Người Việt ở Cali hầu hết là là dân tỵ nạn CS. Nên đa số ít chú ý đến việc làm của đảng phái Mỹ, Dân Chủ hay Cộng Hoà, mà chú ý nhiều đến chuyện của mình, chuyện cộng đồng người Việt, chuyện nước nhà VN. Nên thái độ của chánh quyền Mỹ đối với CS Hà nội, đối với cuộc đấu tranh cho tư do, dân chủ, nhân quyền VN là yếu tố chánh để xét ủng hộ ứng cử viên Mỹ. Nhưng vì sống lâu dưới chế độ độc tài Quốc gia lẫn Cộng sản, kinh nghiệm sống khiến người Việt dè dặt, ít bộc trực thái độ chánh trị như người Mỹ, ít bày tỏ công khai lâp trường chánh trị, mà thích chờ và xem, đến giờ chót mới kín đáo quyết định bỏ thăm cho ai.
Thế nên, dù thủ tục bãi nhiệm Thống Đốc Gray Davis đã bắt đầu, người ta ít nghe người Việt bàn tán việc này trên phương diện truyền thông cũng như truyền khẩu. Nhưngthực sư theo rất sát. Phe chống Ô. Davis đã hội đủ chữ ký luật định. Phó TĐ Cruz Bustamante đã tuyên bố ngày bầu cử là ngày 10 tháng 7. Cử tri sẽ quyết định hai việc trong cùng một lá phiếu có hai phần. Phần đầu là phần truất bãi. Phần hai là phầân chọn người điền thế. Nếu phần đầu đa số quyết định giữ Ô Davis lại, thì không kiểm phiếu phần 2. Nếu ngược lại đa số yêu cầu truất bải Davis, thì sẽ kiểm phiếu chọn người điền thế cao thăm nhứt. Ai muốn ứng cử thay Ô. Davis phải nặp đơn trễ nhứt là ngày 9 thắng 8. Ô. Davis còn 75 ngày để vận động cử tri giữ mình lại tại chức thống đốc. Và Oâng cũng còn một con đường tố tụng khác tuy nhỏ hẹp nhưng cũng có thể chận đứng hay trì hoãn cuộc bầu cử truất bãi. Ông được quyền thượng cầu Tối Cao Pháp Viện Cali xem xét về việc Oâng cho là những người chống Oâng mướn những người ở ngoài tiểu bang ký kiến nghị truất bãi Oâng. Việc làm này khó vì gánh nặng dẫn chứng thuộc về Oâng và phe chống đối có hơn số phiếu luật định là 900 ngàn nhiều. Nhưng nếu đình hoãn được, cuộc bầu cử chọn ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân Chủ sẽ giúp cho Oâng thêm phiếu để ở lại chức vụ.
Đảng Cộng Hoà có 5 người có thể ra ứng cử thay Oâng Davis. DB Issa ở San Diego, bảo thủ, giàu nhờ bán máy báo động, đã bỏ ra hàng triệu đô để giúp đài thọ chiến dịch lấy chữ ký truất bãi Ô. Davis. Nhà kinh doanh Bill Simon, cựu ứng cử viên thua sát nút Ô. Davis trong ký bầu cử năm 2000 và TNS Tom McClintock đang lập ủy ban thăm đó để ứng cử. Còn phải kể thêm tài tử Arnold Schwarzeneger, Cộng hoà, ôân hoà, cũng có giá nhưng dường như đang bận tâm với vấn đề gia đình và việc làm cuốn phim Terminator 3: the Rise of the Machine ở Mexico. Còn Oâng cựu thị trưởng Riordan, Cộng hoà, cũng nói nếu tài tử Schwazeneger không ra, Oâng sẽ ra ứng cử. Phiá Dân Chủ, chưa rõ rệt vì O. Davis là một nhà chánh trị chuyên nghiệp lâu đời, quen biết lớn với nhiều trong đảng Dân Chủ. Nên bè bạn không muốn mất cảm tình với Oâng. Họ sẽ ra ứng cử khi nào quyền lợi đảng đòi hỏi
Mà quyền lợi của Đảng Dân Chủ ở Cali là quyền lợi cốt tử trong cuộc bầu cử các chức vụ dân cử liên bang, trong có chức tổng thống sắp bầu lại tháng 11 năm 2004. Cali là tiểu bang thành trì của đảng Dân Chủ. Cali là tiểu bang có số dân biểu Hạ Viện Liên bang đông nhứt nước. Cali là tiểu bang hầu hết các chức vụ được bầu, được bỗ nhiệm, đa số là người gốc đảng Dân Chủ. Mất Cali về tay Cộng Hoà, cân bằng lực lượng bầu cử bất lợi cho Dân Chủ. Do vậy bè bạn dân chủ và lãnh tụ đảng Dân Chủ vẫn còn suy tính so đo, chưa ai tỏ ý ra ứng cử thay Oâng Davis. Vì cánh Dân Chủ biết Ô. Davis không phải một tay vừa, là một chánh khách chuyên nghiệp, tài gây quỹ tranh cử ít ai bì kịp. Oâng ta đã tuyên bố sẽ chiến đấu chống cuộc bầu truất bãi Oâng như một con "cọp Bengal". Oâng luôn hăm dọa túi tiền của dân Cali với lời tuyên bố cuộc bầu cử người thay Oâng sẽ tốn ngân sách Cali 35 triệu giữa lúc ngân sách Cali khiếm hụt 38 tỷ. Mà tiểu bang thì khó vay nợ như Liên bang nên phải tăng thuế. Tăng thuế sau cùng người dân phải gánh chịu. Trong kỳ bầu cử Oâng thắng Oâng Simmon năm 2000, Oâng gây quỹ được 70 triệu. Và kỳ bầu truất bãi này, Oâng hưá sẽ gây quỹ ít nhứt được 20 triệu. Cách và người Oâng gây quỹ là đề tài nhiều người chống đối Oâng phê bình, chỉ trích. Nhưng vị nể Davis là một chuyện, quyền lợi của Đảng Dân Chủ là một chuyện khác, quan trọng hơn. Theo dõûi tin tức báo chí Mỹ, người ta biết Oâng Phó TĐ Bustamante, là người từ lâu dự định ra ứng cử chức Thống Đốc năm 2006, là một nhân vật Dân Chủ quan trọng cũng đã tuyên bố không ra ứng cử như Nữ TNS Feinstein. Nhưng nếu và khi những nhà lãnh đạo Đảng Dân Chủ tính toán Đảng và TĐ Davis không thể cứu được cái ghế của Thống đốc cho Ô. Davis, nhứt định Đảng Dân Chủ sẽ phải đưa người ra để giữ cái ghế Thống Đốc Cali trong tay Đảng Dân Chủ. Có tin hai dân biểu Dân Chủ thúc đẩy Bà TNS Feinstein ra ứng cử. Và cũng có tin một vài luật gia đã đâm đơn kiện vi hiến quyết định về thể thức bầu cử truật bãi và điền thế một lượt. Cả hai việc làm đó nhăm giành chiếc ghế lại trong tay Đảng Dân Chủ vì nếu truất bãûi trước bầu điền thế sau thì Phó Thống đốc là Dân Chủ sẽ xử lý thường vụ Thống đốc đến khi có người thay thế đác cử trong cuộc bầu cử sau.
Trở lại chuyện cử tri người Mỹ gốc Việt. Đùng tưởng người Việt thờ ơ trước một biến cố chánh trị lớn tại một tiểu bang có cộng đồng người Viêt đông nhứt thế giới. Theo dõi sát nhưng kín đáo thôi, giờ chót mới tung chưởng là tác phong làm chánh trị của người Á đông. Dân chủ hay Cộng Hoà như đã nói trên, không quan trọng lắm đối với người Việt tỵ nạn CS. Huyền thoại nói cử tri Việt ủng hộ Dân Chủ vì vấn đề Welfare chỉ là một võ đoán. Cái đó có thể đúng hồi mới mấy năm đầu mới qua. Chớ bây giờ người Việt ăn nên làm ra nhiều rồi. Luật Cải tổ Xã hội doTT Clinton ban hành có hại hơn là có lợi cho người Việt đến Mỹ dù bất kỳ chương trình nào. Hai thượng nghị sĩ Dân Chủ của Cali bị người Việt than phiền nhiều lần qua Dự luật Nhân quyền VN bị TNS Kerry Dân Chủ nhận chìm. Cử tri người Việt không đủ số làm ra một thống đốc, một nghị sĩ nhưng đủ làm một giọt nước tràn, đóng vai trò phiếu biên tế (maginale vote hay nói theo kiểu Mỹ, swing vote) quyết định sư thắng bại của một bầu cử tiểu bang. Cộng Hoà và Dân chủ số phiếu thường đi sát nhau. Số phiếu của người Việt nghiêng bên nào là bên đó có thể thắng. Đã đến lúc các đoàn thể, hội đoàn người Việt làm công việc của mình trước tình hình cuộc bầu cử truất bải này. Chánh trị không có chuyện làm dùm, dọn cổ cho thiên hạ ăn. Chánh trị là quyền lợi, ai được gì (who gets what). Quyền lợi cử tri Mỹ gốc Việt là quyền lợi của cuộc đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền VN, đã tranh đấu 28 năm rồi. Đảng nào, ứng cử viên nào đã "hứa lèo", cam kết cuội, phải tính tính sổ nợ nần. Ai thành tâm ủng hộ chánh nghĩa đấu tranh cho dân chủ, tư do, nhân quyền, ơn đền nghĩa trả. Dân chủ, Cộng Hoà không quan trọng, tự do, dân chủ, nhân quyền VN mới quan trọng.
Thế nên, dù thủ tục bãi nhiệm Thống Đốc Gray Davis đã bắt đầu, người ta ít nghe người Việt bàn tán việc này trên phương diện truyền thông cũng như truyền khẩu. Nhưngthực sư theo rất sát. Phe chống Ô. Davis đã hội đủ chữ ký luật định. Phó TĐ Cruz Bustamante đã tuyên bố ngày bầu cử là ngày 10 tháng 7. Cử tri sẽ quyết định hai việc trong cùng một lá phiếu có hai phần. Phần đầu là phần truất bãi. Phần hai là phầân chọn người điền thế. Nếu phần đầu đa số quyết định giữ Ô Davis lại, thì không kiểm phiếu phần 2. Nếu ngược lại đa số yêu cầu truất bải Davis, thì sẽ kiểm phiếu chọn người điền thế cao thăm nhứt. Ai muốn ứng cử thay Ô. Davis phải nặp đơn trễ nhứt là ngày 9 thắng 8. Ô. Davis còn 75 ngày để vận động cử tri giữ mình lại tại chức thống đốc. Và Oâng cũng còn một con đường tố tụng khác tuy nhỏ hẹp nhưng cũng có thể chận đứng hay trì hoãn cuộc bầu cử truất bãi. Ông được quyền thượng cầu Tối Cao Pháp Viện Cali xem xét về việc Oâng cho là những người chống Oâng mướn những người ở ngoài tiểu bang ký kiến nghị truất bãi Oâng. Việc làm này khó vì gánh nặng dẫn chứng thuộc về Oâng và phe chống đối có hơn số phiếu luật định là 900 ngàn nhiều. Nhưng nếu đình hoãn được, cuộc bầu cử chọn ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân Chủ sẽ giúp cho Oâng thêm phiếu để ở lại chức vụ.
Đảng Cộng Hoà có 5 người có thể ra ứng cử thay Oâng Davis. DB Issa ở San Diego, bảo thủ, giàu nhờ bán máy báo động, đã bỏ ra hàng triệu đô để giúp đài thọ chiến dịch lấy chữ ký truất bãi Ô. Davis. Nhà kinh doanh Bill Simon, cựu ứng cử viên thua sát nút Ô. Davis trong ký bầu cử năm 2000 và TNS Tom McClintock đang lập ủy ban thăm đó để ứng cử. Còn phải kể thêm tài tử Arnold Schwarzeneger, Cộng hoà, ôân hoà, cũng có giá nhưng dường như đang bận tâm với vấn đề gia đình và việc làm cuốn phim Terminator 3: the Rise of the Machine ở Mexico. Còn Oâng cựu thị trưởng Riordan, Cộng hoà, cũng nói nếu tài tử Schwazeneger không ra, Oâng sẽ ra ứng cử. Phiá Dân Chủ, chưa rõ rệt vì O. Davis là một nhà chánh trị chuyên nghiệp lâu đời, quen biết lớn với nhiều trong đảng Dân Chủ. Nên bè bạn không muốn mất cảm tình với Oâng. Họ sẽ ra ứng cử khi nào quyền lợi đảng đòi hỏi
Mà quyền lợi của Đảng Dân Chủ ở Cali là quyền lợi cốt tử trong cuộc bầu cử các chức vụ dân cử liên bang, trong có chức tổng thống sắp bầu lại tháng 11 năm 2004. Cali là tiểu bang thành trì của đảng Dân Chủ. Cali là tiểu bang có số dân biểu Hạ Viện Liên bang đông nhứt nước. Cali là tiểu bang hầu hết các chức vụ được bầu, được bỗ nhiệm, đa số là người gốc đảng Dân Chủ. Mất Cali về tay Cộng Hoà, cân bằng lực lượng bầu cử bất lợi cho Dân Chủ. Do vậy bè bạn dân chủ và lãnh tụ đảng Dân Chủ vẫn còn suy tính so đo, chưa ai tỏ ý ra ứng cử thay Oâng Davis. Vì cánh Dân Chủ biết Ô. Davis không phải một tay vừa, là một chánh khách chuyên nghiệp, tài gây quỹ tranh cử ít ai bì kịp. Oâng ta đã tuyên bố sẽ chiến đấu chống cuộc bầu truất bãi Oâng như một con "cọp Bengal". Oâng luôn hăm dọa túi tiền của dân Cali với lời tuyên bố cuộc bầu cử người thay Oâng sẽ tốn ngân sách Cali 35 triệu giữa lúc ngân sách Cali khiếm hụt 38 tỷ. Mà tiểu bang thì khó vay nợ như Liên bang nên phải tăng thuế. Tăng thuế sau cùng người dân phải gánh chịu. Trong kỳ bầu cử Oâng thắng Oâng Simmon năm 2000, Oâng gây quỹ được 70 triệu. Và kỳ bầu truất bãi này, Oâng hưá sẽ gây quỹ ít nhứt được 20 triệu. Cách và người Oâng gây quỹ là đề tài nhiều người chống đối Oâng phê bình, chỉ trích. Nhưng vị nể Davis là một chuyện, quyền lợi của Đảng Dân Chủ là một chuyện khác, quan trọng hơn. Theo dõûi tin tức báo chí Mỹ, người ta biết Oâng Phó TĐ Bustamante, là người từ lâu dự định ra ứng cử chức Thống Đốc năm 2006, là một nhân vật Dân Chủ quan trọng cũng đã tuyên bố không ra ứng cử như Nữ TNS Feinstein. Nhưng nếu và khi những nhà lãnh đạo Đảng Dân Chủ tính toán Đảng và TĐ Davis không thể cứu được cái ghế của Thống đốc cho Ô. Davis, nhứt định Đảng Dân Chủ sẽ phải đưa người ra để giữ cái ghế Thống Đốc Cali trong tay Đảng Dân Chủ. Có tin hai dân biểu Dân Chủ thúc đẩy Bà TNS Feinstein ra ứng cử. Và cũng có tin một vài luật gia đã đâm đơn kiện vi hiến quyết định về thể thức bầu cử truật bãi và điền thế một lượt. Cả hai việc làm đó nhăm giành chiếc ghế lại trong tay Đảng Dân Chủ vì nếu truất bãûi trước bầu điền thế sau thì Phó Thống đốc là Dân Chủ sẽ xử lý thường vụ Thống đốc đến khi có người thay thế đác cử trong cuộc bầu cử sau.
Trở lại chuyện cử tri người Mỹ gốc Việt. Đùng tưởng người Việt thờ ơ trước một biến cố chánh trị lớn tại một tiểu bang có cộng đồng người Viêt đông nhứt thế giới. Theo dõi sát nhưng kín đáo thôi, giờ chót mới tung chưởng là tác phong làm chánh trị của người Á đông. Dân chủ hay Cộng Hoà như đã nói trên, không quan trọng lắm đối với người Việt tỵ nạn CS. Huyền thoại nói cử tri Việt ủng hộ Dân Chủ vì vấn đề Welfare chỉ là một võ đoán. Cái đó có thể đúng hồi mới mấy năm đầu mới qua. Chớ bây giờ người Việt ăn nên làm ra nhiều rồi. Luật Cải tổ Xã hội doTT Clinton ban hành có hại hơn là có lợi cho người Việt đến Mỹ dù bất kỳ chương trình nào. Hai thượng nghị sĩ Dân Chủ của Cali bị người Việt than phiền nhiều lần qua Dự luật Nhân quyền VN bị TNS Kerry Dân Chủ nhận chìm. Cử tri người Việt không đủ số làm ra một thống đốc, một nghị sĩ nhưng đủ làm một giọt nước tràn, đóng vai trò phiếu biên tế (maginale vote hay nói theo kiểu Mỹ, swing vote) quyết định sư thắng bại của một bầu cử tiểu bang. Cộng Hoà và Dân chủ số phiếu thường đi sát nhau. Số phiếu của người Việt nghiêng bên nào là bên đó có thể thắng. Đã đến lúc các đoàn thể, hội đoàn người Việt làm công việc của mình trước tình hình cuộc bầu cử truất bải này. Chánh trị không có chuyện làm dùm, dọn cổ cho thiên hạ ăn. Chánh trị là quyền lợi, ai được gì (who gets what). Quyền lợi cử tri Mỹ gốc Việt là quyền lợi của cuộc đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền VN, đã tranh đấu 28 năm rồi. Đảng nào, ứng cử viên nào đã "hứa lèo", cam kết cuội, phải tính tính sổ nợ nần. Ai thành tâm ủng hộ chánh nghĩa đấu tranh cho dân chủ, tư do, nhân quyền, ơn đền nghĩa trả. Dân chủ, Cộng Hoà không quan trọng, tự do, dân chủ, nhân quyền VN mới quan trọng.
Gửi ý kiến của bạn
