Tất nhiên, điều này sẽ tốt cho các đối tác nước ngoài của Việt Nam, như Hoa Kỳ. Nhưng điều này sẽ còn tốt hơn nữa cho các doanh nhân Việt Nam, là những người đang nỗ lực xây dựng việc kinh doanh của chính họ. Theo tin Ngân hàng Thế giới, với hiệp định này, Việt Nam có thể thu được thêm 1,5 tỷ đô la Mỹ mỗi năm và hàng năm chỉ từ hàng xuất khẩu.
Cả hai quốc gia chúng ta đều được ra đời với một bản Tuyên Ngôn Độc Lập. Bản Hiệp định Thương mại này là một dạng của Bản Tuyên Ngôn Lệ Thuộc Lẫn Nhau. Một quan điểm rõ ràng, không mập mờ là sự thịnh vượng trong thế kỷ 21 sẽ tùy thuộc vào sự giao lưu kinh tế của một quốc gia với thế giới.
Sự mở rộng mới này là một cơ hội to lớn cho các bạn. Nhưng nó không bảo đảm thành công. Vậy thì phải làm những gì khác" Việt Nam là một quốc gia trẻ trung, với 60% dân số dưới tuổi 30, và mỗi năm có 1,4 triệu người bắt đầu đi làm. Những vị lãnh đạo của các bạn hiểu rằng chính phủ và các công ty quốc doanh không thể mỗi năm tạo ra 1,4 triệu việc làm mới. Họ biết rằng những công nghiệp thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu hôm nay, chẳng hạn như máy tính, viễn thông, công nghệ sinh học, là những ngành dựa trên kiến thức. Đó là lý do tại sao những nền kinh tế trên thế giới tăng trưởng nhanh hơn khi giới trẻ được học cao hơn, khi phụ nữ có những cơ hội được đi học như nam giới, khi những người trẻ như các bạn có mọi cơ hội khảo sát những ý tưởng mới và rồi chuyển những ý tưởng đó trở thành những cơ hội kinh doanh cho chính mình.
Các bạn có thể là - và quả thực, tất cả các bạn có mặt tại hội trường này ngày hôm nay phải là - động lực cho tương lai thịnh vượng của Việt Nam. Như Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã tuyên bố, nội lực của một quốc gia là trí tuệ và năng lực của nhân dân.
Hoa Kỳ có một sự khâm phục to lớn đối với trí tuệ và năng lực của các bạn. Một trong những chương trình trao đổi giáo dục lớn nhất của chính phủ chúng tôi là với Việt Nam. Và chúng tôi muốn thêm nữa. Thượng nghị sỹ Kerry có mặt tại đây, và lúc nẫy, tôi đã nhắc đến ông ta, đang dẫn đầu một nỗ lực tại Quốc hội Hoa Kỳ, cùng với Thượng nghị sỹ John McCain và những cựu chiến binh khác trong cuộc xung đột tại đây, để thiết lập một tổ chức mới là Quỹ Giáo dục Việt Nam. Một khi được thông qua, quỹ này sẽ hỗ trợ 100 học bổng hàng năm, tại đây hoặc tại Hoa Kỳ, cho những người nghiên cứu hoặc giảng dạy khoa học, toán, công nghệ và y khoa.
Chúng tôi đã sẵn sàng tài trợ thêm cho những chương trình trao đổi ngay bây giờ để nỗ lực này có thể được thực hiện ngay. Tôi hy vọng một vài người trong số các bạn có mặt ở đây sẽ có cơ hội tham dự những chương trình trao đổi này. Nhân tiện đây, tôi cảm ơn Thượng nghị sỹ Kerry về ý tưởng tốt đẹp này. Cảm ơn ngài vì những gì ngài đã thực hiện.(vỗ tay)
Tôi muốn nói, cũng quan trọng như kiến thức, những lợi nhuận của kiến thức thì bị hạn chế bởi những giới hạn thái quá trong việc sử dụng kiến thức. Người Hoa Kỳ chúng tôi tin là quyền tự do tìm tòi, du hành, suy nghĩ, phát biểu, định hướng những quyết định tác động đến cuộc sống của mình sẽ làm phong phú cuộc sống của mọi người và mọi quốc gia trong nhiều khía cạnh khác mà có giá trị hơn cả khía cạnh kinh tế.
Bây giờ, thành tích của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này chưa được hoàn hảo. Dù sao, chúng tôi phải mất một thế kỷ mới xoá bỏ được nô lệ. Giành quyền bầu cử cho phụ nữ thì mất một thời gian dài hơn thế nữa. Và chúng tôi vẫn đang kiếm cách để thực hiện một liên bang hoàn hảo hơn theo ước mơ của những nhà lập quốc của chúng tôi và những ngôn từ của Bản Tuyên Ngôn Độc Lập và Hiến pháp của chúng tôi. Nhưng trong suốt 224 năm qua, chúng tôi đã học được một vài bài học. Thí dụ, chúng tôi đã thấy rằng những nền kinh tế hoạt động tốt hơn khi báo chí được tự do tố cáo tham nhũng, và những tòa án một khi độc lập có thể bảo đảm là các hợp đồng phải được tôn trọng, sự cạnh tranh được mạnh mẽ và công bằng, và các viên chức nhà nước phải tôn trọng những quy tắc của luật lệ.
Theo kinh nghiệm của chúng tôi, việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng và quyền bất đồng chính kiến, không hề đe dọa đến sự ổn định của một xã hội. Ngược lại, nó tạo được niềm tin của người dân vào sự công bằng của các thể chế, và nó làm chúng tôi có thể chấp nhận một quyết định cho dù chúng tôi không đồng ý. Tất cả những điều này sẽ làm cho đất nước của chúng tôi mạnh hơn trong lúc thịnh vượng và ngay cả trong lúc khó khăn. Theo kinh nghiệm chúng tôi, giới trẻ sẽ có niềm tin vững vàng vào tương lai nếu họ có quyền đóng góp vào việc nhào nặn tương lai quốc gia qua việc lựa chọn các nhà lãnh đạo chính phủ, và có một chính phủ chịu trách nhiệm với những người dân mà chính phủ đó phục vụ.
Bây giờ, tôi xin nhấn mạnh một điểm, chúng tôi không hề tìm cách áp đặt những ý tưởng này lên quốc gia của các bạn. Vả lại, làm sao chúng tôi có thể làm được chuyện đó. Việt Nam là một đất nước cổ kính và nhẫn nại. Các bạn đã chứng tỏ cho thế giới thấy rằng các bạn sẽ tự quyết định cho chính mình. Chỉ các bạn mới có thể quyết định, có tiếp tục chia xẻ những tài năng và ý tưởng của Việt Nam với thế giới; có tiếp tục mở cửa Việt Nam để làm giầu đất nước với những kinh nghiệm của các nước khác. Chỉ có các bạn mới quyết định xem là mình có tiếp tục mở cửa thị trường, mở cửa xã hội của mình và củng cố quy tắc của luật lệ. Chỉ có các bạn mới quyết định liên kết như thế nào giữa tự do cá nhân và nhân quyền với nền tảng giầu mạnh mang bản sắc quốc gia Việt Nam.
Tương lai của các bạn nên nằm trong đôi bàn tay của mình, đôi bàn tay của nhân dân Việt Nam. Nhưng tương lai của các bạn thì cũng quan trọng đối với chúng tôi. Vì khi Việt Nam thành công, việc ấy sẽ mang lại lợi nhuận cho khu vực này và các đối tác kinh doanh của các bạn và những người bạn của các bạn trên toàn thế giới trong đó có chúng tôi.
Chúng tôi mong muốn được tăng cường sự hợp tác của chúng tôi với các bạn trên mọi phương diện. Chúng tôi muốn tiếp tục việc rà soát mìn và những bom đạn chưa nổ. Chúng tôi muốn củng cố những nỗ lực chung của chúng ta để bảo vệ môi trường bằng cách huỷ bỏ xăng pha chì tại Việt Nam, duy trì nguồn cung cấp nước sạch, cứu nguy những dải san hô và rừng nhiệt đới. Chúng tôi muốn tăng nỗ lực của chúng tôi trong việc ngăn ngừa và cứu trợ thiên tai, gồm cả những nỗ lực trợ giúp những người bị nguy khốn vì lũ lụt tại vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hôm qua, chúng tôi đã trao cho chính phủ các bạn những bức ảnh vệ tinh từ Hệ thống Thông tin Thiên tai Toàn cầu của chúng tôi - những bức ảnh này cho thấy những chi tiết mới nhất về mức độ lũ lụt tại vùng đồng bằng để trợ giúp Việt Nam trong việc tái thiết.
Chúng tôi muốn tăng cường sự hợp tác của chúng tôi trong lĩnh vực khoa học, sự hợp tác được chú trọng trong cuộc họp của chúng ta tại Singapore vào tháng này để cùng nhau nghiên cứu những tác động về sức khoẻ và môi sinh của chất dioxin trên người Việt Nam và người Hoa Kỳ đã có mặt tại Việt Nam; và sự hợp tác mà chúng ta đang muốn nghiên cứu sâu thêm với Hiệp định Khoa học và Công nghệ mà hai quốc gia chúng ta vừa ký hôm nay.
Chúng tôi muốn là đồng minh của các bạn trong việc phòng chống những căn bệnh chết người chẳng hạn như AIDS, lao và sốt rét. Tôi vui mừng tuyên bố rằng chúng tôi sẽ tăng gần gấp đôi sự hỗ trợ của chúng tôi cho những nỗ lực của Việt Nam để kiểm soát sự khủng hoảng của bệnh AIDS bằng giáo dục, ngăn ngừa, săn sóc và chữa trị. Chúng tôi muốn làm việc để biến Việt Nam thành nơi an toàn hơn bằng cách hỗ trợ các bạn giảm thiểu những thương tích ngăn ngừa được - trên đường phố, ở nhà và tại nơi làm việc. Chúng tôi muốn làm việc với các bạn để tận dụng bản Hiệp định Thương mại này, bằng cách cung cấp sự trợ giúp kỹ thuật để bảo đảm sự thực thi bản Hiệp định thật trôi chảy và đầy đủ, trong việc tìm kiếm những phương thức khuyến khích sự đầu tư của Hoa Kỳ nhiều hơn vào quốc gia các bạn.
Tóm lại, chúng tôi muốn xây dựng sự đối tác với Việt Nam. Chúng tôi tin rằng việc này sẽ tốt cho cả hai quốc gia. Chúng tôi tin tưởng nhân dân Việt Nam có tài năng để thành công trong thời đại toàn cầu mới này như họ đã thành công trong quá khứ.
Chúng tôi biết vậy vì chúng tôi đã thấy những tiến bộ các bạn đã có trong thập niên vừa qua. Chúng tôi đã thấy tài năng và sự tháo vát của người Việt Nam đã đến cư ngụ tại Hoa Kỳ. Những người Hoa Kỳ gốc Việt đã trở thành những viên chức dân cử, chánh án, những nhà lãnh đạo trong lĩnh vực khoa học và trong ngành công nghệ cao cấp. Năm ngoái, một người Mỹ gốc Việt đã đạt được một tiến bộ toán học mới, giúp cho việc họp từ xa qua truyền hình với chất lượng cao trở thành dễ dàng hơn. Và tất cả mọi người Hoa Kỳ đều chú ý khi Trần Như Hoàng tốt nghiệp thủ khoa tại Trường Võ bị Không quân Hoa Kỳ.
Những người Hoa Kỳ gốc Việt phát đạt không chỉ vì những khả năng độc đáo và những đức tính tốt đẹp của họ, mà còn vì họ đã có cơ hội để tận dụng khả năng và giá trị của họ. Khi những cơ hội để sống, để học hỏi, để diễn đạt óc sáng tạo của các bạn được gia tăng, thì không có gì có thể ngăn cản được sự tiến bộ của người Việt Nam. Tôi chắc chắn các bạn sẽ thấy rằng nhân dân Hoa Kỳ sẽ sát cánh với các bạn. Bởi vì trong thế giới phụ thuộc vào nhau này, thành công của các bạn, cũng thật sự là thành công của chúng tôi.
Cách đây gần 200 năm, vào khởi điểm của mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, hai quốc gia chúng ta đã cố gắng nhiều để đàm phán một Hiệp định Thương mại, đại khái như Hiệp định Thương mại mà chúng ta đã ký hôm nay. Nhưng cách đây 200 năm, những cuộc đàm phán này đều thất bại, và không có một hiệp định nào được ký. Hãy nghe lời phát biểu của một sử gia nói về chuyện gì đã xảy ra cách đây 200 năm, và hãy nghĩ là bao nhiêu lần lời phát biểu này đã có thể diễn đạt trong hai thế kỷ kể từ lúc đó. Ông ta nói rằng, "Những nỗ lực này đã thất bại vì hai nền văn hoá xa lạ đã nói không ngừng mà không chịu lắng nghe, và mức quan trọng của bên này đối với bên kia không đủ để vượt qua những chướng ngại này."
Hãy để những ngày tháng khi chúng ta nói không ngừng hoàn toàn biến mất. Chúng ta hãy tiếp tục giúp nhau hàn gắn những đau thương của chiến tranh, không phải bằng cách quên những sự dũng cảm đã có và những thảm kịch phải chịu bởi các bên, mà là chấp nhận tinh thần hoà giải và sự can đảm để xây dựng một tương lai sáng lạn hơn cho con em chúng ta.
Mong rằng con em chúng ta sẽ học từ chúng ta là con người tốt, thông qua những cuộc đối thoại đúng đắn, có thể khám phá và tái khám phá nhân bản chung, và rằng một quá khứ thật đau thương có thể được bù đắp trong một tương lai thịnh vượng và hoà bình.
Cảm ơn các bạn đã đón tiếp tôi, gia đình tôi và những thành viên trong phái đoàn Hoa Kỳ viếng thăm Việt Nam. Cảm ơn lòng tin vào tương lai của các bạn. Chúc các bạn sức khoẻ và thành công.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Bill Clinton
Tổng Thống Hoa Kỳ
Gửi ý kiến của bạn
