Trích Dịch Biên Bản Cuộc Họp Của Ủy Ban Dự Thảo Ngân Sách Thượng Viện (Senate Estimates Committee) ngày 03/11/03
TNS TSEBIN TCHEN CHẤT VẤN TGĐ NIGEL MILAN
Hai tuần trước, qúy độc giả đã theo dõi phần chất vấn TGĐ SBS Nigel Milan của TNS Conroy, TNS Santoro, và một phần của TNS Tchen. Trong số báo hôm nay, mời qúy độc giả theo dõi phần cuối buổi chất vấn của TNS Tchen. Nếu xét kỹ những câu trả lời của TGĐ SBS Nigel Milan, qúy độc giả sẽ thấy được có rất nhiều sự thật được tiềm ẩn, nhiều bí mật được hé lộ, và qua đó, phần nào chúng ta suy đoán được âm mưu cùng việc làm của SBS khi tiếp vận VTV4. Tưởng cũng nhắc lại, TNS Tchen (VIC), thành viên của đảng Tự Do, sinh năm 1941 tại Trung Hoa, từng ở Việt Nam khoảng 7 năm cùng với thân phụ tại tòa lãnh sự Trung Hoa ở Hải Phòng. Vì vậy, hiểu biết cùng tình cảm của ông và thân phụ dành cho dân tộc Việt Nam rất đặc biệt. Thân phụ của TNS Tchen mặc dù đã ngoài 90 tuổi, nhưng vẫn còn rất minh mẫn. TNS Tchen được đắc cử vào Thượng Viện Liên Bang năm 1998, và chính thức bắt đầu nhiệm kỳ tại Thượng Viện ngày 1 tháng 7 năm 1999. Qúy độc giả có thể liên lạc với ông qua Tel: (02) 6277 3870 - Fax: (02) 6277 5730 - Email: senator.tchen@aph.gov.au; hoặc Văn Phòng Cử Tri: Ground Floor, 1013 Whitehorse Road, Box Hill VIC 3128. - Tel: (03) 9897 3307 - Fax: (03) 9897 4578. Sau đây là phần chất vấn TGĐ Nigel Milan của TNS Tchen.
TNS Tchen: Trước khi cung cấp dịch vụ VTV4, ông có tham khảo với cộng đồng Việt Nam không"
Nigel Milan: Không có một cuộc tham khảo chính thức nào cả, mặc dù tôi có biết quan điểm của một vài nhà lãnh đạo, đã bày tỏ rõ ràng trong cuộc biểu tình.
TNS Tchen: Và họ ủng hộ"
Nigel Milan: Không, họ chống lại.
TNS Tchen: Nhưng SBS đã quyết định tiếp tục chiếu VTV4, bất chấp quan điểm chống đối mà SBS đã nhận được"
Nigel Milan: Vấn đề phức tạp ở chỗ chúng tôi chỉ nhận ý kiến từ một phía mà thôi. Cụ thể là thỉnh thoảng chúng tôi cũng nhận được yêu cầu, từ những thành viên khác của cộng đồng Việt Nam, đòi hỏi cung cấp dịch vụ VTV4.
TNS Tchen: Tôi chỉ muốn hỏi xem đấy có phải là một so sánh đúng đắn không. Quan trọng hơn, SBS có tổ chức những cuộc thăm dò độc lập về ý kiến của cộng đồng Việt Nam, để xem quan điểm của họ như thế nào không"
Nigel Milan: Có. Nhưng không phải về vấn đề này. Chúng tôi có phỏng vấn vài trăm người Việt Nam trong bản tường trình “Living Diversity” của chúng tôi, nhưng không có hỏi họ câu hỏi ấy.
TNS Tchen: Thành ra ông cũng không chắc cộng đồng Việt Nam nghĩ gì"
Nigel Milan: Không. Và chính vì thế mà chúng tôi mới tiến hành việc tái duyệt chính thức. Tôi muốn bảo đảm với ông rằng SBS không kiêu ngạo đến nỗi áp đặt một dịch vụ lên cộng đồng đâu.
TNS Tchen: Tôi biết ông nói rằng SBS sẽ lắng nghe cộng đồng. Tôi hoan nghênh điều đó. Tuy nhiên, tổ chức đại diện cho cộng đồng người Việt tại Úc - một tổ chức mà vị trí ưu việt của nó chưa bao giờ bị bất kỳ một ai trong báo giới hoặc bất cứ cơ quan truyền thông nào nghi ngờ thách thức - đã ra một thông cáo báo chí vào ngày 8/10, chống lại việc SBS tiếp vận chương trình tin tức tiếng Việt từ Hà nội. Và tôi tin chắc rằng họ đã gởi cho ông một bản. Việc này phải là một dấu hiệu mạnh mẽ cho SBS biết rằng cộng đồng Việt Nam chống lại chương trình này. Và chuyện này đã được Hội Đồng Các Cộng Đồng Sắc Tộc Liên Bang (FECCA - Federation of Ethnic Communities Councils) hỗ trợ, qua thông cáo ngày 17/10. Như vậy SBS có những hành động cấp thời nào để đáp ứng lại sự phản đối này không"
Nigel Milan: Thông thường chúng tôi không phản ứng trực tiếp với những thông cáo báo chí. Chúng tôi trả lời những đơn từ khiếu nại được đệ trình trực tiếp tới đài. Nhưng theo trí nhớ của tôi thì chắc chắn là, vì những vấn đề được nêu - và những chuyện này xảy ra sau khi sự việc đã tiến triển khá lâu, chúng tôi đã thông báo rằng chúng tôi sẽ tiếp vận chương trình VTV4 - SBS Board đã yêu cầu, như quý vị sẽ thấy rõ trong những biên bản buổi họp mà tôi sẽ cung cấp cho UB, rằng ban điều hành nên theo dõi những lần phát tuyến yếu hơn [phát tuyến thử"] trước khi chúng được phát tuyến để đảm bảo rằng chúng phù hợp với Nội Quy Điều Hành của chúng tôi, và quả thật chúng tôi có làm việc ấy.
TNS Tchen: Ông đã được báo trước ít nhất hai tuần rằng dịch vụ tiếp vận này sẽ bị khán giả của đài phản đối, vậy mà ông lại không có một hành động nào về vấn đề này là thế nào"
Nigel Milan: Chỉ có một bộ phận trong khán giả là phản đối. Trên một bình diện nào đó thì chỉ qua việc cho chiếu VTV4, qúy vị mới có thể thẩm định được con số tối đa những người muốn ủng hộ cũng như những người muốn chống đối. Chúng tôi sẽ xét việc này trong vòng hai tuần tới.
TNS Tchen: Hãy cứ tạm chấp nhận giả thuyết của ông là tổ chức Cộng Đồng Người Việt [Tự Do] Úc Châu, vì căn nguyên của nó, có thể không hoàn toàn đại diện cho quan điểm của cộng đồng Việt Nam. Nhưng chắc chắn rằng Hội Đồng Các Cộng Đồng Sắc Tộc Liên Bang Úc (FECCA) là một tổ chức có uy tín, và nếu FECCA thừa nhận rằng CĐNVTDUC là một tổ chức đại diện cho cộng đồng Việt Nam thì chắc chắn SBS phải lưu ý đến việc ấy chứ. Ấy thế mà trong suốt hai tuần lễ liên tiếp SBS vẫn tỉnh bơ tiếp tục tiếp vận chương trình VTV4 là thế nào"
Nigel Milan: Nhưng công bằng mà nói, chúng tôi có bổn phận duy trì sự độc lập. Mục tiêu tối hậu của truyền thông đại chúng là hậu thuẫn quyền tự do ngôn luận, và vì thế, chúng tôi không nhất thiết phải khuất phục trước những áp lực từ bên ngoài.
TNS Tsebin Tchen: Đấy là điểm tiên khởi của tôi. Vậy Ban giám đốc SBS làm gì khi qúy vị đã nhận được tất cả những chống đối, để có thể xác định được rằng những thứ mà các ông tiếp vận thực sự vì lợi ích của cộng đồng" Đây là một vấn đề mà tôi quan tâm.
Nigel Milan: Tôi hiểu, và đây là một câu hỏi hợp lý. Tôi chỉ có thể nói rằng có thể thủ tục của chúng tôi đã không để ý đầy đủ đến vấn đề ấy, bởi vì quyết định được đưa ra dựa vào dân số của cộng đồng người Việt, dựa vào việc dịch vụ đó có sẵn hay không, và dịch vụ ấy có phù hợp nội quy của chúng tôi hay không. Chúng tôi đã muốn cung cấp dịch vụ đó từ khá lâu, nhưng vấn đề đơn giản là rất khó tìm được một vệ tinh có sẵn để chúng tôi tiếp nhận chương trình và nhất là bị giới hạn về số giờ phát tuyến còn trống. Đến khi hai vấn đề này được giải quyết thì chúng tôi liền cung cấp dịch vụ. Vì vậy, không có một sự duyệt thảo kỹ càng. Và như ông đã nói, chúng tôi đã được thông báo trước hai tuần, nhưng thời gian biểu của chương trình TV (program schedules) đã được soạn thảo từ 3 tháng trước khi phát tuyến, nên rất khó khăn để có thể thay đổi trong thời gian ngắn. (LND: Nigel Milan có lẽ vì lúng túng khi bị truy vấn nên đã vô tình hé lộ một điều bí mật, mâu thuẫn với chính luận điệu của ông ta trước đây với UB Thượng Viện. Khi đối đáp với TNS Conroy, ông Milan cho biết quyết định tiếp vận Thời Sự của VTV4 được đưa ra trong kỳ họp gần đây nhất của BGĐ, trước ngày 6/10. Và lịch trình họp của Ban Giám Đốc SBS thường mỗi tháng một lần. Thế nhưng, nếu việc sắp xếp thời khóa biểu đòi hỏi đến 3 tháng, thì có phải việc tiếp vận VTV4 đã được BGĐ quyết định trước đó ít nhất 3 tháng" Và như vậy là Nilan đã nói sai sự thật trước đó không")
TNS Tsebin Tchen: Tôi thiết nghĩ, cung cách làm việc của BGĐ của ông hoặc việc xắp xếp chương trình truyền hình của qúy đài cần phải được tái xét. Nếu các ông không thể có những thay đổi kịp thời trước phản ứng dữ dội của cộng đồng chỉ vì chương trình của ông đã được sắp đặt sẵn trước ba tháng thì quả thật là có chuyện gì đó không ổn đối với SBS. Nếu các ông cung cấp một dịch vụ truyền thông thì các ông phải có khả năng đáp ứng, nếu không là tức khắc, thì cũng phải là một đáp ứng khá nhanh chóng chứ. Thế nhưng, những gì mà ông vừa mới mô tả, thì rõ ràng, một khi chương trình của đài đã được sắp đặt thì nó cứng ngắc như đổ bê tông, và không thể nào thay đổi bất kể nó đúng hay sai"
Nigel Milan: Tôi không hẳn là nói như vậy. Điều mà tôi cố gắng trình bầy ở đây - mà có lẽ tôi đã không trình bầy một cách rõ ràng - là chúng tôi có bổn phận, và quả thực là một sự cam kết, đối với cộng đồng về tính độc lập trên phương diện nội dung của đài. Chúng tôi quyết định một cách độc lập. Có thể trong trường hợp này, giá trị của độc lập xung khắc với giá trị của sự phục vụ, và chúng tôi sẽ cân nhắc trường hợp này trên căn bản ấy. Đó là lý do tôi đã yêu cầu, với sự chấp thuận của BGĐ, hoặc [nói đúng hơn] chắc chắn là với sự chấp thuận của chủ tịch BGĐ, để đưa vấn đề này ra trước Ủy Ban Cố Vấn Cộng Đồng của SBS (CAC), bởi vì tôi nghĩ rằng đấy là cơ quan thích hợp để phán xét chuyện này. Tuy nhiên, nguyên tắc chỉ đạo của SBS là sự độc lập về nội dung cùng sự tự do ngôn luận. Theo tôi, việc chống lại VTV4 là một chiến dịch có tổ chức nhằm chống lại tự do ngôn luận và tự do phát biểu ý kiến. Điều này khiến tôi quan ngại một cách sâu xa. Nhưng tôi cũng thấy trong sự xung đột với những giá trị mà tôi trân qúy, có sự trân quý được phục vụ cộng đồng. Tôi đồng ý, có thể có các thành viên của cộng đồng bị tổn thương vì chương trình VTV4 được phát tuyến, bởi vì những vấn đề [liên hệ] vẫn còn sống động đối với họ, nhưng đấy là thủ tục mà chúng tôi sẽ phán xét và tái duyệt. Bây giờ nhìn lại, và trước những gì đã xảy ra, chúng tôi thấy đúng là chúng tôi nên có những tham khảo kỹ lưỡng hơn trước khi quyết định phát tuyến VTV4. Thế nhưng, tôi có thể cam đoan với ông rằng, lúc ấy dù có tham khảo đi nữa thì sự phản đối của một hoặc hai vị lãnh đạo cộng đồng - cho dù họ có nổi tiếng và đáng được tôn trọng cách mấy đi nữa - vẫn không phải là lý do để SBS không phát hình VTV4.
LND: Tiếp đó, TNS Tchen hỏi, tại sao SBS không tạm ngưng chiếu VTV4 trong thời gian tham khảo cộng đồng. TGĐ Nigel Milan cho biết, vì những phản ứng của cộng đồng được ông coi là chưa đủ thuyết phục, nên nếu ông đi đến việc ngưng chiếu VTV4 thì vô hình chung, ông đã đi đến một quyết định ảnh hưởng đến vai trò của CAC. Ông Milan cũng cho biết, ủy ban CAC không những thể hiện sự đa dạng của cộng đồng mà còn bao quát trên phương diện địa lý, vì có thành viên ở tận Hobart, Darwin... Tiếp lời Milan, TNS Mark Bishop đặt câu hỏi với TNS Kemp (Tổng trưởng Nghệ Thuật & Thể Thao, đại diện cho Tổng Trưởng Truyền Thông tại buổi họp hôm đó), là quan điểm của TGĐ Milan - cho rằng cuộc biểu tình chống SBS của CĐVN là một cuộc vận động chống lại quyền tự do ngôn luận - có phải là quan điểm của chính phủ hay không. Khi TNS Kemp cho biết ông không chắc điều đó có phải là lời của TGĐ Milan không, TNS Bishop đã nhắc lại nhận định của TGĐ Milan. Ngay khi TNS Bishop dứt lời, TGĐ vội vã ngắt lời, và cho biết, lời nhận định của ông được TNS Bishop trích dẫn nằm trong cả một câu trả lời rất dài của ông. Vả lại TGĐ Milan cũng cho rằng, cuộc biểu tình của CĐVN đòi chấm dứt việc trình chiếu VTV4 thì rõ ràng là việc làm chống lại quyền tự do ngôn luận. Nghe lời giải thích của TGĐ Milan, TNS Bishop gạt đi: Thôi đừng nói nữa. Ông vừa giải thích quan điểm của ông rồi mà. Quay sang TNS Kemp, TNS Bishop hỏi tiếp: [Điều tôi muốn biết là] chính phủ có quan điểm giống như TGĐ Milan không" Sau đó, vì TNS Kemp không chịu trả lời thẳng vào câu hỏi nên TNS Bishop lại một lần nữa nhắc lại câu hỏi. Lần này, TNS Kemp xác nhận, cuộc vận động chống SBS của cộng đồng Việt Nam không phải là chống lại tự do ngôn luận. Theo ông, Úc là quốc gia tự do, và mọi người sống tại Úc đều có quyền vận động, tổ chức biểu tình để nói lên tiếng nói của mình. Đó là một trong những quyền thiêng liêng được xã hội Úc bảo vệ. TNS Kemp cũng khéo léo bênh vực ông Milan bằng cách cho rằng TNS Bishop đã trích dẫn lời của TGĐ Milan ra ngoài nội dung đoạn văn, chớ TGĐ Milan không hề có ý cho rằng cuộc biểu tình chống SBS của CĐVN là một việc chống lại quyền tự do ngôn luận. Tiếp lời của TNS Bishop, TNS Tchen tiếp tục chất vấn TGĐ Milan...
TNS Tchen: Ông Milan, bàn về thủ tục tái xét của quý ông, CAC sẽ nhóm họp vào ngày 17 tháng này, hai tuần từ hôm nay. Có phải đấy là thời gian nhanh nhất ông có thể làm"
Nigel Milan: Vâng.
TNS Tchen: Ông có đại diện nào của cộng đồng Việt Nam trong ủy ban CAC không"
Nigel Milan: Hiện nay thì không, nhưng trước đây thì có.
TNS Tsebin Tchen: Ông thấy có nên có một vài người trong cộng đồng Việt Nam không"
Nigel Milan: Thưa, ông nên nhớ rằng có nhiều thành viên của FECCA trong ủy ban và chắc chắn có vài người Á Châu trong ủy ban. Như vậy tôi nghĩ rằng ủy ban khá tiêu biểu cho cộng đồng. Tôi nghĩ rằng có một số thành viên khác nhau (various members) của cộng đồng VN cũng sẽ hiện diện để cố vấn cho ủy ban trong ngày ấy, và vì thế, tôi không nghĩ rằng việc chúng tôi có hay không có vài người [Việt] trong ủy ban nhất thiết có thể thay đổi vấn đề.
TNS Bishop: Có ai đại diện cho cộng đồng Phật Giáo hoặc giáo hội Công Giáo trong ủy ban này hay không" Họ luôn luôn có nhiều quan tâm đến cộng đồng Việt Nam ở Melbourne, Sydney và Perth.
Nigel Milan: Điều tiên quyết là chúng tôi, [một cơ quan truyền thông] chỉ nhìn nhận cộng đồng trên phương diện ngôn ngữ, chúng tôi không nhìn nhận trên phương diện tôn giáo. Chúng tôi không phải cố gắng quân bình ủy ban CAC của chúng tôi dựa theo tôn giáo. Chúng tôi cố gắng quân bình ủy ban CAC dựa theo ngôn ngữ, tính đại diện và kích thước của nó trong xã hội.
TNS Bishop: Vậy tại sao hồi nãy ông chỉ trích một vài thành viên của cộng đồng VN khi ông cho rằng họ đại diện giới quân nhân và cựu công chức [của VNCH] nên dường như quan điểm của họ không được tôn trọng 100%"
Nigel Milan: TNS, một lần nữa ông tỏ ra rất gạn lọc về những điều tôi nói.
TNS Bishop: Thì chính ông đã nói thế.
Nigel Milan: Chuyện mà tôi thật sự nói là khi được tạo dựng 30 năm về trước, cái cộng đồng [VN] đó được giới cựu quân nhân và ngoại giao lập nên. Không nhất thiết là tất cả những giới ấy vẫn còn ở đấy, vì đã trải qua một thời gian rồi, nhưng chắc chắn rằng thuở ban đầu nó được thành lập như một nhóm chống cộng, và những quan điểm ấy đã kiên trì tồn tại xuyên suốt lịch sử của nhóm đó. [... ...]
LND: Tiếp theo đề nghị của Nigel Milan, bà Eisenberg, Head of Policy, đã trình bầy tổng quát về cách thức tuyển chọn các thành viên CAC cùng vai trò, trách nhiệm của ủy ban này đối với SBS. Sau đó, TNS Tchen tiếp tục chất vấn TGĐ Nigel Milan.
TNS Tchen: Tôi biết rằng SBS không cung cấp một dịch vụ thương mại, nên vì thế, có lẽ không thể áp dụng cùng quy luật. Tuy nhiên, tôi có thể nói một cách tổng quát rằng lúc nào ta cũng nên nhớ đến câu “Khách hàng luôn luôn đúng”. Tôi đề nghị rằng, trong trường hợp đặc biệt này, SBS nên nghĩ đến việc mang một đại biểu của cộng đồng Việt Nam vào, ít nhất với tư cách quan sát viên hoặc cố vấn. Lúc trước, ông có nhắc đến những tương đồng (parallel) giữa chương trình tiếng Hoa và chương trình tiếng Việt. Các ông có bao giờ nhận được bất cứ sự phản đối nào - có tỗ chức hoặc không có tổ chức - về chương trình tiếp vận tiếng Hoa của các ông hay không"
Nigel Milan: Gần đây thì không, theo như sự hiểu biết của tôi. Khi dịch vụ mới bắt đầu được phát tuyến thì có thể có một hoặc hai lá thư.
TNS Tchen: Nghĩa là không phản đối với một tầm vóc như thế này"
Nigel Milan: Không có gì đáng kể cả. (Nothing of substance)
TNS Tchen: Ông có nhận được bất cứ sự phản đối nào đối với chương trình tiếng Nga tiếp vận từ Mạc Tư Khoa"
Nigel Milan: Xin lỗi [ông nói gì]"
TNS Tchen: Ông có chương trình tiếng Nga tiếp vận từ Mạc Tư Khoa không"
Nigel Milan: Thưa có.
TNS Tchen: Ông có bao giờ nhận được sự chống đối về nó không"
Nigel Milan: Có thể có vào thuở ban đầu, thế nhưng cũng không ở mức độ này.
TNS Tchen: SBS có bao giờ chuẩn bị tiếp vận chương trình từ Tel Aviv hay không"
Nigel Milan: Xin lỗi [ông nói gì]"
TNS Tsebin Tchen: Ông có chương tình tin tức từ Do Thái không"
Nigel Milan: Không, chúng tôi không có.
[... ...]
TNS Tchen: Ông Milan, ông nói có 2,000 người biểu tình. Thế nhưng, theo một bản tin mà tôi biết được, thì có đến 4,000.
TNS Santoro: Chúng tôi vừa được báo cáo là [nhật báo] The Australian cho rằng có 4,000 người biểu tình, thay vì chỉ có 2,000.
Will Berryman: Tôi nghĩ ông [Milan] đưa thí dụ là hơn 2,000. (LND: Berryman là Head of New Media của SBS).
Nigel Milan: Tôi thật sự nói là hơn 2,000. Sự lượng định của chúng tôi là 2,000. Tôi nghĩ cảnh sát ước lượng 3,000 đến 4,000. Theo kinh nghiệm của chúng tôi thì cảnh sát thường thổi phồng con số lên, để nói rằng họ đã làm việc thật hữu hiệu. (LND: Ngay chính bản tin Việt Ngữ từ văn phòng SBS Sydney gởi xuống cho ban Việt Ngữ của SBS Melbourne đọc còn chỉ dám “ước lượng” khoảng 3,000 người, chả hiểu Nigel Milan lấy con số “hơn 2,000” từ đâu" Điều này một lần nữa cho thấy chủ đích của Nigel Milan là giảm thiểu tối đa sự thật về cường độ chống đối của cộng đồng chúng ta, cho dù nói dối ông cũng chấp nhận).
TNS Tchen: Tôi cứ ngỡ thông thường thì ban tổ chức [mới] thổi phồng con số, còn cảnh sát thì cố giảm thiểu chúng chứ.
Nigel Milan: Chúng tôi không tranh cãi điều này. Dù sao 2,000 vẫn là một con số đáng nể, khi người ta phải hy sinh ngày làm việc... (We do not dispute that; 2,000 is still a very impressive number, with people having to give up their day...)
TNS Santoro: Và 4,000 thì đáng nêå gấp đôi! (And 4,000 would be doubly impressive)
TNS Tsebin Tchen: Tôi muốn đưa ra một nhận xét ngắn gọn (quick observation) ở đây. 2,000 hoặc 4,000 thì cũng tương đương với con số 5,000 sinh viên mà ông đã nói có thể thích dịch vụ VTV4 này. Tuy nhiên, tôi muốn nói lên một điều rằng việc mở rộng thị trường cho nước Úc (marketing Australia), đặc biệt là thị trường giáo dục của Úc, không phải là trách nhiệm của SBS.
Nigel Milan: Thưa tôi biết thế.
TNS Tchen: Nhiệm vụ của SBS là cung cấp dịch vụ cho các cộng đồng chủ nhân ông của Úc. Cho dù con số 5,000 sinh viên từ Việt Nam có tầm vóc kinh tế quan trọng như thế nào đi nữa, họ vẫn không phải là thành phần của xã hội Úc, họ là khách.
TNS TSEBIN TCHEN CHẤT VẤN TGĐ NIGEL MILAN
Hai tuần trước, qúy độc giả đã theo dõi phần chất vấn TGĐ SBS Nigel Milan của TNS Conroy, TNS Santoro, và một phần của TNS Tchen. Trong số báo hôm nay, mời qúy độc giả theo dõi phần cuối buổi chất vấn của TNS Tchen. Nếu xét kỹ những câu trả lời của TGĐ SBS Nigel Milan, qúy độc giả sẽ thấy được có rất nhiều sự thật được tiềm ẩn, nhiều bí mật được hé lộ, và qua đó, phần nào chúng ta suy đoán được âm mưu cùng việc làm của SBS khi tiếp vận VTV4. Tưởng cũng nhắc lại, TNS Tchen (VIC), thành viên của đảng Tự Do, sinh năm 1941 tại Trung Hoa, từng ở Việt Nam khoảng 7 năm cùng với thân phụ tại tòa lãnh sự Trung Hoa ở Hải Phòng. Vì vậy, hiểu biết cùng tình cảm của ông và thân phụ dành cho dân tộc Việt Nam rất đặc biệt. Thân phụ của TNS Tchen mặc dù đã ngoài 90 tuổi, nhưng vẫn còn rất minh mẫn. TNS Tchen được đắc cử vào Thượng Viện Liên Bang năm 1998, và chính thức bắt đầu nhiệm kỳ tại Thượng Viện ngày 1 tháng 7 năm 1999. Qúy độc giả có thể liên lạc với ông qua Tel: (02) 6277 3870 - Fax: (02) 6277 5730 - Email: senator.tchen@aph.gov.au; hoặc Văn Phòng Cử Tri: Ground Floor, 1013 Whitehorse Road, Box Hill VIC 3128. - Tel: (03) 9897 3307 - Fax: (03) 9897 4578. Sau đây là phần chất vấn TGĐ Nigel Milan của TNS Tchen.
TNS Tchen: Trước khi cung cấp dịch vụ VTV4, ông có tham khảo với cộng đồng Việt Nam không"
Nigel Milan: Không có một cuộc tham khảo chính thức nào cả, mặc dù tôi có biết quan điểm của một vài nhà lãnh đạo, đã bày tỏ rõ ràng trong cuộc biểu tình.
TNS Tchen: Và họ ủng hộ"
Nigel Milan: Không, họ chống lại.
TNS Tchen: Nhưng SBS đã quyết định tiếp tục chiếu VTV4, bất chấp quan điểm chống đối mà SBS đã nhận được"
Nigel Milan: Vấn đề phức tạp ở chỗ chúng tôi chỉ nhận ý kiến từ một phía mà thôi. Cụ thể là thỉnh thoảng chúng tôi cũng nhận được yêu cầu, từ những thành viên khác của cộng đồng Việt Nam, đòi hỏi cung cấp dịch vụ VTV4.
TNS Tchen: Tôi chỉ muốn hỏi xem đấy có phải là một so sánh đúng đắn không. Quan trọng hơn, SBS có tổ chức những cuộc thăm dò độc lập về ý kiến của cộng đồng Việt Nam, để xem quan điểm của họ như thế nào không"
Nigel Milan: Có. Nhưng không phải về vấn đề này. Chúng tôi có phỏng vấn vài trăm người Việt Nam trong bản tường trình “Living Diversity” của chúng tôi, nhưng không có hỏi họ câu hỏi ấy.
TNS Tchen: Thành ra ông cũng không chắc cộng đồng Việt Nam nghĩ gì"
Nigel Milan: Không. Và chính vì thế mà chúng tôi mới tiến hành việc tái duyệt chính thức. Tôi muốn bảo đảm với ông rằng SBS không kiêu ngạo đến nỗi áp đặt một dịch vụ lên cộng đồng đâu.
TNS Tchen: Tôi biết ông nói rằng SBS sẽ lắng nghe cộng đồng. Tôi hoan nghênh điều đó. Tuy nhiên, tổ chức đại diện cho cộng đồng người Việt tại Úc - một tổ chức mà vị trí ưu việt của nó chưa bao giờ bị bất kỳ một ai trong báo giới hoặc bất cứ cơ quan truyền thông nào nghi ngờ thách thức - đã ra một thông cáo báo chí vào ngày 8/10, chống lại việc SBS tiếp vận chương trình tin tức tiếng Việt từ Hà nội. Và tôi tin chắc rằng họ đã gởi cho ông một bản. Việc này phải là một dấu hiệu mạnh mẽ cho SBS biết rằng cộng đồng Việt Nam chống lại chương trình này. Và chuyện này đã được Hội Đồng Các Cộng Đồng Sắc Tộc Liên Bang (FECCA - Federation of Ethnic Communities Councils) hỗ trợ, qua thông cáo ngày 17/10. Như vậy SBS có những hành động cấp thời nào để đáp ứng lại sự phản đối này không"
Nigel Milan: Thông thường chúng tôi không phản ứng trực tiếp với những thông cáo báo chí. Chúng tôi trả lời những đơn từ khiếu nại được đệ trình trực tiếp tới đài. Nhưng theo trí nhớ của tôi thì chắc chắn là, vì những vấn đề được nêu - và những chuyện này xảy ra sau khi sự việc đã tiến triển khá lâu, chúng tôi đã thông báo rằng chúng tôi sẽ tiếp vận chương trình VTV4 - SBS Board đã yêu cầu, như quý vị sẽ thấy rõ trong những biên bản buổi họp mà tôi sẽ cung cấp cho UB, rằng ban điều hành nên theo dõi những lần phát tuyến yếu hơn [phát tuyến thử"] trước khi chúng được phát tuyến để đảm bảo rằng chúng phù hợp với Nội Quy Điều Hành của chúng tôi, và quả thật chúng tôi có làm việc ấy.
TNS Tchen: Ông đã được báo trước ít nhất hai tuần rằng dịch vụ tiếp vận này sẽ bị khán giả của đài phản đối, vậy mà ông lại không có một hành động nào về vấn đề này là thế nào"
Nigel Milan: Chỉ có một bộ phận trong khán giả là phản đối. Trên một bình diện nào đó thì chỉ qua việc cho chiếu VTV4, qúy vị mới có thể thẩm định được con số tối đa những người muốn ủng hộ cũng như những người muốn chống đối. Chúng tôi sẽ xét việc này trong vòng hai tuần tới.
TNS Tchen: Hãy cứ tạm chấp nhận giả thuyết của ông là tổ chức Cộng Đồng Người Việt [Tự Do] Úc Châu, vì căn nguyên của nó, có thể không hoàn toàn đại diện cho quan điểm của cộng đồng Việt Nam. Nhưng chắc chắn rằng Hội Đồng Các Cộng Đồng Sắc Tộc Liên Bang Úc (FECCA) là một tổ chức có uy tín, và nếu FECCA thừa nhận rằng CĐNVTDUC là một tổ chức đại diện cho cộng đồng Việt Nam thì chắc chắn SBS phải lưu ý đến việc ấy chứ. Ấy thế mà trong suốt hai tuần lễ liên tiếp SBS vẫn tỉnh bơ tiếp tục tiếp vận chương trình VTV4 là thế nào"
Nigel Milan: Nhưng công bằng mà nói, chúng tôi có bổn phận duy trì sự độc lập. Mục tiêu tối hậu của truyền thông đại chúng là hậu thuẫn quyền tự do ngôn luận, và vì thế, chúng tôi không nhất thiết phải khuất phục trước những áp lực từ bên ngoài.
TNS Tsebin Tchen: Đấy là điểm tiên khởi của tôi. Vậy Ban giám đốc SBS làm gì khi qúy vị đã nhận được tất cả những chống đối, để có thể xác định được rằng những thứ mà các ông tiếp vận thực sự vì lợi ích của cộng đồng" Đây là một vấn đề mà tôi quan tâm.
Nigel Milan: Tôi hiểu, và đây là một câu hỏi hợp lý. Tôi chỉ có thể nói rằng có thể thủ tục của chúng tôi đã không để ý đầy đủ đến vấn đề ấy, bởi vì quyết định được đưa ra dựa vào dân số của cộng đồng người Việt, dựa vào việc dịch vụ đó có sẵn hay không, và dịch vụ ấy có phù hợp nội quy của chúng tôi hay không. Chúng tôi đã muốn cung cấp dịch vụ đó từ khá lâu, nhưng vấn đề đơn giản là rất khó tìm được một vệ tinh có sẵn để chúng tôi tiếp nhận chương trình và nhất là bị giới hạn về số giờ phát tuyến còn trống. Đến khi hai vấn đề này được giải quyết thì chúng tôi liền cung cấp dịch vụ. Vì vậy, không có một sự duyệt thảo kỹ càng. Và như ông đã nói, chúng tôi đã được thông báo trước hai tuần, nhưng thời gian biểu của chương trình TV (program schedules) đã được soạn thảo từ 3 tháng trước khi phát tuyến, nên rất khó khăn để có thể thay đổi trong thời gian ngắn. (LND: Nigel Milan có lẽ vì lúng túng khi bị truy vấn nên đã vô tình hé lộ một điều bí mật, mâu thuẫn với chính luận điệu của ông ta trước đây với UB Thượng Viện. Khi đối đáp với TNS Conroy, ông Milan cho biết quyết định tiếp vận Thời Sự của VTV4 được đưa ra trong kỳ họp gần đây nhất của BGĐ, trước ngày 6/10. Và lịch trình họp của Ban Giám Đốc SBS thường mỗi tháng một lần. Thế nhưng, nếu việc sắp xếp thời khóa biểu đòi hỏi đến 3 tháng, thì có phải việc tiếp vận VTV4 đã được BGĐ quyết định trước đó ít nhất 3 tháng" Và như vậy là Nilan đã nói sai sự thật trước đó không")
TNS Tsebin Tchen: Tôi thiết nghĩ, cung cách làm việc của BGĐ của ông hoặc việc xắp xếp chương trình truyền hình của qúy đài cần phải được tái xét. Nếu các ông không thể có những thay đổi kịp thời trước phản ứng dữ dội của cộng đồng chỉ vì chương trình của ông đã được sắp đặt sẵn trước ba tháng thì quả thật là có chuyện gì đó không ổn đối với SBS. Nếu các ông cung cấp một dịch vụ truyền thông thì các ông phải có khả năng đáp ứng, nếu không là tức khắc, thì cũng phải là một đáp ứng khá nhanh chóng chứ. Thế nhưng, những gì mà ông vừa mới mô tả, thì rõ ràng, một khi chương trình của đài đã được sắp đặt thì nó cứng ngắc như đổ bê tông, và không thể nào thay đổi bất kể nó đúng hay sai"
Nigel Milan: Tôi không hẳn là nói như vậy. Điều mà tôi cố gắng trình bầy ở đây - mà có lẽ tôi đã không trình bầy một cách rõ ràng - là chúng tôi có bổn phận, và quả thực là một sự cam kết, đối với cộng đồng về tính độc lập trên phương diện nội dung của đài. Chúng tôi quyết định một cách độc lập. Có thể trong trường hợp này, giá trị của độc lập xung khắc với giá trị của sự phục vụ, và chúng tôi sẽ cân nhắc trường hợp này trên căn bản ấy. Đó là lý do tôi đã yêu cầu, với sự chấp thuận của BGĐ, hoặc [nói đúng hơn] chắc chắn là với sự chấp thuận của chủ tịch BGĐ, để đưa vấn đề này ra trước Ủy Ban Cố Vấn Cộng Đồng của SBS (CAC), bởi vì tôi nghĩ rằng đấy là cơ quan thích hợp để phán xét chuyện này. Tuy nhiên, nguyên tắc chỉ đạo của SBS là sự độc lập về nội dung cùng sự tự do ngôn luận. Theo tôi, việc chống lại VTV4 là một chiến dịch có tổ chức nhằm chống lại tự do ngôn luận và tự do phát biểu ý kiến. Điều này khiến tôi quan ngại một cách sâu xa. Nhưng tôi cũng thấy trong sự xung đột với những giá trị mà tôi trân qúy, có sự trân quý được phục vụ cộng đồng. Tôi đồng ý, có thể có các thành viên của cộng đồng bị tổn thương vì chương trình VTV4 được phát tuyến, bởi vì những vấn đề [liên hệ] vẫn còn sống động đối với họ, nhưng đấy là thủ tục mà chúng tôi sẽ phán xét và tái duyệt. Bây giờ nhìn lại, và trước những gì đã xảy ra, chúng tôi thấy đúng là chúng tôi nên có những tham khảo kỹ lưỡng hơn trước khi quyết định phát tuyến VTV4. Thế nhưng, tôi có thể cam đoan với ông rằng, lúc ấy dù có tham khảo đi nữa thì sự phản đối của một hoặc hai vị lãnh đạo cộng đồng - cho dù họ có nổi tiếng và đáng được tôn trọng cách mấy đi nữa - vẫn không phải là lý do để SBS không phát hình VTV4.
LND: Tiếp đó, TNS Tchen hỏi, tại sao SBS không tạm ngưng chiếu VTV4 trong thời gian tham khảo cộng đồng. TGĐ Nigel Milan cho biết, vì những phản ứng của cộng đồng được ông coi là chưa đủ thuyết phục, nên nếu ông đi đến việc ngưng chiếu VTV4 thì vô hình chung, ông đã đi đến một quyết định ảnh hưởng đến vai trò của CAC. Ông Milan cũng cho biết, ủy ban CAC không những thể hiện sự đa dạng của cộng đồng mà còn bao quát trên phương diện địa lý, vì có thành viên ở tận Hobart, Darwin... Tiếp lời Milan, TNS Mark Bishop đặt câu hỏi với TNS Kemp (Tổng trưởng Nghệ Thuật & Thể Thao, đại diện cho Tổng Trưởng Truyền Thông tại buổi họp hôm đó), là quan điểm của TGĐ Milan - cho rằng cuộc biểu tình chống SBS của CĐVN là một cuộc vận động chống lại quyền tự do ngôn luận - có phải là quan điểm của chính phủ hay không. Khi TNS Kemp cho biết ông không chắc điều đó có phải là lời của TGĐ Milan không, TNS Bishop đã nhắc lại nhận định của TGĐ Milan. Ngay khi TNS Bishop dứt lời, TGĐ vội vã ngắt lời, và cho biết, lời nhận định của ông được TNS Bishop trích dẫn nằm trong cả một câu trả lời rất dài của ông. Vả lại TGĐ Milan cũng cho rằng, cuộc biểu tình của CĐVN đòi chấm dứt việc trình chiếu VTV4 thì rõ ràng là việc làm chống lại quyền tự do ngôn luận. Nghe lời giải thích của TGĐ Milan, TNS Bishop gạt đi: Thôi đừng nói nữa. Ông vừa giải thích quan điểm của ông rồi mà. Quay sang TNS Kemp, TNS Bishop hỏi tiếp: [Điều tôi muốn biết là] chính phủ có quan điểm giống như TGĐ Milan không" Sau đó, vì TNS Kemp không chịu trả lời thẳng vào câu hỏi nên TNS Bishop lại một lần nữa nhắc lại câu hỏi. Lần này, TNS Kemp xác nhận, cuộc vận động chống SBS của cộng đồng Việt Nam không phải là chống lại tự do ngôn luận. Theo ông, Úc là quốc gia tự do, và mọi người sống tại Úc đều có quyền vận động, tổ chức biểu tình để nói lên tiếng nói của mình. Đó là một trong những quyền thiêng liêng được xã hội Úc bảo vệ. TNS Kemp cũng khéo léo bênh vực ông Milan bằng cách cho rằng TNS Bishop đã trích dẫn lời của TGĐ Milan ra ngoài nội dung đoạn văn, chớ TGĐ Milan không hề có ý cho rằng cuộc biểu tình chống SBS của CĐVN là một việc chống lại quyền tự do ngôn luận. Tiếp lời của TNS Bishop, TNS Tchen tiếp tục chất vấn TGĐ Milan...
TNS Tchen: Ông Milan, bàn về thủ tục tái xét của quý ông, CAC sẽ nhóm họp vào ngày 17 tháng này, hai tuần từ hôm nay. Có phải đấy là thời gian nhanh nhất ông có thể làm"
Nigel Milan: Vâng.
TNS Tchen: Ông có đại diện nào của cộng đồng Việt Nam trong ủy ban CAC không"
Nigel Milan: Hiện nay thì không, nhưng trước đây thì có.
TNS Tsebin Tchen: Ông thấy có nên có một vài người trong cộng đồng Việt Nam không"
Nigel Milan: Thưa, ông nên nhớ rằng có nhiều thành viên của FECCA trong ủy ban và chắc chắn có vài người Á Châu trong ủy ban. Như vậy tôi nghĩ rằng ủy ban khá tiêu biểu cho cộng đồng. Tôi nghĩ rằng có một số thành viên khác nhau (various members) của cộng đồng VN cũng sẽ hiện diện để cố vấn cho ủy ban trong ngày ấy, và vì thế, tôi không nghĩ rằng việc chúng tôi có hay không có vài người [Việt] trong ủy ban nhất thiết có thể thay đổi vấn đề.
TNS Bishop: Có ai đại diện cho cộng đồng Phật Giáo hoặc giáo hội Công Giáo trong ủy ban này hay không" Họ luôn luôn có nhiều quan tâm đến cộng đồng Việt Nam ở Melbourne, Sydney và Perth.
Nigel Milan: Điều tiên quyết là chúng tôi, [một cơ quan truyền thông] chỉ nhìn nhận cộng đồng trên phương diện ngôn ngữ, chúng tôi không nhìn nhận trên phương diện tôn giáo. Chúng tôi không phải cố gắng quân bình ủy ban CAC của chúng tôi dựa theo tôn giáo. Chúng tôi cố gắng quân bình ủy ban CAC dựa theo ngôn ngữ, tính đại diện và kích thước của nó trong xã hội.
TNS Bishop: Vậy tại sao hồi nãy ông chỉ trích một vài thành viên của cộng đồng VN khi ông cho rằng họ đại diện giới quân nhân và cựu công chức [của VNCH] nên dường như quan điểm của họ không được tôn trọng 100%"
Nigel Milan: TNS, một lần nữa ông tỏ ra rất gạn lọc về những điều tôi nói.
TNS Bishop: Thì chính ông đã nói thế.
Nigel Milan: Chuyện mà tôi thật sự nói là khi được tạo dựng 30 năm về trước, cái cộng đồng [VN] đó được giới cựu quân nhân và ngoại giao lập nên. Không nhất thiết là tất cả những giới ấy vẫn còn ở đấy, vì đã trải qua một thời gian rồi, nhưng chắc chắn rằng thuở ban đầu nó được thành lập như một nhóm chống cộng, và những quan điểm ấy đã kiên trì tồn tại xuyên suốt lịch sử của nhóm đó. [... ...]
LND: Tiếp theo đề nghị của Nigel Milan, bà Eisenberg, Head of Policy, đã trình bầy tổng quát về cách thức tuyển chọn các thành viên CAC cùng vai trò, trách nhiệm của ủy ban này đối với SBS. Sau đó, TNS Tchen tiếp tục chất vấn TGĐ Nigel Milan.
TNS Tchen: Tôi biết rằng SBS không cung cấp một dịch vụ thương mại, nên vì thế, có lẽ không thể áp dụng cùng quy luật. Tuy nhiên, tôi có thể nói một cách tổng quát rằng lúc nào ta cũng nên nhớ đến câu “Khách hàng luôn luôn đúng”. Tôi đề nghị rằng, trong trường hợp đặc biệt này, SBS nên nghĩ đến việc mang một đại biểu của cộng đồng Việt Nam vào, ít nhất với tư cách quan sát viên hoặc cố vấn. Lúc trước, ông có nhắc đến những tương đồng (parallel) giữa chương trình tiếng Hoa và chương trình tiếng Việt. Các ông có bao giờ nhận được bất cứ sự phản đối nào - có tỗ chức hoặc không có tổ chức - về chương trình tiếp vận tiếng Hoa của các ông hay không"
Nigel Milan: Gần đây thì không, theo như sự hiểu biết của tôi. Khi dịch vụ mới bắt đầu được phát tuyến thì có thể có một hoặc hai lá thư.
TNS Tchen: Nghĩa là không phản đối với một tầm vóc như thế này"
Nigel Milan: Không có gì đáng kể cả. (Nothing of substance)
TNS Tchen: Ông có nhận được bất cứ sự phản đối nào đối với chương trình tiếng Nga tiếp vận từ Mạc Tư Khoa"
Nigel Milan: Xin lỗi [ông nói gì]"
TNS Tchen: Ông có chương trình tiếng Nga tiếp vận từ Mạc Tư Khoa không"
Nigel Milan: Thưa có.
TNS Tchen: Ông có bao giờ nhận được sự chống đối về nó không"
Nigel Milan: Có thể có vào thuở ban đầu, thế nhưng cũng không ở mức độ này.
TNS Tchen: SBS có bao giờ chuẩn bị tiếp vận chương trình từ Tel Aviv hay không"
Nigel Milan: Xin lỗi [ông nói gì]"
TNS Tsebin Tchen: Ông có chương tình tin tức từ Do Thái không"
Nigel Milan: Không, chúng tôi không có.
[... ...]
TNS Tchen: Ông Milan, ông nói có 2,000 người biểu tình. Thế nhưng, theo một bản tin mà tôi biết được, thì có đến 4,000.
TNS Santoro: Chúng tôi vừa được báo cáo là [nhật báo] The Australian cho rằng có 4,000 người biểu tình, thay vì chỉ có 2,000.
Will Berryman: Tôi nghĩ ông [Milan] đưa thí dụ là hơn 2,000. (LND: Berryman là Head of New Media của SBS).
Nigel Milan: Tôi thật sự nói là hơn 2,000. Sự lượng định của chúng tôi là 2,000. Tôi nghĩ cảnh sát ước lượng 3,000 đến 4,000. Theo kinh nghiệm của chúng tôi thì cảnh sát thường thổi phồng con số lên, để nói rằng họ đã làm việc thật hữu hiệu. (LND: Ngay chính bản tin Việt Ngữ từ văn phòng SBS Sydney gởi xuống cho ban Việt Ngữ của SBS Melbourne đọc còn chỉ dám “ước lượng” khoảng 3,000 người, chả hiểu Nigel Milan lấy con số “hơn 2,000” từ đâu" Điều này một lần nữa cho thấy chủ đích của Nigel Milan là giảm thiểu tối đa sự thật về cường độ chống đối của cộng đồng chúng ta, cho dù nói dối ông cũng chấp nhận).
TNS Tchen: Tôi cứ ngỡ thông thường thì ban tổ chức [mới] thổi phồng con số, còn cảnh sát thì cố giảm thiểu chúng chứ.
Nigel Milan: Chúng tôi không tranh cãi điều này. Dù sao 2,000 vẫn là một con số đáng nể, khi người ta phải hy sinh ngày làm việc... (We do not dispute that; 2,000 is still a very impressive number, with people having to give up their day...)
TNS Santoro: Và 4,000 thì đáng nêå gấp đôi! (And 4,000 would be doubly impressive)
TNS Tsebin Tchen: Tôi muốn đưa ra một nhận xét ngắn gọn (quick observation) ở đây. 2,000 hoặc 4,000 thì cũng tương đương với con số 5,000 sinh viên mà ông đã nói có thể thích dịch vụ VTV4 này. Tuy nhiên, tôi muốn nói lên một điều rằng việc mở rộng thị trường cho nước Úc (marketing Australia), đặc biệt là thị trường giáo dục của Úc, không phải là trách nhiệm của SBS.
Nigel Milan: Thưa tôi biết thế.
TNS Tchen: Nhiệm vụ của SBS là cung cấp dịch vụ cho các cộng đồng chủ nhân ông của Úc. Cho dù con số 5,000 sinh viên từ Việt Nam có tầm vóc kinh tế quan trọng như thế nào đi nữa, họ vẫn không phải là thành phần của xã hội Úc, họ là khách.
Gửi ý kiến của bạn
