Vấn đề tối hệ trọng của chánh trị là chiến tranh, cuộc xung đột võ trang giữa người của xã hội khác nhau, được chỉ đạo bởi chánh quyền. Chiến tranh xưa như loài người . Chiến tranh nào cũng có nguyên nhân của nó. Nguyên nhân được chia ra thành nguyên nhân gần và nguyên nhân xa. Tình hình hiện tại giữa Mỹ và Iraq sớm muộn gì chiến tranh cũng xảy ra. Sở dĩ chưa xảy ra là do nguyên nhân xa nhiều hơn do nguyên nhân gần.
Nguyên nhân gần khiến Mỹ đánh Iraq thì nhiều và cũng đã được nói nhiều rồi. Đại khái, thứ nhứt, Iraq có dính líu với mạng lưới khủng bố toàn cầu và nguy hiểm hơn Iraq có vũ khí giết người hàng loat. Những vấn đề tranh luận ồn ào, như đòi hỏi TT Bush phải chứng minh Saddam Hussein có vũ khí giết người hàng loạt, phải xin phép Quốc Hội khi đánh Iraq, không phải là vấn đề then chốt có thể ngăn cản được chiến tranh Iraq. Những vấn đề ấy sẽ được giải quyết nhẹ nhàng và nhanh chóng giữa Hành Pháp và Lập Pháp. Bản chất, tập tục sinh hoat chánh trị Mỹ là dễ thoả hiệp với nhau ( compromise ) và Mỹ thường là một trong chiến tranh và ngoại giao.
Thứ hai, chiến thắng Iraq của Mỹ trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, chỉ là một chiến thắng nửa vời. Các nước Á rập vẫn còn nằm trong bàn tay của những nhà cầm quyền khô mê nít ( giáo lãnh trị ), bài Mỹ ngày càng tăng, chớ không giảm. A rập Saoudi ngày càng gần gũi Iraq. Iran ngày càng ủng hộ Iraq. Tình hình liên kết này đã bộc lộ rõ trước khi Mỹ bị khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2000.
Thứ ba, ưu thế quân sự Mỹ hiện tại đang cao điểm nhứt từ sau khi Liên xô sụp đổ. Sức mạnh của không lực Mỹ có thể san bằng Bagdad bất cứ lúc nào để 50 ngàn quân Mỹ tiến vào giúp các lực lượng đối kháng nổi dậy dù với Iraq thời gian có thể lâu hơn ở A phú hản.
Lực lượng cơ hữu Mỹ đã sẵn 50 ngàn quân đang trú đóng ở Koweit, như một đầu cầu và hậu cần vững. Lực lượng bạn, Mỹ có thể tin cậy vào nhiều nước. Anh là bạn không bao giờ bỏ nhau của Mỹ. Đức có hàng nhiều trăm chuyên viên am tường về võ khí sinh hoá, nguyên tử của Saddam vì chính chuyên viên Đức được Saddam mướn sản xuất các loại vũ khí giết người hàng loạt ấy. Thổ nhĩ kỳ sẽ chia xẻ chiến phí thay vì tham gia hành quân trực tiếp. Qatar sẽ thế chỗ cho A rập Saoudi. Jordanie sẽ muợn đất để Mỹ có thể tấn công vào biên giới phiá đông của Iraq, rất gàn với Do Thái.
Thứ tư và quan yếu nhứt, việc lật đổ được Saddam và nhà cầm quyền của Oâng ta đem lại cho Mỹ nhiều quyền lợi. Một, Mỹ không còn tùy thuộc vào nguồn cung cấp xăng dầu của Á râp Saoudi và vì vậy không cần chiều chuộng nhà vua tính khi bất thường và các ông hoàng đang cai trị nước này nữa. Hai, cô lập được Iran, nhà cầm quyền càng ngày càng tỏ vẽ bài Mỹ. Ba, giúp dân chủ hoá được Iraq sẽ tạo được niềm tin cho sắc tộc Kurdes ở miền Nam. Đó là khuynh hướng và sách lược của nhiều người trong Bộ Quốc Phòng chủ chiến đánh Iraq lâu nay.
Tuy nhiên sở dĩ chiến tranh Iraq chư xảy ra vì nguyên nhân xa của nó: Mỹ còn một số lấn cấn về tư tưởng với Tây Aâu. Không phải Tây Aâu lấn cấn với Mỹ vì quan niệm chống khủng bố. Mọi người còn nhớ sau khi cuộc khủng bố 911 xảy ra tại Mỹ, các nước Tây Aâu ý thức và tự nguyện đứng chung hàng với Mỹ. Tây Phương, nói chung, xem khủng bố Hồi Giáo quá khích là một đại hoạ lớn hơn hoạ CS, là một thứ âm binh Tây phương thả ra mà không thu hồi lại được. Nhưng qua quá trình chống khủng bố Tây Aâu thấy khủng bố Hồi giáo không có gì ghê gớm lắm như trước đây. Chẳng những không lôi kéo được những người ngoài Hồi giáo, những người Hồi Giáo duy căn và quá khích vẫn không đáp ứng được nguyện vọng của ngay những người Hồi Giáo. Khủng bố Hồi Giáo quá khích chỉ là một đe doạ nhưng không nghiêm trọng, mà chỉ rời rạc, giai đoạn thôi. Al Qaeda không đủ khả năng làm một cuộc đảo chánh ở bất cứ nước nào trong thế giới Hồi Giáo. Đánh Iraq không cần thiết, vũ khí của Iraq không đáng kể.
Mỹ nhìn vấn đề ngược lại. Mỹ cho rằng thế giới trở nên nguy hơn từ sau cuộc khủng bố 911. Một người như Hussein có trong tay vũ khí giết người hàng loạt, lén lút giúp cho quân khủng bố sẽ là mối đe doạ cho nền văn minh Tây phương. Theo Tây Aâu, Mỹ chủ quan vì là nạn nhân trực tiếp. Theo Mỹ, chống khủng bố là tự vệ chánh đáng. Tự vệ là quyền của người bị hại, bè bạn giúp thì tốt, không giúp Mỹ vẫn làm.
Từ cái nhìn khác nhau về khủng bố đưa đến quan niệm khác nhau về một vấn đề lớn hơn. Tây Aâu quan niệm trật tự thế giới phải được dựa trên những qui định chung của nhiều nước, qua các cuộc bàn bạc, thương lượng giải quyết các tranh chấp một cách dân chủ. Tự chuyên buộc tội và tấn công một nước là phi dân chủ. Còn Mỹ cho mình là nạn nhân và được quyền hành động để tự vệ. Lấn cấn nằm ở đó và bùng lên khi TT Bush.
Lời tuyên bố " trục quái ác" gồm ba nước Iraq, Iran, và Bắc Hàn.
Lịch sử cận đại Tây Phương đã từng xảy ra hai cuộc thế chiến lớn. Ban đầu Tây phương cũng lấn cấn nhau như thế. Mỹ là nước tham gia sau cùng vào hai cuộc chiến. Trong Thế chiến 1, Mỹ không tham gia hội Quốc Liên sau khi chiến thắng. Trong Thế chiến 2, Anh là nước kỳ vọng tránh chiến tranh bằng thương lượng. Thủ Tướng Anh Chamberlain xách dù đi tới đi lui Bá Linh, cố " thông cảm" với Hitler không biết bao lần. Nhưng sau cùng nước Anh là nước chót kênh mình chống lại làn sóng Nazi ở Tây Âu, và để cùng với Mỹ giải phóng Aâu châu. Sau thế chiến Tây Aâu rả rời, chính kế hoạch Marshall của Mỹ đã tậân tình giúp phục hồi. Qua Chiến tranh Lạnh, một số nước Tây Aâu cũng lấn cấn với Mỹ.
Vợ chồng còn có khi buồn, lúc giận. Chén úp trên sóng còn khua. Huống hồ trong chánh trị, nhứt là chánh trị quốc tế làm gì có sự đồng thuận. Nhưng cái hay của dân chủ Tây phương là cải nhau rung môi, người ta vẫn tôn trọng cái khác biệt của người đối thoại và tìm cách thuyết phục trong niềm tương kính. Và khi đã biểu quyết, kẻ đa số cũng như người thiểu số đều xem nghị quyết là quyết định chung, cùng xắn tay áo lên để bắt tay nhau mà làm việc lớn. Lấn cấn giữa Mỹ và Tây Aâu về việc đánh Iraq sẽ được giải quyết. Iraq khó mà thọc gậy bánh xe Tây Phương. Chiến tranh Iraq sẽ xảy ra, chỉ sớm hay muộn mà thôi.
Nguyên nhân gần khiến Mỹ đánh Iraq thì nhiều và cũng đã được nói nhiều rồi. Đại khái, thứ nhứt, Iraq có dính líu với mạng lưới khủng bố toàn cầu và nguy hiểm hơn Iraq có vũ khí giết người hàng loat. Những vấn đề tranh luận ồn ào, như đòi hỏi TT Bush phải chứng minh Saddam Hussein có vũ khí giết người hàng loạt, phải xin phép Quốc Hội khi đánh Iraq, không phải là vấn đề then chốt có thể ngăn cản được chiến tranh Iraq. Những vấn đề ấy sẽ được giải quyết nhẹ nhàng và nhanh chóng giữa Hành Pháp và Lập Pháp. Bản chất, tập tục sinh hoat chánh trị Mỹ là dễ thoả hiệp với nhau ( compromise ) và Mỹ thường là một trong chiến tranh và ngoại giao.
Thứ hai, chiến thắng Iraq của Mỹ trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, chỉ là một chiến thắng nửa vời. Các nước Á rập vẫn còn nằm trong bàn tay của những nhà cầm quyền khô mê nít ( giáo lãnh trị ), bài Mỹ ngày càng tăng, chớ không giảm. A rập Saoudi ngày càng gần gũi Iraq. Iran ngày càng ủng hộ Iraq. Tình hình liên kết này đã bộc lộ rõ trước khi Mỹ bị khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2000.
Thứ ba, ưu thế quân sự Mỹ hiện tại đang cao điểm nhứt từ sau khi Liên xô sụp đổ. Sức mạnh của không lực Mỹ có thể san bằng Bagdad bất cứ lúc nào để 50 ngàn quân Mỹ tiến vào giúp các lực lượng đối kháng nổi dậy dù với Iraq thời gian có thể lâu hơn ở A phú hản.
Lực lượng cơ hữu Mỹ đã sẵn 50 ngàn quân đang trú đóng ở Koweit, như một đầu cầu và hậu cần vững. Lực lượng bạn, Mỹ có thể tin cậy vào nhiều nước. Anh là bạn không bao giờ bỏ nhau của Mỹ. Đức có hàng nhiều trăm chuyên viên am tường về võ khí sinh hoá, nguyên tử của Saddam vì chính chuyên viên Đức được Saddam mướn sản xuất các loại vũ khí giết người hàng loạt ấy. Thổ nhĩ kỳ sẽ chia xẻ chiến phí thay vì tham gia hành quân trực tiếp. Qatar sẽ thế chỗ cho A rập Saoudi. Jordanie sẽ muợn đất để Mỹ có thể tấn công vào biên giới phiá đông của Iraq, rất gàn với Do Thái.
Thứ tư và quan yếu nhứt, việc lật đổ được Saddam và nhà cầm quyền của Oâng ta đem lại cho Mỹ nhiều quyền lợi. Một, Mỹ không còn tùy thuộc vào nguồn cung cấp xăng dầu của Á râp Saoudi và vì vậy không cần chiều chuộng nhà vua tính khi bất thường và các ông hoàng đang cai trị nước này nữa. Hai, cô lập được Iran, nhà cầm quyền càng ngày càng tỏ vẽ bài Mỹ. Ba, giúp dân chủ hoá được Iraq sẽ tạo được niềm tin cho sắc tộc Kurdes ở miền Nam. Đó là khuynh hướng và sách lược của nhiều người trong Bộ Quốc Phòng chủ chiến đánh Iraq lâu nay.
Tuy nhiên sở dĩ chiến tranh Iraq chư xảy ra vì nguyên nhân xa của nó: Mỹ còn một số lấn cấn về tư tưởng với Tây Aâu. Không phải Tây Aâu lấn cấn với Mỹ vì quan niệm chống khủng bố. Mọi người còn nhớ sau khi cuộc khủng bố 911 xảy ra tại Mỹ, các nước Tây Aâu ý thức và tự nguyện đứng chung hàng với Mỹ. Tây Phương, nói chung, xem khủng bố Hồi Giáo quá khích là một đại hoạ lớn hơn hoạ CS, là một thứ âm binh Tây phương thả ra mà không thu hồi lại được. Nhưng qua quá trình chống khủng bố Tây Aâu thấy khủng bố Hồi giáo không có gì ghê gớm lắm như trước đây. Chẳng những không lôi kéo được những người ngoài Hồi giáo, những người Hồi Giáo duy căn và quá khích vẫn không đáp ứng được nguyện vọng của ngay những người Hồi Giáo. Khủng bố Hồi Giáo quá khích chỉ là một đe doạ nhưng không nghiêm trọng, mà chỉ rời rạc, giai đoạn thôi. Al Qaeda không đủ khả năng làm một cuộc đảo chánh ở bất cứ nước nào trong thế giới Hồi Giáo. Đánh Iraq không cần thiết, vũ khí của Iraq không đáng kể.
Mỹ nhìn vấn đề ngược lại. Mỹ cho rằng thế giới trở nên nguy hơn từ sau cuộc khủng bố 911. Một người như Hussein có trong tay vũ khí giết người hàng loạt, lén lút giúp cho quân khủng bố sẽ là mối đe doạ cho nền văn minh Tây phương. Theo Tây Aâu, Mỹ chủ quan vì là nạn nhân trực tiếp. Theo Mỹ, chống khủng bố là tự vệ chánh đáng. Tự vệ là quyền của người bị hại, bè bạn giúp thì tốt, không giúp Mỹ vẫn làm.
Từ cái nhìn khác nhau về khủng bố đưa đến quan niệm khác nhau về một vấn đề lớn hơn. Tây Aâu quan niệm trật tự thế giới phải được dựa trên những qui định chung của nhiều nước, qua các cuộc bàn bạc, thương lượng giải quyết các tranh chấp một cách dân chủ. Tự chuyên buộc tội và tấn công một nước là phi dân chủ. Còn Mỹ cho mình là nạn nhân và được quyền hành động để tự vệ. Lấn cấn nằm ở đó và bùng lên khi TT Bush.
Lời tuyên bố " trục quái ác" gồm ba nước Iraq, Iran, và Bắc Hàn.
Lịch sử cận đại Tây Phương đã từng xảy ra hai cuộc thế chiến lớn. Ban đầu Tây phương cũng lấn cấn nhau như thế. Mỹ là nước tham gia sau cùng vào hai cuộc chiến. Trong Thế chiến 1, Mỹ không tham gia hội Quốc Liên sau khi chiến thắng. Trong Thế chiến 2, Anh là nước kỳ vọng tránh chiến tranh bằng thương lượng. Thủ Tướng Anh Chamberlain xách dù đi tới đi lui Bá Linh, cố " thông cảm" với Hitler không biết bao lần. Nhưng sau cùng nước Anh là nước chót kênh mình chống lại làn sóng Nazi ở Tây Âu, và để cùng với Mỹ giải phóng Aâu châu. Sau thế chiến Tây Aâu rả rời, chính kế hoạch Marshall của Mỹ đã tậân tình giúp phục hồi. Qua Chiến tranh Lạnh, một số nước Tây Aâu cũng lấn cấn với Mỹ.
Vợ chồng còn có khi buồn, lúc giận. Chén úp trên sóng còn khua. Huống hồ trong chánh trị, nhứt là chánh trị quốc tế làm gì có sự đồng thuận. Nhưng cái hay của dân chủ Tây phương là cải nhau rung môi, người ta vẫn tôn trọng cái khác biệt của người đối thoại và tìm cách thuyết phục trong niềm tương kính. Và khi đã biểu quyết, kẻ đa số cũng như người thiểu số đều xem nghị quyết là quyết định chung, cùng xắn tay áo lên để bắt tay nhau mà làm việc lớn. Lấn cấn giữa Mỹ và Tây Aâu về việc đánh Iraq sẽ được giải quyết. Iraq khó mà thọc gậy bánh xe Tây Phương. Chiến tranh Iraq sẽ xảy ra, chỉ sớm hay muộn mà thôi.
Gửi ý kiến của bạn
