Hôm nay,  

Giai Thoại

10/06/200300:00:00(Xem: 4809)
"Tất cả là thật, bởi vì tôi bịa. Tất cả là giả, bởi vì tôi viết." "Tout est vrai, puisque je l'invente. Tout est faux, puisque je l'écris." (Raphael Marcoeur)
Đó là câu đề từ, mở ra cuốn "Giai Thoại" (Légendes) của nhà văn Martin Winckler. Cuốn sách của ông đúng là một giai thoại của thời đại viết lên trời xanh, tức không gian ảo internet. Một thứ fơi-ơ-tông, như ông định nghĩa. Những gì bạn đang đọc trên giấy chính là những gì đã được viết lên trời xanh trước đó.
***
Thứ Hai, 29 Tháng Tư, 2002 : Ngày mai là 30 Tháng Tư.
***
Thứ Ba 30 Tháng Tư: "Kalandia Là Trái Tim Của Thế Giới, nhưng Thế Giới Không Có Kalandia" ("Kalandia Is the Heart of the World but the World is Without Kalandia").
Đây là câu viết trên tường trại tị nạn của người Palestine, Kalandia, trong "Thư từ Ramallah", tác giả Peter Lagerquist, trên tờ TLS, số đề ngày 19 tháng Tư, 2002.
***
Ngày 1.5.2002.
Chế Lan Viên:
Bánh Vẽ
Chưa cầm lên nếm anh đã biết là bánh vẽ
thế nhưng anh vẫn ngồi bàn cùng bè bạn
cầm lên nhấm nháp
chả là nếu anh từ chối
chúng sẽ bảo anh phá rối đêm vui!
(Di cảo 1987)
[Trích theo Tưởng Năng Tiến]

Milosz:
Tẩy Trần
Vào cuối đời, một nhà thơ suy nghĩ: Mình đã đắm đuối vào bao nhiêu chuyện quỉ ma, bao nhiêu điều ngu si đần độn của cái gọi là thời đại của mình. Bây giờ cần phải ngụp thật sâu vào trong một bể nước, kỳ cọ, chà sát sao cho văng tất cả chất dơ ấy đi. Nhưng chính là do bao lâu nay ôm lấy cái dơ dáy đó, mình mới là mình. Mình mới là nhà thơ của thế kỷ thứ hai mươi; biết đâu đấy, có khi Thượng Đế muốn như vậy, bởi vì chỉ có như vậy mình mới không biến thành vô dụng, trước Người.
[Trích trong "Chó bên đường" ("Road-side Dog") ]
****
Ngày 5/5/2002:
Tôi đã thấy một con công đuôi rực lửa

Tôi đã thấy một con công đuôi rực lửa
Tôi đã thấy một sao chổi chói lòa trút mưa đá
Tôi đã thấy một đám mây được bọc bằng cành cây ô rô
Tôi đã thấy một cây sồi bò dưới đất
Tôi đã thấy một con kiến nuốt một con cá voi
Tôi đã thấy biển đầy tràn bia
Tôi đã thấy một cốc pha lê cao đủ năm thước
Tôi đã thấy một cái giếng đầy nước mắt đàn ông khóc
Tôi đã thấy một ngọn lửa toàn mắt đỏ
Tôi đã thấy một căn nhà lớn hơn mặt trăng và cao hơn
Tôi đã thấy mặt trời vào lúc mười hai giờ đêm
Tôi đã thấy một người đàn ông đã thấy cảnh kỳ diệu này.
Vô danh

Bài "đồng dao" trên làm nhớ tói một bài đồng dao của con nít người Việt:

Bao giờ cho đến tháng Ba
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng
Hùm nằm cho lợn liếm lông
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi
Nắm sôi nuốt bé lên mười...

Nhưng hãy thử "gán ghép" những cảnh kỳ diệu trên đây cho những ngày vừa qua. Con công đuôi rực lửa: những trái hoả tiễn bay trên nền trời Sài Gòn" Căn nhà lớn hơn mặt trăng: Từ trận thắng hôm nay, ta xây lại bằng mười" Mặt trời đêm: Những ánh mắt hoả châu là hoa đăng ngày cưới"
Và người đàn ông đã thấy cảnh kỳ diệu này: nhà văn như một kẻ sống sót"

Bài thơ trên, trích từ "Chuyện và Thơ dành cho những Trẻ Em Cực Kỳ Thông Minh của Mọi Lứa Tuổi" (Stories and Poems for Extremely Intelligent Children of All Ages", nhà xb Scribner, 2001), do Harold Bloom tuyển chọn. Ông này là một thế giá của cõi văn Tây, và là tác giả những cuốn như Cõi Văn Tây (The Western Canon), Đọc: Thế nào, Tại sao (How to Read and Why), Bản Đồ Đọc Lộn (A Map of Misreading)...
Cuốn sách xếp theo mùa, Xuân Hạ Thu Đông, mùa nào đọc thứ ấy. Trong Lời Dẫn, ông viết: Nếu độc giả đã kinh qua những tác giả như Shakespeare, Chekhov, Henry James, và Jane Austen, như vậy là đã được sửa soạn chu đáo để đọc những tác giả như Lewis Caroll [tác giả Alice lạc vào Xứ Huyền Ảo], Edward Lear, Robert Louis Stevenson [Đảo Kho Tàng], và Rudyard Kipling [Kim].


Thế đấy, muốn đọc chuyện, thơ con nít là phải đọc những đại danh gia dành cho người! Nói rõ hơn, gừng càng già càng... mê chuyện con nít!

Ông giải thích sự ra đời của cuốn sách, liền ngay sau khi ông khởi sự viết cuốn Đọc Làm sao và Tại sao: Thoạt đầu tôi nghĩ, nó sẽ là một bạn đường của đọc. Và nó sẽ có tên là "Người đọc cô đơn". Nhưng mỗi lúc ông lại nhận ra, ông cần một cuốn sách cho những người đọc trẻ hơn mình.
"Khi mệt mỏi, cách đọc của tôi tìm gặp lại cái thú đọc sách của một đứa con nít. Khi là một đứa con nít, mỗi lần tôi tương tư - fall in love - một bài thơ, là tôi đọc đi đọc lại hoài, tới khi thuộc lòng. Rồi tôi đi ra ngoài, hát bài thơ, hát đi hát lại cho chính tôi".
"Bây giờ tôi vẫn thấy con nít làm như vậy."
****

20.5.2002:
Cioran: Không phải ai cũng có cơ may chết trẻ...

Trong bài Tuyệt Bi, George Steiner viết: ".... Hiện nay, phát ngôn viên tuyệt bi - bi kịch tuyệt đối - là một nhà châm ngôn (Cioran). Chỉ có tản mạn, ở đó hoàn tất là cắt xẻo, là chấm hết - nhờ vậy mà được miễn dịch, dưới ánh sáng".
Chỉ có tản mạn....
Và mớ tản mạn đó là vài ba chục tác phẩm, đa số được viết dưới dạng châm ngôn, "giai thoại".

Khi nói chuyện với Fernando Savatar, Cioran cho biết lý do:
-Nếu tôi không lầm, ông hỏi tôi, tại sao không câm lặng mà cứ lải nhải chung quanh sự câm lặng.
Để bắt đầu [trả lời câu hỏi của ông], tất cả mọi người không có cái may mắn là được chết trẻ. Cuốn tiểu thuyết đầu tay của tôi, được viết bằng tiếng [mẹ đẻ] lỗ mã ni, vào lúc tôi 21 tuổi, với lời tự hứa, là mình sẽ chẳng tiếp tục viết. Rồi thì, lòi ra thêm cuốn nữa, vẫn một lời tự hứa như trên. Trò hề cứ thế lập đi lập lại trong vòng hơn 40 năm. Tại sao"
Bởi vì viết, cho dù chỉ tí ti, nó giúp tôi qua được niên này tới niên tới, bởi vì, những ám ảnh, những quằn quại... [một khi] được diễn tả (exprimés) [nhờ vậy sẽ] dịu xuống, yếu đi, và một phần được vượt qua. Tôi chắc chắn một điều, nếu không bôi đen mấy tờ giấy trắng, tôi đã ngỏm từ đời nảo đời nào rồi.

Viết là một niềm an ủi tuyệt vời. In sách cũng vậy. Bạn có thể cho là lố bịch, nhưng sự thực là thế đấy.
-Ông viết, "Một cuốn sách phải quậy nát bấy, những vết thương... Một cuốn sách phải là một hiểm nguy. Những cuốn sách của ông, chúng nguy hiểm theo nghĩa nào""
"Thì đúng như vậy. Hãy nghe này:... khi cuốn Précis của tôi ra lò, một tay phê bình của tờ Thế Giới (Le Monde) gởi cho tôi một lá thư, với lời trách móc: 'Ông không nghĩ đến hậu quả, nếu cuốn sách lọt vào tay mấy người trẻ tuổi"'. Thật là phi lý! Sách phục vụ lớp trẻ" Phục vụ như thế nào" Dạy dỗ chúng" Giúp chúng học" Nếu như vậy, chúng chỉ cần tới trường, tới lớp."
"Không, tôi cho rằng cuốn sách đúng là một vết thương. Nó phải thay đổi cuộc đời của người đọc, cách này hoặc cách khác.... Một bà viết về tôi, mới đây (1), trên tờ Le Quotidien de Paris: 'Cioran viết điều mà người ta phải nói thầm, khi nhắc lại'. Tôi không viết, theo nghĩa 'làm ra một cuốn sách', để cho người ta đọc. Không, tôi viết để hất đi một gánh nặng cho tôi. Nhưng rồi sau đó, khi nghĩ về 'nhiệm vụ của những cuốn sách của tôi' (la fonction de mes livres), tôi nói với mình, chúng phải như một vết thương. Một cuốn sách, mà người đọc 'vũ như cẩn' sau khi đọc nó, là một cuốn sách vứt đi."
(Bài phỏng vấn này, được thực hiện cho một tờ báo tiếng Tây Ban Nha, El Pais, số đề ngày 23 tháng Mười 1977, nhan đề có nghĩa là: "Viết chống lại tuyệt vọng". Những trích đoạn trên, là từ bản tiếng Pháp, của Gabriel Iaculli, trong "Cioran, Phỏng Vấn", nhà xb Gallimard, 1995).
NQT

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.