Cách đây đúng 40 năm, vào ngày 11 tháng 11 năm 1960, một cuộc binh biến đã nổ ra ở Sàigòn mà mục tiêu là lật đổ chế độ của tổng thống Ngô Đình Diệm. Một trong những người lãnh đạo cuộc binh biến là trung tá nhẩy dù Vương Văn Đông.
Binh biến thất bại, trung tá Vương Văn Đông đã phải đào thoát sang Cambodia. Ông bị chính quyền Nam Vang giam giữ 2 năm. Tháng Tư năm 63, ông qua Pháp tỵ nạn. Sau cuộc đảo chánh ngày 1 tháng 11 năm 1963 dẫn đến sự sụp đổ của nền Đệ Nhị Cộng Hòa cùng với cái chết của tổng thống Ngô Đình Diệm và bào đệ là ông Ngô Đình Nhu, trung tá Đông trở về Việt Nam. Trong thời gian mấy tháng sau đó, nhóm tướng lãnh cầm quyền không hề mời ông tham gia chức vụ nào chính thức, mà còn tìm cách bắt giữ ông. Phía tổ chức ngoại vi của cộng sản Hà Nội là Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam đã giúp ông trốn qua Nam Vang. Sau đó, ông sang Pháp tỵ nạn cho đến nay.
Cựu trung tá Vương Văn Đông năm nay 70 tuổi, hiện đã về hưu và đang sống tại Paris. Mới đây, ông cho ra mắt cuốn sách tựa đề là "Binh Biến 11- 11- 60, Khởi Điểm Một Hành Trình". Nhân dịp này, ông đã dành cho Kicon một cuộc phỏng vấn bằng điện thoại như sau:
-Kicon: Cuộc binh biến 11 tháng 11 năm 1960 tính đến nay đã xẩy ra đúng 40 năm. Có lý do đặc biệt nào khiến mãi đến nay ông mới cho xuất hiện cuốn sách nói về biến cố này"
-Ông Vương Văn Đông: Đã có nhiều sách báo hoặc hồi ký viết về biến cố này, nhưng viết một cách thiếu nghiêm túc, hoặc mạo nhận, hư cấu, hoặc có tính cách vu khống mà không đưa ra một bằng chứng nào. Những sự vu khống đó trên phương diện luật pháp có thể bị trừng trị. Tôi thấy đã đến lúc cần phải nói lên sự thật để giải đáp những thắc mắc của một số người về những vấn đề tỷ như có sự dính líu của ngoại quốc (vào cuộc binh biến) không; về vai trò của ông Nguyễn Chánh Thi và những điều ông Thi viết về thời gian ở Nam Vang.
Với những tài liệu của Mỹ, của Pháp nay đã giải mật, cũng như những đơn ông Nguyễn Chánh Thi gởi nhà cầm quyền Nam Vang khi còn ở Cao Miên đủ chứng tỏ sự thật những gì xẩy ra là cuộc đảo chánh của chúng tôi ngày 11 tháng 11 năm 60 hoàn toàn do chúng tôi, những người sĩ quan quốc gia tổ chức và tiến hành. Không có một sự ủng hộ hay khuyến khích của ngoại quốc, khác hẳn với biến cố ngày 1 tháng 11 năm 1963 sau này. Đó là lý do chính khiến tôi cho ra mắt cuốn sách Binh Biến 11- 11- 60, Khởi Điểm Một Hành Trình.
-Kicon: Trong cuộc binh biến 11 tháng 11 năm 60, nếu trung tá Nguyễn Triệu Hồng không thiệt mạng, và đồng thời thiết giáp được điều động về Sàigon đúng như kế hoạch dự trù, thì theo ông, cuộc đảo chánh có thất bại như vậy không"
-Ông Vương Văn Đông: Tôi nghĩ rằng sự hy sinh của trung tá Nguyễn Triệu Hồng là một mất mát rất lớn trong cuộc đảo chánh. Cũng như khi tấn công Dinh Độc Lập mà thiếu thiết giáp là mất đi một phương tiện rất quan trọng. Tuy rằng bây giờ chỉ là những giả thuyết thôi nhưng tôi cho rằng, nếu hai sự kiện nói trên không xẩy ra và cuộc tấn công Dinh Độc Lập đúng kế hoạch thì cuộc đảo chánh có cơ hội thành công. Nhưng tôi xin nhấn mạnh một điểm là mặc dầu tôi thấy thất bại ngay lúc 5 giờ sáng ngày 11 tháng 11, tôi đã chuyển vấn đề quân sự sang vấn đề chính trị và đã dùng những áp lực trong suốt cả ngày hôm đó để đưa ông Diệm tới sự giải tán chính phủ. Tôi nghĩ rằng đó cũng đã là một thành công. Nếu không có những yếu tố khách quan phía ngoài xẩy ra ngày hôm sau làm cho ông Diệm phản ứng bắn vào dân chúng. Và khi ông Diệm thấy thiết giáp bắn vào dân chúng, dân chúng chạy, thì ông Diệm tiếp tục theo cái đà đó khiến cho cuộc đảo chánh thất bại.
-Kicon: Bài học nào ông xem là quan trọng nhất mà ông rút tỉa được từ sự thất bại ngày 11 tháng 11 năm 60"
-Ông Vương Văn Đông: Bài học quan trọng nhất đối với tôi không phải vấn đề quân sự mà là tôi đã có dịp đánh giá đúng mức những thành phần Quốc gia. Tôi không còn một ảo tưởng nào về họ cả. Ngoài ra, sự thất bại của ngày 11 tháng 11 năm 60 cho thấy nhược điểm của một cuộc đảo chánh. Vì những vấn đề bảo mật, chúng tôi không thể có cơ hội thử thách tinh thần trách nhiệm cũng như khả năng của những người tham gia trong thời gian chuẩn bị. Vì vậy cho nên, chỉ khi xẩy ra sự việc rồi mới biết được những thiếu sót của họ mà thôi.
-Kicon: Ông vừa nói rằng ông không còn ảo tưởng gì với những thành phần Quốc gia khiến chúng tôi liên tưởng tới lời tựa cuốn sách của ông do LS Trần Thanh Hiệp viết. Luật sư Hiệp nhận xét nguyên văn rằng, tác giả Vương Văn Đông "tấn công suốt mặt phe Quốc gia, chỉ trích sơ sài phe cộng sản, tỏ bầy thiện cảm với MTGPMN". Ông có đồng ý với nhận định này của luật sư Hiệp không, và nếu có thì người đọc nên hiểu thái độ này của ông như thế nào"
-Ông Vương Văn Đông: Về câu hỏi của anh, tôi thấy rằng ông Trần Thanh Hiệp viết rằng tôi đã tấn công suốt mặt phe Quốc gia, chỉ trích sơ sài phe cộng sản, tỏ bầy thiện cảm với MTGPMN. Thật ra, nói đúng hơn thì đó là một sự ghi nhận của tôi về giới Quốc gia, về chế độ Quốc gia mà thôi. Nhưng cần phải đóc hết lời phê bình của ông Trần Thanh Hiệp. Trong lời tựa cuốn sách, ông Hiệp còn viết rằng "nếu không trầm tĩnh khi đọc thì tự nhiên sẽ xếp loại ông Đông là trung lập, là thành phần thứ ba. Trong khi sự thực, Vương Văn Đông muốn cổ võ cho việc vượt lên trên những phân chia đó. Ông Đông minh xác không muốn đồng hóa với những người Quốc gia trên danh nghĩa nhưng phi Quốc gia-trên thực chất. Ông Đông cũng minh thị chối bỏ cộng sản chuyên chế, lên án bạo lực."
Về những điều tôi viết về người Quốc gia thì đó chỉ là những ghi nhận về một thực tế phũ phàng mà thôi, một nhận xét của một nhân chứng trong cùng mốt tầng lớp xã hội nhưng mà tôi ý thức được tầng lớp của tôi đã đi vào một con đường không lối thoát. Cứ phải đi từ một thỏa hiệp này tới một thỏa hiệp khác với những người đã bỏ tiền ra cho mình thực hiện đường lối của họ. Còn về những độc tài và sai lầm của cộng sản thì tôi nghỉ rằng nên để cho người cộng sản họ viết. Họ ở trong chế độ đó nên họ hiểu hơn là tôi, người chưa từng sống dưới chế độ cộng sản. Những người như Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Kiên Giang, Hà Sĩ Phu, Bùi Tín, Nguyễn Văn Trấn .v.v... chắc chắn khi họ viết về chế độ cộng sản thì họ hiểu biết hơn tôi nhiều và chính xác hơn tôi nhiều.
-Kicon: Sau khi chế độ của TT Ngô Đình Diệm bị sụp đổ ngày 2 tháng 11 năm 1963, ông từ Pháp về lại Việt Nam. Thời gian gần 1 năm, ông không được giới tướng lãnh cầm quyền mời đảm nhận một trách nhiệm chính thức nào, thậm chí ông còn bị truy lùng nên phải trốn tránh. Trong hoàn cảnh nào MTGPMN cho người móc nối ông và động lực nào khiến ông nhận lời để họ tổ chức cho ông đào thoát qua Cambodia để từ đó qua Pháp tỵ nạn đến nay, và khi hành động như vậy, có phải là ông đả đoạn tuyệt với những người Quốc gia hay không"
-Ông Vương Văn Đông: Sau cuộc đảo chánh lật đổ tổng thống Ngô Đình Diệm ngày 1 tháng 11 năm 1963, qua một người quen, ông Dương Văn Minh có gởi mấy điện tín yêu cầu tôi về để chỉ huy Lực Lượng Đặc Biệt. Khi tôi về đến Sàigon, vì có lẽ Hội Đồng Tướng Lãnh lúc đó không đồng nhất, vì gồm nhiều thành phần tụ họp lại để đảo chánh nhưng mà thực chất là ngấm ngầm đối kháng nhau. Thứ nữa, trong Hội Đồng Tướng Lãnh cũng có những người mà cách đó 2 năm đem quân cứu ông Diệm, những người này xem đề nghị của ông Dương Văn Minh (giao Lực Lượng Đặc Biệt cho tôi chỉ huy) là một sự nguy hiểm đối với họ. Vì vậy trong thời gian từ tháng 11 năm 63 cho đến khi xẩy ra cuộc chỉnh lý tháng Giêng năm 64, tôi không được trao nhiệm vụ gì cả. Trong lúc đó thì họ để cho ông Nguyễn Chánh Thi tự do hội họp báo chí để đả kích, xuyên tạc tôi. Ngoài ra, lý do khiến họ không trao trách nhiệm nào cho tôi là vì những lời phê bình hoặc đề nghị của tôi với tướng Lê Văn Kim về sự thiếu đường lối của Hội Đồng Tướng Lãnh, cũng như cách sống của họ sau ngày họ lật đổ ông Diệm. Chắc rằng những ý kiến của tôi không làm họ vui lòng.
Sau vụ chỉnh lý thì người đứng ra chỉnh lý ra lệnh bắt tôi với lý do là tôi chủ trương trung lập. May mắn là tôi đã trốn thoát trong đường tơ kẽ tóc và tôi ở lại Sàigon ba tháng. Trong thời gian đó tôi cũng có những người quen họ đề nghị Mặt Trận Giải Phóng có ý định, nếu tôi muốn, thì họ sẽ đưa tôi vượt biên lên Nam Vang. Sau một thời gian suy nghĩ, tôi cho rằng đây cũng là một cơ hội thấy được những người của Mặt Trận Giải Phóng như thế nào; để biết được sự liên hệ giữa dân chúng trong vùng họ kiểm soát với quân đội của họ ra sao; để biết lý do nào những người lính đó vẫn chiến đấu trong mọi sự thiếu thốn. Còn vùng do Quốc gia kiểm soát thì tôi trong quân đội nên tôi biết rõ rồi, tôi muốn xem phía đối thủ của mình, dân chúng đối với quân đội của họ ra sao. Đó là lý do tôi chấp nhận đề nghị của họ.
Liên quan đến câu hỏi của ông là khi tôi chấp nhận đề nghị của họ, phải chăng tôi đã đoạn tuyệt với những người Quốc gia. Thành thật mà nói là không. Bởi vì tôi vẫn coi tôi là một sĩ quan Quốc gia. Nhưng mà nếu có thì thái độ của tôi là đoạn tuyệt với giới lãnh đạo Quốc gia của một chế độ mang danh nghĩa Quốc gia nhưng mà thật ra là phi Quốc gia.
-Kicon: Ngày 21 tháng 6 năm 89 tại Paris, với tư cách thành viên của Phong Trào Xây Dựng Dân Chủ và Phú Cường cho Việt Nam, ông và một chiến hữu đả từng cùng ông chủ trương cuộc binh biến năm 60 là cựu đại tá Nguyễn Huy Lợi đã gặp ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch của Hà Nội vào giai đoạn đó. Hai ông đã kêu gọi Hà Nội xóa bỏ hận thù để hòa giải, hòa hợp dân tộc. Theo ông thì động lực nào khiến Hà Nội gặp quí ông và ông có tin rằng họ thật sự có thiện chí hòa giải hay không"
-Ông Vương Văn Đông: Cuộc họp đó được tiến hành bởi Phong Trào Xây Dựng Dân Chủ và Phú Cường cho Việt Nam do ông Nguyễn Huy Lợi và những người thân tín với ông Lợi bên Hoa Kỳ thành lập. Theo tôi, để hiểu động lực nào khiến Hà Nội gặp chúng tôi và họ thật sự có thiện chí hòa giải hay không là một vấn đề không đơn giản. Bởi vì trên phương diện chính trị, muốn đi đến kết quả phải qua nhiều cuộc đàm phán, qua nhiều cuộc tiếp xúc và tùy tương quan lực lượng, tương quan về ngoại giao .v.v...thì mới biết được họ có thực lòng hay không. Chúng ta chỉ cần nhìn vào công việc của Nam và Bắc hàn, họ đã trải qua bao nhiêu trắc trở nay mới trở thành sự thật, cũng như tình hình Trung Đông .v.v...
Tôi thấy rằng buổi tiếp xúc giữa chúng tôi với ông Nguyễn Cơ Thạch đánh dấu một giai đoạn rất quan trọng. Bởi vì trong chế độ cộng sản, một nhân vật như ông Nguyễn Cơ Thạch đứng hàng thứ tư trong Bộ Chính Trị, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao, ông ta không gặp chúng tôi để thỏa mãn sự tò mò. Ngoài ra, đường lối của cộng sản không phải là một cá nhân nào có thể tự ý tiếp xúc với đối lập mà không có sự đồng ý, ít ra là của một số người trong Bộ Chính Trị, số người muốn theo đường lối hòa giải, cởi mở. Tiếc rằng sau đó Hà Nội muốn giao hảo trở lại với Trung quốc nên đã mang ông Nguyễn Cơ Thạch ra làm vật hy sinh. Sự thật đã chứng minh rõ ràng là có thành phần cởi mở đó trong giới lãnh đạo Bằng chứng là tướng Trần Độ, Nguyễn Kiên Giang, Hoàng Minh Chính .v.v... và nhiều trí thức văn nghệ sĩ cũng đã đòi hỏi hòa giải, hòa hợp dân tộc. Vì ông Nguyễn Cơ Thạch bị làm vật hy sinh trong thế cờ Việt Nam và Trung Quốc nên những cuộc tiếp xúc của chúng tôi bị gián đoạn, chỉ mới làm được một bước đầu mà thôi.
Còn hỏi rằng tôi có tin tưởng về thiện chí của họ không thì khi tiếp xúc với ông Nguyễn Cơ Thạch, chúng tôi cũng ý thức không phải một sớm một chiều mà có thể đạt được kết quả. Nhưng đó là một dịp để chúng tôi đưa ra những yêu cầu về vấn đề thả tù nhân chính trị, vấn đề đoàn tụ gia đình, vấn đề những tài sản bị tịch thu. Chúng tôi còn bàn cả về vấn đề có nên trung lập hóa Việt Nam hay không. Trong cuốn sách của tôi có đăng bài diễn văn của ông Nguyễn Huy Lợi và thông cáo của tòa đại sứ Hà Nội tại Paris. Các văn bản này cho thấy buổi họp có tầm quan trọng về chính trị chứ không như người ta tưởng.
-Kicon: Từ năm 89 tới nay, có tiến triển nào tốt đẹp hơn trong những cuộc tiếp xúc giữa quí ông và những người cầm quyền tại Hà Nội"
-Ông Vương Văn Đông: Vấn đề đó rất là tế nhị, khó nói. Nhưng mà thật ra chúng tôi vẫn có những liên lạc bàn chuyện với nhau mà thôi, giữa những người quen biết, mỗi khi họ từ Việt Nam qua Paris, họ có gặp tôi bàn những chuyện đó thôi.
-Kicon: Ông nghĩ gì về tương lai của Việt Nam và ông có lạc quan không"
-Ông Vương Văn Đông: Tôi vẫn mong muốn có một nước Việt Nam dân chủ, tự do, dân tộc mình không còn nghèo đói nữa, có hòa bình. Không phải chỉ hòa bình cho đất nước mà hòa bình trong tất cả lòng mọi người. Tôi không bi quan mà cũng không lạc quan. Tôi vẫn tin tưởng vào tiền đồ của đất nước, vào những thế hệ trẻ sau này. Bởi vì thế hệ của chúng tôi đã bị quá đi rồi, đã đi đến cuối cuộc đời rồi, chỉ hy vọng vào những thế hệ sau sẽ thành công trong việc đưa đất nước đi lên. Tuy nhiên, con đườngđi đến dân chủ của đất nước mình vẫn còn chông gai và khó khăn lắm, vì nó phải qua một quá trình đòi hỏi dân trí cao, có một xã hội dân sự đúng nghĩa, có một đội ngũ trí thức dấn thân chứ không phải là những trí thức tiêu cực hay là thụ động, cứ ngồi đấy chờ người khác thực hiện hộ cho mình những điều mình mong muốn. Thảm kịch của đất nước Việt Nam là những người trí thức rất là thụ động.
Trở lại ngày 11 tháng 11 năm 60, có thể nói rằng là trong thời gian đó quân đội và một số người làm chính trị rất mong có sự thay đổi. Nhưng mà khi có cuộc đảo chánh xẩy ra thì họ chờ đợi nếu chúng tôi thắng thì họ sẽ hùa theo, còn nếu chúng tôi thất bại thì người ta tản mát đi chỗ khác để giữ chỗ của họ cho yên thân mà thôi. Đó là thảm kịch của đất nước Việt Nam, những người trí thức không bao giờ dám dấn thân, mà chỉ thụ động ngồi chờ.
-Kicon: Xin cám ơn ông Vương Văn Đông đã dành cho Kicon cuộc phỏng vấn này.
Gửi ý kiến của bạn
