Dù lạc quan thế mấy, cũng thấy tình hình an ninh Iraq ngày càng tệ. Nhưng ngày 12 tháng 11, là ngày thảm nhứt cho Liên Quân gồm 155.000 quân của 34 nước do Mỹ lãnh đạo ở Iraq. Tổn thất nhân mạng lớn nhứt, trong một ngày 40 người tử trận. 12 quân nhân Mỹ tử trận ở thành phố Nassiriya, 28 quân nhân Ý bị chết và 80 bị thương, bị quân nổi dậy đánh bom cảm tử. Dư luận chống chiến tranh ở Ý bùng lên. Nhựt và Nam Hàn e ngại có thể không gởi thêm quân thêm như đã hứa. CIA tung ra bản tường trình màu xám xịt báo nguy chiến tranh chánh qui không thích hợp, ước lượng có khoảng 50.000 người Iraq sẽ chạy theo quân nổi dậy trong khi đó Hội đồng Cai quản bất lực không có uy tín với dân. Ô. Bremer, theo lịnh triệu hồi của TT Bush , có mặt ở Washington, mới về hôm ngày 11 lại phải trở lại Iraq ngày hôm sau với một lịnh mới. TT Bush tuyên bố với báo chí tại văn phòng bầu dục, tăng tốc độ chuyển giao quyền hành cho Iraq.
Tin tức có máu chảy, có tình báo xì ra, có chánh trị, ngoại giao hậu trường úp mở, lại xảy ra trong thời gian lễ Veteran Day, nên dư luận bàn ra tán vào rất nhiều và sôi nổi. Báo Le Monde của Pháp chạy tựa, " Lọt vào bẫy chiến tranh, Hợp chủng Quốc Hoa kỳ tăng tốc chuyển giao cho Iraq." Báo USA Today nói lên tiếng nói những người Mỹ đi xa đánh trận, Tướng John Abizaid, Tư lịnh chiến trường Iraq, cho điều "khẩn cấp" Mỹ phải làm ở Iraq, là tập trung nỗ lực đánh bại kẻ thù-- theo Oâng chỉ có 5.000 người. Và Oâng khẳng định Liên Quân không không bị một đe doạ nào, không bao giờ thua ở Iraq; nhưng quân nổi dậy cố tấn công vì "mục tiêu của địch không phải để chiến thắng Mỹ bằng quân sự… mà bẻ gãy ý chí của chúng ta, làm cho chúng ta rời [ Iraq ]". Còn một số cựu quân nhân quân Mỹ trong Chiến tranh VN, cụ thể là nhũng nhân vật thành đạt trong binh nghiệp và chính trường sau đó, như Tướng Thủy Quân lục chiến hồi hưu Athony Zinni, Thượng Nghị sĩ Mc Cain, khẳng định chiến tranh Iraq không phải là Chiến tranh VN. Nhưng chính chánh quyền đang làm nó giống VN vì thiếu sự ngay thẳng đối với dân chúng, vốn là nguồn yễm trợ để chiến thắng. Vậy phải chăng việc giao quyền cho Iraq là điệu nhạc mở đầu nghe êm tai nhưng buồn chết người, là Iraq hoá chiến tranh, đổi màu da xác chết để quân Mỹ rút quân trong danh dự như ở Việt Nam"
Nhưng phân tích kỹ nội dung, kỹ quyết định tăng tốc độ giao quyền cho Iraq, thực chất đó chỉ là một sự thích nghi cần thiết trên hai phương diện quân sự và chánh trị.Tình hình Iraq thực sự thay đổi theo hướng xấu. Về quân sự, quân nổi dậy, ngoại nhập Thánh Chiến, khủng bố Hồi giáo cực đoan, tập trung vào Iraq, dùng hình thái chiến tranh du kích, khủng bố để chống Liên Quân. Liên Quân trang bị kiểu trận địa chiến, vũ khí nặng, phương tiện cồng kềnh, tốn kém, không thích hợp với hình thái chiến tranh của quân nổi dậy. Giao cho người Iraq, thành lập quân đội cho Iraq, hay tăng những người Iraq cộng tác với Liên Quân, có lợi hơn. Không ai biết người Iraq bằøng người Iraq. Chính người Iraq mới có thể giữ biên giới chống được sư xâm nhập của quân Thánh Chiến đến từ Iran và Syria. An ninh diện địa giao cho Iraq nhưng an ninh chiến lược vẫn là Mỹ. Tổng Trưởng Quốc Phòng Mỹ đang công du Nhựt vẫn xác nhận không có việc rút quân. Về chánh trị, như Ngoại Trưởng Powell nói, "chúng tôi cứu xét tất cả các ý kiến và chúng tôi muốn tăng tiến độ cải tổ.. và sự thiết lập căn bản pháp lý cho chế độ mới Iraq." Thích nghi đó sẽ được thực hiện cụ thể và nhanh, chớ không trì chậm như kế hoạch trước. Một, lập một chánh quyền lâm thời do một tổng thống hay một thủ tướng người Iraq lãnh đạo và Mỹ sẽ bàn giao quyền hành cai trị lại cho chánh quyền này. Hai, làm một hiến pháp trong vòng 6 tháng và Hiến pháp ấy do một Quốc Hội do dân bầu biểu quyết thay vì trưng cầu dân ý. Thay đổi này chỉ khác với lộ trình 7 bước của Ô. Bremer một chút về việc bầu cử Quốc hội trước để Quốc hội soạn thảo, biểu quyết Hiến pháp, chớ không phải do Hội đồng Cai quản soạn và đưa ra trưng cầu dân ý. Sở dĩ lâu nay Hội Đồng Cai quản không chịu tổ chức bầu cử vi phe Sunni sợ bầu cử thì phe Shiite đa số sẽ khống chế Quốc Hội. Và tranh chấp này là Hội đồng dậm chân một chỗ, bị CIA xem là bất lực trong bản tường trình.
Thích nghi quân sư là do tình hình an ninh và hình thái chiến tranh thay đổi. Tình hình mới, cách làm cũng phải mới. Còn thích nghi chánh trị để mong vừa có lợi chung lẫn riêng. Đối với đất nướùc nhân dân Iraq, khi người Iraq thấy chính người mình bầu ra, cai trị mình, chính hiến pháp do đại diện dân cử của mình thông qua, người Iraq thực sự cai trị người Iraq, thì tinh thần quốc gia vốn rất cao của nhân dân Iraq sẽ được thoả mãn, và làm cho phe nổi dậy khó tuyên truyền Mỹ là quân xâm lược. Nếu chánh quyền không phải của người Iraq, người bất mãn chỉ có một con đường để chọn, là chạy theo quân nổi dậy để giành độc lập và chủ quyền cho đất nước. Giao quyền cho người Iraq là để cho người Iraq tự giải quyết phe phái, hoặc theo chánh quyền quốc gia trong đó có đại diện nhiều phe phái qua bầu cử hoặc để chế độc tài tái phục hoạt hay đất nước rơi vào cảnh hỗn loạn. Tinh thần quốc gia và vấn đề Hồi giáo rất mạnh ở Iraq, chỉ có người Iraq mới giải quyết được với nhau, Mỹ không thể, không bao giờ làm thay nghĩ thế người Iraq được. Còn quốc tế cũng bớt chống đối Mỹ. Chính Pháp là nước dẫn đầu đòi hỏi Mỹ phải trao trả chủ quyền lại cho Iraq. Ngoai Trưởng Villepin của Pháp đón nhận quyết định của TT Bush gaio quyền cho Iraq bằng một thái độ tích cực và lạc quan (Le Monde ngày 14/14). Trong cái lợi chung đó, có lợi riêng cho TT Bush và Đảng Cộng Hoà. Chung mà thiếu riêng là chung không đông lực, vô hồn. Dứt khoát, Chánh quyền Bush phải thoát khỏi tình hình sắp lún lầy hiện tại ở Iraq, bất lợi cho lá phiếu của Oâng Bush trong cuộc bầu cử 2004 gần kề. Oâng khó tái đắc cử với một quân đội mà ngày nào máu cũng thấy chảy trên truyền hình trong giờ ăn tối của gia đình Mỹ.
Tin tức có máu chảy, có tình báo xì ra, có chánh trị, ngoại giao hậu trường úp mở, lại xảy ra trong thời gian lễ Veteran Day, nên dư luận bàn ra tán vào rất nhiều và sôi nổi. Báo Le Monde của Pháp chạy tựa, " Lọt vào bẫy chiến tranh, Hợp chủng Quốc Hoa kỳ tăng tốc chuyển giao cho Iraq." Báo USA Today nói lên tiếng nói những người Mỹ đi xa đánh trận, Tướng John Abizaid, Tư lịnh chiến trường Iraq, cho điều "khẩn cấp" Mỹ phải làm ở Iraq, là tập trung nỗ lực đánh bại kẻ thù-- theo Oâng chỉ có 5.000 người. Và Oâng khẳng định Liên Quân không không bị một đe doạ nào, không bao giờ thua ở Iraq; nhưng quân nổi dậy cố tấn công vì "mục tiêu của địch không phải để chiến thắng Mỹ bằng quân sự… mà bẻ gãy ý chí của chúng ta, làm cho chúng ta rời [ Iraq ]". Còn một số cựu quân nhân quân Mỹ trong Chiến tranh VN, cụ thể là nhũng nhân vật thành đạt trong binh nghiệp và chính trường sau đó, như Tướng Thủy Quân lục chiến hồi hưu Athony Zinni, Thượng Nghị sĩ Mc Cain, khẳng định chiến tranh Iraq không phải là Chiến tranh VN. Nhưng chính chánh quyền đang làm nó giống VN vì thiếu sự ngay thẳng đối với dân chúng, vốn là nguồn yễm trợ để chiến thắng. Vậy phải chăng việc giao quyền cho Iraq là điệu nhạc mở đầu nghe êm tai nhưng buồn chết người, là Iraq hoá chiến tranh, đổi màu da xác chết để quân Mỹ rút quân trong danh dự như ở Việt Nam"
Nhưng phân tích kỹ nội dung, kỹ quyết định tăng tốc độ giao quyền cho Iraq, thực chất đó chỉ là một sự thích nghi cần thiết trên hai phương diện quân sự và chánh trị.Tình hình Iraq thực sự thay đổi theo hướng xấu. Về quân sự, quân nổi dậy, ngoại nhập Thánh Chiến, khủng bố Hồi giáo cực đoan, tập trung vào Iraq, dùng hình thái chiến tranh du kích, khủng bố để chống Liên Quân. Liên Quân trang bị kiểu trận địa chiến, vũ khí nặng, phương tiện cồng kềnh, tốn kém, không thích hợp với hình thái chiến tranh của quân nổi dậy. Giao cho người Iraq, thành lập quân đội cho Iraq, hay tăng những người Iraq cộng tác với Liên Quân, có lợi hơn. Không ai biết người Iraq bằøng người Iraq. Chính người Iraq mới có thể giữ biên giới chống được sư xâm nhập của quân Thánh Chiến đến từ Iran và Syria. An ninh diện địa giao cho Iraq nhưng an ninh chiến lược vẫn là Mỹ. Tổng Trưởng Quốc Phòng Mỹ đang công du Nhựt vẫn xác nhận không có việc rút quân. Về chánh trị, như Ngoại Trưởng Powell nói, "chúng tôi cứu xét tất cả các ý kiến và chúng tôi muốn tăng tiến độ cải tổ.. và sự thiết lập căn bản pháp lý cho chế độ mới Iraq." Thích nghi đó sẽ được thực hiện cụ thể và nhanh, chớ không trì chậm như kế hoạch trước. Một, lập một chánh quyền lâm thời do một tổng thống hay một thủ tướng người Iraq lãnh đạo và Mỹ sẽ bàn giao quyền hành cai trị lại cho chánh quyền này. Hai, làm một hiến pháp trong vòng 6 tháng và Hiến pháp ấy do một Quốc Hội do dân bầu biểu quyết thay vì trưng cầu dân ý. Thay đổi này chỉ khác với lộ trình 7 bước của Ô. Bremer một chút về việc bầu cử Quốc hội trước để Quốc hội soạn thảo, biểu quyết Hiến pháp, chớ không phải do Hội đồng Cai quản soạn và đưa ra trưng cầu dân ý. Sở dĩ lâu nay Hội Đồng Cai quản không chịu tổ chức bầu cử vi phe Sunni sợ bầu cử thì phe Shiite đa số sẽ khống chế Quốc Hội. Và tranh chấp này là Hội đồng dậm chân một chỗ, bị CIA xem là bất lực trong bản tường trình.
Thích nghi quân sư là do tình hình an ninh và hình thái chiến tranh thay đổi. Tình hình mới, cách làm cũng phải mới. Còn thích nghi chánh trị để mong vừa có lợi chung lẫn riêng. Đối với đất nướùc nhân dân Iraq, khi người Iraq thấy chính người mình bầu ra, cai trị mình, chính hiến pháp do đại diện dân cử của mình thông qua, người Iraq thực sự cai trị người Iraq, thì tinh thần quốc gia vốn rất cao của nhân dân Iraq sẽ được thoả mãn, và làm cho phe nổi dậy khó tuyên truyền Mỹ là quân xâm lược. Nếu chánh quyền không phải của người Iraq, người bất mãn chỉ có một con đường để chọn, là chạy theo quân nổi dậy để giành độc lập và chủ quyền cho đất nước. Giao quyền cho người Iraq là để cho người Iraq tự giải quyết phe phái, hoặc theo chánh quyền quốc gia trong đó có đại diện nhiều phe phái qua bầu cử hoặc để chế độc tài tái phục hoạt hay đất nước rơi vào cảnh hỗn loạn. Tinh thần quốc gia và vấn đề Hồi giáo rất mạnh ở Iraq, chỉ có người Iraq mới giải quyết được với nhau, Mỹ không thể, không bao giờ làm thay nghĩ thế người Iraq được. Còn quốc tế cũng bớt chống đối Mỹ. Chính Pháp là nước dẫn đầu đòi hỏi Mỹ phải trao trả chủ quyền lại cho Iraq. Ngoai Trưởng Villepin của Pháp đón nhận quyết định của TT Bush gaio quyền cho Iraq bằng một thái độ tích cực và lạc quan (Le Monde ngày 14/14). Trong cái lợi chung đó, có lợi riêng cho TT Bush và Đảng Cộng Hoà. Chung mà thiếu riêng là chung không đông lực, vô hồn. Dứt khoát, Chánh quyền Bush phải thoát khỏi tình hình sắp lún lầy hiện tại ở Iraq, bất lợi cho lá phiếu của Oâng Bush trong cuộc bầu cử 2004 gần kề. Oâng khó tái đắc cử với một quân đội mà ngày nào máu cũng thấy chảy trên truyền hình trong giờ ăn tối của gia đình Mỹ.
Gửi ý kiến của bạn
