Hôm nay,  

Bài Ii: Lời Bác Sĩ Mổ Mắt Cườm: Vai Trò Lưỡi Dao Siêu Vi

12/09/199900:00:00(Xem: 5820)
Người giải phẫu mắt cho tôi là Bác sĩ Phạm Hoàng Tánh. Tôi thấy không cần phải giới thiệu vị bác sĩ này vì ông đã quá nổi tiếng ở miền Bắc California. Ngày hôm sau tuy không có hẹn gập, tôi đến tìm ông để hỏi thêm vài chi tiết kỹ thuật cho bài tôi muốn viết. Mới nhìn thấy tôi - dù hôm qua đã gập và khám mắt lại - ông giật mình lo lắng hỏi:
- Mắt bác có sao không"
Tôi lớn tuổi nên ông lễ phép gọi tôi bằng bác và xưng là cháu. Tôi cười cho ông yên lòng:
- Mắt rất tốt, nhưng tôi muốn hỏi bác sĩ tại sao trong khi mổ có lúc mắt tôi như có một luồng nước lạnh như nước đá chẩy vào, làm tôi thấy sảng khoái vô cùng. Bác sĩ dùng nước đá chờm mắt cho tôi đấy à"
Bác sĩ Tánh cười lắc đầu, nói không phải là nước đá lạnh mà là nước bình thường. Ông cho biết lúc đó ông dùng một dụng cụ gọi là I&A (Irrigation and Aspiration = dẫn thủy và hút). Nó có nhiệm vụ tưới nước và hút nước, hút luôn cả những mảnh vụn của cườm nếu còn sót lại trong mắt. Nước thường, nhưng tại sao tôi thấy lạnh quá vậy"
- Vì lúc đó cả con mắt của bác đã bị nóng. Siêu âm làm nó nóng.
Tôi chợt hiểu vì tôi đã biết siêu âm là gì. Đó là âm thanh theo bước sóng (wave length) cực nhỏ. Bước sóng âm thanh cũng như bước sóng điện từ, càng nhỏ nó càng mạnh. Bước sóng ánh sáng cực nhỏ là “tử ngoại tuyến” (ultraviolet) và bức xạ điện từ siêu vi là quang tuyến X rọi hình phổi. Càng nhỏ càng mạnh và càng mạnh nó càng nóng. Mấy ông “không thủ đạo” dùng đến 10 thành công lực siêu âm là làm nóng mắt tối đa rồi vậy. Và nóng như vậy là rất nguy hiểm cho những bộ phận khác xung quanh cái cườm cần phải đập cho nát.
Nhưng cái cườm của tôi tương đối còn mềm thì siêu âm cường độ vừa phải cũng làm nó bể nát mà hút ra. Thế nếu gập trường hợp cườm quá cứng, không dùng siêu âm mạnh thì làm cách nào"
Các bác sĩ nhãn khoa mỗi người đều có những phương pháp riêng quen dùng. Riêng bác sĩ Tánh cho biết:
- Cháu dùng một dụng cụ tên là Sinskey hook, cũng giống như một cái kẹp lùa vào mắt. Kẹp đó như cái kìm nhằm bóp cho cườm mềm ra và mỏng thêm để rồi dùng siêu âm phá thì nó dễ bể. Không phải riêng cháu mà nhiều vị bác sĩ khác cũng dùng dụng cụ này.
Tôi ngồi ngẩn người. Trong con mắt người ta mà các ông nhãn khoa dùng đến cả võ karate và kìm kẹp để bóp thì quả thật là đáng sợ cho khoa học ngày nay.
Tôi thốt ra câu hỏi:
-Tôi xin lỗi bác sĩ cho tôi hỏi môt câu hơi sống sượng. Việc làm quá khó khăn và tế nhị như vậy, tôi xin hỏi thật có lần nào ông “lỡ tay” một chút không"
Bác sĩ Tánh cười vui vẻ đáp:
- Bác là nhà báo cháu đâu dám giấu. Sự thật là cho đến nay cháu đã giải phẫu mắt lấy cườm gần 1,000 trường hợp mà không lần nào sơ suất hay hư hỏng.
- Bác sĩ còn trẻ mà tài thật.
- Cháu không dám nhận là tài, cũng có thể là cháu quen tay hay có chút may. Nhưng đúng hơn có lẽ là cháu thường nghĩ giải phẫu mắt là một nghệ thuật. Như một nghệ sĩ, người giải phẫu không những áp dụng sự học chuyên nghiệp mà còn phải phối hợp cả đôi mắt và hai tay để hành động theo đúng ý mình. Chẳng hạn như khi lấy cườm, không phải lấy hết cả cái màng của nó mà khó khăn nhất là phải cắt làm sao cho có một vòng tròn ở trước thủy tinh thể.
- Để làm gì vậy"
- Để còn một cái vành giữ cho thủy tinh thể mới thay thế có một điểm tựa cho nó khỏi tụt ra. Để cắt vòng tròn như vậy, cháu phải dùng mũi kim siêu âm đục từng lỗ nhỏ làm thành vòng tròn chớ không phải cắt thành khoanh như dùng kéo. Chỗ này đôi khi gập đồng tử nhỏ nên bác sĩ phải dùng óc tưởng tượng để tạo được hình tròn như ý muốn. Và ở đây cái màng bị cắt như vậy chỉ dầy có 3 micron.
Thấy đã làm mất thì giờ của ông quá nhiều, tôi định kiếu từ ra về thì bác sĩ Tánh nói:
- Nhân tiện nói đến nghệ thuật, cháu xin kể cho bác nghe một chuyện vui.
Bác sĩ Tánh cho biết hồi tháng 5 năm nay, ông đã đi dự hội nghị hàng năm của Hội Giải phẫu Thẩm mỹ bằng tia Laser của Âu Châu họp ở Oxford bên Anh. Có 400 bác sĩ chuyên ngành trên thế giới về dự. Mỹ có 3 người, trong đó có bác sĩ Phạm Hoàng Tánh và ông là bác sĩ Việt Nam duy nhất có mặt trong cuộc họp quốc tế này .
Bác sĩ Phạm Hoàng Tánh là Giáo sư chuyên khoa Giải phẫu Thẩm mỹ và Giải phẫu Mắt của Viện Đại học Y khoa Standford, Giám đốc Trung Tâm Y khoa Thẩm mỹ Phẫu thuật Khúc xạ, giải trừ Cận thị, Viễn thị và Loạn thị bằng tia laser.
Để giải thích thật ngắn gọn một vấn đề kỹ thuật cấp cao, tôi xin nói tia laser cũng chỉ là một tia ánh sáng được tăng cường bằng cách kích động bức xạ của nó. Mọi thứ ánh sáng trong quang phổ, từ tử ngoại qua ánh sáng thường nhìn thấy đến hồng ngoại, đều có lưỡng tính, vừa là sóng vừa là hạt. Là sóng thì có bước sóng nghĩa là chiều dài từ ngọn sóng này đến ngọn sóng kế tiếp. Tia laser trở thành rất mạnh khi sự bức xạ của nó được ép thành những xung sóng (pulse), nghĩa là sóng hay hạt laser phát ra từng bó (pulsed laser). Và đó là luỡi dao siêu vi do bàn tay phẫu thuật điều chỉnh để có thể “mài” những giác mạc chính xác đến độ 1/4000 của ly.

Trong cuộc họp ở Oxford các chuyên gia giải phẫu thẩm mỹ được yêu cầu lên diễn đàn để trình bầy về những khám phá hay sáng kiến mới cũng như những vấn đề gập phải trong kỹ thuật nghề nghiệp. Bác sĩ Tánh cho biết ông đã lên diễn đàn trình bầy ý kiến của ông.
Bác sĩ Tánh cười cười nói:
- Cháu đã làm cử tọa sửng sốt khi cháu nói “người giải phẫu thẩm mỹ giỏi phải là một tay ăn trộm”. Cử tọa xì xào, cháu cười thầm nghĩ có thể có vài ông cho rằng tay này chắc phải “chém” bệnh nhân kỹ lắm nên mới nói như vậy. Cháu để vài giây qua phút ngạc nhiên ban đầu của cử tọa, rồi mới thủng thẳng giải thích ý kiến của cháu, đại khái nói một cách cho thật dễ hiểu là như thế này: Giải phẫu thẩm mỹ, chẳng hạn như lấy tàn nhang, mụn nhọn hay vết sẹo trên mặt, cũng giống như đi ăn trộm, làm sao cho chủ nhà nó khỏi biết. Chủ nhà đó là những tế bào ở xung quanh vật mà mình lấy đi, những chướng ngại làm mất vẻ đẹp trên mặt. Nếu để các tế bào xung quanh nó biết, nó sẽ có phản ứng. Các tế bào dưới làn da con người có một loại tên là “melanocyte”, nhiệm vụ của nó cũng giống như một anh vệ sĩ gác cửa. Nếu thấy có động, nghi có kẻ đến lấy đồ trộm, lập tức các anh vệ sĩ này tiết ra một chất goi là “melanin” để bảo vệ làn da. Chất này làm da nám lại.
Tôi cũng cười hiểu ngay. Thì ra cũng có mấy bà đi sửa tàn nhang hay mụn nhọt trên mặt chẳng may lại bị nám mặt là vì vậy. Ông thầy ăn trộm không giỏi nên bị vệ sĩ melanocyte xúm lại “rũa” cho một trận, rút cuộc chỉ làm khổ thân chủ. Cũng giống như ta đi nắng, bị tia cực tím trong ánh sáng Mặt trời rọi vào hơi nhiều đến độ nguy hiểm nên chất “melanin” được lệnh xông ra cứu chúa. Nước da bị xạm nắng là vì vậy.
Diễn từ của bác sĩ Phạm Hoàng Tánh ở Oxford đang được một nhà xuất bản lớn ở Mỹ, Wiley & Sons, in thành một Chương (Chapter) trong một cuốn sách mới nhất về phẫu thuật thẩm mỹ có tựa đề “Skin Rejuvenation” (Làm trẻ lại làn da). Chương về bài thuyết trình của bác sĩ Phạm Hoàng Tánh có tựa là Laser Resurfacing in Asians (Lột da bằng laser trong người Á châu). Theo lời Chủ biên Paul Carniol, MD, FACS của nhà xuất bản, cuốn sách sẽ được phát hành, bầy bán trên giá các nhà sách vào giữa năm 2000.
Lúc đầu khi nghe bác sĩ Tánh nói đến việc lấy cườm mắt là một nghệ thuật tôi đã liếc nhìn những ngón tay thon nhỏ trắng trẻo của ông, tôi đã nghĩ nếu nói nó đẹp như bàn tay nghệ sĩ cũng không sai.
Bây giờ nghe nói đến “giải phẫu thẩm mỹ là phải ăn trộm”, tôi bất giác nhìn đến bàn tay bác sĩ Tánh lần thứ hai. Lần này tôi nghĩ đó là bàn tay “Diệu Thủ Thư Sinh”. Trong truyện “Anh Hùng Xạ Điêu” của Kim Dung, một trong 7 ông thầy của Quách Tĩnh có một vị hỗn danh là Diệu Thủ Thư Sinh, vì ông có tài lấy đồ vật trên người hay trong túi người khác mà nạn nhân không hề hay biết gì cả.
Như vậy môn công phu “Diệu thủ” này có thể đem áp dụng vào những phẫu thuật khác, ngoài giải phẫu mụn nhọt, như giải phẫu lấy cườm thế nào để màng đựng thấu kính còn nguyên, giải phẫu Lasik trừ cận thị như thế nào để giác mạc không bị thẹo. Nói cho thật đúng, nó phải là môn công phu căn bản của mọi ngành phẫu thuật. Vậy bí kíp này do vị thái sư thúc tổ nào truyền ra" Bác sĩ Tánh cũng là một sinh viên trong hàng trăm ngàn sinh viên khác nghe các ông thầy dậy ở các trường Đại học Y khoa và Nhãn khoa. Giá ví thử chỉ có một vị sư phụ giảng về môn công phu này, tất nhiên cũng không thiếu gì các sinh viên khác nghe được, chớ đâu có phải là bí kíp truyền riêng cho một cá nhân. Vậy tại sao có rất ít người học được" Tại sao khi ông Tánh đưa ra “môn công phu ăn trộm” đó trong cuộc luận kiếm trên Quang Minh đỉnh Oxford, quần hùng tụ hội gồm các bậc anh tài trứ danh trên thế giới đều thấy thất thố kinh hoàng"
Tôi nghĩ đến truyện Trương Vô Kỵ lên núi Võ Đang học được môn Thái Cực Kiếm của Thái Sư phụ Trương Tam Phong giữa lúc người đang bế quan dưỡng thương. Trương Tam Phong chỉ ngồi trong quan đóng cửa đọc khẩu quyết Thái Cực Kiếm cho Vô Kỵ, chớ không ra chiêu giảng dạy. Vậy mà Vô Kỵ cũng lãnh hội được kiếm pháp kỳ diệu đó để chỉ một ngày sau đem ra thi thố làm địch thủ táng đởm kinh hồn. Tại sao vậy" Thì ra Vô Kỵ tư chất thông minh đã lãnh hội được “kiếm ý” nên chẳng cần múa may học từng chiêu kiếm pháp. Tôi nghĩ bác sĩ Phạm Hoàng Tánh cũng đã học được “kiếm ý” của một vị sư phụ cao thủ “y lâm” giảng môn phẫu thuật nên mới thành công như vậy.
Tối hôm đó về nhà, khi lên giường nằm ngủ, tôi nhớ lại Diệu Thủ Thư Sinh Phạm Hoàng Tánh mà mỉm cười một mình. Óc hài hước “tếu” tiếu ngạo giang hồ của anh nhà báo như tôi nổi lên. Tôi nghĩ nếu ông Trời ban phát cho nhiều người cái tài Diệu Thủ Thư Sinh, tôi chắc sẽ mệt cho các bà vô cùng. Bởi vì các “vị” diệu thủ đó sẽ không đi làm bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ mà nhè đi lấy trộm luôn một thứ quý giá nhất: đó là trái tim của các bà các cô. Xin những người đẹp đừng vội nổi giận, bởi vì bài này còn một câu kết.
Nhưng dễ gì chiếm được trái tim của người đẹp trên cõi đời này! Phải không thưa các người đẹp"

Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh (San Jose, đầu tháng 9-1999)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
tác giả Đinh Xuân Quân sinh trong một gia tộc Miền Bắc theo Công Giáo từ vài thế kỷ, qua các thời kỳ Quốc-Cộng đảng tranh, Hoàng Đế Bảo Đại, TT Ngô Đình Diệm, Đệ Nhị Cộng Hòa, du học, về VN làm việc, vào tù cải tạo sau 1975, vượt biên, làm một số dự án LHQ giúp các nước nghèo (kể cả tại VN)
Một chiếc máy bay rớt tại South Dakota hôm Thứ Bảy làm thiệt mạng ít nhất 9 người, gồm phi công và 2 trẻ em.
Cảnh sát lập hồ sơ khởi tố Nguyen về tội bạo lực gia đình, say, và 2 tội gây nguy hiểm cho trẻ em. Nguyen được tạm rời nhà tù quận Polk County Jail vào sáng Thứ Sáu 29/11/2019.
Mười người đã bị bắn tại Khu Phố Pháp ở thành phố New Orleans vào sáng Chủ Nhật, 1 tháng 12, theo cảnh sát cho biết.
Diễn cẩn thận từng bước, hết sức chậm rãi đi xuống đồi do bờ triền dốc đứng. Hân đi sau tay phải ôm chặt tay trái Diễn và nửa thân xô nghiêng ép vào người anh.
Như chúng ta biết, đảng SPD (Đảng Dân chủ Xã hội Đức) đã tìm kiếm lãnh đạo mới từ sáu tháng nay. Vào mùa hè 2019, nhà lãnh đạo đảng trước đó Nahles đã từ chức sau các cuộc tranh giành quyền lực nội bộ. Có nhiều ứng cử viên nhưng sau cuộc bầu cử sơ bộ chỉ còn hai cặp vào chung kết.
Hàng triệu người nghèo có thể bị mất phiếu thực phẩm (food stamps) quan trọng theo những thay đổi luật lệ được đề nghị bởi chính phủ Trump.
Con sông Hoàng Hạ chảy xuyên qua trấn Hoàng Hoa quanh năm xanh biếc, nước từ miền tuyết lãnh tan ra nên tinh khiết vô cùng.
Lý do để viết bài này là vì bản thân người viết có sai lầm cần bày tỏ. Tuy rằng sai lầm đã hiệu đính, nhưng cũng cần nói ra, vì Đức Phật đã dạy rằng hễ sai thì nên tự mình bày tỏ.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.