LTS. Các nhà thơ VN nghĩ gì về Cuộc Chiến Iraq" Bài dưới đây của nhà văn Nguyễn Quốc Trụ, dưới bút hiệu Jennifer Tran, đưa ra cái nhìn về chức năng nhà thơ, và đặt vấn đề, phải chăng nhà thơ chỉ làm được việc là cảnh báo" Và cảnh báo gì" Trong bài cũng ghi nhận về trang web của caác nhà thơ VN không đồng ý với Cuộc Chiến Iraq. Bài viết như sau.
Khi thời hạn đến, các hãng tin và truyền hình ở Mỹ chiếu cảnh Baghdad chờ đợi chiến tranh trong màn đêm yên lặng. Nhiều tuần trước, các nhà bình luận và phân tích tình hình tiên đoán lần này Hoa Kỳ sẽ tấn công mãnh liệt gấp nhiều lần hơn các cuộc không tập thời chiến tranh vùng Vịnh vào năm 1991. Tính từ "rúng động và kinh hồn" được dùng để mô tả sự khủng khiếp của những trận không tập của Mỹ một khi chiến tranh với I-Rắc mở màn. Nhiều nhà phân tích quân sự cho rằng Hoa Kỳ sẽ dội bom thủ đô Baghdad kiểu áp đảo như thế trong nhiều ngày trước khi đưa quân vào I-Rắc từ nhiều phía.
Bom rớt vào Baghdad sớm là một sự ngạc nhiên. Ngạc nhiên hơn khi báo chí biết được trong đêm oanh kích đầu tiên, hỏa tiễn và bom chỉ được rót vào thủ đô này rất chừng mực và kéo dài không đến mười lăm phút. Khoảng 40 hỏa tiễn tầm xa Tomahawk đã được bắn vào từ các chiến hạm và ít trái bom tinh khôn do máy bay tàn hình F-117A ném xuống vài địa điểm.
Bốn mươi lăm phút sau đợt oanh kích đầu tiên, tổng thống George W. Bush lên truyền hình nói chuyện cùng quốc dân. Ông loan báo chiến dịch Tự Do Cho Dân Tộc I-Rắc (Campaign Iraqi Freedom) đã khai diễn và những mục tiêu đầu tiên mà quân đi Hoa Kỳ nhắm vào là nơi Saddam Hussein và các nhà chỉ huy cao cấp I-Rắc trú ẩn. Tổng thống W. Bush được các quan chức tình báo cho biết họ có tin về nơi Saddam đang ẩn lánh nên ông đã ra lệnh đánh bom vào những vị trí đó với hy vọng chặt được đầu rắn ngay trong những giờ phút đầu tiên của cuộc chiến.
Đến nay chiến tranh kéo dài đã mười ngày nhưng không giới chức quân sự Hoa Kỳ nào biết Saddam còn sống hay chết.
Ngạc nhiên kế tiếp là lính Mỹ đã không chờ đợi sau khi thủ đô Baghdad bị bom nhiều tuần - như trong chiến dịch Bão Sa mạc (Desert Storm) năm 1991 - rồi mới tiến quân, nhưng nhiều sư đoàn lính Mỹ và Anh đã vào sâu trong ni địa I-Rắc ngay trong vài ngày đầu của cuộc chiến. Một tuần sau ngày khai chiến, lính Mỹ đã ở cửa ngõ dẫn vào Baghdad. Hiện đang có gần 100 nghìn quân Mỹ và Anh trong nội địa I-Rắc và con số này đang tăng lên mỗi ngày.
Các thành phố phía nam I-Rắc dường như bỏ ngõ không chiến đấu. Tin tức từ chiến trường cho biết binh lính I-Rắc một số ra đầu hàng, nhiều người lột bỏ quân phục trở về đời sống dân sự. Đây có thể là chiến thuật của Saddam Hussein. Không chiến đấu trong lúc này. Bảo toàn lực lượng để chuyển sang du kích chiến vì Saddam tiên đoán Hoa Kỳ không thể can thiệp lâu dài và chịu đựng nhiều tổn thất sinh mạng. Ở những thành phố như Basra, Umm Qasr, An Nasiriyah giờ đang có những màn phục kích và bắn sẻ vào quân Mỹ và đồng minh.
Vòng đai Baghdad đang được bảo vệ bởi lực lượng Vệ Binh Cng Hòa và Vệ Binh Cng Hòa Đặc Biệt là những đơn vị I-rắc thiện chiến, được trang bị vũ khí tối tân và là những người lính trung thành nhất với Saddam. Vài ngày qua quân Mỹ đang bị cầm chân khoảng 50 dặm ngoài thủ đô Baghdad. Giới chức quân sự I-Rắc cho biết họ chờ đợi binh lính Hoa Kỳ và đồng minh tiến vào trận địa của một cuộc chiến dành nhà, dành đất trong thành phố với hy vọng sẽ biến nơi đây thành một Stalingrad làm mồ chôn ý đồ xâm lăng của Mỹ.
Trận chiến Baghdad được giải quyết ra sao cũng sẽ là một ngạc nhiên trong những ngày sắp đến. Những loại vũ khí nào sẽ được đem vào chiến trường đang được dự đoán. Bom MOAB 21 nghìn cân Anh của Mỹ" Bom sinh hoá của I-Rắc"
Ngày nay lính Mỹ được trang bị bằng những quân trang, quân dụng tinh xảo nhất, được yểm trợ tối đa bằng không quân với những trái bom và hỏa tiễn có độ rớt trúng mục tiêu rất chính xác thì Hoa Kỳ không thể để cho có một trận chiến trong thành phố kéo dài và gây tử thương nhiều cho binh lính. Trong chiến dịch Desert Storm mười hai năm trước, số tử vong của Hoa Kỳ là khoảng 150 binh sĩ. Với chiến dịch Iraqi Freedom số tử vong hiện nay chưa bằng một phần ba của cuộc chiến lần trước.
Những bài học, thất bại cũng như thành công ở Việt Nam, Kosovo, Lebanon và Somalia đang được những vị chỉ huy Hoa Kỳ và đồng minh nghiên cứu kỹ.
Tổng thống W. Bush đã nói: "không biết cuộc chiến này kéo dài bao lâu, nhưng kết qủa sẽ là chiến thắng, giải phóng và đem lại tự do cho dân tộc I-Rắc." Một chủ thuyết mới của người Mỹ đang được thử nghiệm: dùng biện pháp quân sự để lật đổ một chế độ độc tài, thù nghịch với Hoa Kỳ và đem lại tự do cho dân ở đó. Nếu thành công ở I-Rắc, Bắc Triều Tiên là kế tiếp chăng"
Hy vọng I-Rắc 2003 sẽ không phải là Việt Nam của thập niên 1970, Cam Bốt 1979 hay A-Phú-Hãn của đầu thập niên 1990, những nơi mà biện pháp quân sự đã không xóa bỏ được đàn áp, độc tài, không đem lại tự do, dân chủ cho người dân ở đó.
(28 tháng Ba, 2003)
(All a poet can do today is warn)
Trước khi mở ra "chiến dịch" Thi Giới Chống Chiến Tranh, (http://www.Thigioichongchientranh.org ), nóng ruột quá, người viết có đi một đường hỏi thăm, cớ sao giới thi văn sỡi Việt Nam mình vẫn mần thinh, coi chừng chưa kịp lên tiếng thì cuộc chiến đã chấm dứt nghe!
Và trong khi chờ đợi, giới thiệu một số nhà văn trên thế giới đã chọn bên.
Lần này, trong khi chờ đợi một tuyển tập nhà thơ Việt chống chiến tranh, xin lược dịch bài viết ngắn của Tim Kendall (Phụ trang văn học Thời Báo, London, TLS, số đề ngày 21 tháng Ba, 2003) về tuyển tập thi giới chống chiến tranh vừa mới ra lò: "101 bài thơ chống chiến tranh" (nhà xb Faber and Faber, giá 8.99 Anh kim), do Matthew Hollis và Paul Keegan biên tập, và do Andrew Motion, nhà thơ với vòng nguyệt quế (Poet Laureate), viết lời bạt.
Câu "Tất cả những gì...." của Wilfred Owen, ở bìa tuyển tập, do Motion trích dẫn. Trong lời bạt, ông cho rằng, tình hình "báo động đỏ" hiện nay cho thấy, một tuyển tập như trên có một "giá trị đặc biệt". Nhưng Tim Kendall cho rằng, tuyển tập thơ đã vờ đi (neglect) tính phức tạp, và mức độ, phạm vi (extent) của giá trị đặc biệt đó.
Theo ông, câu châm ngôn được trích dẫn, đòi hỏi, rằng, thi ca mong chúng ta nên có những thái độ khác đi (alter our attitudes) về những cuộc tranh chấp trong tương lai. Nhưng thi ca - ngay cả thi ca chiến tranh, viết dưới những sức ép kinh khiếp (appalling pressures) của... ai đó, theo kiểu Đường Ra Trận Mùa Này Đẹp Lắm, hay Trong Thơ Phải Có Thép... - cũng khó mà đáp đúng yêu cầu của những khẩu hiệu, hay chiến dịch, tuyên truyền.
Những lời cảnh báo được thâu gom thành tuyển tập kể trên, chúng chỏi nhau, theo kiểu trống đánh xuôi kèn thổi ngược hoặc ông nói gà bà nói vịt. Ấy là chưa kể, có một số bài thơ có mặt trong tuyển tập một cách hơi... kỳ kỳ. Thí dụ như bài "An Irish Airman Forsees His Death" (Một ông phi công Ái Nhĩ Lan nhìn thấy trước cái chết của mình), của Yeats, và bài "Làm Sao Giết" (How To Kill) của Keith Douglas, tuy là những bài thơ lớn, nhưng không phải thơ chống chiến tranh, trong khi hai dòng thơ trong bài "Kẻ Hòa Bình" (The Pacifist), thì đúng là một diễu cợt tốt (a good joke), đối với những người luôn chống đối việc sử dụng bạo lực, trong bất cứ tình huống nào, cứ ai tát mình má phải, là bèn chìa má trái ra, cho "người ta" vả, tiếp!
(Pale) Ebenezer Nhợt Nhạt nghĩ rằng, thật lầm, khi uýnh nhau,
Nhưng (Roaring) Bill Gầm Rú thì lại nghĩ, thật đúng, khi làm thịt thằng chả.
Tuyển tập như thế, cứ lững lờ, giữa cái diễu, và cái giết, cái diệt chủng. Có lẽ vẫn trong một lô gíc như vậy đã xúi (persuade) hai ông biên tập, sau những dòng thơ chống chiến tranh của Belloc, bèn thêm vô những dòng thường hay được trích dẫn, của Martin Niemoller, "Trước tiên họ tới vì người Do Thái" (First they came for the Jews), mặc dù những lời cảnh báo của nhà thơ này, là, đôi khi phải chấp nhận chiến tranh, như là một bắt buộc mang tính đạo đức.
Ebernezer Nhợt Nhạt không thể ngưng Lò Thiêu.
Jennifer Tran giới thiệu
+
Mỹ Thành Công Hay Thất Bại: Iraq Thời Hậu Chiến
* Bùi Văn Phú
Chiến tranh với I-Rắc đã qua ngày thứ mười. Nhưng những trận không tập "rúng động và kinh hồn" chưa, hay sẽ không xảy đến như nhiều người mong đợi. Ngũ Giác Đài và bộ tư lệnh tiền phương của Hoa Kỳ đặt ở Qatar nói với báo chí rằng khi nào những trận mưa bom ào ạt xảy ra thì thế giới sẽ biết, còn chiến thuật đánh I-Rắc kỳ này có tính cách uyển chuyển.
Cuộc chiến đang có nhiều ngạc nhiên. Ngạc nhiên đầu tiên là bom bắt đầu rơi xuống Baghdad sớm, và rất ít trong đợt đầu tiên. Chỉ 92 phút sau kỳ hạn của tối hậu thư thì bom đã rơi vào Baghdad, trong khi nhiều người chờ đợi mưa bom có thể bắt đầu vào chiều thứ sáu tuần trước, tức hai ngày sau hạn hiệu lực của tối hậu thư buộc Saddam Hussein lưu vong.
Khi thời hạn đến, các hãng tin và truyền hình ở Mỹ chiếu cảnh Baghdad chờ đợi chiến tranh trong màn đêm yên lặng. Nhiều tuần trước, các nhà bình luận và phân tích tình hình tiên đoán lần này Hoa Kỳ sẽ tấn công mãnh liệt gấp nhiều lần hơn các cuộc không tập thời chiến tranh vùng Vịnh vào năm 1991. Tính từ "rúng động và kinh hồn" được dùng để mô tả sự khủng khiếp của những trận không tập của Mỹ một khi chiến tranh với I-Rắc mở màn. Nhiều nhà phân tích quân sự cho rằng Hoa Kỳ sẽ dội bom thủ đô Baghdad kiểu áp đảo như thế trong nhiều ngày trước khi đưa quân vào I-Rắc từ nhiều phía.
Bom rớt vào Baghdad sớm là một sự ngạc nhiên. Ngạc nhiên hơn khi báo chí biết được trong đêm oanh kích đầu tiên, hỏa tiễn và bom chỉ được rót vào thủ đô này rất chừng mực và kéo dài không đến mười lăm phút. Khoảng 40 hỏa tiễn tầm xa Tomahawk đã được bắn vào từ các chiến hạm và ít trái bom tinh khôn do máy bay tàn hình F-117A ném xuống vài địa điểm.
Bốn mươi lăm phút sau đợt oanh kích đầu tiên, tổng thống George W. Bush lên truyền hình nói chuyện cùng quốc dân. Ông loan báo chiến dịch Tự Do Cho Dân Tộc I-Rắc (Campaign Iraqi Freedom) đã khai diễn và những mục tiêu đầu tiên mà quân đi Hoa Kỳ nhắm vào là nơi Saddam Hussein và các nhà chỉ huy cao cấp I-Rắc trú ẩn. Tổng thống W. Bush được các quan chức tình báo cho biết họ có tin về nơi Saddam đang ẩn lánh nên ông đã ra lệnh đánh bom vào những vị trí đó với hy vọng chặt được đầu rắn ngay trong những giờ phút đầu tiên của cuộc chiến.
Đến nay chiến tranh kéo dài đã mười ngày nhưng không giới chức quân sự Hoa Kỳ nào biết Saddam còn sống hay chết.
Ngạc nhiên kế tiếp là lính Mỹ đã không chờ đợi sau khi thủ đô Baghdad bị bom nhiều tuần - như trong chiến dịch Bão Sa mạc (Desert Storm) năm 1991 - rồi mới tiến quân, nhưng nhiều sư đoàn lính Mỹ và Anh đã vào sâu trong ni địa I-Rắc ngay trong vài ngày đầu của cuộc chiến. Một tuần sau ngày khai chiến, lính Mỹ đã ở cửa ngõ dẫn vào Baghdad. Hiện đang có gần 100 nghìn quân Mỹ và Anh trong nội địa I-Rắc và con số này đang tăng lên mỗi ngày.
Các thành phố phía nam I-Rắc dường như bỏ ngõ không chiến đấu. Tin tức từ chiến trường cho biết binh lính I-Rắc một số ra đầu hàng, nhiều người lột bỏ quân phục trở về đời sống dân sự. Đây có thể là chiến thuật của Saddam Hussein. Không chiến đấu trong lúc này. Bảo toàn lực lượng để chuyển sang du kích chiến vì Saddam tiên đoán Hoa Kỳ không thể can thiệp lâu dài và chịu đựng nhiều tổn thất sinh mạng. Ở những thành phố như Basra, Umm Qasr, An Nasiriyah giờ đang có những màn phục kích và bắn sẻ vào quân Mỹ và đồng minh.
Vòng đai Baghdad đang được bảo vệ bởi lực lượng Vệ Binh Cng Hòa và Vệ Binh Cng Hòa Đặc Biệt là những đơn vị I-rắc thiện chiến, được trang bị vũ khí tối tân và là những người lính trung thành nhất với Saddam. Vài ngày qua quân Mỹ đang bị cầm chân khoảng 50 dặm ngoài thủ đô Baghdad. Giới chức quân sự I-Rắc cho biết họ chờ đợi binh lính Hoa Kỳ và đồng minh tiến vào trận địa của một cuộc chiến dành nhà, dành đất trong thành phố với hy vọng sẽ biến nơi đây thành một Stalingrad làm mồ chôn ý đồ xâm lăng của Mỹ.
Trận chiến Baghdad được giải quyết ra sao cũng sẽ là một ngạc nhiên trong những ngày sắp đến. Những loại vũ khí nào sẽ được đem vào chiến trường đang được dự đoán. Bom MOAB 21 nghìn cân Anh của Mỹ" Bom sinh hoá của I-Rắc"
Ngày nay lính Mỹ được trang bị bằng những quân trang, quân dụng tinh xảo nhất, được yểm trợ tối đa bằng không quân với những trái bom và hỏa tiễn có độ rớt trúng mục tiêu rất chính xác thì Hoa Kỳ không thể để cho có một trận chiến trong thành phố kéo dài và gây tử thương nhiều cho binh lính. Trong chiến dịch Desert Storm mười hai năm trước, số tử vong của Hoa Kỳ là khoảng 150 binh sĩ. Với chiến dịch Iraqi Freedom số tử vong hiện nay chưa bằng một phần ba của cuộc chiến lần trước.
Những bài học, thất bại cũng như thành công ở Việt Nam, Kosovo, Lebanon và Somalia đang được những vị chỉ huy Hoa Kỳ và đồng minh nghiên cứu kỹ.
Tổng thống W. Bush đã nói: "không biết cuộc chiến này kéo dài bao lâu, nhưng kết qủa sẽ là chiến thắng, giải phóng và đem lại tự do cho dân tộc I-Rắc." Một chủ thuyết mới của người Mỹ đang được thử nghiệm: dùng biện pháp quân sự để lật đổ một chế độ độc tài, thù nghịch với Hoa Kỳ và đem lại tự do cho dân ở đó. Nếu thành công ở I-Rắc, Bắc Triều Tiên là kế tiếp chăng"
Hy vọng I-Rắc 2003 sẽ không phải là Việt Nam của thập niên 1970, Cam Bốt 1979 hay A-Phú-Hãn của đầu thập niên 1990, những nơi mà biện pháp quân sự đã không xóa bỏ được đàn áp, độc tài, không đem lại tự do, dân chủ cho người dân ở đó.
(28 tháng Ba, 2003)
Gửi ý kiến của bạn
