WASHINGTON (Wall Street Journal) - Thị trường địa ốc có cơ nguy sắp sụp đổ. Các đường nứt đã lộ ra nơi chân móng của hiện tượng bùng nổ xây cất Hoa Kỳ, trong khi các chứng cớ cho thấy tình hình tăng giá nhà lâu nay không thể tiếp diễn nữa.
Trong nhiều năm qua, nhiều yếu tố hợp lại - gồm cả lãi suất thấp, thấp nghiệp thấp, tiêu chuẩn vay tiền dễ dàng và nguồn cung cấp nhà hiếm - đã đưa tới sự tăng vọt chưa từng có trong việc mua bán nhà, đẩy giá cao lên trời. Kết quả: giá nhà cứ tăng vù vù, bất kể giá chứng khoán ào ạt sụp đổ, các cú xì căng đan về kinh doanh kế toán và cuộc chiến chống khủng bố.
Nhưng bây giờ, vài yếu tố cho thấy thị trường nhà đang suy yếu đi.
Tại hơn 100 thành phố Mỹ, giá nhà đã tăng ít nhất hai lần mau hơn mức tăng lương cả gia đình kể từ 1998, theo dự kiện phân tích cho Wall Street Journal bởi hãng tham vấn kinh tế Economy.com.
Trên toàn quốc, giá nhà tăng hơn 3 lần tỉ lệ lương tăng trong 2 năm qua, 1 sức tăng vọt làm việc mua nhà thành xa vời đối với nhiều người.
Thí dụ. Các thành phố lớn như Atlanta, Las Vegas, Denver, Houston, Tucson và Charleston, S.C. đều có mức tăng bất quân bình như thế.
Tại Miami, giá nhà tăng 58% từ đầu năm 1998, trong khi lương tăng chỉ 16%. Tại khu ngoại ô Long Island của New York, giá nhà tăng 81% trong khi lương chỉ tăng 14%. Tại Boston, giá nhà tăng 89%, mà lương chỉ tăng 22%.
Allen Sinai, kinh tế gia trưởng của Decision Economics Inc., một hãng tiên đoán, nhận xét, "Tôi chưa từng thấy 1 thị trường tích sản nào - dù là chứng khoán hay địa ốc - bùng nổ với giá vọt lên trời... mà không bị suy sụp thê thảm. Chúng ta sẽ không thoát nổi màn điều chỉnh giá ở vài thành phố. Giá nhà không thể lên hoài được."
Trong khi đó, mất việc ở nhiều thành phố đã đông hơn: Thí dụ, Boston cắt giảm 85,000 việc kể từ tháng 1-2001, trong khi Seattle mất 66,000 việc. Tiền từ thị trường chứng khoán đang suy sụp cứ đổ dồn về thị trường địa ốc. Và ai cũng chờ sự sụp đổ để điều chỉnh.
Hãy nhìn lại hiện tượng đã xảy ra trong quá khứ. Giá nhà tăng 89% trong thời kỳ 6 năm tại Los Angeles hồi cuối 1980s và đầu 1990s, trong khi lương chỉ tăng 37%. Thế là màn tự điều chỉnh của thị trường, thúc đẩy bởi cú suy thoái địa phương do vì kỹ nghệ quốc phòng cắt giảm nhân viên, đã làm giá nhà vùng Los Angeles tụt dốc 24% trong 5 năm liền, và phải thêm 4 năm sau nữa thị trường địa ốc mới hồi phục.
Tình hình điều chỉnh tương tự cũng đã xảy ra cùng lúc đó cho Chicago và Minneapolis.
Trong nhiều năm qua, nhiều yếu tố hợp lại - gồm cả lãi suất thấp, thấp nghiệp thấp, tiêu chuẩn vay tiền dễ dàng và nguồn cung cấp nhà hiếm - đã đưa tới sự tăng vọt chưa từng có trong việc mua bán nhà, đẩy giá cao lên trời. Kết quả: giá nhà cứ tăng vù vù, bất kể giá chứng khoán ào ạt sụp đổ, các cú xì căng đan về kinh doanh kế toán và cuộc chiến chống khủng bố.
Nhưng bây giờ, vài yếu tố cho thấy thị trường nhà đang suy yếu đi.
Tại hơn 100 thành phố Mỹ, giá nhà đã tăng ít nhất hai lần mau hơn mức tăng lương cả gia đình kể từ 1998, theo dự kiện phân tích cho Wall Street Journal bởi hãng tham vấn kinh tế Economy.com.
Trên toàn quốc, giá nhà tăng hơn 3 lần tỉ lệ lương tăng trong 2 năm qua, 1 sức tăng vọt làm việc mua nhà thành xa vời đối với nhiều người.
Thí dụ. Các thành phố lớn như Atlanta, Las Vegas, Denver, Houston, Tucson và Charleston, S.C. đều có mức tăng bất quân bình như thế.
Tại Miami, giá nhà tăng 58% từ đầu năm 1998, trong khi lương tăng chỉ 16%. Tại khu ngoại ô Long Island của New York, giá nhà tăng 81% trong khi lương chỉ tăng 14%. Tại Boston, giá nhà tăng 89%, mà lương chỉ tăng 22%.
Allen Sinai, kinh tế gia trưởng của Decision Economics Inc., một hãng tiên đoán, nhận xét, "Tôi chưa từng thấy 1 thị trường tích sản nào - dù là chứng khoán hay địa ốc - bùng nổ với giá vọt lên trời... mà không bị suy sụp thê thảm. Chúng ta sẽ không thoát nổi màn điều chỉnh giá ở vài thành phố. Giá nhà không thể lên hoài được."
Trong khi đó, mất việc ở nhiều thành phố đã đông hơn: Thí dụ, Boston cắt giảm 85,000 việc kể từ tháng 1-2001, trong khi Seattle mất 66,000 việc. Tiền từ thị trường chứng khoán đang suy sụp cứ đổ dồn về thị trường địa ốc. Và ai cũng chờ sự sụp đổ để điều chỉnh.
Hãy nhìn lại hiện tượng đã xảy ra trong quá khứ. Giá nhà tăng 89% trong thời kỳ 6 năm tại Los Angeles hồi cuối 1980s và đầu 1990s, trong khi lương chỉ tăng 37%. Thế là màn tự điều chỉnh của thị trường, thúc đẩy bởi cú suy thoái địa phương do vì kỹ nghệ quốc phòng cắt giảm nhân viên, đã làm giá nhà vùng Los Angeles tụt dốc 24% trong 5 năm liền, và phải thêm 4 năm sau nữa thị trường địa ốc mới hồi phục.
Tình hình điều chỉnh tương tự cũng đã xảy ra cùng lúc đó cho Chicago và Minneapolis.
Gửi ý kiến của bạn
