Phòng họp của nhà hàng Kim Long thật ấm cúng, lịch sự. Quan khách lần lượt đến và ngồi kín 10 bàn tiệc tròn trình bầy trang nhã. 12 giờ 45 nhà báo Lê Toàn với nhiệm vụ điều hợp chương trình tuyên bố khai mạc buổi tiếp tân. Tên quan khách hiện diện lần lượt được xướng danh, đặc biệt các văn thi hữu trong vùng Phila, New Jersey dù có tham dự hay không, đều được nhà báo Lê Toàn vinh danh qua những thành tích hoặc tác phẩm họ đã cho ra đời. Sau nghi thức chào cờ mặc niệm, ông Nguyễn Văn Đán lên máy vi âm cảm tạ quan khách tham dự. Ông cho hay dù thời gian thông báo và chuẩn bị buổi ra mắt tương đối ngắn, nhưng đã qui tụ được một số đông đảo quan khách như hôm nay, nói lên lòng ái m với cựu chính khách Lê Trọng Quát, một luật gia mà tiếng tăm ai cũng biết đến, nhất là tại miền Trung. Đồng thời sự đáp ứng nồng nhiệt với một tập hồi ký chính trị đã chứng tỏ được sự khao khát tìm biết về sự thật của lịch sử trong khoảng thời gian cận đại vừa qua tại Việt Nam, mà những biến đng lịch sử đó đã gắn lìền với cuc đời của quí vị trung và cao niên có mặt ngày hôm nay.
Để giới thiệu một cách tường tận hơn đến cử tọa thân thế và sự nghiệp của luật sư Lê Trọng Quát, giáo sư Chu Mạnh Hùng đã nhắc lại một đời tận tụy tham chính qua ba chính phủ của ông Lê Trọng Qưát, đặc biệt cho tới giờ phút cuối của miền Nam năm 1975, ông Lê Trọng Quát vẫn can đảm nhận một chức vụ trong chính phủ Dương Văn Minh cùng Thủ Tướng Nguyễn Bá Cẩn, mong lật ngược thời cơ, tránh cho miền Nam một cuc tắm máu của Cng Sản Bắc Việt. Nhưng mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên, miền Nam sụp đổ mau chóng, ông tỵ nạn chính trị tại Pháp và ít lâu sau đoàn tụ cùng gia đình đã bị kẹt lại tại VN vào những ngày cuối cùng. Năm nay đã 73 tuổi, ông vẫn hằng suy tư trăn trở về tương lai đất nước thân yêu và tự nhận mình có nhiệm vụ dựng lại bức tranh lịch sử trong 7 thập niên qua, tiết lộ những bí ẩn chính trị sau cánh cửa khép mà ít người được tường tận và hiệu đính lại những sự kiện lịch sử đã bị hiểu lầm hay bị xuyên tạc. Suốt 7 năm thai nghén và hôm nay chúng ta đọc được bộ hồi ký dầy trên 1000 trang trải dài từ năm 1930 đến 2002. Tập hồi ký chính là tâm huyết, là món quà tặng cho người đương thời và là di ngôn của luật sư Lê Trọng Quát để lại cho thế hệ kế thừa.
Tiếp theo nhà sử học Nguyễn Đức Cung phân tích tỉ mỉ về tác phẩm. Ông đã dành 40 phút để mổ xẻ tường tận hồi ký ''Việt Nam đi về đâu, huyền thoại và sự thật, 1930-2002''. Theo ông mặc dù đã có khá nhiều nhân vật dân sự cao cấp hay các cựu tướng lãnh viết hồi ký đề cập tới lịch sử VN trong giai đoạn dầu sôi lửa bỏng vừa qua, nhưng lịch sử cần được viết đi viết lại nhiều lần, mỗi người bổ khuyết một ít để sự thật được làm sống dậy một cách chính xác, để phá tan những lớp mây mù huyền thoại mà nhiều khi được tạo dựng một cách vô tình hay cố ý quanh các biến cố lịch sử. Ông Nguyễn Đức Cung cũng nêu lên một vài thiếu sót của bộ hồi ký nhưng tựu chung, tập hồi ký của luật sư Lê Trọng Quát đã chuyên chở nhiều sử liệu, qua nhãn quan của một chính khách với những hiểu biết sâu xa về các biến chuyển chính trị, các trận đánh lớn có tính cách quyết định trên chính trường và chiến trường Việt Nam trong nhiều thập niên qua.
Trong khi thực khách thưởng thức tiệc trưa thịnh soạn và ngon miệng vì ai cũng đói, nhà thơ Dạ Lữ đã ngâm thơ và hát những bản ca đầy tình tự quê hương. Tiến sĩ Hoàng Ngọc Cẩn nói tiếp về tác giả Lê Trọng Quát. Hai ông là thân hữu từ nhiều thập niên trước. Nhà văn Trần Quán Niệm bổ túc thêm qua lời giới thiệu về tác phẩm. Theo ông bộ hồi ký dầy cả ngàn trang nhưng được chia thành từng chương, từng tiểu đoạn, khiến người đọc có thể tìm đọc những biến cố mình muốn tìm hiểu, muốn kiểm chứng và từ đó sẽ bị lôi cuốn theo giòng lịch sử được trình bầy bằng một văn phong trong sáng, dễ hiểu, sống đng chứ không khô khan như một pho sử ký.
Tác giả Lê Trọng Quát, tuy tuổi đời đã cao, nhưng với tài ăn nói lưu loát, hùng biện của một luật gia, trình bầy những điểm chính trong tác phẩm của ông, nhấn mạnh ông không viết hồi ký để biện bạch bào chữa cho cá nhân ông. Ông chỉ cốt ghi lại những biến cố lịch sử một cách trung thực qua những tài liệu ông tham khảo và qua chính kinh nghiệm bản thân của ông trong những năm tham chính với sự hiểu biết thấu đáo và rốt ráo để đồng hương tìm đọc và các nhà sử học, các chính khách có một nguồn tư liệu để chiêm nghiệm, để làm phong phú cho những điều họ tìm tòi. Ông cho hay, rút tỉa từ kinh nghiệm lịch sử, ông cô đọng lại trong chương 7 của tập sách, thử tìm một hướng đi cho quê hương dân tc bằng câu hỏi '' Việt Nam đi về đâu"''. Chương này dài gần 30 trang và là cốt lõi của tập sách, là những tinh lọc của một đời làm chính trị. Ông muốn chia sẻ với đọc giả khắp năm châu, để cùng thảo luận, tìm ra một đáp số chung cho một vấn nạn lớn mà ai trong chúng ta cũng khao khát thấy được câu trả lời. Sang phần thảo luận, ông Nguyễn Văn Bá, chủ tịch Hi Đồng Đại Biểu Cng Đồng Philadelphia, nêu lên câu hỏi ''Luật sư có thể cho chúng tôi nghe những đường hướng cụ thể định đoạt tương lai của Việt Nam''. Luật sư Quát cho hay vì thời giờ hạn hẹp, ông không thể trình bầy hết tại đây, nhưng trong chương 7 ông đã ghi rõ những đường hướng đó. Ông tin tưởng đó là những bước cần có và cụ thể cũng như khả thi để mang về một tương lai sáng lạn cho quê hương dân tc. Ông nhấn mạnh ngay đến thành trì kiên cố của Cng Sản là Nga Sô mà tình hình biến chuyển rất nhanh chóng không ai có thể ngờ, đưa đến sự sụp đổ cuả một cường quốc và quan trọng nhất là sự tan rã của chủ thuyết Cng Sản. Người dân Việt đặc biệt là người Việt hải ngoại cần giữ vững niềm tin là tương lai của quê hương dân tc nằm trong tầm tay thực hiện của chúng ta. Các chế đ chỉ là bọt bèo trên mặt, không sớm thì mun cũng sẽ tan đi để sức sống của dân tc vươn cao và trường tồn mãi như lịch sử nước Việt đã từng chứng minh. Ông cũng cám ơn và rất cảm đng là quan khách đã tham dự đông đảo, đặc biệt trong dịp này ông đã gặp lại rất nhiều người thân quen.
Với tài ăn nói hoạt bát, duyên dáng, nhà báo Lê Toàn đã điều hợp chương trình một cách sống đng, khiến không khí buổi ra mắt rất hứng khởi. Ông cùng nhà thơ Dạ Lữ hợp ca nhiều bài ca đấu tranh. Ban nhạc và thân hữu giúp vui phần văn nghệ. Ca sĩ Đình Sơn, ông Lê Bá Lộc và một phụ nữ đã ủng h tài chánh cho Ban Tổ Chức.
40 bộ sách đã được quan khách đón nhận một cách nồng nhiệt, trên 30 vị chậm tay phải ghi tên chờ sách gửi tới sau.
Buổi ra mắt chấm dứt lúc 4 giờ chiều cùng ngày.
Trần Quán Niệm