Hôm Thứ Ba mùng ba Tháng 10, Cơ quan Điều tra Dân số Hoa Kỳ U.S. Census Bureau vừa công bố kết quả khảo sát về tình hình gia cư trên toàn quốc với một số chi tiết rất đáng chú ý.
Cuộc khảo sát cho thấy tiểu bang California là nơi giá nhà đắt nhất nước Mỹ – trước cả Hawaii - với giá trung vị là 477.700 đồng một căn. Nơi rẻ nhất là tiểu bang Mississippi, với giá trung vị là 82.700 trong khi trung bình toàn quốc chỉ vỏn vẹn là 167.500 đồng. Giá trung vị là giá nhà tiêu biểu, có phân nửa đắt hơn và phân nửa rẻ hơn.
Đáng chú ý hơn nữa, từ năm 2000 đến năm 2005, giá nhà trung vị tại Mỹ đã tăng trung bình 32%, nhưng tăng mạnh nhất trong các thành phố là San Diego, với tỷ lệ chóng mặt là 127%, tăng từ 249 lên tới 567 ngàn! Kế tiếp là thành phố Los Angeles, tăng 110%, cao hơn New York với tỷ lệ gia tăng là 79%.
Cuộc khảo sát của Census Bureau tập trung vào bảy ngàn khu vực có dân số ít nhất là 65 ngàn người và vào các hộ gia đình làm chủ ngôi nhà (không có nhà thuê). Về giá cả thì đây là các con số “thuần”, sau khi giảm trừ ảnh hưởng của lạm phát.
Kết quả khảo sát ấy còn đáng chú ý hơn vì cho người ta thấy một viễn ảnh dài.
Thí dụ như khi nói rằng giá nhà đang sụt, dư luận thường nghĩ đến mức suy giảm so với năm ngoái. Tại San Diego, giá trung vị một ngôi nhà vào năm 2000 là 345 ngàn, qua năm 2005, giá bán đã lên tới 745 ngàn và hiện nay thì ở khoảng 700 ngàn. Nói rằng giá nhà đã sụt là so sánh 700 ngàn vào tháng Chin năm nay với giá 745 ngàn vào cuối năm ngoái, chứ nếu so sánh với năm 2000 thì tình hình vẫn có khác!
Nói đến “gánh nặng tài chánh” để có một ngôi nhà thì trong giai đoạn 2000-2005, phí tổn hàng tháng có tăng. Phí tổn ấy gồm tiền mortgage và các loại phụ phí tài chánh khác, nhưng ở mức chịu đựng được. Phí tổn trung vị hàng tháng tăng có 5%, cao nhất là tại Detroit (24%), Chicago (22%) và San Francisco (20%). Tại các thành phố nhỏ thì phí tổn đó lại giảm.
Còn tiền thuê nhà của những người chưa làm chủ ngôi nhà mình ở" Trong năm năm qua, tiền thuê nhà cũng có tăng, trung bình 6,7% sau khi giảm trừ lạm phát. Tăng cao nhất là tại San Diego và Detroit (27%) và Los Angeles (tăng 16%). So với giá nhà thì còn nhẹ! Chưa kể là ở vài thành phố lớn, như San Jose hay Dallas, tiền thuê nhà không tăng mà còn giảm.
Trên toàn quốc, hơn hai phần ba các căn nhà có người ở là của chủ nhà (phần còn lại là ở thuê). Số căn do chính người chủ cư trú là gần 70 triệu vào năm 2000, ngày nay đã tăng thêm bốn triệu rưởi: hơn 74 triệu 300 căn vào năm 2005. Tức là trong khi giá nhà vẫn tăng (trung bình 32%, xin nhắc lại) số người làm chủ cũng tăng, thêm bốn triệu rưởi. Khá quá đi chứ!