Tối mùng sáu, giờ quốc tế, Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã điện thoại cho Ngoại trưởng Nga Igor Ivanov để bày tỏ sự nuối tiếc sâu xa về vụ đoàn xe của Sứ quán Nga đã bị tấn công trước đó, trên đường di tản ra khỏi Baghdad đi qua Syria. Lời chia buồn không có nghĩa là Hoa Kỳ hay Liên quân nhận trách nhiệm về vụ này, vì Bộ chỉ huy CENTCOM của Mỹ tuyên bố tại Qatar rằng các báo cáo từ địa phương về cho biết là không có đơn vị nào của Liên quân hiện diện ở nơi xảy ra vụ đụng độ vào thời điểm đó. Biến cố này là một thách đố mới cho Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin trong mối quan hệ với Hoa Kỳ và là đề tài thảo luận khi Cố vấn Anh ninh Quốc gia của Tổng thống Mỹ, Condoleeza Rice tới Mạc Tư Khoa gặp gỡ giới chức lãnh đạo Nga.
Đầu đuôi câu chuyện là một đoàn xe chuyên chở 25 nhân viên ngoại giao Nga, kể cả Đại sứ Vladimir Titorenko, và nhà báo đã bị tấn công hai lần khi rút khỏi Baghdad vào mùng sáu tháng Tư. Lần đầu vụ đụng độ xảy ra khi đoàn xe ra khỏi trung tâm Baghdad khoảng tám cây số; lần thứ nhì là khi đoàn xe đi được chừng 15-30 cây số sau đó thì thấy có nhiều quân xa trước mặt, Đại sứ Titorenko cho một xe kéo cờ trắng tiến lên để nói chuyện thì chiếc xe này bị bắn. Tổng cộng có năm người Nga bị thương, trong đó một người bị trọng thương và phái đoàn Nga hiện đang được các bác sĩ Iraq chữa trị tại thị trấn Al Fallujah, cách Baghdad chừng 70 cây số về phía Tây. Cho đến nay, người ta chưa biết rõ hơn chi tiết mà chỉ nghe nói rằng đoàn xe bị kẹt giữa vùng giao tranh, không một bên nào nhận lãnh trách nhiệm, dù lộ trinh di tản của phái đoàn Nga đã được thông báo trước cho cả đôi bên. Bộ Ngoại giao Nga đã triệu tập Đại sứ Mỹ và Iraq để thông báo sự việc và yêu cầu mở cuộc điều tra.
Phía Liên bang Nga, nhiều nguồn cho rằng đây là một vụ Mỹ cố tình tấn công để trừng phạt Nga vì đã chống lại quyết định tham chiến của Mỹ và còn kín đáo yểm trợ chế độ Saddam Hussein, hoặc gửi cố vấn quân sự tới tận Baghdad hoặc bằng cách tiếp tế chiến cụ cho Iraq qua ngả Syria. Các nguồn tin này so sánh với vụ máy bay Mỹ đã oanh tạc sứ quán Trung Quốc tại Belgrade vì Bắc Kinh yểm trợ chế độ Belgrade và chống lại việc Mỹ tung quân vào Nam Tư để cứu dân Albania theo Hồi giáo tại Kosovo. Nhiều nhà quan sát quốc tế thì nhấn mạnh rằng trong thời Chiến tranh lạnh, Mỹ đều tránh những hoạt động quân sự có thể phương hại tới quan hệ với Liên xô, ngày nay, Mỹ không cần tránh nữa và có thể mặc nhiên dằn mặt Mạc Tư Khoa bằng hành động táo bạo này.
Ngược lại, thì sẵn nghi ngờ thái độ thiên vị của Nga, phía Hoa Kỳ có thể đã được mật báo là phái đoàn Nga đã cho Saddam Hussein và gia đình lẩn trốn trong đoàn xe có mang bảng số ngoại giao để đào thoát khỏi Baghdad. Vì vậy đoàn xe bị Lực lượng Đặc biệt Mỹ chặn đánh và đẩy lui trên đường tiến tới biên giới Syria. Người ta không loại bỏ giả thuyết đó vì mối quan hệ gắn bó của chế độ Iraq với Liên xô rồi Liên bang Nga cho đến những ngày gần đây, khi chiến cuộc đã bùng nổ. Người ta cũng không loại bỏ giả thuyết là đoàn xe đã phải lách giữa hai lằn đạn khi đào thoát khỏi Baghdad và cuối cùng chỉ bị tổn thất nhẹ vì nếu thực sự là mục tiêu cần triệt hạ thì một đoàn xe dân sự như vậy không có cách gì thoát giữa chốn giao tranh và dưới tầm oanh kích của không quân Anh-Mỹ. Một giả thuyết cũng đáng cứu xét là phía Iraq muốn phá vỡ mọi nỗ lực hòa giải Nga-Mỹ bằng cách tấn công phái đoàn Nga và đẩy tội cho Mỹ.
Ngần ấy giả thuyết rối mù đều đang được thảo luận nhưng vấn đề đã là một bài toán mới cho Tổng thống Vladimir Putin của Nga. Ông là người phải lách giữa hai dòng áp lực ngay trong nội tình chính trị Nga.
Nhiều nguồn tin cho là bản thân ông cũng thiên về giả thuyết của các cộng sự thân tín, rằng Mỹ có trách nhiệm trong vụ này, nhưng Putin tránh trực tiếp nêu vấn đề vì đang muốn cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, khi thấy chế độ Saddam Hussein không còn tương lai. Trong nỗ lực thực tiễn đó, ông lại gặp sự phản đối của các thành phần chống Mỹ, chống Tây phương - thuộc cả xu hướng cộng sản lẫn quốc gia cực đoan - lẫn sự hoài nghi của chính quyền và truyền thông Hoa Kỳ vì họ cho rằng Mạc Tư Khoa có nhúng tay vào việc cấp cứu chế độ Baghdad.
Vụ đụng độ bất ngờ này có thể là một trắc nghiệm cho thấy giữa hai xu hướng thân và chống Tây phương, phe nào đang thắng thế trong điện Cẩm Linh, khi Tổng thống Putin phải lên tiếng, hoặc bày tỏ ý kiến với Cố vấn An ninh Condoleeza Rice trước khi bà trở về Belfast dự thượng đỉnh giữa Tổng thống George Bush và Thủ tướng Tony Blair tại Bắc Ái Nhĩ Lan.
Đầu đuôi câu chuyện là một đoàn xe chuyên chở 25 nhân viên ngoại giao Nga, kể cả Đại sứ Vladimir Titorenko, và nhà báo đã bị tấn công hai lần khi rút khỏi Baghdad vào mùng sáu tháng Tư. Lần đầu vụ đụng độ xảy ra khi đoàn xe ra khỏi trung tâm Baghdad khoảng tám cây số; lần thứ nhì là khi đoàn xe đi được chừng 15-30 cây số sau đó thì thấy có nhiều quân xa trước mặt, Đại sứ Titorenko cho một xe kéo cờ trắng tiến lên để nói chuyện thì chiếc xe này bị bắn. Tổng cộng có năm người Nga bị thương, trong đó một người bị trọng thương và phái đoàn Nga hiện đang được các bác sĩ Iraq chữa trị tại thị trấn Al Fallujah, cách Baghdad chừng 70 cây số về phía Tây. Cho đến nay, người ta chưa biết rõ hơn chi tiết mà chỉ nghe nói rằng đoàn xe bị kẹt giữa vùng giao tranh, không một bên nào nhận lãnh trách nhiệm, dù lộ trinh di tản của phái đoàn Nga đã được thông báo trước cho cả đôi bên. Bộ Ngoại giao Nga đã triệu tập Đại sứ Mỹ và Iraq để thông báo sự việc và yêu cầu mở cuộc điều tra.
Phía Liên bang Nga, nhiều nguồn cho rằng đây là một vụ Mỹ cố tình tấn công để trừng phạt Nga vì đã chống lại quyết định tham chiến của Mỹ và còn kín đáo yểm trợ chế độ Saddam Hussein, hoặc gửi cố vấn quân sự tới tận Baghdad hoặc bằng cách tiếp tế chiến cụ cho Iraq qua ngả Syria. Các nguồn tin này so sánh với vụ máy bay Mỹ đã oanh tạc sứ quán Trung Quốc tại Belgrade vì Bắc Kinh yểm trợ chế độ Belgrade và chống lại việc Mỹ tung quân vào Nam Tư để cứu dân Albania theo Hồi giáo tại Kosovo. Nhiều nhà quan sát quốc tế thì nhấn mạnh rằng trong thời Chiến tranh lạnh, Mỹ đều tránh những hoạt động quân sự có thể phương hại tới quan hệ với Liên xô, ngày nay, Mỹ không cần tránh nữa và có thể mặc nhiên dằn mặt Mạc Tư Khoa bằng hành động táo bạo này.
Ngược lại, thì sẵn nghi ngờ thái độ thiên vị của Nga, phía Hoa Kỳ có thể đã được mật báo là phái đoàn Nga đã cho Saddam Hussein và gia đình lẩn trốn trong đoàn xe có mang bảng số ngoại giao để đào thoát khỏi Baghdad. Vì vậy đoàn xe bị Lực lượng Đặc biệt Mỹ chặn đánh và đẩy lui trên đường tiến tới biên giới Syria. Người ta không loại bỏ giả thuyết đó vì mối quan hệ gắn bó của chế độ Iraq với Liên xô rồi Liên bang Nga cho đến những ngày gần đây, khi chiến cuộc đã bùng nổ. Người ta cũng không loại bỏ giả thuyết là đoàn xe đã phải lách giữa hai lằn đạn khi đào thoát khỏi Baghdad và cuối cùng chỉ bị tổn thất nhẹ vì nếu thực sự là mục tiêu cần triệt hạ thì một đoàn xe dân sự như vậy không có cách gì thoát giữa chốn giao tranh và dưới tầm oanh kích của không quân Anh-Mỹ. Một giả thuyết cũng đáng cứu xét là phía Iraq muốn phá vỡ mọi nỗ lực hòa giải Nga-Mỹ bằng cách tấn công phái đoàn Nga và đẩy tội cho Mỹ.
Ngần ấy giả thuyết rối mù đều đang được thảo luận nhưng vấn đề đã là một bài toán mới cho Tổng thống Vladimir Putin của Nga. Ông là người phải lách giữa hai dòng áp lực ngay trong nội tình chính trị Nga.
Nhiều nguồn tin cho là bản thân ông cũng thiên về giả thuyết của các cộng sự thân tín, rằng Mỹ có trách nhiệm trong vụ này, nhưng Putin tránh trực tiếp nêu vấn đề vì đang muốn cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, khi thấy chế độ Saddam Hussein không còn tương lai. Trong nỗ lực thực tiễn đó, ông lại gặp sự phản đối của các thành phần chống Mỹ, chống Tây phương - thuộc cả xu hướng cộng sản lẫn quốc gia cực đoan - lẫn sự hoài nghi của chính quyền và truyền thông Hoa Kỳ vì họ cho rằng Mạc Tư Khoa có nhúng tay vào việc cấp cứu chế độ Baghdad.
Vụ đụng độ bất ngờ này có thể là một trắc nghiệm cho thấy giữa hai xu hướng thân và chống Tây phương, phe nào đang thắng thế trong điện Cẩm Linh, khi Tổng thống Putin phải lên tiếng, hoặc bày tỏ ý kiến với Cố vấn An ninh Condoleeza Rice trước khi bà trở về Belfast dự thượng đỉnh giữa Tổng thống George Bush và Thủ tướng Tony Blair tại Bắc Ái Nhĩ Lan.
Gửi ý kiến của bạn
