SAIGON (Reuters) - Sau nhiều năm lần khân, Việt Nam Cộng sản sẽ chính thức khai trương thị trường chứng khoán ngày thứ năm 20-7. Như vậy trong vòng có một tuần, đây là lần thứ hai Việt Nam làm một cử chỉ ngoạn mục để cố lấy lại niềm tin đã rách nát trong giới kinh doanh ngoại quốc.
Ban chỉ đạo thị trường nói cần phải có 10 ngày nữa việc mua bán mới thực sự bắt đầu và chỉ có 4 xí nghiệp đăng ký bán cổ phần, nhưng các nhà phân tích nói vụ mở thị trường chứng khoán là bước đầu tiên có ý nghĩa, với những ảnh hưởng lớn cho tương lai phát triển kinh tế Việt Nan.
Ngày 13-7 vừa qua Việt Nam đã ký kết thương ước với Mỹ để, nếu được phê chuẩn, sẽ mở dần những lãnh vực thị trường bảo hộ cho kinh doanh Mỹ bước vào, đổi lấy việc hạ thấp quan thuế biểu cho hàng hóa Việt Nam xuất cảng qua Mỹ.
Các nhà phân tích nói hai biến chuyển trên sẽ tạo ra một sự thúc đẩy tâm lý cho giới đầu tư trong và ngoài nước vì niềm tin của họ đã bị sói mòn trong những năm gần đây vì đổi mới kinh tế trì trệ.
Hôm thứ tư 19-7, Vũ Bằng Giám đốc Thị trường Chứng khoán nói hy vọng việc mua bán chứng khoán sẽ bắt đầu ngay sau khi các công ty môi giới mua bán tuân theo luật lệ phải ký thác tất cả những cổ phần muốn bán vào kho của Chợ Chứng Khoán Việt Nam, có danh xưng chính thức theo tiếng Anh là Securities Trading Center (STC).
Bằng nói: “Chúng tôi đang cố gắng làm cho việc mua bán được thực hiện, có lẽ trong 10 ngày sau khi thị trường mở cửa và nếu chưa đến 10 ngày mà đã làm được là tốt nhất”.
Chế độ Cộng sản Việt Nam đã nói đến thị trường chứng khoán từ năm 1986, nhưng không làm được chỉ vì nó trái với ý thức hệ cộng sản và cũng vì thiếu xí nghiệp có đủ tư cách đem cổ phần ra bán.
Từ ngày đó Việt Nam đã tiến mạnh vào con đường kinh tế thị trường, nay mở cửa được thị trường chứng khoán, dù với dư âm ý thức hệ, đã tạo ra một sự tượng trưng giã từ chủ nghĩa xã hội cũ xưa và được các nhà phân tích coi như dấu hiệu thắng lợi của phe đổi mới trong tầng lớp lãnh đạo cao của chế độ.
Thế nhưng Vũ Bằng vẫn phải bám lấy đường lối đảng để nói đến mối lợi. Ông ta nói chợ chứng khoán là con đường gây vốn cho công cuộc kỹ nghệ hóa và hiện đại hóa của một nền “kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Ông ta nói Thị trường Chứng Khoán sẽ đẩy mạnh việc thi hành kế hoạch giải tư quốc doanh hiện đang bị trì trệ, do đó gia tăng hiệu năng việc sử dụng ngân sách nhà nước và “tăng cường lãnh đạo lãnh vực quốc doanh” của nền kinh tế quốc dân.
Luật Lệ Chợ Chứng Khoán Việt Nam
Theo luật lệ hiện hành, khi một xí nghiệp liên doanh Việt Nam lên danh sách bán cổ phần, số cổ phần ngoại quốc trong xí nghiệp đó đem bán chỉ được phép có 20% tổng số.
Để làm giảm bớt sự trồi sụt quá đáng trị giá cổ phần, thị trường áp đặt luật giá cổ phần chỉ được phép lên xuống trong giới hạn 5% mỗi ngày.
Bằng nói giá cổ phần được quyết định theo luật cung cầu, nhưng thị trường cần có biện pháp để ngăn chặn đầu cơ.
Ông ta nói: “Chúng tôi có hệ thống canh chừng trong trường hợp thị trường trồi sụt, hoặc có dấu hiệu vi phạm hoặc có dấu hiệu bất thường.
Ông ta còn nói: “Chúng tôi đang dự tính những biện pháp để ổn định giá cả”. Ông ta không chịu nói chính quyền có trực tiếp can thiệp vào thị trường hay không.