HÀ NỘI (Reuters) - Thủ tướng Nga Mikhail Kasyanov thăm Việt Nam từ thứ ba 26-3 đến cuối ngày thứ năm, tiếp theo sau chuyến đi dấu mốc của Tổng Thống Putin đến Hà Nội cách đây một năm.
Hai nước này từng là đồng minh chặt chẽ trong cuộc chiến tranh lạnh, sẽ thảo luận về đuờng lối phát triển những lãnh vực hợp tác chính yếu như khai thác dầu khí và đề nghị của Nga cấp tín dụng cho hai dự án nhà máy thủy điện Việt Nam.
Các cuộc thảo luận cũng có thể còn đề cập đến việc cung cấp cho Việt Nam đồ trang bị quân sự.
Một bản tuyên bố của Sứ quán Nga ở Hà Nội nói việc hợp tác trên lãnh vực dầu khí vẫn là "phần quan trọng nhất" trong mối quan hệ kinh tế giữa hai nước.
Sứ quán Nga nói hai chính phủ có dự định ký nhiều thỏa ước về hợp tác trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì hòa bình, hợp tác về thủy lợi và khí tượng cũng như về y dược và y tế.
Trong lúc viếng thăm Việt Nam năm ngoái, Putin nói Việt Nam muốn và có khả năng mua những vũ khí mới, Nga sẵn sàng bán những vụ khí tân tiến.
Công ty chế tao phi cơ Sukhoi của Nga, sau chuyến viếng thăm của Putin, nói họ muốn bán chiến đấu cơ Su-20 MK cho Việt Nam. Hiện nay quân đội CSVN sử dụng loại cũ là Su-27 và Su-22 M4. Sukhoi cũng nói có kế hoạch dựng một xưởng bảo trì ở Trung phần Việt nam.
Tháng trước thông tấn Interfax của Nga thuật lời công ty LOMO Corp ở Petersburg, nói sẽ cung cấp cho Việt 50 chiếc hỏa tiễn phòng không SA-18 trong năm nay, và cung cấp kỹ thuật sản xuất và trang bị trong 2 năm theo một khế ước trị giá 64 triệu Mỹ kim.
Kasyanov đến Việt Nam giữa lúc Nga đang chuẩn bị rút khỏi Cam Ranh, một hải cảng chiến lược Nga đã thuê từ năm 1979.
Một nhà ngoại giao Nga nói ông ta không tin là hai bên sẽ thảo luận về việc rút khỏi Cam Ranh.
Ông ta nói: "TIền trình hiện đang diễn ra, quyết định đã có rồi. Việc triệt thoái chỉ là vấn đề kỹ thuật. Khi chúng tôi thấy là có khả năng, chúng tôi sẽ trao lại Cam Ranh cho Việt Nam".
Tuy nhiên hình như hai bên vẫn bất đồng về thời điểm rút lần sau chót. Hồi đầu tháng này bộ Quốc phòng Việt Nam nói việc Nga rút sẽ hoàn tất vào tháng 5. Trong khi đó Tư lệnh Hải quân Nga nói sẽ hoàn tất triệt thoái vào cuối năm.
Tuần trước Hà Nói hai bên còn thương thuyết về chuyện này.
Khế ước thuê của Nga sẽ hết hạn vào năm 2004, nhưng vì Nga bị hạn chế kinh phí Quốc phòng và thấy đến lúc phải trả tiền thuê thêm thời hạn nên đã quyết định rút sớm.
Tuy nhiên bản tin Itar-Tass hôm thứ hai cho biết, Nga sẽ hoàn tất việc giao Cảng Cam Ranh cho VN vào ngày 1-7-2002, theo lời một viên chức cao cấp từ Bộ Quốc Phòng Nga. Hiện thời Nga đang rút dần nhân viên và quân dụng để giao lại căn cứ cho VN. Công tác này chỉ huy bởi Đề Đốc Alexander Ivliyev, vị chỉ huy về tổ chức của Hạm Đội Thái Bình Dương của Nga.
Tin này cũng cho biết, VN đã cho phép tàu chiến Nga được ghé Vịnh Cam Ranh để nhận tiếp liệu và sửa chữa kỹ thuật nếu cần thiết, chỉ cần báo trước cho phía CSVN. Phi cơ tác chiến Nga cũng có thể sử dụng phi trường nơi đây nếu cần. Tất cả mọi tốn phí lúc đó sẽ do phía Nga chi trả.
Theo Bộ Quốc Phòng Nga, việc duy trì đóngq uân ở Cam Ranh làm Nga tốn kém tương đương với giá của một tàu ngầm nguyên tử có vũ khí hiện đại, nhưng căn cứ này lại không quan trọng cho nhu cầu an ninh nước Nga.
Tuần trước Kasyanov nói với thông tấn xã nhà nước Việt Nam rằng ông ta có nhiều hy vọng xúc tiến việc tài trợ cho dự án nhà máy lọc dầu ở Dũng Quất, dự án này đã bị trễ hạn. Dự án nhà máy lọc dầu này trị giá 1.3 tỷ Mỹ kim đáng lẽ phải hoàn tất vào năm tới, nhưng Nga nói sẽ phải hoãn hai năm vì gặp khó khăn về tài chính.
Ngoài ra Nga và Việt Nam vẫn chưa thể đồng ý về các điều khoản 100 triệu Mỹ kim tín dụng của Nga tài trợ hai nhà máy thủy điện ở Cao nguyên Trung phần.