* Những trận đột kích vào mật khu CQ ở Tây Thừa Thiên:
Từ năm 1966, CSBV đã tung nhiều binh đoàn chủ lực xâm nhập vào khu vực phía Tây Thừa Thiên, lập nhiều căn cứ địa để tiến hành các cuộc tấn công về hướng Đông. Ngoài khu vực Nam Đông và An Hậu (A Sao), CSBV cũng đã điều động một lực lượng chiếm giữ khu vực thung lũng Roong Roong, cách Huế hơn 50 km về phía Tây. Trong những tháng cuối năm 1968, bộ Tư lệnh Quân đoàn 24 Hoa Kỳ (bản doanh đặt tại Phú Bài) và bộ Tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh QL/VNCH đã tổ chức nhiều hành quân lùng và diệt địch tại thung lũng này và khu vực phụ cận. Trước khi khởi động các cuộc hành quân quy mô, liên quân Việt-Mỹ thường tung các toán Trinh sát đột kích vào vùng địch để thám sát tình hình và hoạt động của địch.
Vào trung tuần tháng 11/1968, Sư đoàn 101 Nhảy Dù Hoa Kỳ và Sư đoàn 1 Bộ binh VNCH đã phối hợp tổ chức một cuộc hành quân thám kích vào thung lũng Roong Roong, với 4 toán Trinh sát Việt-Mỹ được trực thăng vận vào vùng, gồm 2 toán Hoa Kỳ và 2 toán Việt Nam. Một trong những trinh sát viên tham dự cuộc đột kích là chiến binh Gary A. Linderer. Sau năm 1975, người cựu trinh sát này đã ghi lại diễn tiến về cuộc đột kích vào Roong Roong trong cuốn sách nhan đề là The Eyes of the Eagle (Đôi mắt Diều hâu). Sau đây là một số chi tiết về diễn biến cuộc đột kích đầy nguy biến và ngẹt thở của các toán trinh sát Việt Mỹ được biên soạn dựa theo hồi ký của ông Gary A. Linderer-được phổ biến trong KBC vào năm 1995.
Toán trưởng Contreroys dẫn cả toán vào khu rừng rậm có tàng lá che, tia sáng chiếu qua khe giúp các toán viên còn nhìn thấy nhau trong phạm vi tới 12 mét. Đi khoảng 10 mét, toán trinh sát khám phá ra một con đường mòn rất láng, hình như chạy vòng từ đông sang tây bao quanh một rẻm núi thấp. Cành và giây leo trên đầu hình như có người bện đan để che kín không cho phi cơ bay khu vực này nhìn thấy. Trung sĩ Contreros ra lệnh ngừng, phái Souza và trinh sát Gary Linderer đến địa điểm con đường quẹo sang phía đông, còn hai người khác được lệnh đi về hướng Tây. Tổ trinh sát của Gary Linderer đi chưa được 5 mét, đã phát giác một hầm quan sát ngay bên vệ đường ở chỗ quẹo trái, rồi đường leo lên thoai thoải tới giữa cái rẻm nhỏ. Di chuyển thật thận trọng, Souza và trinh sát Gary Linderer cứ đi lên. Mặt đất đột nhiên sụp xuống ngay bên phải tổ trinh sát Gary Linderer. Cái hốc con rẻm trên đầu tổ trinh sát Gary Linderer khoằm lại như đùi chó, rồi bắt trở lại sang hướng Đông. Bên phải trinh sát Gary Linderer, hai mét trên đường mòn, đỉnh mép núi có một khoảng trống, đứng trên đó nhìn bao quát con đường. Tổ trinh sát của Gary Linderer di chuyển xa hơn nữa một chút rồi quẹo gắt sang phải đi theo con rạch lấn sang hướng Đông.
Tổ trinh sát 2 người của Gary Linderer đi thêm 100 mét nữa trước khi báo cáo trở lại cho toán. Rất khó nhìn trong bóng đêm và tổ trinh sát của Gary Linderer đã cách xa vị trí toán 150 thước và đang ở trên đỉnh mép đồi. Trong khi tổ của Gary Linderer bắt dầu đi xuống, một tiếng súng máy trơ trọi bắn ra từ khoảng cách 300 mét hướng Đông làm cho Gary Linderer và Souza ngừng lại ngay. Trinh sát Gary Linderer và Souza kẹt cứng ở giữa đường mòn, tiếng súng khá xa làm sao trúng vào người của Gary Linderer và Souza được, anh tự hỏi: vậy nó là gì" Souza đi giật lại từ từ từng bước một. Khi Souza lùi tới trinh sát Gary Linderer, trinh sát Gary Linderer vả vào vai anh ta. Vẫn còn quan sát phía trước, anh ta cố quay đầu lại nói thầm: Bắn báo động đó, chúng biết bọn mình vào.
Gary Linderer gật đầu đồng ý và vội vã lui về với Contreros và toán. Tổ thăm dò ngược chiều với tổ trinh sát của Gary Linderer cũng đã trở về rồi, báo cáo là phát hiện nhiều dấu vết còn mới. Gary Linderer báo cáo việc địch bắn súng, họ cũng nghe tiếng nổ, nhưng tưởng rằng tổ trinh sát của Gary Linderer bắn. Trinh sát Gary Linderer cũng báo với trưởng toán Contreros về cái gò trống, anh ta hỏi nếu tổ chức một cuộc phục kích ở chỗ đó có tốt không. Gary Linderer và Sours gật đầu. Toán trưởng nói: Tốt lắm, hãy dẫn chúng tôi đến đó đi.
Toán trinh sát của Gary Linderer di chuyển theo đội hình, người này quan sát phía trái, người kia quan sát phía phải. Sour vẫn còn đau lắm nên đi khập khểnh. Trinh sát Gary Linderer nghĩ rằng nếu cả toán vừa chạy vừa trốn thì Sours không thể nào theo kịp được. Gary lo cho bạn quá và nhìn vào mặt Sours, trinh sát Gary Linderer biết anh ta cũng lo như mình vậy. Toán trinh sát 1 nhanh nhẹn đi hết 150 mét, rời đường mòn rồi rẽ vào cái gò trước khi trời tối.
Phân toán 6 người trong đó có Gary Linderer bỏ ba lô xuống, rồi di chuyển về phía dưới đường mòn để đặt mìn claymore. Tối quá nên khó giăng giây điện, nhưng Gary Linderer và đồng đội cố gắng mở rộng vùng tử địa. Gary đặt trái mìn dựa vào vách gò nhìn xuống để khi nó nổ, sẽ phủ lên chiều dài 10 mét đường mòn. 1 trinh sát núp sau một cây lớn trên đường mòn cách xa Gary 5 mét, còn trinh sát Sours chờ tại rìa đường mòn, giữ an ninh cho bộ phận đặt mìn. Khi anh đã hài lòng với vị trí mìn đã đặt xong, anh nhét các ngòi nổ vào và luồn giây kéo trở lại cái gò, lấy cành và lá phủ cây cẩn thận. Khi về tới vị trí của mình và nối giây vào cái bấm mìn, anh mới thấy mình cách xa tử địa không tới 10 mét, quá gần với địa điểm phục kích và cũng quá gần với sức nổ hậu phía sau trái mìn bật ra có thể gây thương tích cho cả toán.
Cuộc phục kích bao phủ một tử địa dài từ 25 thước đến 30 thước với 6 trái mìn Claymore, hướng xuống chỗ đường mòn quẹo trái về hướng Đông, 5 trái Claymore khác bao phủ khoác từ hầm quan sát chạy lên gò trống. Toán trinh sát ước tính ca đặt mìn này sẽ tiêu diệt từ 10 đến 20 địch quân đi theo khoảng cách 1 sải tay. Toán trinh sát ngồi yên tại chỗ chờ đợi, một số lặng lẽ lấy đồ ăn khô trước khi trời tối hẳn. Trinh sát Gary Linderer ngồi dựa vào ba lô, để đồ bấm mìn ở bên phải trong tầm an toàn. Anh đặt 4 trái lựu đạn và 3 băng đạn 19 viên ở ngay bên trong tầm tay. Anh cố vểnh tai để phân biệt âm thanh, tiếng nào là của côn trùng, tiếng nào từ một cành cây gẫy do bàn chân người dẫm lên.
Trưởng toán Contreros bắt mọi người thức trong tình trạng báo động cho đến nửa đêm, rồi thay nhau một nửa ngủ một nửa thức cho đến sáng. Gần mười một giờ đêm, toán trinh sát phát hiện ra những tia sáng từ hướng Đông chiếu về phía họ. Một toán tuần tiểu địch đang đi đến, âm thầm không gây tiếng động. Địch quân có vẻ đề phòng cẩn trọng. Có lẻ địch quân đi tìm toán trinh sát. Cả toán nằm yên để địch đi qua. Các toán Cộng quân khác qua cũng đi qua vị trí của toán trinh sát 1 suốt đêm. Đi đầu là một tiểu đội, rồi tiếp theo là các đơn vị đông hơn. Cách di chuyển quân này, địch cố đánh lừa toán trinh sát để toán này phục kích tiểu đội đi đầu để cho lộ diện, và khi đó cả đội quân phía sau sẽ đánh úp. Biết được dự tính của địch, toán trinh sát nằm yên suốt đêm chờ sáng.
Từ năm 1966, CSBV đã tung nhiều binh đoàn chủ lực xâm nhập vào khu vực phía Tây Thừa Thiên, lập nhiều căn cứ địa để tiến hành các cuộc tấn công về hướng Đông. Ngoài khu vực Nam Đông và An Hậu (A Sao), CSBV cũng đã điều động một lực lượng chiếm giữ khu vực thung lũng Roong Roong, cách Huế hơn 50 km về phía Tây. Trong những tháng cuối năm 1968, bộ Tư lệnh Quân đoàn 24 Hoa Kỳ (bản doanh đặt tại Phú Bài) và bộ Tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh QL/VNCH đã tổ chức nhiều hành quân lùng và diệt địch tại thung lũng này và khu vực phụ cận. Trước khi khởi động các cuộc hành quân quy mô, liên quân Việt-Mỹ thường tung các toán Trinh sát đột kích vào vùng địch để thám sát tình hình và hoạt động của địch.
Vào trung tuần tháng 11/1968, Sư đoàn 101 Nhảy Dù Hoa Kỳ và Sư đoàn 1 Bộ binh VNCH đã phối hợp tổ chức một cuộc hành quân thám kích vào thung lũng Roong Roong, với 4 toán Trinh sát Việt-Mỹ được trực thăng vận vào vùng, gồm 2 toán Hoa Kỳ và 2 toán Việt Nam. Một trong những trinh sát viên tham dự cuộc đột kích là chiến binh Gary A. Linderer. Sau năm 1975, người cựu trinh sát này đã ghi lại diễn tiến về cuộc đột kích vào Roong Roong trong cuốn sách nhan đề là The Eyes of the Eagle (Đôi mắt Diều hâu). Sau đây là một số chi tiết về diễn biến cuộc đột kích đầy nguy biến và ngẹt thở của các toán trinh sát Việt Mỹ được biên soạn dựa theo hồi ký của ông Gary A. Linderer-được phổ biến trong KBC vào năm 1995.
* Ngày N-1 của các toán trinh sát:
Ngày 18 tháng 11/1968, toán trinh sát của Gary Linderer (toán 1) do trung sĩ Contreros chỉ huy nhận lệnh chuẩn bị cho công tác vào ngày 19/11/1968, lần này toán của Gary Linderer sẽ nhảy vào thung lũng Roong Roong. Trong đợt hành quân này, về phía Hoa Kỳ, ngoài toán 1 còn có toán 2 do trung sĩ Burnell chỉ huy. Hai toán đều trang bị nặng, mỗi toán 12 người, hoạt động cách xa nhau khoảng 5 km. Nhiệm vụ sơ khởi của toán 2 là quan sát hoạt động địch, tìm và phá hủy một máy tiếp vận truyền tin được thả quanh quẩn ở chỗ bãi đáp trước đó.
Trung sĩ Contreros thuyết trình vắn toán cho 11 người trong toán biết ông sẽ là người chỉ huy, nhiệm vụ của toán là và tìm diệt địch (không bắt tù binh). Công tác của toán 1 là gây rối và phục kích các đơn vị nhỏ của CSBV di chuyển qua thung lũng. Toán trưởng Contreros và trinh sát viên Sours đã bay trên vùng hành quân và báo cáo là chỉ có mỗi bãi đáp trong vùng hành quân vỏn vẹn 4 cây số vuông. Tuy nhiên nếu toán gặp nguy, có thể rút vào vùng hoạt động của toán 2 để tiếp cận hầu được yểm trợ khi cần. Hơn nữa vùng hành quân của toán 2 có nhiều bãi đáp.
Trinh sát Gary Linderer và toán của mình hồi hộp khi nghe tin này. Roong Roong là một làng của bộ lạc Thượng chỉ cách bộ Tư lệnh nhẹ của Sư đoàn hơn 30 km, không có bãi đáp nhiều, có thể không trở tay kịp khi có biến. Tình báo đã cho hay trong vùng đó có vài ngàn CQ gồm cả tiểu đoàn Công Binh. Trưởng toán Contreros cho cả toán hay sẽ lên đường xâm nhập khi trời tối.
* Ngày N: Cuộc đột kích vào lòng địch:
Ngày 19 tháng 11/1968, trinh sát Gary Linderer và đồng đội lên trực thăng lúc 4 giờ 30 chiều. Toán 2 của Burnell cất cánh trước toán của trinh sát Gary Linderer 15 phút. Họ sẽ xâm nhập trước. Trực thăng chỉ huy và trực thăng tác chiến Cobra sẽ đi theo toán trinh sát của Gary Linderer một khi toán Burnell đổ bộ. Toán trinh sát của Gary Linderer cất cánh và bay về hướng Tây miền núi. Núi nhìn mờ mờ ảo ảo. Địch quân đang hoạt động tại đó. Trinh sát Gary Linderer biết chắc vậy. Trực thăng chỉ huy và các Cobra bay quần trên đầu, toán 2 của Burnell nhảy trước kế đến toán của trinh sát Gary Linderer. Viên phi công của toán trinh sát Gary Linderer từ từ hạ cánh xuống một vùng trống trải rộng rãi nhưng dài. Ánh nắng mặt trời bắt đầu mờ nhạt khi trực thăng chở toán 2 xuống bãi đáp. Trực thăng quần ở đó nhiều phút. Cuối cùng từng chiến binh bắt đầu nhảy xuống bãi cỏ ở phía dưới cùng với trang bị nặng nề. Bãi đáp hóa ra là một bãi cỏ cao hơn đầu người. Viên sĩ quan chỉ huy đã ra lệnh ngưng đổ quân, nhưng toán trưởng Contreros đã ra lệnh cho toán cứ nhảy xuống. Tất cả toán trinh sát 1 lần lượt nhảy xuống. Trực thăng vẫn lơ lửng trên bãi đáp, từ sàn trực thăng trinh sát Gary Linderer nhìn xuống: Trời, họ giỡn sao đây " Đầu ngọn cỏ vẫn còn cách càng trực thăng từ 8 đến 10 bộ, và cánh quạt đang băm các đầu ngọn cỏ hai bên bãi đáp như chặt rau.
Trinh sát Gary Linderer và đồng đội leo xuống càng, buông mình xuống, hai tay bám càng. Vai của trinh sát Gary Linderer xệ xuống chịu không nổi. Anh lẩm bẩm đọc kinh rồi buông xuống. Khoảng không từ càng tới ngọn cỏ không có gì đáng nói, nhưng từ ngọn cỏ tới độ cao 12 bộ mới chết người. Hai giò trinh sát Gary Linderer chạm đất như muốn thun ngắn lại, mông trinh sát Gary Linderer đau nhói vì đầu cẳng thúc lên do sức dội của đất. Anh đau đớn đứng lên, cảm thấy giò ngắn đi mấy phân. Anh nghe thấy tiếng trực thăng vang xa dần. Anh nhìn chung quanh cả toán không sao cả nhưng trinh sát Sours thì khác, anh ta nhảy xuống đạp phải khúc cây nên còn nằm bò càng trên cỏ. Khi trinh sát Gary Linderer tìm thấy Sours, anh ta đang ngồi nhưng cả hai góc chân làm hắn đau ghê gớm. Trinh sát Souza đề nghị toán nên gọi máy đưa anh ta về trước khi các trực thăng về tới bộ Tư lệnh, nhưng anh ta không chịu, anh bảo với toán là chỉ muốn ở lại với toán. Trinh sát Gary Linderer và đồng đội giúp anh ta vượt qua đám cỏ cao và tới bìa rừng, thấy nhóm của toán trưởng Contreros đang chờ nhóm của trinh sát Gary Linderer ở đó. Nhóm này nhảy xuống đất an toàn, không ai bị thương.
Toán trưởng Contreroys dẫn cả toán vào khu rừng rậm có tàng lá che, tia sáng chiếu qua khe giúp các toán viên còn nhìn thấy nhau trong phạm vi tới 12 mét. Đi khoảng 10 mét, toán trinh sát khám phá ra một con đường mòn rất láng, hình như chạy vòng từ đông sang tây bao quanh một rẻm núi thấp. Cành và giây leo trên đầu hình như có người bện đan để che kín không cho phi cơ bay khu vực này nhìn thấy. Trung sĩ Contreros ra lệnh ngừng, phái Souza và trinh sát Gary Linderer đến địa điểm con đường quẹo sang phía đông, còn hai người khác được lệnh đi về hướng Tây. Tổ trinh sát của Gary Linderer đi chưa được 5 mét, đã phát giác một hầm quan sát ngay bên vệ đường ở chỗ quẹo trái, rồi đường leo lên thoai thoải tới giữa cái rẻm nhỏ. Di chuyển thật thận trọng, Souza và trinh sát Gary Linderer cứ đi lên. Mặt đất đột nhiên sụp xuống ngay bên phải tổ trinh sát Gary Linderer. Cái hốc con rẻm trên đầu tổ trinh sát Gary Linderer khoằm lại như đùi chó, rồi bắt trở lại sang hướng Đông. Bên phải trinh sát Gary Linderer, hai mét trên đường mòn, đỉnh mép núi có một khoảng trống, đứng trên đó nhìn bao quát con đường. Tổ trinh sát của Gary Linderer di chuyển xa hơn nữa một chút rồi quẹo gắt sang phải đi theo con rạch lấn sang hướng Đông.
Tổ trinh sát 2 người của Gary Linderer đi thêm 100 mét nữa trước khi báo cáo trở lại cho toán. Rất khó nhìn trong bóng đêm và tổ trinh sát của Gary Linderer đã cách xa vị trí toán 150 thước và đang ở trên đỉnh mép đồi. Trong khi tổ của Gary Linderer bắt dầu đi xuống, một tiếng súng máy trơ trọi bắn ra từ khoảng cách 300 mét hướng Đông làm cho Gary Linderer và Souza ngừng lại ngay. Trinh sát Gary Linderer và Souza kẹt cứng ở giữa đường mòn, tiếng súng khá xa làm sao trúng vào người của Gary Linderer và Souza được, anh tự hỏi: vậy nó là gì" Souza đi giật lại từ từ từng bước một. Khi Souza lùi tới trinh sát Gary Linderer, trinh sát Gary Linderer vả vào vai anh ta. Vẫn còn quan sát phía trước, anh ta cố quay đầu lại nói thầm: Bắn báo động đó, chúng biết bọn mình vào.
Gary Linderer gật đầu đồng ý và vội vã lui về với Contreros và toán. Tổ thăm dò ngược chiều với tổ trinh sát của Gary Linderer cũng đã trở về rồi, báo cáo là phát hiện nhiều dấu vết còn mới. Gary Linderer báo cáo việc địch bắn súng, họ cũng nghe tiếng nổ, nhưng tưởng rằng tổ trinh sát của Gary Linderer bắn. Trinh sát Gary Linderer cũng báo với trưởng toán Contreros về cái gò trống, anh ta hỏi nếu tổ chức một cuộc phục kích ở chỗ đó có tốt không. Gary Linderer và Sours gật đầu. Toán trưởng nói: Tốt lắm, hãy dẫn chúng tôi đến đó đi.
Toán trinh sát của Gary Linderer di chuyển theo đội hình, người này quan sát phía trái, người kia quan sát phía phải. Sour vẫn còn đau lắm nên đi khập khểnh. Trinh sát Gary Linderer nghĩ rằng nếu cả toán vừa chạy vừa trốn thì Sours không thể nào theo kịp được. Gary lo cho bạn quá và nhìn vào mặt Sours, trinh sát Gary Linderer biết anh ta cũng lo như mình vậy. Toán trinh sát 1 nhanh nhẹn đi hết 150 mét, rời đường mòn rồi rẽ vào cái gò trước khi trời tối.
Phân toán 6 người trong đó có Gary Linderer bỏ ba lô xuống, rồi di chuyển về phía dưới đường mòn để đặt mìn claymore. Tối quá nên khó giăng giây điện, nhưng Gary Linderer và đồng đội cố gắng mở rộng vùng tử địa. Gary đặt trái mìn dựa vào vách gò nhìn xuống để khi nó nổ, sẽ phủ lên chiều dài 10 mét đường mòn. 1 trinh sát núp sau một cây lớn trên đường mòn cách xa Gary 5 mét, còn trinh sát Sours chờ tại rìa đường mòn, giữ an ninh cho bộ phận đặt mìn. Khi anh đã hài lòng với vị trí mìn đã đặt xong, anh nhét các ngòi nổ vào và luồn giây kéo trở lại cái gò, lấy cành và lá phủ cây cẩn thận. Khi về tới vị trí của mình và nối giây vào cái bấm mìn, anh mới thấy mình cách xa tử địa không tới 10 mét, quá gần với địa điểm phục kích và cũng quá gần với sức nổ hậu phía sau trái mìn bật ra có thể gây thương tích cho cả toán.
Cuộc phục kích bao phủ một tử địa dài từ 25 thước đến 30 thước với 6 trái mìn Claymore, hướng xuống chỗ đường mòn quẹo trái về hướng Đông, 5 trái Claymore khác bao phủ khoác từ hầm quan sát chạy lên gò trống. Toán trinh sát ước tính ca đặt mìn này sẽ tiêu diệt từ 10 đến 20 địch quân đi theo khoảng cách 1 sải tay. Toán trinh sát ngồi yên tại chỗ chờ đợi, một số lặng lẽ lấy đồ ăn khô trước khi trời tối hẳn. Trinh sát Gary Linderer ngồi dựa vào ba lô, để đồ bấm mìn ở bên phải trong tầm an toàn. Anh đặt 4 trái lựu đạn và 3 băng đạn 19 viên ở ngay bên trong tầm tay. Anh cố vểnh tai để phân biệt âm thanh, tiếng nào là của côn trùng, tiếng nào từ một cành cây gẫy do bàn chân người dẫm lên.
Trưởng toán Contreros bắt mọi người thức trong tình trạng báo động cho đến nửa đêm, rồi thay nhau một nửa ngủ một nửa thức cho đến sáng. Gần mười một giờ đêm, toán trinh sát phát hiện ra những tia sáng từ hướng Đông chiếu về phía họ. Một toán tuần tiểu địch đang đi đến, âm thầm không gây tiếng động. Địch quân có vẻ đề phòng cẩn trọng. Có lẻ địch quân đi tìm toán trinh sát. Cả toán nằm yên để địch đi qua. Các toán Cộng quân khác qua cũng đi qua vị trí của toán trinh sát 1 suốt đêm. Đi đầu là một tiểu đội, rồi tiếp theo là các đơn vị đông hơn. Cách di chuyển quân này, địch cố đánh lừa toán trinh sát để toán này phục kích tiểu đội đi đầu để cho lộ diện, và khi đó cả đội quân phía sau sẽ đánh úp. Biết được dự tính của địch, toán trinh sát nằm yên suốt đêm chờ sáng.
Kỳ sau: Trận kịch chiến giữa Trinh sát Việt-Mỹ và Cộng quân ở thung lũng Roong Roong.
Gửi ý kiến của bạn
