2 Tuần, Phạt 9 Tờ Báo
Ngày 30 tháng 10, Thứ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin VNCS, đã "xử phạt hành chính" 8 tờ báo, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Người Lao Động, Nhà Báo & Công Luận, Thời Báo Kinh tế Việt Nam, Sài Gòn Tiếp Thị, An Ninh Thủ Đô, Thể Thao & Văn Hóa; và "đình bản" 1 tờ khác, tờ Thế giới. Vụ trưởng Vụ Báo chí của Bộ Văn hóa Thông tin, nói xử phạt 8 tờ kia là vì đã đưa tin sai sự thật về vụ tiền polymer. Theo luật báo chí của VNCS, đưa tin sai sự thật thì bị phạt như ở Mỹ thôi. Và đình bản tờ nọ vì đã không tuân thủ mục đích và nhiệm vụ ghi rõ trong giấy phép hoạt động, đã đăng những thông tin mà Ô Vụ Trưởng cho là không cần thiết. Thực tế, nếu ở Mỹ, đại diện các báo sẽ bị truy tố ra tòa nếu lập thành hồ sơ, và lúc đó sẽ có luật sư ra biện hộ cho các báo bị truy tố. Nhưng CSVN thì khỏi ra tòa, cứ đóng cửa tức khắc cho sợ.
Phản ứng của người trong nước thì khác. Người dân quá kinh nghiệm CS, không tin lời của nhà cầm quyền. Một độc giả trẻ nói qua phóng sự của đài RFA 8 tờ báo bị phạt hành chính và một tờ bị đình chỉ xuất bản là "do không theo chỉ thị nhà nước. Báo chí Việt Nam vẫn chịu sự kiểm sóat của nhà nước, nói chung là của Đảng Cộng sản.” Và một nhà báo nói: "Mấy ngày nay có nghe rồi, báo chí loan tin đúng mà vẫn bị kỷ luật, đó là thiệt thòi của báo chí Việt Nam." Ong còn nhận định thêm "Viết theo tôn chỉ mục đích thì không giúp được cho người dân, còn viết khác đi thì có thể phải rời khỏi tòa sọan, chủ bút cho in thì hãy coi chừng". Ong minh hoạ vấn đề đất đai của dân là một sự kiện nhưng viết mà đụng chạm đến quan chức địa phương thì bị kẹt. Người cầm cây viết thấy cái khổ của dân nhan nhãn, tiếng nói của lương tâm Con Người, nhiệm vụ của đạo đức nghề nghiệp buộc cố "viết lách" nhưng lắm khi vần né không được.
Không cần phải là người học luật cũng thấy là võ đoán, cường điệu và sai về lý do viện dẫn phạt báo và so sánh với báo chí ở Mỹ. Bộ Văn hóa-Thông tin không phải là cơ quan có thể tài phán những báo ấy có vi phạm luật báo chí khi in tiền polmer hay đăng bài ngoài tôn chỉ không. Vận dụng luật pháp, giải thích luật pháp là do Toà án, chớ không phải Bộ. Mới đây ở Mỹ CNN đưa ra một phóng sự hình về Chiến tranh Iraq, Bộ Quốc Phòng muốn ngăn chận vì sợ có hại cho cuộc chiến, CNN nhứt định giữ vững lập trường, quan niệm đó là tin tức, có quyền loan tải. Tư pháp không can dự, CNN đâu có bị Hành Pháp phạt vì đó là quyền của Toà án độc lập Mỹ.
Phản ứng của công luận thế giới là bất bình với nhà cầm quyền CS Hà Nội. Các tổ chức quốc tế như Phóng Viên Không Biên Giới RSF (Paris), Uy Ban Bảo Vệ Ký Giả CPJ (New York) đã phê phán hành động của nhà cầm quyền đã trừng phạt báo chí trong nước, và chỉ rõ CS Hà Nội đang siết chặt báo chí hơn nữa. CS Hà nội đang dùng một biện pháp mới là, qui tội đăng tin ngoài tôn chỉ và nhiệm vụ để đình bản báo. Còn đối với nhà báo ở VN, Ông Joel Simon, giám đốc CPJ tỏ ý thán phục, đã cố gắng tránh né để đưa tin và nghị luận trung thực đến công chúng.
Ông Bob Dietz, Viên chức Điều phối Chương Trình Châu Á của RSF nói sau vụ tham nhũng PMU18, từ tháng 7 đến nay nhà cầm quyền siết chặt báo chí hơn nữa, tăng hình phạt, và đưa ra những tiêu chuẩn mù mờ để làm dây thòng lọng lúc nào cũng có thể siết cổ nhà báo. Thí dụ như qui định có thể xử phạt là nhà báo viết bài "bóp méo lịch sử, không công nhận những thành quả cách mạng, bôi nhọ đất nước, các anh hùng dân tộc". Ong cũng khen nhà báo ở VN có khả năng nhưng khó phát triển vì sự kiểm soát quá chặt của nhà cầm quyền.
Đó là những thông tin và dư luận ghi nhận được trên truyền thông quốc tế liên quan đến việc CS Hà nội trong hai tuần lễ phạt tám tờ báo và đình bản một tờ khác. Nhưng người dân trong ngoài nước còn suy luận xa hơn. Một, có người nói vụ tiền polymer, báo chí đã đụng đến một "người biết quá nhiều" nên bị Đảng Nhà Nước CS càn quét tơi bời hoa lá. Việc in tiền polymer có dính đến con cái của Ong Thống đốc Ngân Hàng Nhà Nước. Muốn hay không muốn với chức trách của Ong, ít nhiều Ong cũng biết ai là những người cầm đầu Đảng Nhà Nước đã chuyển tiền ra nước ngoài. Nếu phe đảng "chơi Ong", Ong sẽ khui ra và sẽ chết chùm cả lũ. Do vậy vụ mua cái nhà hàng giá thực là mấy triệu Đô với giá rẻ mạt bị khui ra nhưng Ong vẫn "hạ cánh an toàn". Và vụ tiền polymer dính líu với con cái Ong, chẳng những Ô hạ cánh an toàn mà còn được đồng phe đảng ra tay "bề hội đồng" báo chí dám khui ra.
Hai, đối với nhà báo VN trong nước, tổ chức báo chí quốc tế RSF và CPJ ca ngợi nhà báo trong nước là đúng. Đối với một số nhà báo tiến bộ trong nước, tiếng nói của đảng bây giờ đã yếu hơn tiếng nói của lương tâm. Đã đến lúc nhà báo thấy rõ đâu là chỗ đứng của mình. Trước khi trở thành một đảng viên CS, nhà báo là một người dân Việt. Nhân dân là nguồn gốc của mình phải quay về như quân nhân Ba Lan, Lỗ ma Ni, Đông Đức quay về với nhân dân cùng đòi tự do, dân chủ cho quốc gia dân tộc.
Ba, đối với các tờ báo, qui luật thị trường bắt đầu có tác dụng. Trừ những tờ báo tiếng nói chánh thức của Đảng có tài trợ hào phóng, đa số báo bây giờ phải lấy thu bù chi. Tờ báo phải sống bằng độc giả, cụ thể là tiền đăng quảng cáo của các cơ sở kinh doanh, và tiền mua báo của ngưòi dân, chớ không phải bằng tiền từ ngân sách của Đảng Nhà Nước rót xuống nữa. Biến tờ báo thành truyền đơn tuyên truyền cho Đảng, lạt như nước ốc ai mà mua, ai mà đăng quảng cáo, là giết tờ báo. Ý và lịnh của Đảng đã khác lòng dân như trắng với đen rồi. Vì sự sống còn của tờ báo, mà thành phần chánh yếu là con người của tờ báo, tờ báo phải đóng đúng vai trò thông tin nhanh, thực, hấp dẫn mới sống còn được- tức là viết không theo chỉ đạo của Đảng, cho nói gì mới được nói nấy.
Sau cùng ý của Đảng Nhà Nước CS là càn quét mạnh báo chí để tạo môi trường sạch chống đối. Không báo chí nào nói về những bê bối kinh tế, những tham nhũng, lũng đoạn trước hội nghi APEC và gia nhập WTO có thể làm nản lòng các nhà đầu tư và kinh doanh muốn vào VN làm ăn. Nhưng tiến bộ là qui luật của cuộc sống, mà nhà báo là con người nên cũng tiến bộ theo trào lưu. Có thể báo chí trong nước trước mắt phải khựng lại một giai đoạn, nhưng rồi cũng sẽ tương kế tựu kế, viết và lách để báo có đọc giả, lương tâm con người không dằn vật, đạo đức nghề nghiệp không can rứt, phục vụ chân lý là ý nguyện người dân bị bức hiếp, kềm kẹp quá lâu rồi mà không nói gì được cả.
Gửi ý kiến của bạn
