Các báo nhà nứơc gần đây đều nêu lên hình ảnh có vẻ mới mẻ rằng nhiều phiên họp trong Quốc Hội của nứơc Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam lâu nay cũng rất mực sôi nổi, nơi đó nhiều đại biểu quốc hội đã có can đảm chất vấn, chỉ trích và hỏi tội nhiều viên chức nhà nứơc, kể cả hạch sách các cấp Bộ Trưởng.
Hiện tựơng này dẫn tới đâu, và có lợi gì cho tiến trình dân chủ ở quê nhà hay không" Hay chỉ thực sự rồi sẽ trở thành các màn trình diễn cho đẹp mắt, vì khi đứng lên và bứơc ra ngòai tòa nhà qúôc hội thì rồi mọi chuyện lại sẽ như cũ" Hay là sẽ tới một lúc, khi các vị đại biểu quốc hội thực sự ý thức về vai trò của mình, và có đủ dũng cảm để bênh vực quyền lợi người dân, sẽ đẩy đất nứơc đi xa thêm về hứơng dân chủ hóa"
Một cách êm ái hơn, có thể hy vọng như thế không" Và các nhà họat động dân chủ có thể nương tựa, tìm đồng minh từ chính trong các đại biểu quốc hội hay không"
Trứơc tiên, chúng ta thử nghe lại lời phê bình của ông Trần quốc Thuận, Phó chủ nhiệm Văn Phòng Quốc Hội CSVN, trả lời cuộc phỏng vấn của phóng viên Xuân Tòan trên báo Thanh Niên, phổ biến hôm Thứ Bảy 20-5-2006 (link: http://www.thanhnien.com.vn/Xahoi/2006/5/20/149137.tno), rằng:
"…Thành lập Ban Phòng chống tham nhũng chỉ là việc làm mang tính chất thời sự, chứ chống tham nhũng cần phải làm toàn diện hơn. Chúng ta thay đổi cơ chế quản lý Nhà nước chậm nên đất nước trì trệ. Bộ máy hiện tại quá cồng kềnh, quá chồng chéo, không xác định chức năng cụ thể, không phân định quyền hạn cụ thể. Cần phải có một cuộc đại phẫu. Phải làm triệt để giống như chúng ta chuyển đổi từ cơ chế quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường…
“Phải làm cho cơ quan của Quốc Hội thật sự là cơ quan Quốc Hội. Cơ quan Chính phủ thực sự là cơ quan Chính phủ, tư pháp ra tư pháp, các đoàn thể phải trả họ về vị trí của họ. Quốc Hội phải thực sự đại diện cho nhân dân, vì quyền lợi nhân dân. Bây giờ, người ta hay nói đến trách nhiệm của đại biểu tiếp xúc với cử tri. Thực tế là đại biểu Quốc Hội đều biết rằng số phận của họ không gắn với sự tín nhiệm của cử tri, nó gắn với tín nhiệm của một nơi khác. Vậy thì làm sao họ làm theo ý kiến của cử tri được" Cho nên phải trả người đại biểu về vị trí của họ. Phải mở rộng quyền tự do ứng cử, bầu cử, tranh cử. Phải để cho Quốc Hội có thực quyền. Thực quyền mới quyết được các vấn đề. Quốc Hội phải có cơ quan chuyên trách, tổ chức điều tra tới nơi tới chốn…
“Cơ quan hành pháp không có đại biểu thì tốt. Ở các nước Bắc Âu, Thủ tướng và Bộ trưởng không có trong QH. Ở mình, những người đó (Bộ trưởng, Chủ tịch tỉnh đồng thời là đại biểu Quốc Hội - Thanh Niên chú thích) thì giám sát ai, chất vấn ai" Không khéo là vừa đá bóng vừa thổi còi. Không có một lương y nào tự lấy dao mổ thịt mình ra để mà giải phẫu. Ông vừa là Ủy viên Trung ương, vừa là Bí thư, Chủ tịch, đại biểu Quốc Hội, đi họp liên tục nhưng không bao giờ dám nói cái gì ở trên này cả..."
Như thế, nhà nứơc biết rất rõ các bất tòan của cơ cấu quốc hội, chứ không phải không biết gì hết. Và ông Trần quốc Thuận, Phó chủ nhiệm Văn Phòng Quốc Hội CSVN, khi nói thẳng nói thật như thế cũng đã là hy sinh nhiều lắm, bởi vì thế nào cũng phải trả giá cho sự thẳng thắn đó. Có lẽ, những người như ông Thuận khi có cơ hội sẽ có thể giúp sức cho những người họat động dân chủ, nếu chúng ta nhìn theo cách lạc quan.
Hãy dò lại các thời điểm diễn tiến của một số sự kiện:
- Ngày 20-5-2006, bài phỏng vấn ông Trần quốc Thuận đăng trên báo.
- Ngày 1/6/2006, Luật Phòng chống tham nhũng của Việt Nam chính thức có hiệu lực. Chính phủ vừa được bổ sung thêm một Phó Thủ tướng đặc trách chống tham nhũng. Một cơ quan chuyên trách về chống tham nhũng sắp ra đời… cũng theo các thông tin chính thức của nhà nứơc.
Chưa nói gì tới chuyện dân chủ tự do, chỉ nói về chuyện thống tham nhũng thôi là cũng có vấn đề rồi.
Như vậy, thực sự qúôc hội CSVN sinh họat ra sao, khi tất cả đại biểu đều là các cán bộ lãnh đạo trong hành pháp (cơ chế thi hành luật của nhà nứơc)" Thí dụ, các đại biểu qúôc hội đang giữ chức Thứ Trưởng Công An có dám thẳng thắn chỉ trích vị đại biểu qúôc hội đang giữ chức Bộ Trưởng Công An không" Những câu hỏi tương tự có thể đặt ra với bất cứ vị đại biểu nào, vì mọi người nếu không phải là cán bộ bên hành pháp, thì cũng đang sinh họat bên các cơ chế đảng, đòan, hội, mặt trận Tổ Quốc… và rồi ai cũng phải chịu dưới quyền hay phải nương tựa một thế lực nào đó để tồn tại. Thấy rõ, cơ chế qúôc hội không độc lập được, thì mọi chuyện chỉ là chơi thôi - nghĩa là, chúng ta có thể nói y hệt như Thủ Tướng Ferenc Gyurcsany của nứơc Hungary tuần qua rằng cơ chế chính phủ và qúôc hội CSVN đúng là liên tục nói xạo sáng trưa chiều tối…
Điều cực kỳ khó cho các nhà dân chủ hiện nay là chúng ta khó mà thấy đất nứơc nhảy ào một cái để sang chế độ ba quyền riêng biệt, nơi đó Lập Pháp, Hành Pháp và Tư Pháp (hệ thống tòa án) độc lập hẳn với nhau. Bởi vì, không ai tự nhiên đứng dậy rời bàn tiệc cả. Tất nhiên, trừ trừơng hợp chính phủ hiện nay cho trưng cầu dân ý và đa số dân lựa chọn chế độ dân chủ thực sự, và đảng CSVN chịu chấp nhận diễn biến mới đó.
Nhưng giữa tình hình độc đảng tòan trị như hiện nay, nếu các đại biểu qúôc hội thẳng thắn như ông Trần Quốc Thuận hay có uy tín như giáo sư Dương Trung Quốc cùng tìm một hướng họat động thực sự có lợi cho dân, cho nứơc… thì căn bản nhất là phải sửa đổi họat động của qúôc hội, nghĩa là phần nào cũng trong tầm tay (hay trong tầm nói, hay tầm viết) của các đại biểu.
Trứơc tiên, nên thấy rằng, khi làm đại biểu qúôc hội là phải rời bỏ tất cả các chức vụ bên Hành Pháp và Tư Pháp, và giành trọn thì giờ cho công việc qúôc hội.
Nếu nhìn sang Quốc Hội Hoa Kỳ, sẽ thấy vị dân cử nào cũng làm việc rất là cực. Theo Bách Khoa Encarta, công việc hằng ngày căn bản của một Thượng Nghị Sĩ hay Dân Biểu liên bang Mỹ là: (1) họp với cử tri, cư dân để thảo luận về các vấn đề, (2) dự các buổi họp các ủy ban qúôc hội, (3) họp với các viên chức nhà nứơc và các nhà vận động hành lang, (4) nghiên cứu và thảo luận về các dự luật, (5) làm việc với các nhóm không chính thức của các bạn đồng viện, (6) giúp cư dân giải quyết các vấn đề, (7) quản trị các văn phòng qúôc hội và nhân viên, (8) gây quỹ để tranh cử kỳ sắp tới, (9) làm việc với các lãnh tụ đảng để tìm hỗ trợ cho các dự luật, (10) theo dõi xem các cơ quan hành pháp thi hành luật tới đâu, và (11) xuất hiện trứơc cư dân ngòai tiểu bang để trình bày các vấn đề.
Đó không chỉ là nói chuyện giấy tờ thôi, mà dân Mỹ nào cũng thấy các vị dân cử của mình làm việc cực như thế đó. Thực tế, nếu các vị dân cử VN làm việc cực nhọc như thế, thì Giáo Sư Dương Trung Quốc phải ngưng nghề dạy học và nghiên cứu trong nhiệm kỳ, các đại biểu quốc hội đang làm tu sĩ hẳn phải tạm rời bỏ nhà chùa và nhà thờ, và các tỉnh ủy phải rời chức tỉnh ủy trong khi giữ chức ở qúôc hội… Lý do mà các vị kiêm nhiệm nhiều chức như thế được, chỉ vì ở quốc hội VN hiện nay gần như không làm gì cả.
Trở lại chuyện Hoa Kỳ, mỗi dân biểu liên bang lập 2 văn phòng (một ở thủ đô Washington DC, một ở địa phương), có quyền thuê tới 18 vị phụ tá (trong đó, nhiều phụ tá là luật sư hay có bằng về luật pháp, đủ kiến thức để tìm hiểu các văn bản luật).
Trong khi đó, các Thượng Nghị Sĩ liên bang thì thuê các phụ tá nhiều ít tùy theo dân số tiểu bang đại diện.
Thượng Viện Mỹ tổ chức thành 16 ủy ban thường trực, trong đó chia thành khỏang 70 tiểu ban. Các ủy ban và tiểu ban này tổ chức điều trần, nghiên cứu và kiểm tra các cơ quan hành pháp. Hạ Viện có 19 ủy ban, trong đó lại chia ra nhiều tiểu bang theo các lĩnh vực chuyên môn.
Mỗi khóa họp quốc hội Mỹ, nhiều ngàn dự luật và nghị quyết được trình lên, nhưng cuối cùng chưa tới 10% số đó được cả lưỡng viện chấp thuận và ký bởi Tổng Thống.
Nhìn ở một mặt, như thế là tốn kém kinh khủng, vì hơn 90% dự luật bị bác bỏ. Nhưng nhìn ở mặt khác, đó có nghĩa là tất cả các tiếng nói của dân chúng đều được một số văn phòng dân cử nghiên cứu và trình ra khoáng đại.
Làm sao mà các vị dân cử có đủ kiến thức về đủ thứ lĩnh vực luật pháp để làm như thế" Đơn giản, vì sau lưng mỗi vị dân cử qúôc hội là hàng chục luật sư các ngành khác nhau. Và như thế, các vị dân cử không đơn giản là người giỏi nói trứơc công chúng, mà còn là nhà nghiên cứu uyên bác về luật pháp, hay là người được cố vấn nghiêm túc về luật pháp.
Nhưng không phải quốc hội là tối cao. Tại Hoa Kỳ, có hơn 100 hội đòan dân sự chuyên theo dõi, chấm điểm các vị dân cử. Như thế, các vị dân cử nào lười, vắng mặt, hay quan điểm nhảm nhí ra sao đều bị đưa lên mặt báo mổ xẻ.
Chúng ta không mong đợi quốc hội CSVN dám độc lập tức khắc, dám tổ chức nghiên cứu cặn kẽ các dự luật thực sự, dám tiếp dân hàng ngày như thế, dám chỉ trích hành pháp từng chi tiết một… nhưng ít nhất phải làm gì khác hơn chứ, khi vấn đề bế tắc cơ chế thì ai cũng thấy rõ cả.
Ít nhất, trong văn phòng mỗi đại biểu quốc hội CSVN cũng phải thuê vài luật sư cố vấn chứ. Thì mới đúngc hức năng là lập pháp lập quy được chứ.
Vì phải tới một lúc nào các đại biểu qúôc hội tự thấy mắc cỡ, khi tòan dân đều thấy rõ là cơ chế này đang nói xạo suốt ngày sáng trưa chiều tối… Hãy độc lập, hãy mở văn phòng, hãy thuê các luật sư phụ tá, hãy theo dõi và chỉ trích hành pháp… Đó là công việc thực sự của các đại biểu qúôc hội vậy. Tòan dân mong chờ qúy vị như thế.
Nếu qúy vị chưa làm nổi, thì hãy nhìn kìa, toàn Khối Dân Chủ 8406 đang trở thành một quốc hội bên lề. Họ đang làm những việc mà quý vị đang từ chối. Họ đang nói lên tiếng nói thật của toàn dân. Bất kể là bị công an đàn áp. Và với người dân oan, họ thực sự là một qúôc hội đang được toàn dân mơ ước.
Gửi ý kiến của bạn
