Tuần qua, một sự kiện vô cùng quan trọng đã xảy ra ở Úc khiến dư luận càng quan ngại hơn về việc nhân quyền ngày càng bị bào mòn đục ruỗng ngay tại Úc, một quốc gia thường tự hào với truyền thống tự do dân chủ và thường xuyên cho mình có bổn phận phải xiển dương những ý niệm cao quý này. Đấy là việc “Jihad” Jack Thomas - người đã đi vào lịch sử là công dân Úc đầu tiên lãnh án tù chiếu theo đạo luật chống khủng bố của chính phủ Howard - bị cảnh sát liên bang dùng chính đạo luật này để đưa anh vào vòng kiểm soát sau khi tòa kháng án huỷ bỏ bản án này và trả tự do cho anh.
Tưởng cũng nên nhắc lại Jack Thomas (hình trên góc phải) là một thanh niên “true blue Aussies” theo đạo Hồi Giáo, đổi tên thành “Jihad” Jack. Từ tháng 4/2001 đến tháng 1/2003 anh ở Hồi Quốc và A Phú Hãn. Anh bị nhà chức trách Hồi Quốc tóm bắt, tra khảo rồi sau đó giải giao về Úc. Anh bị truy tố với bốn tội danh, nặng nhất là tội làm việc và huấn luyện chung với al Qaeda rồi tự hiến thân làm tài nguyên cho chúng và tội làm nằm vùng (sleeper) cho chúng tại Úc. Sau đó, bồi thẩm đoàn tuyên bố anh vô tội với hai tội danh nặng hơn và kết tội anh với hai tội danh nhẹ hơn là nhận tiền từ al Qaeda và có giấy thông hành giả. Anh bị tuyên án 5 năm tù. Sau đó, anh kháng án thành công và được trả tự do. Anh dẫn vợ cùng con thơ đi nghỉ mát. Chưa đầy 10 ngày sau khi được trả tự do thì 3 viên cảnh sát liên bang tìm đến nơi anh nghỉ mát, giao cho anh lệnh kiểm soát (control order) và áp tải anh về lại tư gia ở Melbourne.
Chiếu theo lệnh kiểm soát này thì mỗi tuần anh phải trình diện với cảnh sát 3 lần, mỗi ngày anh không được phép rời khỏi nhà trong khoảng thời gian từ 12 giờ khuya đến 5 giờ sáng. Anh chỉ được phép sử dụng những loại thẻ điện thoại lưu động, internet cùng điện thoại nào mà cảnh sát liên bang cho phép. Anh không được quyền sử dụng điện thoại công cộng hoặc điện thoại qua vệ tinh ngoại trừ trường hợp khẩn cấp. Anh không được quyền liên lạc với bất kỳ một kẻ nào trong một danh sách những tên khủng bố mà cảnh sát liên bang đề ra, trong đó có cả Osama bin Laden. Anh không được quyền đề cập đến những chuyện như các hành động khủng bố, không được đề cập đến chất nổ, vũ khí và khả năng chiến đấu với bất kỳ một ai. Anh phải cho cảnh sát lấy dấu tay và không được quyền rời khỏi nước Úc.
Lệnh kiểm soát này được ban ra để giam lỏng Jihad Jack hoàn toàn đi ngược lại nền tảng quan trọng nhất của hệ thống luật pháp Tây Phương là “Double Jeopardy” - một người không thể nào bị đưa ra xét xử hai lần về cùng một tội danh. Một trong những căn bản pháp lý quan trọng nhất của nguyên tắc “double jeopardy” là nhu cầu phải bảo toàn “tính chung quyết cũng như tính toàn vẹn của những quyết định từ các cuộc xét xử hình sự vốn sẽ bị tổn thương nếu chính phủ được quyền bác bỏ một cách tùy tiện kết quả mà họ cho là không thỏa đáng”.
Chuyện “Jihad” Jack Thomas bị nhà chức trách dùng lệnh kiểm soát để giam lỏng này đã một lần nữa khiến người hằng quan tâm đến vấn đề tự do cá nhân, đến dân quyền cảm thấy e ngại vô cùng về việc chính phủ Howard dưới chiêu bài bảo vệ dân chủ tự do, bảo vệ sinh mạng thường dân dần dần đục ruỗng bào mòn ngay chính những ý tưởng cao đẹp về dân quyền, về tự do cá nhân.
Kể từ khi hai chiếc máy bay khủng bố đâm vào Trung Tâm Mậu Dịch Thế Giới đúng 5 năm về trước thì chính phủ thuộc đảng Tự Do của John Howard - một đảng vốn có nền móng căn bản là bảo vệ chủ nghĩa tự do và quyền cá nhân (liberalism, individualism) - lại đưa ra vô số đạo luật với mục đích giới hạn những tự do cá nhân này. Từ 11/9/2001 đến nay, chính phủ Howard đã đưa ra 37 đạo luật liên quan đến việc chống khủng bố!
Quyền làm người, các dân quyền căn bản nhất vốn được thế giới tự do Tây Phương, trong đó có Úc, trân quý, xiển dương từ nhiều thế kỷ qua - chẳng hạn như quyền được hưởng tự do trọn vẹn ngoại trừ khi đã bị chứng minh một cách chắc chắn là có tội, quyền riêng tư cá nhân, quyền tự do ngôn luận, quyền được giữ im lặng khi bị tra vấn - đều bị đục ruỗng, bào mòn. Điều cần được hỏi ở đây là những vi phạm dân quyền, nhân quyền này có chính đáng hay không"
Ông George Williams, giám đốc Trung Tâm Công Luật Gilbert & Tobin tại đại học NSW cho biết ông tán thành một số biện pháp được chính phủ đề ra trong việc chống khủng bố, chẳng hạn như những đạo luật nghiêm cấm các hành động chuẩn bị và âm mưu thi hành các vụ khủng bố. Thế nhưng, ông không ngần ngại chỉ trích sắc luật cho phép ban lệnh kiểm soát như trong trường hợp của Jack Thomas, vì lệnh này làm đảo lộn tất cả mọi nguyên tắc căn bản của công lý. Ông nói: “Lệnh này đã được ban ra để kiểm soát một người không phải vì những việc mà họ đã làm, nhưng lại dựa vào những chuyện mà họ có thể làm. Điều này hoàn toàn trái ngược với lý thuyết giả định vô tội (presumption of innocence) - được quyền xem là vô tội cho đến khi nào bị chứng minh là có tội. Và tôi nghĩ rằng chúng ta phải rất cẩn trọng, không để cho những giá trị này bị suy suyển mai một”.
Theo thể chế ban hành luật kiểm soát như trong trường hợp của Jack Thomas thì tòa án có thể ra lệnh giới nghiêm cho bất kỳ một ai, buộc người ta phải đeo dụng cụ giúp cho nhà chức trách theo dõi họ 24/24.v.v... Điều quan trọng là tòa không cần phải được chứng minh cho thấy thật rõ ràng là những người này có tội liên quan đến các hành động khủng bố. Tòa chỉ cần thấy rằng “on balance of probabilities” - sau khi cân nhắc nhận thấy nguy cơ có thể xảy ra một vụ khủng bố - là tòa có quyền ban lệnh kiểm soát để bảo vệ công chúng.
Tuy vậy, vẫn có một số người cho rằng lệnh kiểm soát, tuy là một biện pháp khá khắc nghiệt, nhưng nó phù hợp với tình hình chính trị xã hội hiện nay. Ông John Stone, người sáng lập Samuel Griffiths Society, một tổ chức luật gia bảo thủ nói: “Nếu bình thường thì chúng ta có những đạo luật để bảo đảm rằng tất cả những người vô tội đều được trả tự do, ngay cả khi chúng ta phải tha lầm chín người có tội để một người vô tội còn lại được tự do cũng được. Thế nhưng, trong thời chiến, khi xã hội bị đe dọa, thì những căn bản cầu toàn như thế cần phải được thay đổi”.
Thế nhưng, không phải chỉ có lệnh kiểm soát buộc người vô tội phải bị giam lỏng mới là một sự “thay đổi” của những “căn bản cầu toàn” trong luật pháp Úc trong thời gian 5 năm vừa qua.
Cựu thủ tướng Fraser bày tỏ sự quan ngại về đạo luật trao cho cơ quan phản gián ASIO quá nhiều quyền hạn, kể cả quyền kiểm duyệt các bản tường trình của những ủy ban quốc hội vì nếu những bản tường trình này có những đoạn “ddi ngược lại với an ninh quốc gia”. Ông cho biết, ngay cả tổng thống Hoa Kỳ cũng không có quyền kiểm duyệt, đục bỏ hoặc ngăn cản không cho công bố các bản tường trình của Ủy Ban Quốc Gia Hoa Kỳ, vậy mà ở Úc này, một cơ quan như ASIO bao gồm toàn công chức, vốn không hề được dân chúng bầu lên, lại được trao quyền hạn to tát như thế.
Hơn thế nữa, chiếu theo luật chống khủng bố của John Howard, ASIO cũng có thể bắt giam những người cho dù họ không phải là nghi can mà chỉ vì họ có thể giúp cho cuộc điều tra về khủng bố. Những người này có thể bị giữ liên tục 7 ngày, thả ra rồi bị giam tiếp 7 ngày.v.v. Ông Fraser nói: “Chúng ta không cần phải có tội gì cả. Chúng ta không cần phải đang âm mưu làm gì cả. Chúng ta có thể chống đối tất cả mọi vụ tấn công của quân khủng bố... Nhưng với đạo luật này, chúng ta vẫn có nguy cơ bị giam và bị tra vấn trong âm thầm. Không có một quốc gia dân chủ Tây Phương nào lại ban hành những luật lệ (như Úc đã làm) như thế”.
Tệ hơn nữa, trong những trường hợp bị tra vấn như thế, quyền từ chối không trả lời cũng bị tước bỏ: nếu không trả lời câu hỏi một cách thỏa đáng, người ta có nguy cơ bị tống giam 5 năm!
Một loạt những dân quyền căn bản khác cũng bị tước bỏ hoặc giảm thiểu tối đa. Chiếu theo đạo luật Telecommuni- cations (Interception) Amend- ment Act 2006 vừa được ban hành trong năm nay thì quyền riêng tư của chúng ta đã bị tước bỏ hoàn toàn. Nếu chúng ta là thợ sửa ống nước, là chủ tiệm sửa quần áo và chúng ta có một thân chủ bị tình nghi là khủng bố, khi chúng ta vô tình gọi điện thoại cho họ thì ASIO có quyền nghe lén tất cả mọi cú điện thoại của chúng ta sau đó mà không cần phải có lệnh tòa như trước nữa mà chỉ cần được tổng trưởng tư pháp cấp lệnh, thế thôi.
Còn nhiều, rất nhiều những sự đục ruỗng bào mòn các đạo luật bảo vệ dân quyền mà phạm vi của một bài viết không thể nào liệt kê hết được. Là những người tÿ nạn đã từng phải bỏ quê hương ra đi lánh nạn độc tài cộng sản, chúng ta phải làm gì để bảo vệ cho quê hương thứ hai của chúng ta khỏi nguy cơ bị bào mòn đục ruỗng và đánh mất dần dần những quyền tự do dân chủ mà chúng ta hằng mong muốn tái lập ở Việt Nam" Liệu chúng ta có nên bán đứng trách nhiệm này cho riêng cộng đồng Úc chính mạch hay không" Nếu chúng ta thực sự tự hào với tư cách công dân Úc, chắc chắn chúng ta phải có bổn phận và phải thực thi NGAY bổn phận đó bằng những hành động cụ thể, để lịch sử và những thế hệ tương lai sẽ không kết tội thái độ ù lì, thụ động, nhu nhược của chúng ta.
Gửi ý kiến của bạn
