Phát Biểu Của Tiến Sĩ Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Điều Hành Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển Tại Buổi Điều Trần Trước Uỷ Ban Ngoại Giao Thượng Viện Hoa Kỳ
Ngày 12 tháng 2, 2004
Ghi Chú: Buổi điều trần do Thượng Nghị Sĩ Sam Brownback chủ toa.. Đầu năm nay TNS Brownback hướng dẫn một phái đoàn Quốc Hội quan sát tình trạng nhân quyền và tôn giáo ở Việt Nam. Phái đoàn đã tiếp xúc với Linh Mục Nguyễn Văn Lý. TS Nguyễn Đình Thắng được mời điều trần về tình trạng xuất cảnh ở Việt Nam. Tu Chính Án Jackson-Vanik đòi hỏi các quốc gia độc tài như Việt Nam phải tôn trọng quyền xuất cảnh tự do và công khai nếu muốn trao đổi mậu dịch với Hoa Kỳ.
Thưa Vị Chủ Toạ và Quý Vị Thành Viên của Uỷ Ban,
Hôm nay tôi điều trần thay mặt cho Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển và Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Ban. Tôi là thành viên đồng sáng lập và Uỷ Viên Hội Đồng Quản Trị của uỷ ban thứ hai nàỵ Trong tư cách ấy tôi chân thành cảm ơn Vị Chủ Toa ïđã bỏ công viếng thăm LM Nguyễn Văn Lý. LM Lý là thành viên Hội Đồng Cố Vấn của Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Nam.
Thương ước Mỹ-Việt đang bước vào năm thứ bạ Dọn đường cho thương ước này, tháng 3 năm 1998 Tổng Thống Clinton bãi miễn Tu Chính Án Jackson-Vanik thuộc Đạo Luật Mậu Dịch năm 1974 với giả thuyết là sự bãi miễn này sẽ xiển dương một cách đáng kể quyền xuất cảnh tự do và công khaị
Thành phần ủng hộ cho việc bãi miễn này chỉ ra sự kiện là Việt Nam đã từng cho phép nhiều chục ngàn người tị nạn xuất cảnh qua các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ ở Việt Nam.
Dù điều này có thực đi chăng thì việc gia hạn sự bãi miễn hay không phải dựa vào các điều kiện hiện nay ở Việt Nam.
Trước hết tôi muốn chỉ ra là quyền xuất cảnh tự do và công khai mang ý nghĩa cực kỳ quan trọng và nhiều khi sinh tử đối với hàng ngàn nạn nhân của sự đàn áp ở Việt Nam ngày naỵ Với sự chấm dứt vào năm 1996 của Chương Trình Hành Động Toàn Diện đối với người tị nạn Đông Dương do Hoa Kỳ lãnh đạo, việc đào thoát bằng đường biển hay đường bộ không còn là một cơ hộị Nhiều người thử trốn thoát cách này đã bị gởi trả về để bị tù đầy, quản chế hay ngược đãi ở Việt Nam. Trong đó có hàng trăm người Thượng và một tu sĩ Phật Giáo có tiếng. Các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ hiện nay là lối thoát độc nhất cho phần lớn các nạn nhân của sự ngược đãị Các chương trình này gồm có chương trình HO dành cho các người sống sót qua các trại tù cộng sản, chương trình U11 dành cho các cựu nhân viên chính phủ Hoa Kỳ, chương trình Cơ Hội Định Cư Cho Thuyền Nhân Hồi Hương, và chương trình Ưu Tiên Một dành cho nạn nhân của sự ngược đãi gần đây và hiện hành.
Tham nhũng, giam hãm tuỳ tiện, và từ chối giấy phép di chuyển đã ngăn cản hàng ngàn nạn nhân của sự ngược đãi, gồm nhiều cựu đồng minh và nhân viên Hoa Kỳ, không cho họ tiếp cận với các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ. Họ đã bị loại trừ khỏi các chương trình HO và U11 vì không đủ khả năng trả các khoản tiền hối lộ to lớn, có khi lên đến 10 ngàn Mỹ kim hoặc hơn nữa, mà các giới chức chính quyền đòi hỏị Tôi đích thân biết trường hợp của hai người bạn đồng tù cải tạo cùng nộp đơn một lúc tại cùng một chỗ. Người trả tiền hối lộ thì nay đang ở Hoa Kỳ còn người kia vẫn còn ở Việt Nam vì không đủ sức trả khoản tiền quá lớn. Năm 2001, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ chính thức đồng ý mở lại thời điểm ghi danh cho các trường hợp đã không kịp ghi danh vì những lý do như vậỵ Đến nay Việt Nam vẫn chưa hợp tác. Trong khi đó nhiều cựu tù và cựu nhân viên chính phủ Hoa Kỳ đã qua đời vị tuổi cao, bệnh tật, hay suy dinh dưỡng.
Nhiều thuyền nhân, đủ điều kiện để ghi danh chương trình ROVR sau khi hồi hương về Việt Nam, đã không được cơ hội ghi danh. Một số thuyền nhân đã ghi danh vẫn chưa được vào phỏng vấn với phái đoàn Hoa Kỳ. Một trường hợp hết sức bất nhẫn liên can đến một tín đồ Hoà Hảọ Hồi hương năm 1996, ông ta được gọi đi phỏng vấn năm 1998. Sáu năm sau ông ta vẫn còn phải lẩn trốn ở Việt Nam.
Theo định nghĩa lập pháp, xưất cảnh tự do và công khai không chỉ có nghĩa là ban cấp giấy phép xuất cảnh mà còn là không một công dân nào phải trả nhiều hơn khoản lệ phí tượng trưng để xuất cảnh hay để xin chiếu khán hoặc các đơn từ cần thiết cho việc xuất cảnh. Việc xuất cảnh ở Việt Nam rõ ràng không tự do và cũng chẳng công khai theo định nghĩa nàỵ
Thay vì tạo áp lực để Việt Nam phải tuân hành theo Tu Chính Án Jackson-Vanik, Bộ Ngoại Giao của chúng ta đã chọn thái độ bỏ quên nạn nhân. Thái độ này hiển hiện trong chương trình Ưu Tiên 1. Chiếu theo tình trạng trấn áp hiện hành và ngày càng gia tăng đối với các Giáo Hội độc lập, sự giam hãm toàn bộ thành phần lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ở trong Nam, sự ngược đãi ngày càng gia tăng đối với các người Thượng ở Cao Nguyên Trung Phần, sự đàn áp các tín hữu Tin Lành người Hmong và thuộc các sắc dân thiểu số khác ở miền Bắc, và việc bỏ tù hàng loạt các người phản kháng trong năm qua, thì quả thật chúng ta phải quan ngại khi biết rằng chính quyền Hoa Kỳ chỉ giải quyết cho một hồ sơ Ưu Tiên 1 duy nhất trong suốt bẩy năm quạ
Tính đến nay chúng tôi đã giới thiệu 10 hồ sơ Ưu Tiên 1 đến cho Bộ Ngoại Giao, kể cả hồ sơ của ba người cháu của LM Nguyễn Văn Lý, vị tu sĩ Công Giáo mà Vị Chủ Toạ đã gặp ở trại tù Ba Sao tháng rồị Nhiều hồ sơ trong số này, Bộ Ngoại Giao tuyên bố, không thể cứu xét được vị đương sự đang ở trong tù hay bị quản chế. Thái độ nhân nhượng ấy sẽ chỉ khuyến khích chính quyền Việt Nam, để tiện việc cho họï, bỏ tù hay quản chế thêm nhiều người nữạ Thông điệp mà chính phủ của chúng ta đưa ra sai nhưng rất rõ: dùng sự giam cầm để ngăn chặn việc xuất cảnh thì không vi phạm Tu Chính Án Jackson-Vanik.
Trong tiến trình hàng năm cứu xét việc bãi miễn điều kiện của Tu Chính Án này đối với Việt Nam, Quốc Hội Hoa Kỳ cần đề ra những chuẩn mực có ý nghĩa để thẩm định tình trạng xuất cảnh ở Việt Nam ngày nay được tự do và công khai đến đâụ Tôi đề nghị các chuẩn mực sau đâỵ
(1) Việt Nam phải hoàn toàn hợp tác với quyết định của Hoa Kỳ mở lại thời hạn ghi danh cho các chương trình HO và U11.
(2) Việt Nam phải cho phép các thuyền nhân đã hồi hương ghi danh chương trình ROVR nếu họ chưa có cơ hội ghi danh trước đâỵ
(3) Việt Nam phải cho phép chính phủ Hoa Kỳ tiếp xúc với mọi trường hợp đủ điều kiện để phỏng vấn, kể cả những người đang ở tù hay bị quản chế.
Chính phủ của chúng ta cần nhân đôi nỗ lực bảo vệ người tị nạn ở Việt Nam. Tôi có những khuyến cáo saụ
(1) Cứu xét ngay tất cả các hồ sơ Ưu Tiên 1 đã được giới thiệu đến cho Văn Phòng Dân Số, Tị Nạn, và Di Cư của Bộ Ngoại Giaọ
(2) Tiến hành các cuộc phỏng vấn tại nhà tù hay nơi quản chế nếu cần.
(3) Gởi các nhân viên lãnh sự đến vùng Cao Nguyên Trung Phần và những nơi hẻo lánh để phỏng vấn các người Thượng và những nạn nhân của sự ngược đãi bị từ chối giấy phép di chuyển.
(4) Qua các người tị nạn mới đến, thu thập tin tức về những hoạt động tham ô của các giới chức Việt Nam vốn ảnh hưởng đến các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ.
(5) Gấp rút giải quyết hồ sơ của gần 2 ngàn cựu thuyền nhân Việt ở Phi Luật Tân, là thành phần sót lại của Chương Trình Hành Động Toàn Diện đã chấm dứt từ năm 1996 và, vì những lý do đúng đắn, đã chọn thái độ không tin những lời tuyên bố của Việt Nam về việc xuất cảnh tự do và công khaị
Xin cảm ơn Vị Chủ Toa..
Ngày 12 tháng 2, 2004
Ghi Chú: Buổi điều trần do Thượng Nghị Sĩ Sam Brownback chủ toa.. Đầu năm nay TNS Brownback hướng dẫn một phái đoàn Quốc Hội quan sát tình trạng nhân quyền và tôn giáo ở Việt Nam. Phái đoàn đã tiếp xúc với Linh Mục Nguyễn Văn Lý. TS Nguyễn Đình Thắng được mời điều trần về tình trạng xuất cảnh ở Việt Nam. Tu Chính Án Jackson-Vanik đòi hỏi các quốc gia độc tài như Việt Nam phải tôn trọng quyền xuất cảnh tự do và công khai nếu muốn trao đổi mậu dịch với Hoa Kỳ.
Thưa Vị Chủ Toạ và Quý Vị Thành Viên của Uỷ Ban,
Hôm nay tôi điều trần thay mặt cho Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển và Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Ban. Tôi là thành viên đồng sáng lập và Uỷ Viên Hội Đồng Quản Trị của uỷ ban thứ hai nàỵ Trong tư cách ấy tôi chân thành cảm ơn Vị Chủ Toa ïđã bỏ công viếng thăm LM Nguyễn Văn Lý. LM Lý là thành viên Hội Đồng Cố Vấn của Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Nam.
Thương ước Mỹ-Việt đang bước vào năm thứ bạ Dọn đường cho thương ước này, tháng 3 năm 1998 Tổng Thống Clinton bãi miễn Tu Chính Án Jackson-Vanik thuộc Đạo Luật Mậu Dịch năm 1974 với giả thuyết là sự bãi miễn này sẽ xiển dương một cách đáng kể quyền xuất cảnh tự do và công khaị
Thành phần ủng hộ cho việc bãi miễn này chỉ ra sự kiện là Việt Nam đã từng cho phép nhiều chục ngàn người tị nạn xuất cảnh qua các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ ở Việt Nam.
Dù điều này có thực đi chăng thì việc gia hạn sự bãi miễn hay không phải dựa vào các điều kiện hiện nay ở Việt Nam.
Trước hết tôi muốn chỉ ra là quyền xuất cảnh tự do và công khai mang ý nghĩa cực kỳ quan trọng và nhiều khi sinh tử đối với hàng ngàn nạn nhân của sự đàn áp ở Việt Nam ngày naỵ Với sự chấm dứt vào năm 1996 của Chương Trình Hành Động Toàn Diện đối với người tị nạn Đông Dương do Hoa Kỳ lãnh đạo, việc đào thoát bằng đường biển hay đường bộ không còn là một cơ hộị Nhiều người thử trốn thoát cách này đã bị gởi trả về để bị tù đầy, quản chế hay ngược đãi ở Việt Nam. Trong đó có hàng trăm người Thượng và một tu sĩ Phật Giáo có tiếng. Các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ hiện nay là lối thoát độc nhất cho phần lớn các nạn nhân của sự ngược đãị Các chương trình này gồm có chương trình HO dành cho các người sống sót qua các trại tù cộng sản, chương trình U11 dành cho các cựu nhân viên chính phủ Hoa Kỳ, chương trình Cơ Hội Định Cư Cho Thuyền Nhân Hồi Hương, và chương trình Ưu Tiên Một dành cho nạn nhân của sự ngược đãi gần đây và hiện hành.
Tham nhũng, giam hãm tuỳ tiện, và từ chối giấy phép di chuyển đã ngăn cản hàng ngàn nạn nhân của sự ngược đãi, gồm nhiều cựu đồng minh và nhân viên Hoa Kỳ, không cho họ tiếp cận với các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ. Họ đã bị loại trừ khỏi các chương trình HO và U11 vì không đủ khả năng trả các khoản tiền hối lộ to lớn, có khi lên đến 10 ngàn Mỹ kim hoặc hơn nữa, mà các giới chức chính quyền đòi hỏị Tôi đích thân biết trường hợp của hai người bạn đồng tù cải tạo cùng nộp đơn một lúc tại cùng một chỗ. Người trả tiền hối lộ thì nay đang ở Hoa Kỳ còn người kia vẫn còn ở Việt Nam vì không đủ sức trả khoản tiền quá lớn. Năm 2001, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ chính thức đồng ý mở lại thời điểm ghi danh cho các trường hợp đã không kịp ghi danh vì những lý do như vậỵ Đến nay Việt Nam vẫn chưa hợp tác. Trong khi đó nhiều cựu tù và cựu nhân viên chính phủ Hoa Kỳ đã qua đời vị tuổi cao, bệnh tật, hay suy dinh dưỡng.
Nhiều thuyền nhân, đủ điều kiện để ghi danh chương trình ROVR sau khi hồi hương về Việt Nam, đã không được cơ hội ghi danh. Một số thuyền nhân đã ghi danh vẫn chưa được vào phỏng vấn với phái đoàn Hoa Kỳ. Một trường hợp hết sức bất nhẫn liên can đến một tín đồ Hoà Hảọ Hồi hương năm 1996, ông ta được gọi đi phỏng vấn năm 1998. Sáu năm sau ông ta vẫn còn phải lẩn trốn ở Việt Nam.
Theo định nghĩa lập pháp, xưất cảnh tự do và công khai không chỉ có nghĩa là ban cấp giấy phép xuất cảnh mà còn là không một công dân nào phải trả nhiều hơn khoản lệ phí tượng trưng để xuất cảnh hay để xin chiếu khán hoặc các đơn từ cần thiết cho việc xuất cảnh. Việc xuất cảnh ở Việt Nam rõ ràng không tự do và cũng chẳng công khai theo định nghĩa nàỵ
Thay vì tạo áp lực để Việt Nam phải tuân hành theo Tu Chính Án Jackson-Vanik, Bộ Ngoại Giao của chúng ta đã chọn thái độ bỏ quên nạn nhân. Thái độ này hiển hiện trong chương trình Ưu Tiên 1. Chiếu theo tình trạng trấn áp hiện hành và ngày càng gia tăng đối với các Giáo Hội độc lập, sự giam hãm toàn bộ thành phần lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ở trong Nam, sự ngược đãi ngày càng gia tăng đối với các người Thượng ở Cao Nguyên Trung Phần, sự đàn áp các tín hữu Tin Lành người Hmong và thuộc các sắc dân thiểu số khác ở miền Bắc, và việc bỏ tù hàng loạt các người phản kháng trong năm qua, thì quả thật chúng ta phải quan ngại khi biết rằng chính quyền Hoa Kỳ chỉ giải quyết cho một hồ sơ Ưu Tiên 1 duy nhất trong suốt bẩy năm quạ
Tính đến nay chúng tôi đã giới thiệu 10 hồ sơ Ưu Tiên 1 đến cho Bộ Ngoại Giao, kể cả hồ sơ của ba người cháu của LM Nguyễn Văn Lý, vị tu sĩ Công Giáo mà Vị Chủ Toạ đã gặp ở trại tù Ba Sao tháng rồị Nhiều hồ sơ trong số này, Bộ Ngoại Giao tuyên bố, không thể cứu xét được vị đương sự đang ở trong tù hay bị quản chế. Thái độ nhân nhượng ấy sẽ chỉ khuyến khích chính quyền Việt Nam, để tiện việc cho họï, bỏ tù hay quản chế thêm nhiều người nữạ Thông điệp mà chính phủ của chúng ta đưa ra sai nhưng rất rõ: dùng sự giam cầm để ngăn chặn việc xuất cảnh thì không vi phạm Tu Chính Án Jackson-Vanik.
Trong tiến trình hàng năm cứu xét việc bãi miễn điều kiện của Tu Chính Án này đối với Việt Nam, Quốc Hội Hoa Kỳ cần đề ra những chuẩn mực có ý nghĩa để thẩm định tình trạng xuất cảnh ở Việt Nam ngày nay được tự do và công khai đến đâụ Tôi đề nghị các chuẩn mực sau đâỵ
(1) Việt Nam phải hoàn toàn hợp tác với quyết định của Hoa Kỳ mở lại thời hạn ghi danh cho các chương trình HO và U11.
(2) Việt Nam phải cho phép các thuyền nhân đã hồi hương ghi danh chương trình ROVR nếu họ chưa có cơ hội ghi danh trước đâỵ
(3) Việt Nam phải cho phép chính phủ Hoa Kỳ tiếp xúc với mọi trường hợp đủ điều kiện để phỏng vấn, kể cả những người đang ở tù hay bị quản chế.
Chính phủ của chúng ta cần nhân đôi nỗ lực bảo vệ người tị nạn ở Việt Nam. Tôi có những khuyến cáo saụ
(1) Cứu xét ngay tất cả các hồ sơ Ưu Tiên 1 đã được giới thiệu đến cho Văn Phòng Dân Số, Tị Nạn, và Di Cư của Bộ Ngoại Giaọ
(2) Tiến hành các cuộc phỏng vấn tại nhà tù hay nơi quản chế nếu cần.
(3) Gởi các nhân viên lãnh sự đến vùng Cao Nguyên Trung Phần và những nơi hẻo lánh để phỏng vấn các người Thượng và những nạn nhân của sự ngược đãi bị từ chối giấy phép di chuyển.
(4) Qua các người tị nạn mới đến, thu thập tin tức về những hoạt động tham ô của các giới chức Việt Nam vốn ảnh hưởng đến các chương trình tị nạn của Hoa Kỳ.
(5) Gấp rút giải quyết hồ sơ của gần 2 ngàn cựu thuyền nhân Việt ở Phi Luật Tân, là thành phần sót lại của Chương Trình Hành Động Toàn Diện đã chấm dứt từ năm 1996 và, vì những lý do đúng đắn, đã chọn thái độ không tin những lời tuyên bố của Việt Nam về việc xuất cảnh tự do và công khaị
Xin cảm ơn Vị Chủ Toa..
Gửi ý kiến của bạn
