Washington đã không bỏ phiếu để bỏ phong tỏa hàng trăm triệu Mỹ vay nợ đang được Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc tế hỗ trợ chương trình cải tổ kinh tế theo hướng thị trường của nhà cầm quyền cộng sản, theo như các kinh tế gia đã cho biết. Nhưng đề nghị của Ủy ban Tự do Tôn Giáo Quốc tế của Hoa kỳ có triệu chứng tăng áp lực vào Washington để đưa ra sự trừng phạt kinh tế với chế độ cộng sản về sự chỉ trích các thành tích vi phạm nhân quyền đang gia tăng.
Ủy ban này đã yêu cầu Ngân khố Hoa kỳ trong tháng qua để bỏ hỗ trợ cho tất cả việc cho mượn nợ có tính cách phi nhân đạo đối với Hanoi để phản đối những gì đã cho biết như Việt Nam đang vi phạm trầm trọng vào sự tự do tín ngưỡng.
Đề nghị này đã đưa ra sau một cuộc điều trần đặc biệt tại Washington vào ngày 13 tháng hai, tại cuộc điều trần này, các nhà lãnh đạo tôn giáo lưu vong đã tố giác Việt Nam cho săn bắt các tín đồ và cấm việc tự do tín ngưỡng.
“Ủy ban cho rằng việc nghiêm trọng vi phạm sự tự do tín ngưỡng của chính quyền Việ Nam, và hình như Việt Nam không có thiện chí cho cải tiến để bảo vệ tự do tín ngưỡng đủ cam kết để xử dụng sự trừng phạt này,” theo như chủ tịch Elliott Abrams đã tuyên bố.
“Ngoại trừ việc chỉ cho mượn nợ để trợ giúp những nhu cầu cần yếu nhân bản cho nhân dân Việt Nam ,” theo như thư của chủ tịch đã gửi ngày 29/3 cho Bộ trưởng Ngân khố Paul O’Neil.
Ngày thư tư vẫn không thấy sự phúc đáp của Nội các Hoa kỳ về đề nghị của ủy ban này.
Nhưng ngày thứ ba, Việt Nam đã đả kích lời kêu gọi này như là chuyện xen vào nội bộ của Việt Nam bằng cách nhẩy sang mặt hỗ trợ quốc tế trong kế hoạch để gia tăng tổng sản lượng nội địa của Việt Nam lên gấp đôi vào chục năm tới.
“Việc này không những chỉ làm hại các quan hệ tốt giữa Việt Nam và các cơ quan quốc tế mà còn hại tới các quan hệ giữa Việt Nam và Hoa kỳ,” theo như lời của bà Phan Thủy Thanh, phát ngôn viên của bộ ngoại giao Việt Nam.
Việc này đã đi ngược lại các nỗ lực của cộng đồng quốc tế để giúp Việt Nam tranh thủ chống lại nạn nghèo đói,” theo như phát ngôn viên đã tuyên bố trong phản ứng công khai đầu tiên đối với lời kêu gọi của ủy ban này.
Nhưng các kinh tế gia đã cho biết, phản ứng của bộ ngoại giao là chứng tỏ sự nhậy cảm về lời phê bình của Washington trong vấn đề vi phạm nhân quyền nhiều hơn với bất cứ sự đe dọa thực sự nào trong các kế hoạch cải tổ kinh tế của Việt Nam.
Washington chỉ nắm có 15% quyền bỏ phiếu trong sự tín nhiệm chung để cho Việt nam được vay nợ mà thôi. Việc bỏ phiếu tính theo đa số hơn là ý kiến nhất quyết, có nghĩa là sự phản đối của Washington chỉ có tính cách tượng trưng nhiều hơn.
Giữa Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế đang chăm chú cho Việt Nam vay nợ trị giá trêân 500 triệu Mỹ kim để hỗ trợ chương trình giảm nghèo của nhà cầm quyển cộng sản Việt Nam.
Hội đồng giám đốc của Ngân hàng Thế giới được họp vào ngày thứ năm để duyệt lại chương trình này, theo như giám đốc Andrew Steer tại Việt Nam đã cho thông tấn AFP được biết. Một gói cho mượn nợ 368 triệu Mỹ kim đã được Quỹ Tiền Tệ quốc Tế đồng ý trong tuần vừa qua còn tùy thuộc vào kết quả của cuộc họp của hội đồng này.
Một gói cho mượn nợ khác 250 triệu Mỹ kim của chính Ngân hàng Thế giới sẽ được xét sau vào cuộc họp xa hơn vào giữa tháng tới. Ông Steer đã cho biết, gần một nửa số mượn nợ sẽ được phát ngay theo kết toán cân bằng như tùy thuộc vào tiến trình thu ngân với việc bãi bỏ các xí nghiệp quốc doanh, sự tự do mậu dịch với việc phát tirển khu vực tư doanh.
Số mượn nợ thêm trị giá khoảng 50 triệu Mỹ kim của số viện trợ song phương được nằm trong gói cho mượn nợ của Ngân hàng Thế giới. Tựu chung tất cả đều tùy thuộc vào các chính sách và sự vận dụng chính trị của Việt Nam trong cũng như ngoài nước.