Sau khi Hoa Kỳ tấn công Iraq, bộ trưởng quốc phòng Donald H. Rumsfeld tuyên bố giải pháp duy nhất cho cuc chiến là Saddam Hussein phải "đầu hàng vô điều kiện."
Trước khi khai chiến mặt trận tâm lý chiến đã được mở ra. Các tướng lãnh Iraq đều nhận được e-mail khuyên nhủ đừng chiến đấu, không chấp hành lệnh của Saddam Hussein. Nhiều triệu tờ truyền đơn được thả xuống các vùng đóng quân, với nội dung khuyên và chỉ cách cho binh lính Iraq ra đầu hàng. Nhưng kết quả của những vận động tâm lý này dường như không hiệu quả vì trong suốt hơn ba tuần qua số hàng binh Iraq chưa tới 10 nghìn, trong đó không có một tướng chỉ huy nào. Những sĩ quan, lính Iraq này hiện ở đâu" làm gì" đang là những dấu hỏi lớn cho quân đi Hoa Kỳ và Liên Quân.
Trong ngày đầu khai chiến, người Mỹ đã tìm cách loại bỏ Saddam Hussein khi cho ném bom vào nơi tình nghi là Saddam và các quan chức thuc hạ đang trú ngụ với hy vọng một khi quân đi Iraq đã mất đầu thì sẽ tan hàng sớm. Nhưng Saddam đã thoát hiểm. Hôm thứ Hai tuần này không quân Mỹ lại ném bốn trái bom xuyên phá 2 nghìn cân anh vào mt nhà hàng ăn trong thủ đô Baghdad, nơi được tin tình báo cho biết là Saddam, hai người con trai và khoảng ba mươi quan chức cao cấp khác của Iraq đang tụ họp. Không rõ lần này Saddam có thoát được hay không. Sau đó xe tăng, binh lính Mỹ tiến vào Baghdad và chỉ gặp những kháng cự vừa phải.
Sáng sớm thứ Tư, giờ tây b Hoa Kỳ, ngày 9 tháng 4, các đài truyền hình ở Mỹ đều loan tin đặc biệt và trực tiếp truyền hình cảnh một quảng trường ở trung tâm thủ đô Baghdad, nơi có tượng Saddam cao gần 7 mét bị giật đổ giữa tiếng reo mừng của hàng trăm người dân Iraq. Truyền hình Mỹ bình luận đó là một hành động biểu trưng cho sự sụp đổ của chính quyền do Saddam Hussein lãnh đạo từ mt phần tư thế kỷ qua, một chính quyền mà bộ trưởng quốc phòng Mỹ Rumsfeld mô tả là độc tài và tàn bạo ngang hàng với Lenin, Stalin.
Với hình tượng Saddam Hussein bị giật đổ, bị kéo lê trên đường phố xen vào là hình ảnh dân Iraq reo mừng chào đón những đoàn xe tăng và lính Mỹ vào giải phóng thủ đô, Hoa Kỳ mặc nhiên coi như đã loại bỏ được Saddam khỏi quyền hành và kiểm soát Baghdad.
Hoa Kỳ có thể tuyên bố đã chiến thắng. Nhưng Saddam Hussein (nếu còn sống) và những đồ đệ trung thành (còn rất nhiều) đã không buông súng đầu hàng. Iraq có trên 300 nghìn quân chủ lực, trong ba tuần chiến tranh vừa qua Liên Quân Mỹ-Anh loan báo bắt chưa đến 10 nghìn tù binh Iraq, không có con số tổng kết binh lính tử trận, nhưng tin từ nhiều mặt trận đánh đi thì ước chừng cũng không quá 50 nghìn. Hiện còn nhiều sư đoàn quân Iraq đang tháo chạy về mạn bắc và tiếp tục chiến đấu ở Tikrit và Mosul. Như thế việc giải phóng được Baghdad không có nghĩa là cuộc chiến ở Iraq đã kết thúc.
Hai nước lân bang của Iraq là Syria và Iran, trước nay vốn thù nghịch với Mỹ liệu có yểm trợ và dung dưỡng cho kháng chiến quân Iraq" Hoa Kỳ đã lên tiếng cảnh cáo Syria còn Iran thì được coi là mt trong ba nước thuc Trục Ác Qủy cùng với Iraq và Bắc Triều Tiên (Axis of Evil). Nhưng quan chức Mỹ lại cho biết là không có ý định can thiệp quân sự vào hai nước đó.
Tuy Baghdad đã do lính Mỹ kiểm soát, những người lính Iraq còn tiếp tục chiến đấu qua những cuộc phục kích, những cảm tử ôm bom xông vào lính Mỹ, những vụ bắn sẻ. Tình hình Iraq tương lai có thể giống như việc Việt Cộng đã được Lào và Cam Bốt yểm trợ bằng cách cho đặt căn cứ và đường tiếp liệu trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Những cảnh phục kích, bắn sẻ đang xảy ra ở Iraq thật quen thuộc với những ai có hiểu biết về chiến tranh Việt Nam. Ở đó lính Mỹ cũng đã từng bị giết vì phục kích, bắn sẻ ở nông thôn; vì lựu đạn, vì chất nổ TNT ở các đô thị miền Nam.
Ngay khi có kế hoạch tấn công, Hoa Kỳ cũng đã phác thảo kế hoạch cho Iraq thời hậu chiến. Đó là mt tiến trình xây dựng dân chủ gồm ba giai đoạn:
1/ Giai đoạn chuyển tiếp do Hoa Kỳ chủ đng để tái dựng các cơ cấu, tổ chức hành chánh, kinh tế và hạ tầng cơ sở.
2/ Mời gọi mọi sắc tộc, tổ chức chính trị trong và ngoài Iraq tham gia vào việc hoạch định tương lai chính trị cho quốc gia.
3/ Tổ chức những cuc bầu cử tự do cho người dân Iraq chọn người lãnh đạo quốc gia.
Liệu Hoa Kỳ có giúp dân tộc Iraq thực hiện được công cuc xây dựng quốc gia đưa tới ổn định chính trị, xã hội, kinh tế và phát triển hay không" Đây là một bài toán rất khó với những yếu tố không còn tùy thuộc vào sức mạnh quân sự của Mỹ nữa:
1/ những tổ chức lãnh đạo tương lai của Iraq gồm nhiều phe nhóm và giáo phái khác nhau như Shiite, Kurd, Sunni, tuy 97% dân Iraq đều theo đạo Hồi; và các tổ chức Iraq lưu vong ở Mỹ và Anh - có tìm được sự đồng thuận, tránh được việc tranh giành quyền lực, để lãnh đạo đất nước.
2/ cách ứng xử và chính sách của Mỹ có thu phục được niềm tin của nhân dân và nhiều nhóm lãnh đạo Iraq hay không" Nếu Hoa Kỳ thất bại trong việc này, quan điểm chính trị của người dân - vì đã bị bưng bít nhiều năm - dễ bị tuyên truyền của khuynh hướng chống Mỹ, biến cuc chiến giải phóng Iraq khỏi Saddam Hussein thành xâm lăng đô h.
Sau khi đánh đuổi quân Iraq khỏi Kuwait năm 1991, tổng thổng George H. W. Bush (cha) đã tuyên bố từ nay Hoa Kỳ không còn mang mặc cảm của hi chứng Việt Nam nữa. Hôm nay, với quyết tâm lật đổ chế độ Saddam Hussein thì coi như tổng thống George W. Bush (con) đã thành công.
Từ hơn một phần tư thế kỷ qua, mỗi khi Hoa Kỳ tham chiến thì bài học Việt Nam luôn được nhắc đến. Sự thất bại của Hoa Kỳ tại Việt Nam là do nhiều nguyên do, chính trị, quân sự cũng như trong nội bộ chính quyền Mỹ. Nhưng đến nay bài học Việt Nam vẫn cần được học.
Sau khi Ngô Đình Diệm bị lật đổ và giết chết trong một cuộc đảo chính - với sự hỗ trợ của người Mỹ - miền nam Việt Nam đã trải qua nhiều khủng hoảng chính trị kéo dài bốn năm vì các đảng phái tranh giành quyền hành, tôn giáo bị lũng đoạn, còn Hoa Kỳ thì thất bại trong việc thu phục niềm tin của người dân nam Việt nên sự hiện diện của người Mỹ dễ bị thành phần chống Mỹ coi là hành động xâm lăng.
Bài học thứ hai là sau khi bộ đội cộng sản Việt Nam tiến vào Cam Bốt lật đổ chế độ Khờ Me Đỏ diệt chủng do Pol Pot lãnh đạo năm 1979. Nhưng Pol Pot và đàn em đã vượt thoát ra vùng biên giới Thái-Miên và tổ chức kháng chiến chống lại bộ đội cộng sản Việt Nam khiến Việt Nam bi sa lầy ở đó cho đến khi có một giải pháp vào năm 1993 đưa Liên Hiệp Quốc vào Cam Bốt giải giới vũ khí và tạo ổn định chính trị.
Rút ra từ hai bài học trên, Hoa Kỳ cần tạo sự ổn định cho Iraq rồi chuyển giao cho Liên Hiệp Quốc càng sớm càng tốt.
(11 tháng Tư, 2003)
Trước khi khai chiến mặt trận tâm lý chiến đã được mở ra. Các tướng lãnh Iraq đều nhận được e-mail khuyên nhủ đừng chiến đấu, không chấp hành lệnh của Saddam Hussein. Nhiều triệu tờ truyền đơn được thả xuống các vùng đóng quân, với nội dung khuyên và chỉ cách cho binh lính Iraq ra đầu hàng. Nhưng kết quả của những vận động tâm lý này dường như không hiệu quả vì trong suốt hơn ba tuần qua số hàng binh Iraq chưa tới 10 nghìn, trong đó không có một tướng chỉ huy nào. Những sĩ quan, lính Iraq này hiện ở đâu" làm gì" đang là những dấu hỏi lớn cho quân đi Hoa Kỳ và Liên Quân.
Trong ngày đầu khai chiến, người Mỹ đã tìm cách loại bỏ Saddam Hussein khi cho ném bom vào nơi tình nghi là Saddam và các quan chức thuc hạ đang trú ngụ với hy vọng một khi quân đi Iraq đã mất đầu thì sẽ tan hàng sớm. Nhưng Saddam đã thoát hiểm. Hôm thứ Hai tuần này không quân Mỹ lại ném bốn trái bom xuyên phá 2 nghìn cân anh vào mt nhà hàng ăn trong thủ đô Baghdad, nơi được tin tình báo cho biết là Saddam, hai người con trai và khoảng ba mươi quan chức cao cấp khác của Iraq đang tụ họp. Không rõ lần này Saddam có thoát được hay không. Sau đó xe tăng, binh lính Mỹ tiến vào Baghdad và chỉ gặp những kháng cự vừa phải.
Sáng sớm thứ Tư, giờ tây b Hoa Kỳ, ngày 9 tháng 4, các đài truyền hình ở Mỹ đều loan tin đặc biệt và trực tiếp truyền hình cảnh một quảng trường ở trung tâm thủ đô Baghdad, nơi có tượng Saddam cao gần 7 mét bị giật đổ giữa tiếng reo mừng của hàng trăm người dân Iraq. Truyền hình Mỹ bình luận đó là một hành động biểu trưng cho sự sụp đổ của chính quyền do Saddam Hussein lãnh đạo từ mt phần tư thế kỷ qua, một chính quyền mà bộ trưởng quốc phòng Mỹ Rumsfeld mô tả là độc tài và tàn bạo ngang hàng với Lenin, Stalin.
Với hình tượng Saddam Hussein bị giật đổ, bị kéo lê trên đường phố xen vào là hình ảnh dân Iraq reo mừng chào đón những đoàn xe tăng và lính Mỹ vào giải phóng thủ đô, Hoa Kỳ mặc nhiên coi như đã loại bỏ được Saddam khỏi quyền hành và kiểm soát Baghdad.
Hoa Kỳ có thể tuyên bố đã chiến thắng. Nhưng Saddam Hussein (nếu còn sống) và những đồ đệ trung thành (còn rất nhiều) đã không buông súng đầu hàng. Iraq có trên 300 nghìn quân chủ lực, trong ba tuần chiến tranh vừa qua Liên Quân Mỹ-Anh loan báo bắt chưa đến 10 nghìn tù binh Iraq, không có con số tổng kết binh lính tử trận, nhưng tin từ nhiều mặt trận đánh đi thì ước chừng cũng không quá 50 nghìn. Hiện còn nhiều sư đoàn quân Iraq đang tháo chạy về mạn bắc và tiếp tục chiến đấu ở Tikrit và Mosul. Như thế việc giải phóng được Baghdad không có nghĩa là cuộc chiến ở Iraq đã kết thúc.
Hai nước lân bang của Iraq là Syria và Iran, trước nay vốn thù nghịch với Mỹ liệu có yểm trợ và dung dưỡng cho kháng chiến quân Iraq" Hoa Kỳ đã lên tiếng cảnh cáo Syria còn Iran thì được coi là mt trong ba nước thuc Trục Ác Qủy cùng với Iraq và Bắc Triều Tiên (Axis of Evil). Nhưng quan chức Mỹ lại cho biết là không có ý định can thiệp quân sự vào hai nước đó.
Tuy Baghdad đã do lính Mỹ kiểm soát, những người lính Iraq còn tiếp tục chiến đấu qua những cuộc phục kích, những cảm tử ôm bom xông vào lính Mỹ, những vụ bắn sẻ. Tình hình Iraq tương lai có thể giống như việc Việt Cộng đã được Lào và Cam Bốt yểm trợ bằng cách cho đặt căn cứ và đường tiếp liệu trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Những cảnh phục kích, bắn sẻ đang xảy ra ở Iraq thật quen thuộc với những ai có hiểu biết về chiến tranh Việt Nam. Ở đó lính Mỹ cũng đã từng bị giết vì phục kích, bắn sẻ ở nông thôn; vì lựu đạn, vì chất nổ TNT ở các đô thị miền Nam.
Ngay khi có kế hoạch tấn công, Hoa Kỳ cũng đã phác thảo kế hoạch cho Iraq thời hậu chiến. Đó là mt tiến trình xây dựng dân chủ gồm ba giai đoạn:
1/ Giai đoạn chuyển tiếp do Hoa Kỳ chủ đng để tái dựng các cơ cấu, tổ chức hành chánh, kinh tế và hạ tầng cơ sở.
2/ Mời gọi mọi sắc tộc, tổ chức chính trị trong và ngoài Iraq tham gia vào việc hoạch định tương lai chính trị cho quốc gia.
3/ Tổ chức những cuc bầu cử tự do cho người dân Iraq chọn người lãnh đạo quốc gia.
Liệu Hoa Kỳ có giúp dân tộc Iraq thực hiện được công cuc xây dựng quốc gia đưa tới ổn định chính trị, xã hội, kinh tế và phát triển hay không" Đây là một bài toán rất khó với những yếu tố không còn tùy thuộc vào sức mạnh quân sự của Mỹ nữa:
1/ những tổ chức lãnh đạo tương lai của Iraq gồm nhiều phe nhóm và giáo phái khác nhau như Shiite, Kurd, Sunni, tuy 97% dân Iraq đều theo đạo Hồi; và các tổ chức Iraq lưu vong ở Mỹ và Anh - có tìm được sự đồng thuận, tránh được việc tranh giành quyền lực, để lãnh đạo đất nước.
2/ cách ứng xử và chính sách của Mỹ có thu phục được niềm tin của nhân dân và nhiều nhóm lãnh đạo Iraq hay không" Nếu Hoa Kỳ thất bại trong việc này, quan điểm chính trị của người dân - vì đã bị bưng bít nhiều năm - dễ bị tuyên truyền của khuynh hướng chống Mỹ, biến cuc chiến giải phóng Iraq khỏi Saddam Hussein thành xâm lăng đô h.
Sau khi đánh đuổi quân Iraq khỏi Kuwait năm 1991, tổng thổng George H. W. Bush (cha) đã tuyên bố từ nay Hoa Kỳ không còn mang mặc cảm của hi chứng Việt Nam nữa. Hôm nay, với quyết tâm lật đổ chế độ Saddam Hussein thì coi như tổng thống George W. Bush (con) đã thành công.
Từ hơn một phần tư thế kỷ qua, mỗi khi Hoa Kỳ tham chiến thì bài học Việt Nam luôn được nhắc đến. Sự thất bại của Hoa Kỳ tại Việt Nam là do nhiều nguyên do, chính trị, quân sự cũng như trong nội bộ chính quyền Mỹ. Nhưng đến nay bài học Việt Nam vẫn cần được học.
Sau khi Ngô Đình Diệm bị lật đổ và giết chết trong một cuộc đảo chính - với sự hỗ trợ của người Mỹ - miền nam Việt Nam đã trải qua nhiều khủng hoảng chính trị kéo dài bốn năm vì các đảng phái tranh giành quyền hành, tôn giáo bị lũng đoạn, còn Hoa Kỳ thì thất bại trong việc thu phục niềm tin của người dân nam Việt nên sự hiện diện của người Mỹ dễ bị thành phần chống Mỹ coi là hành động xâm lăng.
Bài học thứ hai là sau khi bộ đội cộng sản Việt Nam tiến vào Cam Bốt lật đổ chế độ Khờ Me Đỏ diệt chủng do Pol Pot lãnh đạo năm 1979. Nhưng Pol Pot và đàn em đã vượt thoát ra vùng biên giới Thái-Miên và tổ chức kháng chiến chống lại bộ đội cộng sản Việt Nam khiến Việt Nam bi sa lầy ở đó cho đến khi có một giải pháp vào năm 1993 đưa Liên Hiệp Quốc vào Cam Bốt giải giới vũ khí và tạo ổn định chính trị.
Rút ra từ hai bài học trên, Hoa Kỳ cần tạo sự ổn định cho Iraq rồi chuyển giao cho Liên Hiệp Quốc càng sớm càng tốt.
(11 tháng Tư, 2003)
Gửi ý kiến của bạn
