thức nộp hồ sơ tranh cử khiến truyền thông Mỹ có dịp tìm ra tựa đề hấp dẫn và duyên dáng nhất để nói về cơn động đất chính trị của tiểu bang vĩ đại nhất nước Mỹ. Vĩ đại đến nỗi sau khi bầu lên một vị thống đốc ngay đơ như khúc gỗ có khi sẽ phải chọn một tài tử chuyên đóng vài robot - người máy - vào giải cứu.
Chúng ta không có một tác phẩm điện ảnh thuộc loại khoa học giả tưởng hay chính trị giả tưởng mà có một cơn ác mộng cho mọi người trong cuộc.
Cho đến Thứ Bảy người ta mới biết tổng cộng sẽ có bao nhiêu ứng viên hợp lệ cho cuộc tranh cử này, sau khi hơn ba trăm người lên tiếng thông báo sẽ nhập cuộc. Hãy tưởng tượng ra nỗi khó khăn của người quản diễn – stage manager – cho tác phẩm điện ảnh này. Chưa nói gì đến tổ chức tranh luận, làm sao lần lượt phỏng vấn ngần ấy ứng viên" Nếu mỗi người có vài phút để trình bày kế hoạch cứu nguy và đường lối lãnh đạo tiểu bang giầu nhất nước Mỹ, bằng một quốc gia có nền kinh tế đứng hàng thứ năm hay thứ sau thế giới, chúng ta sẽ có một cuộc chạy đua marathon bất tận. Mà sẽ in lá phiếu ra sao để liệt kê cho đủ ngần ấy ứng viên tại từng quận" Như một tập sách nhỏ" Mong là một số không ít sẽ rút lui để khỏi tốn thêm giấy mực của một tiểu bang đang nợ đìa như Chúa Chổm.
Ngần ấy vấn đề linh tinh sẽ phải được giải quyết trong những ngày tới để hôm mùng bảy tháng 10 này, cử tri sẽ tìm ra một người hùng cứu khổ tiểu bang và trễ nhất là 28 ngày sau, mùng bốn tháng 11, California sẽ có thống đốc mới. Đó là về chuyện bố trí nghiêm túc cho một bộ phim có nhiều màu sắc hài hước làm thế giới phải kinh ngạc. Bên cạnh, còn nhiều vấn đề nghiêm túc không kém.
Gray Davis coi như hết thời khi các nhân vật thế giá của đảng Dân chủ bỏ rơi ông ta. Nghị sĩ khôn nhất tiểu bang là Diane Feinstein (không lấy gì làm khó vì nghị sĩ kia là Babara Boxer) và là người có nhiều hy vọng nhất đã than phiền về Davis, nhưng khôn hơn nữa là không ra ứng cử và, cho phải phép, đã phóng ám khí qua Schwarnegger “là người hay ngoáy súng trên màn ảnh”. Thị trưởng láu cá nhất nước là Willie Brown của San Francisco cũng không dại gì đi vào đấu trường và cùng Trưởng khối đa số Dân chủ tại Quốc hội là Nancy Pelosi, ông ta biết kịp thời xoay chiều để hết ủng hộ Gray Davis. Hai nhân vật Dân chủ có tên tuổi trên tòan tiểu bang liền kết thúc niềm hy vọng của Davis khi tuyên bố sẽ ra ứng cử, đó là Phó thống đốc Cruz Bustamante và Ủy viên Bảo hiểm John Garamendi. Garamendi đã có cơ hội thực hiện mộng ước bao lần bị thất bại là sẽ làm thống đốc nên mở màn khai pháo tấn công Schwarzenegger nhưng sẽ thua xa thủ đoạn tấn công của Bustamante, ứng viên gốc Latino và có hy vọng nhất nhờ lá phiếu của cộng đồng Latino. Nếu ta sốt ruột vì tên của Schwarzenegger quá dài và khó đọc thì hãy nên tự an ủi là Ariana Huffington đã khôn ngoan giấu tên thật của mình để ra ứng cử với tên chồng cũ, một dân biểu Cộng hòa đang ủng hộ Schwarzenegger. Tên thật của nàng là Stassinopoulos, dài kém chi Schwarzenegger! Là đệ tử của Newt Gringrich thuộc cánh hữu, thậm chí cực hữu, nữ bỉnh bút gốc Hy Lạp này nhảy qua cánh tả và quá đà rơi vào góc cực tả và cũng ra tranh cử. Ngoài Ariana còn nhiều thứ quái đản khác như Larry Flynt chủ nhiệm tờ dâm báo “Hustler” và lập trường chống Bush một cách bệnh hoạn.
Bên đảng Cộng hòa, người ta có thấy một phép lạ: đảng này không lấn cửa chạy vào hội chợ bầu cử mà dường như có tính toán trước sau. Chính khách có hy vọng nhất là cựu Thị trưởng Los Angeles Richard Riordan, bạn thân của Arnold Schwarzenegger, đã dự tính ứng cử nếu Arnold không ra. Hình như họ có bàn tính trước nên khi Schwarzenegger tuyên bố ra tranh cử, Riordan liền rút lui và ủng hộ bạn. Nhân vật thứ nhì là Dân biểu Darrel Issa (xin đọc là Ai-xa), người đã tung ra 1,7 triệu để vận động truất bãi Gray Davis đã lập tức rút lui trong nước mắt khi thấy Schwarzenegger xuất hiện. Việc Issa rút lui làm phe Dân chủ mất cơ hội tấn công phe Cộng hòa dùng tài sản riêng để xóa bỏ kết quả bầu cử năm ngoái của dân chúng. Còn lại Bill Simon, ứng viên bị Gray Davis đánh bại năm ngóai, cũng muốn phục thù. Với số ứng viên bát nháo này, người thắng cử thống đốc có khi chỉ cần 20% lá phiếu cử tri nghĩa là cũng ngang bằng tỷ lệ ủng hộ Gray Davis khi ông này bị lột lon cho về vườn. Dân chủ trong tầm tay mà tuột xuống tầm chân là như vậy.
Bây giờ mới nói về nhân vật robot, về Conan the Barbarian, về the Running Man, về The Terminator, về chàng Arnold Schwarzenegger vai u thịt bắp, dưới ngần ấy tên trên màn bạc.
Là con nhà nông gia nước Áo (Austria), Arnold thành vô địch trong bộ môn lực sĩ đẹp và từ đó bước qua Mỹ trở thành tài tử điện ảnh lãnh thù lao cao nhất. Chàng lấy con gái Sargent Schriver và Eunice Kennedy, cháu gái của John, Bob và Ted Kennedy, trở thành cháu rể của một gia đình quyền thế đầy tai tiếng trong đảng Dân chủ. Nhưng chàng lại theo đảng Cộng hòa. Arnold thành công về nghề nghiệp và tài chánh nhưng rất chú ý đến các vấn đề của cộng đồng và là người khởi xướng đề luật 49 trong cuộc bầu cử năm ngoái để lo việc giáo dục cho các em nhỏ trước khi vào mẫu giáo. Trước đó, chàng từng là cố vấn bên cạnh Tổng thống Bush 41 (phụ thân của đương kim tổng thống) về việc vận động thanh thiếu niên tập thể dục để có thân thể cường tráng trong một tâm hồn lành mạnh. Những thành tích đó kể ra thì rất mỏng cho việc lãnh đạo một tiểu bang giàu mạnh nhất Hòa Kỳ và truyền thông Mỹ không lỡ cơ hội nêu nghi vấn về việc đó. Nhưng, như truyền thống, truyền thông Mỹ thường quá nghiêng về cánh tả và bị cận thị, nếu không nói là bị thiên kiến đến mờ mắt.
Trong quá khứ, đảng Cộng hòa có nhiều chính khách xuất thân tài tử điện ảnh: Shirley Temple Black (cô bé kháu khỉnh năm xưa), George Murphy, Sonny Bono (của thời Sonny & Cher), Fred Thompson (cựu Nghị sĩ của Tennesseee), Fred Grandy và Clint Eastwood (thị trưởng Carmel của California). Và, dĩ nhiên, Ronald Reagan. Báo chí Tây phương hay nói là coi trọng nghệ thuật nhưng lại khinh thường nghệ sĩ khi họ bước vào chính trường qua ngả Cộng hòa. Báo chí Mỹ cũng vậy nên mới luận đoán trật bậy. Vì vậy, là tài tử điện ảnh chưa hẳn là cái tội. Và tài tử điện ảnh trong gánh xiệc Cali như hiện nay lại là một ưu điểm. Cử tri cho có non hai tháng để biết ai là ai, chủ trương những gì và vì vậy sẽ có xu hướng bỏ phiếu cho người nổi tiếng. Vì vậy Arnold Schwarzenegger không phải không có hy vọng.
Và vì vậy đã lập tức bị hỏi tội.
Arnold có một bạn thân là Kurd Waldheim, một Tổng thư ký Liên hiệp quốc xuất sắc, nhưng bị tố cáo không đủ bằng chứng là từng là sĩ quan tình báo thời trẻ của chế độ Đức quốc xã nên mất cơ hội là Tổng thống Áo quốc. Dù Kurd gặp hạn, Arnold vẫn giữ liên hệ với ông và còn mời ông qua dự đám cưới. Kurd Walheim không qua nhưng có gửi quà mừng và lần này, khi Arnold xuất hiện trong vai trò mới tại Cali, ta sẽ thấy báo chí Mỹ phanh phui “liên hệ Nazi của Arnold”. Họ câm như thóc về mối liên hệ của nhiều người khác với đảng Cộng sản Liên xô hay KGB, nhưng đó là truyện khác, truyện xưa...
Một tội thứ nhì sẽ bị khui là Arnold Schwarzenegger không có chủ trương đường lối rõ rệt. Ngày xưa, Ronald Reagan cũng bị tội đó, khi từ đảng Dân chủ bước qua Cộng hòa sau kinh nghiệm nghiệp đoàn trong giới nghệ sĩ. Đối với Schwarzenegger, điều đó sai.
Xuất thân từ một quốc gia từng coi xã hội chủ nghĩa và nhà nước là tối thượng, Arnold có phản ứng rất dễ hiểu trong cộng đồng người Việt tỵ nạn là tôn sùng tự do cá nhân. Xin nhà nước ngủ yên để dân thở. Arnold Schwarzenegger theo triết lý “libertarian”, thuộc khuynh hướng tự do tuyệt đối, trong ý nghĩa thu hẹp vai trò của chính quyền, để dân chúng được kinh doanh tự do (đảng Cộng hòa thích ông ở khía cạnh “pro business” đó) và được tự do trong những quyết định riêng tư, như phá thai hoặc đồng tính hay không là quyền của họ (đảng Dân chủ thích ông ở khía cạnh họ gọi là thiên tả liberal này). Vì có lập trường như vậy Arnold the Barbarian sẽ bị tấn công từ cả hai phía, từ cánh tả đảng Dân chủ vì chủ trương tự do kinh tế và từ cánh hữu đảng Cộng hòa vì chủ trương tự do xã hội.
Nhưng, trước khi mọi người hiểu ra mọi chuyện thì đã đến ngày bỏ phiếu!....
Một điều đáng tiếc nhỏ là Dân biểu Loretta Sanchez của đảng Dân chủ không kịp nhập cuộc. Lập trường của bà thực ra không khác Arnold là bao nhiêu (bảo thủ nghĩa là tự do về kinh tế và thiên tả nghĩa là tự do về luân lý) và lại đặc biệt quan tâm đến vấn đề nhân quyền và dân chủ tại Việt Nam. Là người gốc Latino, Loretta Sanchez cũng được sự ủng hộ của cử tri gốc Mễ và với chủ trương tự do kinh tế sẽ có hy vọng giải quyết được tai họa tài chính của California.
Nếu Loretta làm Thống đốc, Hà Nội sẽ không vui và vị trí Dân biểu của bà tại quận Cam sẽ để trống, đó là cơ hội cho nhiều chính khách gốc Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn
