Hơn cả năm trời, ba bên CS Hà nội, CS Miên, và Cao Uûy Người Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc ( HCR ) bàn qua tán lại, thân phận của hàng ngàn Người Thượng vượt biên tỵ nạn CS ở Miên chẳng đi đến đâu. Sau cùng vẫn là Mỹ đứng ra gánh vác đúng theo lý tưởng và truyền thống lập quốc Mỹ. Mỹ vẫn là đất nước của những ngươi can đảm đị tìm tự do và xây dựng lại cuộc đời.
Trước đó, vì lý do chánh trị, Miên sợ CS Hà nôi không dám chứa. CS Hà nội dứt khoác đòi phải cho hồi hương trả về để cố bưng bít hành vi kỳ thị, đàn áp sắc tộc, tôn giáo, và chà đạp nhân quyền đối với người Thượng. Vì lý do nhân đạo và tránh việc CS trả thù, Cao Uûy Người Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc (HCR) đòi hỏi hai điều tiên quyết cốy yếu: việc hồi hương phải tự nguyện và CS Hà nội phải cho đại diện HCR lên Cao Nguyên thanh sát tình hình trước khi cho Người Thượng trở về.
Một thoả thuân mong manh được ký kết hồi tháng 1 năm nay giữa Cao ủy, CS Hà nội và Miên. Nhưng CS Hà nội không thi hành cả hai điều căn bản. Hà nội viện đủ lý lẽ cản trở việc thanh sát của HCR tại Cao Nguyên như đã thoả thuận. Tiến xa hơn, trong tuần rồi CS Hà nội làm càn, toa rập với Miên, điều 12 xe chở 400 cán bộ trá hình, xông thẳng vào Trại Tỵ nạn, khống chế và đe doạ mạng sống của nhân viên LHQ, hốt 100 người Thượng chở về VNCS. Sau đó, để cả vú lâp miệng em, Bộ Ngoại giao CS Hà nội lên tiếng tố cáo "HCR phải chịu trach nhiệm hoàn toàn vì đã không thi hành bản thoả thuận ba bên để hồi hương người Thượng tỵ nạn." Thỏa thuận ba bên về hồi hương 1000 người Thượng coi như bể. Thứ bảy 23/2/02, HCR chánh thức công bố không thực hiện việc hồi hương người Thượng nữa, mà đang xét giúp cho những người này được định cư ở nước thứ ba. Nước đó là Mỹ.
Việc Mỹ chấp nhận cho người Thượng vượt biên sang Miên tỵ nạn CS Hà nội đi định cư ở Mỹ chẳng có gì mới. Ngay trong giai đoạn dầu sôi lửa bóng đầu, sau khi CS Hà nội tung hàng sư đoàn trực có thăng yễm trợ để đàn áp cuộc nổi dậy của Người Thượng ở Cao Nguyên chống cướp đất, trộn dân, và đàn áp Tin Lành Tại Gia, Mỹ đã cho 38 người đợt đầu sang định cư ở Mỹ. CS Hà nội phản kháng quyết liệt, cho rằng số người Mỹ gốc Thượng " lực lượng thù địch" và Giáo Hội Tin Lành ở Mỹ đã thúc đẩy và tiếp tay phong trào vượt biên. Thế là và từ đó, cuộc dàn xếp, đấu đá tay ba, Việt, Miên, và HCR bắt đầu và kéo dài lê thê. Suốt thời gian ấy, Mỹ đứng bên ngoài, nhưng trước sau như một, giữ lập trường chấp nhận cho người Thượng tỵ nạn CS Hà nội đi Mỹ định cư. Vị Đại sứ Mỹ ở Nam Vang thường nhắc đi, nhắc lại lập trường có tính truyền thống nhân đạo, và tình nghĩa đồng đội ấy của Mỹ.
CS Hà nội hết sức bất mãn và bối rối. Đôi khi CS phải dùng xảo thuật tuyên truyền để đánh lừa dư luận. Thí dụ, nhơn dịp Tân Đại sứ Mỹ trình ủy nhiệm thư và viếng thăm xã giao một số nhân vật CS Hà nội, thông tấn xã CS thông cáo báo chí rằng Tân Đại sứ hài lòng về việc hồi hương người Thượng. Để ngay sau đó Toà Đại sứ Mỹ ở Hà nôi phải công khai phủ nhận, tạo một xì căn đan hiếm thấy trong tập tục ngoại giao tiếp đón một đại sứ.
CS Hà nội tính già hoá non. Hành vi dùng cả 400 cán bộ giả dạng thân nhân người Thượng tỵ nạn để đấu tranh trực diện với HCR; việc toa râp với CS Miên điều một lần hàng 12 chiếc xe từ VN qua; việc xông vào Trại, khống chế và hăm doạ tính mạng của những người làm việc cho HCR, hốt cả 100 người Thượng tỵ nạn chở về VN; tất cả là những hành động không thể chấp nhận được trong tập tục ngoại giao. Lưởi của Phát ngôn viên Phan Thúy Thanh dầu cho dài ba tấc cũng không chối tội được. Bộ Ngoại giao dù cho vận động thế mấy với HCR, áp lực chánh trị thế mấy với Miên, cũng không thể kêu gọi tiêp tục thi hành thoả thuận ba bên về việc hồi hương người Thượng nữa. Việc gây trở ngại không cho HCR đi Cao Nguyên như thoả thuận còn có thể bàn bạc. Việc làm càn, dùng bạo lực, trái tập tục ngoại giao, phản văn minh, HCR dù ngoại giao thế mấy cũng không châp nhận được.
Thực vậy dù CS Hà nội có áp lực thế mấy đi nữa, Miên cũng vẫn bằng cách này hay cách khác cộng tác với HCR và Mỹ để giải quyết một vấn đề quá rắc rối màø không lợi lộc cho Miên. Miên đã tuyên bố cộng tác, trước khi bị áp lực CS Hà nội. Miên là nước có quyền cấp giấy tờ cho những người tỵ nạn ra đi. HCR đã thẳng thừng tuyên bố ngưng việc hồi hương để lo việc tái định cư ở Mỹ cho số người tỵ nạn CS này. Còn Mỹ khẳng định CS Hà nội không có quyền gì về người tỵ nạn khi đã ra khỏi VNCS, đang ở trong trại tỵ nạn do LHQ quản lý. Thế là CS Hà nội bị đặt bên ngoài, một bài học đáng giá cho nhà cầm quyền ưa dùng bạo lực, bất chấp thoả ước, và tạp tục ngoại giao quốc tế. CS Hà nội chỉ còn có cách áp lực Miên và tự siết chặt biên giới để tránh cuộc vượt biên về sau. Sẽ không kết quả vì việc Mỹ "khai thông bế tắc", chấp nhận cho người Thượng tỵ nạn CS sẽ thúc đẩy phong trào vượt biên tái diễn mạnh hơn. Ai mà muốn sống dười chế độ CS Hà nội, trừ CS.
Kết thúc có hậu: 1000 người Thượng được hưởng này là do lý tưởng truyền thống lập quốc của Mỹ và tình nghĩa đồng đội trong Chiến tranh VN. Cho đến bây giờ, sau gần hai thế kỷ rưởi nước Mỹ vẵn là đất của người tìm tự do và cuộc sống mới. Mỗi năm Mỹ vẫn nhận một triệu người nhâp cư. 26 năm sau cuộc Chiến VN dù tàn, những người đồng đội người Thượng Mũ Xanh, Biệt kích Biên Phòng của Mỹ và gia đình, những người theo đạo Tin lành do các mục sư Mỹ gầy dựng, Mỹ vẫn còn nhớ. Cứu khổn phò nguy, thủy chung với đồng đội, bạn bè; chính những đức tính đó làm cho đất nước này tuy đa chũng, đa nguyên, và đa văn hóa nhưng là một (out of many one) để trở thành đệ nhứt siêu cường thế giới.
Trước đó, vì lý do chánh trị, Miên sợ CS Hà nôi không dám chứa. CS Hà nội dứt khoác đòi phải cho hồi hương trả về để cố bưng bít hành vi kỳ thị, đàn áp sắc tộc, tôn giáo, và chà đạp nhân quyền đối với người Thượng. Vì lý do nhân đạo và tránh việc CS trả thù, Cao Uûy Người Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc (HCR) đòi hỏi hai điều tiên quyết cốy yếu: việc hồi hương phải tự nguyện và CS Hà nội phải cho đại diện HCR lên Cao Nguyên thanh sát tình hình trước khi cho Người Thượng trở về.
Một thoả thuân mong manh được ký kết hồi tháng 1 năm nay giữa Cao ủy, CS Hà nội và Miên. Nhưng CS Hà nội không thi hành cả hai điều căn bản. Hà nội viện đủ lý lẽ cản trở việc thanh sát của HCR tại Cao Nguyên như đã thoả thuận. Tiến xa hơn, trong tuần rồi CS Hà nội làm càn, toa rập với Miên, điều 12 xe chở 400 cán bộ trá hình, xông thẳng vào Trại Tỵ nạn, khống chế và đe doạ mạng sống của nhân viên LHQ, hốt 100 người Thượng chở về VNCS. Sau đó, để cả vú lâp miệng em, Bộ Ngoại giao CS Hà nội lên tiếng tố cáo "HCR phải chịu trach nhiệm hoàn toàn vì đã không thi hành bản thoả thuận ba bên để hồi hương người Thượng tỵ nạn." Thỏa thuận ba bên về hồi hương 1000 người Thượng coi như bể. Thứ bảy 23/2/02, HCR chánh thức công bố không thực hiện việc hồi hương người Thượng nữa, mà đang xét giúp cho những người này được định cư ở nước thứ ba. Nước đó là Mỹ.
Việc Mỹ chấp nhận cho người Thượng vượt biên sang Miên tỵ nạn CS Hà nội đi định cư ở Mỹ chẳng có gì mới. Ngay trong giai đoạn dầu sôi lửa bóng đầu, sau khi CS Hà nội tung hàng sư đoàn trực có thăng yễm trợ để đàn áp cuộc nổi dậy của Người Thượng ở Cao Nguyên chống cướp đất, trộn dân, và đàn áp Tin Lành Tại Gia, Mỹ đã cho 38 người đợt đầu sang định cư ở Mỹ. CS Hà nội phản kháng quyết liệt, cho rằng số người Mỹ gốc Thượng " lực lượng thù địch" và Giáo Hội Tin Lành ở Mỹ đã thúc đẩy và tiếp tay phong trào vượt biên. Thế là và từ đó, cuộc dàn xếp, đấu đá tay ba, Việt, Miên, và HCR bắt đầu và kéo dài lê thê. Suốt thời gian ấy, Mỹ đứng bên ngoài, nhưng trước sau như một, giữ lập trường chấp nhận cho người Thượng tỵ nạn CS Hà nội đi Mỹ định cư. Vị Đại sứ Mỹ ở Nam Vang thường nhắc đi, nhắc lại lập trường có tính truyền thống nhân đạo, và tình nghĩa đồng đội ấy của Mỹ.
CS Hà nội hết sức bất mãn và bối rối. Đôi khi CS phải dùng xảo thuật tuyên truyền để đánh lừa dư luận. Thí dụ, nhơn dịp Tân Đại sứ Mỹ trình ủy nhiệm thư và viếng thăm xã giao một số nhân vật CS Hà nội, thông tấn xã CS thông cáo báo chí rằng Tân Đại sứ hài lòng về việc hồi hương người Thượng. Để ngay sau đó Toà Đại sứ Mỹ ở Hà nôi phải công khai phủ nhận, tạo một xì căn đan hiếm thấy trong tập tục ngoại giao tiếp đón một đại sứ.
CS Hà nội tính già hoá non. Hành vi dùng cả 400 cán bộ giả dạng thân nhân người Thượng tỵ nạn để đấu tranh trực diện với HCR; việc toa râp với CS Miên điều một lần hàng 12 chiếc xe từ VN qua; việc xông vào Trại, khống chế và hăm doạ tính mạng của những người làm việc cho HCR, hốt cả 100 người Thượng tỵ nạn chở về VN; tất cả là những hành động không thể chấp nhận được trong tập tục ngoại giao. Lưởi của Phát ngôn viên Phan Thúy Thanh dầu cho dài ba tấc cũng không chối tội được. Bộ Ngoại giao dù cho vận động thế mấy với HCR, áp lực chánh trị thế mấy với Miên, cũng không thể kêu gọi tiêp tục thi hành thoả thuận ba bên về việc hồi hương người Thượng nữa. Việc gây trở ngại không cho HCR đi Cao Nguyên như thoả thuận còn có thể bàn bạc. Việc làm càn, dùng bạo lực, trái tập tục ngoại giao, phản văn minh, HCR dù ngoại giao thế mấy cũng không châp nhận được.
Thực vậy dù CS Hà nội có áp lực thế mấy đi nữa, Miên cũng vẫn bằng cách này hay cách khác cộng tác với HCR và Mỹ để giải quyết một vấn đề quá rắc rối màø không lợi lộc cho Miên. Miên đã tuyên bố cộng tác, trước khi bị áp lực CS Hà nội. Miên là nước có quyền cấp giấy tờ cho những người tỵ nạn ra đi. HCR đã thẳng thừng tuyên bố ngưng việc hồi hương để lo việc tái định cư ở Mỹ cho số người tỵ nạn CS này. Còn Mỹ khẳng định CS Hà nội không có quyền gì về người tỵ nạn khi đã ra khỏi VNCS, đang ở trong trại tỵ nạn do LHQ quản lý. Thế là CS Hà nội bị đặt bên ngoài, một bài học đáng giá cho nhà cầm quyền ưa dùng bạo lực, bất chấp thoả ước, và tạp tục ngoại giao quốc tế. CS Hà nội chỉ còn có cách áp lực Miên và tự siết chặt biên giới để tránh cuộc vượt biên về sau. Sẽ không kết quả vì việc Mỹ "khai thông bế tắc", chấp nhận cho người Thượng tỵ nạn CS sẽ thúc đẩy phong trào vượt biên tái diễn mạnh hơn. Ai mà muốn sống dười chế độ CS Hà nội, trừ CS.
Kết thúc có hậu: 1000 người Thượng được hưởng này là do lý tưởng truyền thống lập quốc của Mỹ và tình nghĩa đồng đội trong Chiến tranh VN. Cho đến bây giờ, sau gần hai thế kỷ rưởi nước Mỹ vẵn là đất của người tìm tự do và cuộc sống mới. Mỗi năm Mỹ vẫn nhận một triệu người nhâp cư. 26 năm sau cuộc Chiến VN dù tàn, những người đồng đội người Thượng Mũ Xanh, Biệt kích Biên Phòng của Mỹ và gia đình, những người theo đạo Tin lành do các mục sư Mỹ gầy dựng, Mỹ vẫn còn nhớ. Cứu khổn phò nguy, thủy chung với đồng đội, bạn bè; chính những đức tính đó làm cho đất nước này tuy đa chũng, đa nguyên, và đa văn hóa nhưng là một (out of many one) để trở thành đệ nhứt siêu cường thế giới.
Gửi ý kiến của bạn
