Qua sự liên lạc, giới thiệu, sắp xếp, và ủng hộ của một số luật sư ở hải ngoại cũng như của những người ở trong nước mà có lòng với công cuộc tranh đấu cho tự do tôn giáo, gia đình của Linh mục Nguyễn Văn Lý vào khoảng tháng Hai năm nay đã tín nhiệm và chấp nhận Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền là hai luật sư (chính và phụ tá) biện hộ cho ba người ba người cháu của Cha Lý là là Nguyễn Thị Hoa, Nguyễn Trực Cường, và Nguyễn Vũ Việt trước tòa án nhà nước cộng sản. Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền chấp nhận biện hộ miễn phí. "Tôi làm việc này vì Chúa và vì công lý!", lời nói ngắn gọn của Mục sư Quang đủ để giải thích tại sao ông dấn thân vào việc làm này. Thật ra khỏi cần suy nghĩ nhiều cũng đủ thấy rằng cho dù lệ phí luật sư có nhiều bao nhiêu cũng khó có luật sư nào khác ở trong nước dám liều lĩnh bênh vực cho Hoa, Cường, Việt, khi mà "viện kiểm soát nhân dân tối cao" của nhà nước độc tài toàn trị trong bản cáo trạng ngày 24 tháng Mười năm ngoái đã kết án cả ba là "mặc dù biết" nhưng "vẫn thu thập, cung cấp tin tức tài liệu cho" "những tổ chức phản động" "nhằm chống lại nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam" và chụp cho cùng một tội danh "gián điệp".
Dĩ nhiên nhà nước cộng sản tìm đủ mọi cách ngăn cản việc dấn thân này của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền. Cụ thể là đối với giấy ủy quyền biện hộ gia đình của Cha Lý chỉ có thể lấy được chữ ký của Hoa. Mãi cho tới ngày 30 tháng Năm năm nay, ngày mà nhà nước dự định đem Hoa, Cường, Việt ra xử công khai, gia đình của Cha Lý vẫn chưa có được giấy ủy quyền của Cường và Việt vì cán bộ nhà tù (dĩ nhiên do lệnh của nhà nước) không chịu chuyển cho hai em ký. Ngay cả đơn Mục sư Quang xin biện hộ cho Hoa cũng không được nhà nước trả lời cho đến khoảng 1 tuần trước ngày định xử vừa nói, dù chính luật của nó đòi hỏi phải trả lời sớm hơn. Chưa hết để từ chối nhà nước lấy cớ Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền không có giấy phép hành nghề luật sư. Khi bị hai vị bắt bẻ là chính luật của nhà nước cho phép người biện hộ trước tòa không cần phải là luật sư, nhà nước quay sang đòi hỏi hai vị phải có giấy giới thiệu của giới thẩm quyền trong tổ chức tôn giáo liên hệ (Công Giáo hoặc Tin Lành). Không nản lòng dù ngay cả vào phút chót, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền vẫn tìm cách đáp ứng được yêu cầu vô lý đó: hai vị đã xin được giấy giới thiệu của Liên Hiệp Hội Thánh Tin Lành VN để thi hành vai trò luật sư biện hộ.
Vì những ngăn cản nói trên của nhà nước cộng sản nên tới lúc được phép biện hộ thì cũng không còn thời gian tìm hiểu và nghiên cứu vụ án, thành ra Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền đã yêu cầu nhà nước tạm hoãn lại phiên xử để có đủ thời giờ thụ lý. Nhà nước đồng ý hoãn lại và vẫn chưa quyết định ngày xử sẽ là ngày nào. Cũng có tin cho rằng trong phiên tòa đến nhà nước cũng chấp nhận cho hai vị biện hộ cho cả Cường và Việt. Dĩ nhiên không ai có chút hiểu biết về chế độ mà lại nghĩ rằng việc nhà nước hoãn lại phiên tòa là dấu hiệu nó tôn trọng luật pháp, lại càng không xem đó là dấu hiệu của một thứ thiện chí tối thiểu nào đó của nó. Đưa ra xét xử hay không, xét xử như thế nào, bản án sau cùng ra sao không do sự quy định của luật pháp (dù đó là luật pháp của chính nhà nước) nhưng chỉ tuỳ thuộc vào nhận xét của nhà nước độ là điều đó có lợi hay không, lợi nhiều hơn hay hại nhiều hơn đối với việc duy trì, hay đúng hơn kéo dài, chế độ độc tài toàn trị ít nữa là vào lúc này. Nói cách khác kết quả trước mắt của phiên tòa tới đây ở trong tay nhà nước cộng sản trị hơn là tùy thuộc vào khả năng biện hộ của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền dù hai vị có biện luận tài ba và đúng đắn tới đâu.
Tuy nhiên dù kết quả có thế nào thì chính việc Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền đã, đang, và tiếp tục đứng ra bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý cũng đủ là một sự kiện đầy ý nghĩa, khiến cho những ai tha thiết đối với công cuộc tranh đấu cho tự do tôn giáo ở trong nước, nhất là khi họ là Công Giáo, phải cảm kích và biết ơn. Đây là điều mà tôi muốn chia sẻ trong những cảm nghĩ sau đây.
*
Bênh vực cho Hoa, Cường, Việt là một cách gián tiếp bênh vực cho phẩm giá và nhân quyền nói chung
Việc làm của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền không chỉ thuần tuý biện hộ dưới khía cạnh luật pháp cho ba cá nhân Hoa, Cường, Việt trong những hoạt động liên quan đến tự do tôn giáo mà một cách gián tiếp còn bênh vực cho tất cả những người VN trong nước (trong đó có cả hai vị) mà phẩm giá và nhân quyền đang bị chế độ cộng sản chà đạp.
Dĩ nhiên nguyên do trực tiếp khiến ba người cháu của Cha Lý bị bắt giam là vì liên hệ đến cuộc tranh đấu cho tự do tôn giáo của ngài. Nhưng tự do tôn giáo là một trong những nhân quyền căn bản nhất của con người, nên tranh đấu cho tự do tôn giáo cũng là một hình thức tranh đấu cho phẩm giá và nhân quyền nói chung của con người. Cha Lý khi tranh đấu cho tự do tôn giáo đã xem chủ thể của tự do đó không chỉ xét như là tập thể Giáo Hội Công Giáo hay từng cá nhân tín hữu CG tại VN mà còn đặc biệt xét như là mỗi một nhân vị cụ thể, đặc thù, thiêng liêng, bất khả thay thế hay giản lược nhìn theo lương tri tự nhiên và phổ quát của con người. Nói cách khác ngay cả khi một người xem mình vô tôn giáo và do đó không cần dùng đến quyền tự do tôn giáo thì không phải vì thế mà người đó mất đi quyền tự do tôn giáo, lại càng không phải vì thế mà một cá nhân hay tổ chức nào khác có quyền tước đoạt hay làm chủ quyền tự do tôn giáo của người đó. Vì lẽ đó Cha Lý không chỉ tranh đấu cho tự do tôn giáo mà còn công khai khẳng định mọi nhân quyền tự do căn bản khác của mỗi người dân VN và đòi hỏi Đảng CS phải giải thể, thay thế bằng một thể chế dân chủ thực sự như là điều kiện chính trị xã hội cần thiết không thể thiếu để con người sống những nhân quyền căn bản của mình. Như thế khi bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý, dù chỉ xét như là những tù nhân vì tự do tôn giáo, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền cũng đã là gián tiếp bênh vực cho tất cả những tù nhân vì bất cứ nhân quyền căn bản nào khác.
Chưa hết, đâu phải chỉ có những tù nhân vì tôn giáo, vì lương tâm, vì lý tưởng dân chủ là mới ở tù. Đại đa số người dân, tuy ở ngoài nhà tù bằng xi-măng, sắt, đá, gạch, gỗ, vẫn phải tiếp tục sống trong một nhà tù to lớn hơn bao lâu mà đất nước còn ở dưới guồng máy độc tài toàn trị. Việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba tù nhân lương tâm Hoa, Cường, Việt chứng tỏ hai vị dám sống và khích lệ những người dân Việt Nam khác đang cùng ở trong cái nhà tù khổng lồ với hai vị dám sống cái ý thức của lương tri tự nhiên và phổ quát về phẩm giá và nhân quyền của mình dưới chế độ cộng sản. Đây là sự khích lệ bằng những hành động cụ thể và chắc chắn không thể không trả một giá đắt nào đó. Nhưng nếu không có những người Việt Nam ở trong nước dám đứng lên chấp nhận trả giá, trước kia cũng như gần đây, thì làm sao cái nhà tù khổng lồ là chế độ cộng sản có hy vọng bị sụp đổ.
... là một cách tuyên xưng đức Tin và một cách cụ thể hóa đức Mến
Tiếp đến đối với những ai cũng là Kitô hữu như Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền thì việc hai vị bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý cũng là một cách tuyên xưng mạnh mẽ cái nhìn của đức Tin Kitô giáo về phẩm giá con người. Cha Lý tranh đấu cho phẩm giá của mỗi người VN không phải chỉ vì mỗi người là một nhân vị nhìn theo lương tri tự nhiên và phổ quát như vừa nói trên, mà còn vì mỗi người, dù có tôn giáo hay không, dù lương hay giáo, dù Công Giáo hay Tin Lành, thì nhìn theo đức Tin Kitô giáo cũng đều được Thiên Chúa tạo dựng theo giống hình ảnh Ngài, đều được kêu gọi để lãnh nhận ơn cứu rỗi của Chúa Giêsu Kitô hầu trở nên nghĩa tử của Thiên Chúa, đồng thừa hưởng gia tài Thiên quốc với Người Con Một Ngài. Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền cũng đã tuyên xưng cái nhìn đó của đức Tin qua việc bênh vực Hoa, Cường, Việt. Khi trả lời cho câu hỏi của đài Phát thanh Bolsa sáng thứ Sáu ngày 30 tháng Năm về nguyên do tại sao lại bênh vực cho ba người trẻ thuộc Giáo Hội Công giáo trong lúc bản thân là một mục sư của Giáo Hội Tin Lành, Mục sư Quang nói rằng Mục sư là người nhà của Đức Chúa Trời nên coi mọi người đều là con cái của Chúa và vì thế Mục sư phải dấn thân biện hộ cho ba người cháu của Linh mục Lý.
Những người cháu của Cha Lý và người học trò của ngài là em Hoàng Trọng Dũng còn đặc biệt đại diện cho biết bao tù nhân lương tâm vốn chỉ là những con người vô danh, âm thầm, và bình thường. Nếu không nhờ mối liên hệ với Cha Lý chắc Hoa, Cường, Việt, và Dũng cũng không khác gì những tù nhân lương tâm vô danh, bị nhà nước CS giam cầm và đày đọa mà dư luận không hề biết đến. Nên việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý còn là một cách cụ thể hóa cao cả thái độ của đức Mến Kitô giáo đối với "một trong những anh em bé nhỏ nhất" của Chúa Kitô đang sống "trong cảnh tù ngục". Nếu bất kỳ tù nhân dễ bị bỏ rơi nào cũng đều đáng cho người Kitô hữu quan tâm chăm sóc, thì họ càng đáng phải làm vậy đối với chính những anh chị em Kitô hữu của mình đang bị tù đày vì đức Tin vào Chúa Kitô hay "vì lẽ công chính".
... là một cách biểu lộ sự hiệp thông trong Giáo Hội
Sau cùng đối với những tín hữu Công Giáo như chúng tôi thì việc Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý - xét như họ là những tín hữu Công Giáo đang bị giam cầm - là một cách biểu lộ quý báu sự hiệp thông theo đức Mến có thể có giữa các tín hữu Công Giáo và Tin Lành trong cùng một Nhiệm thể Chúa Kitô tức Giáo Hội của Ngài.
Theo đức Tin Công Giáo thì Giáo Hội của Chúa Giêsu Kitô thực sự không ngừng hiện hữu như một thực tại duy nhất, nghĩa là như một toàn thể trọn vẹn (totum plenum hay plenitudo) của ơn sủng cứu độ (gratia salutis) mà Chúa Kitô ban cho nhân loại và của các phương thế mà Ngài thiết lập để thông chuyển ơn sủng (media salutis: bảy nhiệm tích từ Thanh tẩy đến Hôn nhân, toàn bộ giáo lý đức Tin, cơ cấu phẩm trật tông truyền). Trong lúc khẳng định cái toàn thể trọn vẹn đó chỉ có thể là Giáo Hội Công Giáo, đức Tin Công Giáo cũng đồng thời khẳng định rằng các tín hữu Kitô không phải Công Giáo, không phải vì thế mà bị loại trừ ra khỏi Giáo Hội Công Giáo, trái lại họ có sự liên kết thực sự với Giáo Hội Công Giáo. Sự liên kết này không giới hạn vào việc họ tiếp xúc với các phương thế cứu độ mà họ có chung với các tín hữu Công Giáo. Trái lại nó có thể vượt qua giới hạn đó để đạt đến những tầm mức hoàn hảo hơn nhờ vào sự đáp trả của họ nhất là bằng đức Mến đối với ơn cứu độ mà họ đã lãnh nhận qua các phương thế đó, bởi lẽ sự liên kết theo đức Mến là sự hiệp nhất hoàn hảo nhất.
Việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý tỏ ra là một hành động can đảm và quảng đại theo đức Mến. Trong lúc những khác biệt và tách biệt giữa các Cộng đoàn giáo hội Tin Lành và Giáo Hội Công Giáo xét về các phương thế cứu độ chưa giải quyết được, thì hai vị vẫn có thể hiệp thông với Giáo Hội Công Giáo trên một bình diện cao hơn và sâu hơn xét theo đời sống ơn sủng của Giáo Hội đó nhờ vào hành động đang nói của đức Mến mà hai vị dám làm. Xét theo đời sống của đức Mến của ơn sủng trong Giáo Hội Công Giáo, hai vị có thể hiệp thông với Giáo Hội Công Giáo còn nhiều hơn, còn hoàn hảo hơn những người Công Giáo mà dù có đầy đủ phương thế cứu độ lại không đáp trả lại ơn cứu độ với một Mến quảng đại và can đảm như hai vị. Những người Công Giáo ấy thuộc về Giáo Hội Công Giáo theo thân thể (corpo) hơn là theo tâm hồn (corde), theo một đức Tin chết không có mấy sinh khí (fide informata) hơn là theo một đức Tin sống động nhờ đức Mến (fide formata caritate).
Chúa Giêsu Kitô là Mục tử yêu thương từng con chiên trong đàn chiên của Ngài. Trong tình yêu thương của Ngài 1 con chiên không hề kém giá trị hơn 99 con cho nên Ngài không ngại khó khăn và nguy hiểm, kể cả liều mất mạng sống mình, để cứu vớt dù chỉ là một con chiên bị nạnẠ. Trước giờ thương khó tử nạn Chúa Kitô đã trối lại cho mọi Kitô hữu một giới răn mới đó là họ phải nói gương Ngài yêu thương anh chị em mình như Ngài đã yêu thương mỗi một người trong họ. Trong câu trả lời cho câu hỏi nói trên của đài Phát thanh Bolsa, Mục sư Quang còn nói thêm là Mục sư biết việc làm của mình sẽ rất khó khăn và rất nguy hiểm, nhưng đã là người của Đức Chúa Trời Mục sư phải noi gương can đảm của Con Một Ngài là Đấng Kitô. Hơn nhiều người Công Giáo, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền, qua việc bênh vực cho ba tín hữu Công Giáo Hoa, Cường, Việt đang chứng tỏ cho "thế gian" biết rằng các Kitô hữu là những "môn đệ" của Chúa Kitô, hiệp nhất với Ngài trong cùng một đức Mến.
*
Tôi không biết kết quả của phiên tòa sắp tới xử Hoa, Cường, và Việt sẽ thế nào. Nhưng tôi khẳng định rằng bao lâu Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền còn hành động theo ơn sủng mà lên tiếng làm chứng cho sự Thật của Tin Mừng "lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện", kể cả lúc khó khăn và nguy hiểm là đương đầu với cả một thể chế độc tài toàn trị tại tòa án của nó, thì bấy lâu hai vị còn có thể hoàn toàn an bình vì đã "làm theo khả năng Chúa ban" và còn có đủ cơ sở để tin tưởng và trông cậy rằng Thiên Chúa nhất định làm cho việc dấn thân đó "lớn lên" và sinh hoa kết trái theo thánh ý của Ngài.
Linh mục Phaolô Trần Xuân Tâm
Tổng Giáo phận Washington
Ngày 10 Tháng Sáu năm 2003
Dĩ nhiên nhà nước cộng sản tìm đủ mọi cách ngăn cản việc dấn thân này của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền. Cụ thể là đối với giấy ủy quyền biện hộ gia đình của Cha Lý chỉ có thể lấy được chữ ký của Hoa. Mãi cho tới ngày 30 tháng Năm năm nay, ngày mà nhà nước dự định đem Hoa, Cường, Việt ra xử công khai, gia đình của Cha Lý vẫn chưa có được giấy ủy quyền của Cường và Việt vì cán bộ nhà tù (dĩ nhiên do lệnh của nhà nước) không chịu chuyển cho hai em ký. Ngay cả đơn Mục sư Quang xin biện hộ cho Hoa cũng không được nhà nước trả lời cho đến khoảng 1 tuần trước ngày định xử vừa nói, dù chính luật của nó đòi hỏi phải trả lời sớm hơn. Chưa hết để từ chối nhà nước lấy cớ Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền không có giấy phép hành nghề luật sư. Khi bị hai vị bắt bẻ là chính luật của nhà nước cho phép người biện hộ trước tòa không cần phải là luật sư, nhà nước quay sang đòi hỏi hai vị phải có giấy giới thiệu của giới thẩm quyền trong tổ chức tôn giáo liên hệ (Công Giáo hoặc Tin Lành). Không nản lòng dù ngay cả vào phút chót, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền vẫn tìm cách đáp ứng được yêu cầu vô lý đó: hai vị đã xin được giấy giới thiệu của Liên Hiệp Hội Thánh Tin Lành VN để thi hành vai trò luật sư biện hộ.
Vì những ngăn cản nói trên của nhà nước cộng sản nên tới lúc được phép biện hộ thì cũng không còn thời gian tìm hiểu và nghiên cứu vụ án, thành ra Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền đã yêu cầu nhà nước tạm hoãn lại phiên xử để có đủ thời giờ thụ lý. Nhà nước đồng ý hoãn lại và vẫn chưa quyết định ngày xử sẽ là ngày nào. Cũng có tin cho rằng trong phiên tòa đến nhà nước cũng chấp nhận cho hai vị biện hộ cho cả Cường và Việt. Dĩ nhiên không ai có chút hiểu biết về chế độ mà lại nghĩ rằng việc nhà nước hoãn lại phiên tòa là dấu hiệu nó tôn trọng luật pháp, lại càng không xem đó là dấu hiệu của một thứ thiện chí tối thiểu nào đó của nó. Đưa ra xét xử hay không, xét xử như thế nào, bản án sau cùng ra sao không do sự quy định của luật pháp (dù đó là luật pháp của chính nhà nước) nhưng chỉ tuỳ thuộc vào nhận xét của nhà nước độ là điều đó có lợi hay không, lợi nhiều hơn hay hại nhiều hơn đối với việc duy trì, hay đúng hơn kéo dài, chế độ độc tài toàn trị ít nữa là vào lúc này. Nói cách khác kết quả trước mắt của phiên tòa tới đây ở trong tay nhà nước cộng sản trị hơn là tùy thuộc vào khả năng biện hộ của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền dù hai vị có biện luận tài ba và đúng đắn tới đâu.
Tuy nhiên dù kết quả có thế nào thì chính việc Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền đã, đang, và tiếp tục đứng ra bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý cũng đủ là một sự kiện đầy ý nghĩa, khiến cho những ai tha thiết đối với công cuộc tranh đấu cho tự do tôn giáo ở trong nước, nhất là khi họ là Công Giáo, phải cảm kích và biết ơn. Đây là điều mà tôi muốn chia sẻ trong những cảm nghĩ sau đây.
*
Bênh vực cho Hoa, Cường, Việt là một cách gián tiếp bênh vực cho phẩm giá và nhân quyền nói chung
Việc làm của Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền không chỉ thuần tuý biện hộ dưới khía cạnh luật pháp cho ba cá nhân Hoa, Cường, Việt trong những hoạt động liên quan đến tự do tôn giáo mà một cách gián tiếp còn bênh vực cho tất cả những người VN trong nước (trong đó có cả hai vị) mà phẩm giá và nhân quyền đang bị chế độ cộng sản chà đạp.
Dĩ nhiên nguyên do trực tiếp khiến ba người cháu của Cha Lý bị bắt giam là vì liên hệ đến cuộc tranh đấu cho tự do tôn giáo của ngài. Nhưng tự do tôn giáo là một trong những nhân quyền căn bản nhất của con người, nên tranh đấu cho tự do tôn giáo cũng là một hình thức tranh đấu cho phẩm giá và nhân quyền nói chung của con người. Cha Lý khi tranh đấu cho tự do tôn giáo đã xem chủ thể của tự do đó không chỉ xét như là tập thể Giáo Hội Công Giáo hay từng cá nhân tín hữu CG tại VN mà còn đặc biệt xét như là mỗi một nhân vị cụ thể, đặc thù, thiêng liêng, bất khả thay thế hay giản lược nhìn theo lương tri tự nhiên và phổ quát của con người. Nói cách khác ngay cả khi một người xem mình vô tôn giáo và do đó không cần dùng đến quyền tự do tôn giáo thì không phải vì thế mà người đó mất đi quyền tự do tôn giáo, lại càng không phải vì thế mà một cá nhân hay tổ chức nào khác có quyền tước đoạt hay làm chủ quyền tự do tôn giáo của người đó. Vì lẽ đó Cha Lý không chỉ tranh đấu cho tự do tôn giáo mà còn công khai khẳng định mọi nhân quyền tự do căn bản khác của mỗi người dân VN và đòi hỏi Đảng CS phải giải thể, thay thế bằng một thể chế dân chủ thực sự như là điều kiện chính trị xã hội cần thiết không thể thiếu để con người sống những nhân quyền căn bản của mình. Như thế khi bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý, dù chỉ xét như là những tù nhân vì tự do tôn giáo, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền cũng đã là gián tiếp bênh vực cho tất cả những tù nhân vì bất cứ nhân quyền căn bản nào khác.
Chưa hết, đâu phải chỉ có những tù nhân vì tôn giáo, vì lương tâm, vì lý tưởng dân chủ là mới ở tù. Đại đa số người dân, tuy ở ngoài nhà tù bằng xi-măng, sắt, đá, gạch, gỗ, vẫn phải tiếp tục sống trong một nhà tù to lớn hơn bao lâu mà đất nước còn ở dưới guồng máy độc tài toàn trị. Việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba tù nhân lương tâm Hoa, Cường, Việt chứng tỏ hai vị dám sống và khích lệ những người dân Việt Nam khác đang cùng ở trong cái nhà tù khổng lồ với hai vị dám sống cái ý thức của lương tri tự nhiên và phổ quát về phẩm giá và nhân quyền của mình dưới chế độ cộng sản. Đây là sự khích lệ bằng những hành động cụ thể và chắc chắn không thể không trả một giá đắt nào đó. Nhưng nếu không có những người Việt Nam ở trong nước dám đứng lên chấp nhận trả giá, trước kia cũng như gần đây, thì làm sao cái nhà tù khổng lồ là chế độ cộng sản có hy vọng bị sụp đổ.
... là một cách tuyên xưng đức Tin và một cách cụ thể hóa đức Mến
Tiếp đến đối với những ai cũng là Kitô hữu như Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền thì việc hai vị bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý cũng là một cách tuyên xưng mạnh mẽ cái nhìn của đức Tin Kitô giáo về phẩm giá con người. Cha Lý tranh đấu cho phẩm giá của mỗi người VN không phải chỉ vì mỗi người là một nhân vị nhìn theo lương tri tự nhiên và phổ quát như vừa nói trên, mà còn vì mỗi người, dù có tôn giáo hay không, dù lương hay giáo, dù Công Giáo hay Tin Lành, thì nhìn theo đức Tin Kitô giáo cũng đều được Thiên Chúa tạo dựng theo giống hình ảnh Ngài, đều được kêu gọi để lãnh nhận ơn cứu rỗi của Chúa Giêsu Kitô hầu trở nên nghĩa tử của Thiên Chúa, đồng thừa hưởng gia tài Thiên quốc với Người Con Một Ngài. Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền cũng đã tuyên xưng cái nhìn đó của đức Tin qua việc bênh vực Hoa, Cường, Việt. Khi trả lời cho câu hỏi của đài Phát thanh Bolsa sáng thứ Sáu ngày 30 tháng Năm về nguyên do tại sao lại bênh vực cho ba người trẻ thuộc Giáo Hội Công giáo trong lúc bản thân là một mục sư của Giáo Hội Tin Lành, Mục sư Quang nói rằng Mục sư là người nhà của Đức Chúa Trời nên coi mọi người đều là con cái của Chúa và vì thế Mục sư phải dấn thân biện hộ cho ba người cháu của Linh mục Lý.
Những người cháu của Cha Lý và người học trò của ngài là em Hoàng Trọng Dũng còn đặc biệt đại diện cho biết bao tù nhân lương tâm vốn chỉ là những con người vô danh, âm thầm, và bình thường. Nếu không nhờ mối liên hệ với Cha Lý chắc Hoa, Cường, Việt, và Dũng cũng không khác gì những tù nhân lương tâm vô danh, bị nhà nước CS giam cầm và đày đọa mà dư luận không hề biết đến. Nên việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý còn là một cách cụ thể hóa cao cả thái độ của đức Mến Kitô giáo đối với "một trong những anh em bé nhỏ nhất" của Chúa Kitô đang sống "trong cảnh tù ngục". Nếu bất kỳ tù nhân dễ bị bỏ rơi nào cũng đều đáng cho người Kitô hữu quan tâm chăm sóc, thì họ càng đáng phải làm vậy đối với chính những anh chị em Kitô hữu của mình đang bị tù đày vì đức Tin vào Chúa Kitô hay "vì lẽ công chính".
... là một cách biểu lộ sự hiệp thông trong Giáo Hội
Sau cùng đối với những tín hữu Công Giáo như chúng tôi thì việc Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý - xét như họ là những tín hữu Công Giáo đang bị giam cầm - là một cách biểu lộ quý báu sự hiệp thông theo đức Mến có thể có giữa các tín hữu Công Giáo và Tin Lành trong cùng một Nhiệm thể Chúa Kitô tức Giáo Hội của Ngài.
Theo đức Tin Công Giáo thì Giáo Hội của Chúa Giêsu Kitô thực sự không ngừng hiện hữu như một thực tại duy nhất, nghĩa là như một toàn thể trọn vẹn (totum plenum hay plenitudo) của ơn sủng cứu độ (gratia salutis) mà Chúa Kitô ban cho nhân loại và của các phương thế mà Ngài thiết lập để thông chuyển ơn sủng (media salutis: bảy nhiệm tích từ Thanh tẩy đến Hôn nhân, toàn bộ giáo lý đức Tin, cơ cấu phẩm trật tông truyền). Trong lúc khẳng định cái toàn thể trọn vẹn đó chỉ có thể là Giáo Hội Công Giáo, đức Tin Công Giáo cũng đồng thời khẳng định rằng các tín hữu Kitô không phải Công Giáo, không phải vì thế mà bị loại trừ ra khỏi Giáo Hội Công Giáo, trái lại họ có sự liên kết thực sự với Giáo Hội Công Giáo. Sự liên kết này không giới hạn vào việc họ tiếp xúc với các phương thế cứu độ mà họ có chung với các tín hữu Công Giáo. Trái lại nó có thể vượt qua giới hạn đó để đạt đến những tầm mức hoàn hảo hơn nhờ vào sự đáp trả của họ nhất là bằng đức Mến đối với ơn cứu độ mà họ đã lãnh nhận qua các phương thế đó, bởi lẽ sự liên kết theo đức Mến là sự hiệp nhất hoàn hảo nhất.
Việc Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền bênh vực cho ba người cháu của Cha Lý tỏ ra là một hành động can đảm và quảng đại theo đức Mến. Trong lúc những khác biệt và tách biệt giữa các Cộng đoàn giáo hội Tin Lành và Giáo Hội Công Giáo xét về các phương thế cứu độ chưa giải quyết được, thì hai vị vẫn có thể hiệp thông với Giáo Hội Công Giáo trên một bình diện cao hơn và sâu hơn xét theo đời sống ơn sủng của Giáo Hội đó nhờ vào hành động đang nói của đức Mến mà hai vị dám làm. Xét theo đời sống của đức Mến của ơn sủng trong Giáo Hội Công Giáo, hai vị có thể hiệp thông với Giáo Hội Công Giáo còn nhiều hơn, còn hoàn hảo hơn những người Công Giáo mà dù có đầy đủ phương thế cứu độ lại không đáp trả lại ơn cứu độ với một Mến quảng đại và can đảm như hai vị. Những người Công Giáo ấy thuộc về Giáo Hội Công Giáo theo thân thể (corpo) hơn là theo tâm hồn (corde), theo một đức Tin chết không có mấy sinh khí (fide informata) hơn là theo một đức Tin sống động nhờ đức Mến (fide formata caritate).
Chúa Giêsu Kitô là Mục tử yêu thương từng con chiên trong đàn chiên của Ngài. Trong tình yêu thương của Ngài 1 con chiên không hề kém giá trị hơn 99 con cho nên Ngài không ngại khó khăn và nguy hiểm, kể cả liều mất mạng sống mình, để cứu vớt dù chỉ là một con chiên bị nạnẠ. Trước giờ thương khó tử nạn Chúa Kitô đã trối lại cho mọi Kitô hữu một giới răn mới đó là họ phải nói gương Ngài yêu thương anh chị em mình như Ngài đã yêu thương mỗi một người trong họ. Trong câu trả lời cho câu hỏi nói trên của đài Phát thanh Bolsa, Mục sư Quang còn nói thêm là Mục sư biết việc làm của mình sẽ rất khó khăn và rất nguy hiểm, nhưng đã là người của Đức Chúa Trời Mục sư phải noi gương can đảm của Con Một Ngài là Đấng Kitô. Hơn nhiều người Công Giáo, Mục sư Quang và Giáo sĩ Hiền, qua việc bênh vực cho ba tín hữu Công Giáo Hoa, Cường, Việt đang chứng tỏ cho "thế gian" biết rằng các Kitô hữu là những "môn đệ" của Chúa Kitô, hiệp nhất với Ngài trong cùng một đức Mến.
*
Tôi không biết kết quả của phiên tòa sắp tới xử Hoa, Cường, và Việt sẽ thế nào. Nhưng tôi khẳng định rằng bao lâu Mục sư Nguyễn Hồng Quang và Giáo sĩ Trương Trí Hiền còn hành động theo ơn sủng mà lên tiếng làm chứng cho sự Thật của Tin Mừng "lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện", kể cả lúc khó khăn và nguy hiểm là đương đầu với cả một thể chế độc tài toàn trị tại tòa án của nó, thì bấy lâu hai vị còn có thể hoàn toàn an bình vì đã "làm theo khả năng Chúa ban" và còn có đủ cơ sở để tin tưởng và trông cậy rằng Thiên Chúa nhất định làm cho việc dấn thân đó "lớn lên" và sinh hoa kết trái theo thánh ý của Ngài.
Linh mục Phaolô Trần Xuân Tâm
Tổng Giáo phận Washington
Ngày 10 Tháng Sáu năm 2003
Gửi ý kiến của bạn
