Chuyện tưởng như đùa, nhưng có thật 100%, "chạy nhựt trình Tây đàng hoàng." Quân Iraq thắng Mỹ lần đầu và Mỹ trả lương cho địch quân Iraq. Nhưng cũng có chuyện có thật, lại tưởng như đùa. Một đại tá cảnh sát của chế độ Hussein bị lật đổ ra cộng tác với Mỹ để vãn hồi trật tự, nhà cầm quyền quản nhiệm Mỹ chấp nhận, nhưng một đảng viên đảng Baath ra xin làm trưởng khóm, Mỹ khhẳng khái khước từ. Những chuyện ấy không phải là chuyện cười một chút chơi rồi bỏ. Trái lại, đó là những chuyện quan trọng, những vấn đề lớn đối vvới người Việt trong thời hậu Cộng sản, liên quan đến tương lai nhân dân và đất nước nhà. Người Việt Quốc gia cần suy gẫm, tiên niệm để không chới với khi CS Hà nội không còn làm chủ đất nước vì một lý do nào đó.
Tin báo Le Monde cho biết hai tháng rưởi sau ngày thất trận, thành Baghdad lọt vào tay Liên quân do Mỹ lãnh đạo, quân đội Iraq thắng Mỹ lần đầu trong trận chiến hợp pháp và công khai bằng cách biểu tình đòi hỏi. Quân nhân Iraq lại được Mỹ đồng ý trả lương như các công chức cũ đã ra tiêp tay ổn định tình hình hậu Hussein. Cựu quân nhân Iraq biểu tình trên đường phố Baghdad, có hai người chết, vì không tuân lịnh, vượt qua rào cấm. Chánh quyền quản nhiệm của Ô Bremer giải quyết yêu sách của số quân nhân cũ biểu tình. Theo đó, từ 200 ngàn đến 250 ngàn người quân nhân Iraq sẽ được trả phụ cấp duy nhứt một lần, số tiền sẽ tính toán sau. Việc thanh toán sẽ thực hiện trong vòng 3 tiuần lễ, bắt đầu vào ngày 14 tháng 7. Bù vào đó những người được hưởng phải cam kết "từ bỏ ý thức hệ đảng Baath và bạo lực."
Quyết định có vẻ tình thế đó, duới cái nhìn của nhiều người tưởng đâu nhà cầm quyền quản nhiệm do Mỹ lãnh đạo, và chánh quyền Mỹ ở Washington, không có kế hoạch dài hạn trong việc tái thiết Iraq, chỉ giải quyết chiến thuật, chớ không có giải pháp chiến lược. Tùy tình hình, tùy hoàn cảnh hàng ngày mà giải quyết. Nhưng xét bề sâu và dài hạn việc làm đó là cả một việc làm có ttính toán kỹ về chánh trị, kinh tế, văn hoá và dân tâm. Quân đội Iraq gồm 500 ngàn người nuôi sống 10% dân số Iraq. Cúp nguồn sống là lương bổng và phụ cấp của một bộ phận lớn nhơn dân Iraq như vậy bằng cách đuổi họ, là việc làm dễ dàng nhưng tai hại cho hiện tình. Nhứt định sẽ sanh nhiều chuyện trong chánh trị và xã hội. Việc tiểu trừ tàn quân, tàn đảng trung thành với Ô, Hussein khó mà thành công với lưc lượng ngoại nhập Anh Mỹ. Sự có mặt của quân nhân, công chức cũ chế độ cũ là yếu tố cần thiết trong công tác tiểu trừ này. Thu dụng lại họ, và tạo điều kiện cho họ sống có nhiều cái lợi. Một, họ sẽ giao nạp lại vũ khí thời Hussein đã giao cho họ mang về nhà để trà trộn vào nhân dân. Hai, không ai biết tàn quân, tàn đảng Baah hơn họ. Vấn đề là tổ chức kiểm soát sư trung thành của họ khi sử dụng.
Những vị chỉ huy hành quân quân sư ở Iraq biết rõ điều đó hơn Ô. Bremer. Nên Tư Lịnh Sư Ðoàn 3 Bộ binh Mỹ khi hành quân đã trình bộ QP và được chấp thuận trả một số tiền trợ cấp cho quân nhân Iraq chịu buông súng giải ngũ, trở về có vốn làm ăn. Kế hoạch của Sư doàn 3 làm rất nhuyển, trả tiền từø sĩ quan, đến hạ sĩ quan và binh nên kiểm soát tương đối thành công số người nàỳ và đem lại an bình cho thành phố Falloujah khu chiến thuật thuộc trách nhiệm của sư đoàn. Mô hình này được Ô. Bremer và người phụ tá quân sự của Oâng đánh giá cao và đem ra áp dụng thử nghiệm trong cuộc dàn xếp với số quân nhân biểu tình ở Thủ đô Baghdad. Phụ tá quân sư của Ô. Bremer tuyên bố phá vỡ tổ chức quân đội độc tài bằng cách "thay thế bởi một tổ chức quân đội thích hợp cho một đất nước dân chủ." Mỹ có kế hoạch giúp cho Iraq thành lập một quân đội vào khảng 40 ngàn người trong vòng 2 năm, sư đoàn đầu 12 ngàn người "sẽ được huấn luyện trong vòng 1 năm." Việc tuyển dụng sẽ bắt đầu trong mấy ngày tới. Ðơn tuyển dụng cho quân nhân hay công chức đều có một mục rất quan trọng và sẽ thẩm tra, là có dính líu với đảng Baath hay không. Số quân nhân sẽ cho xen kẽ trong đơn vị giữa những người còn tại ngũ tới giờ chót và những người đào ngũ, đào tỵ trước đây vì bất đồng chánh kiến với chế độ Hussein.
Ngoài quân nhân, công chức của chế độ cũ cũng biểu tình và đượïc giải quyết tương tư. Vấn đề con người của chế độ cũ để lại đóng một vai trò không nhỏ trong việc tái thiết và ổn định Iraq. [Nếu CS thì rất dễ, làm một cái rụp, như khi Trung Cộng sau khi gồm thâu được cả nước, CS Bắc Việt gồm thâu đước Miền Bắc năm 1954 và sau đó cả Miền Nam năm 1975. Gọi trình diện và nói dối là đi "cải tạo tập trung" một thời gian ngắn nhưng sau đó bỏ tù biệt xứ và cưỡng bức lao động cả năm mười năm. Và số đông khác "cải tạo tại chỗ" và tìm cách này hay cách khác đuổi đi "vùng kinh tế mới" mà thực tế là vùng khỉ ho cò gáy không nước uống, ruộng làm.] Mỹ khác, không giải quyết như độc tài CS, và muốn làm như CS, Quốc Hội và nhân dân Mỹ cũng chống đối không cho làm vì đó là một loại tội ác chống nhơn loại.
Ðối với Mỹ vấn đề quân nhân, công chức cũ của chế độ Hussein cũng là một vấn đề nhân đạo, cũng là một bộ phận của dân tộc Iraq. Chánh quyền mới đang thành lập phải là một chánh quyền của dân, vì dân, do dân - tức là chánh quyền dân chủ. Chánh quyền dân chủ không có quyền hy sinh một bộ phận, một tập thể nào của nhân dân. Chỉ có một điều kiện Mỹ dứt khoác không nhượng bộ, là không cho Ðảng Baath ngo ngoe nữa. Dù nhẹ tay với quân nhân và công chức của chế độ cũ, Mỹ hết sức chú ý thanh lọc không cho cán bộ đảng Bath lọt vào chánh quyền mới. Người ta còn nhớ Mỹ để cho 1 đại tá cảnh sát trở lại tiếp ổn định trật tự nhưng quyết liệt không cho một đảng viên Baath làm khóm trưởng.
Hoà Thượng Quảng Ðộ nói với Bà Tổng Lãnh sự Mỹ ở Saigon 3 ngày sau khi được tư do, CS chỉ có 2 triệu người, nhân dân chiếm đến 78 triệu. Nhân dân đại đa số là người có tín ngưỡng, không đạo này cũng đạo khác. Thời CS đại đa số nhân dân bị thiểu số CS không chế. Thời hậu CS, phải đối xử như thế nào đối với thiểu số CS đã bao năm gây đau khổ cho đại đa số nhân dân" Ðó là điều cần suy nghĩ sao cho hợp tình hợp lý để đừng chới với trong thời hậu CS ở nước nhà.
Tin báo Le Monde cho biết hai tháng rưởi sau ngày thất trận, thành Baghdad lọt vào tay Liên quân do Mỹ lãnh đạo, quân đội Iraq thắng Mỹ lần đầu trong trận chiến hợp pháp và công khai bằng cách biểu tình đòi hỏi. Quân nhân Iraq lại được Mỹ đồng ý trả lương như các công chức cũ đã ra tiêp tay ổn định tình hình hậu Hussein. Cựu quân nhân Iraq biểu tình trên đường phố Baghdad, có hai người chết, vì không tuân lịnh, vượt qua rào cấm. Chánh quyền quản nhiệm của Ô Bremer giải quyết yêu sách của số quân nhân cũ biểu tình. Theo đó, từ 200 ngàn đến 250 ngàn người quân nhân Iraq sẽ được trả phụ cấp duy nhứt một lần, số tiền sẽ tính toán sau. Việc thanh toán sẽ thực hiện trong vòng 3 tiuần lễ, bắt đầu vào ngày 14 tháng 7. Bù vào đó những người được hưởng phải cam kết "từ bỏ ý thức hệ đảng Baath và bạo lực."
Quyết định có vẻ tình thế đó, duới cái nhìn của nhiều người tưởng đâu nhà cầm quyền quản nhiệm do Mỹ lãnh đạo, và chánh quyền Mỹ ở Washington, không có kế hoạch dài hạn trong việc tái thiết Iraq, chỉ giải quyết chiến thuật, chớ không có giải pháp chiến lược. Tùy tình hình, tùy hoàn cảnh hàng ngày mà giải quyết. Nhưng xét bề sâu và dài hạn việc làm đó là cả một việc làm có ttính toán kỹ về chánh trị, kinh tế, văn hoá và dân tâm. Quân đội Iraq gồm 500 ngàn người nuôi sống 10% dân số Iraq. Cúp nguồn sống là lương bổng và phụ cấp của một bộ phận lớn nhơn dân Iraq như vậy bằng cách đuổi họ, là việc làm dễ dàng nhưng tai hại cho hiện tình. Nhứt định sẽ sanh nhiều chuyện trong chánh trị và xã hội. Việc tiểu trừ tàn quân, tàn đảng trung thành với Ô, Hussein khó mà thành công với lưc lượng ngoại nhập Anh Mỹ. Sự có mặt của quân nhân, công chức cũ chế độ cũ là yếu tố cần thiết trong công tác tiểu trừ này. Thu dụng lại họ, và tạo điều kiện cho họ sống có nhiều cái lợi. Một, họ sẽ giao nạp lại vũ khí thời Hussein đã giao cho họ mang về nhà để trà trộn vào nhân dân. Hai, không ai biết tàn quân, tàn đảng Baah hơn họ. Vấn đề là tổ chức kiểm soát sư trung thành của họ khi sử dụng.
Những vị chỉ huy hành quân quân sư ở Iraq biết rõ điều đó hơn Ô. Bremer. Nên Tư Lịnh Sư Ðoàn 3 Bộ binh Mỹ khi hành quân đã trình bộ QP và được chấp thuận trả một số tiền trợ cấp cho quân nhân Iraq chịu buông súng giải ngũ, trở về có vốn làm ăn. Kế hoạch của Sư doàn 3 làm rất nhuyển, trả tiền từø sĩ quan, đến hạ sĩ quan và binh nên kiểm soát tương đối thành công số người nàỳ và đem lại an bình cho thành phố Falloujah khu chiến thuật thuộc trách nhiệm của sư đoàn. Mô hình này được Ô. Bremer và người phụ tá quân sự của Oâng đánh giá cao và đem ra áp dụng thử nghiệm trong cuộc dàn xếp với số quân nhân biểu tình ở Thủ đô Baghdad. Phụ tá quân sư của Ô. Bremer tuyên bố phá vỡ tổ chức quân đội độc tài bằng cách "thay thế bởi một tổ chức quân đội thích hợp cho một đất nước dân chủ." Mỹ có kế hoạch giúp cho Iraq thành lập một quân đội vào khảng 40 ngàn người trong vòng 2 năm, sư đoàn đầu 12 ngàn người "sẽ được huấn luyện trong vòng 1 năm." Việc tuyển dụng sẽ bắt đầu trong mấy ngày tới. Ðơn tuyển dụng cho quân nhân hay công chức đều có một mục rất quan trọng và sẽ thẩm tra, là có dính líu với đảng Baath hay không. Số quân nhân sẽ cho xen kẽ trong đơn vị giữa những người còn tại ngũ tới giờ chót và những người đào ngũ, đào tỵ trước đây vì bất đồng chánh kiến với chế độ Hussein.
Ngoài quân nhân, công chức của chế độ cũ cũng biểu tình và đượïc giải quyết tương tư. Vấn đề con người của chế độ cũ để lại đóng một vai trò không nhỏ trong việc tái thiết và ổn định Iraq. [Nếu CS thì rất dễ, làm một cái rụp, như khi Trung Cộng sau khi gồm thâu được cả nước, CS Bắc Việt gồm thâu đước Miền Bắc năm 1954 và sau đó cả Miền Nam năm 1975. Gọi trình diện và nói dối là đi "cải tạo tập trung" một thời gian ngắn nhưng sau đó bỏ tù biệt xứ và cưỡng bức lao động cả năm mười năm. Và số đông khác "cải tạo tại chỗ" và tìm cách này hay cách khác đuổi đi "vùng kinh tế mới" mà thực tế là vùng khỉ ho cò gáy không nước uống, ruộng làm.] Mỹ khác, không giải quyết như độc tài CS, và muốn làm như CS, Quốc Hội và nhân dân Mỹ cũng chống đối không cho làm vì đó là một loại tội ác chống nhơn loại.
Ðối với Mỹ vấn đề quân nhân, công chức cũ của chế độ Hussein cũng là một vấn đề nhân đạo, cũng là một bộ phận của dân tộc Iraq. Chánh quyền mới đang thành lập phải là một chánh quyền của dân, vì dân, do dân - tức là chánh quyền dân chủ. Chánh quyền dân chủ không có quyền hy sinh một bộ phận, một tập thể nào của nhân dân. Chỉ có một điều kiện Mỹ dứt khoác không nhượng bộ, là không cho Ðảng Baath ngo ngoe nữa. Dù nhẹ tay với quân nhân và công chức của chế độ cũ, Mỹ hết sức chú ý thanh lọc không cho cán bộ đảng Bath lọt vào chánh quyền mới. Người ta còn nhớ Mỹ để cho 1 đại tá cảnh sát trở lại tiếp ổn định trật tự nhưng quyết liệt không cho một đảng viên Baath làm khóm trưởng.
Hoà Thượng Quảng Ðộ nói với Bà Tổng Lãnh sự Mỹ ở Saigon 3 ngày sau khi được tư do, CS chỉ có 2 triệu người, nhân dân chiếm đến 78 triệu. Nhân dân đại đa số là người có tín ngưỡng, không đạo này cũng đạo khác. Thời CS đại đa số nhân dân bị thiểu số CS không chế. Thời hậu CS, phải đối xử như thế nào đối với thiểu số CS đã bao năm gây đau khổ cho đại đa số nhân dân" Ðó là điều cần suy nghĩ sao cho hợp tình hợp lý để đừng chới với trong thời hậu CS ở nước nhà.
Gửi ý kiến của bạn
