Trong trận Bão Sa Mạc năm 1991, thế giới chỉ có một đài truyền hình loan tin 24/24 là CNN. Ngày nay, tình hình đã khác, CNN không còn ưu thế đó nữa vì có nhiều đài loan tin thường trực, ra toàn cầu hoặc trong từng vùng. Nhưng, đáng chú ý hơn nữa là ngoài các đài truyền hình, người ta còn có mạng lưới điện toán và các web-sites tiếp vận thêm tin tức và dữ kiện có thể vừa xem, vừa đọc hay vừa nghe được. Chiến dịch Iraq Tự Do là trận chiến đầu tiên xuất hiện trên lưới điện toán.
Từ bất cứ nơi nào, nếu có thể vào Internet, ta cũng tìm được những tin tức cập nhật, những quan điểm hay bình luận về cuộc chiến, những tuyên cáo hay cả các cuộc tranh luận về quân sự, ngoại giao hay chính trị liên quan đến trận chiến. Nhưng ưu điểm của hệ thống thông tin “sống” như vậy cũng có mặt trái của nó, là gây tác động tâm lý tức thời, khi lạc quan khi bi quan thái quá, hoặc làm những người theo dõi không kỹ bị hoang mang: vừa thấy bên này loan tin có nổi loạn lại Basra thì lại thấy bên kia loan báo 120 chiến xa Iraq từ Basra chạy túa ra ngoài. Tin nào trước, tin nào sau, và biến cố nào là nguyên nhân biến cố gì là hậu quả" Chúng ta dễ bị rối mù vì những tin dồn dập như vậy, nếu không để ý đến giờ loan tin (nên dùng giờ quốc tế GMT). Đâm ra, nếu trên trận địa, hai phe lâm chiến đánh hòa mù tung ngụy kế làm đối phương rối mù thì ở những nơi rất xa xăm, người ta cũng có thể bị rối mù và làm báo in trong hoàn cảnh đó thật rất vất vả!
Sau đây là một số websites người ta có thể theo dõi.
Truyền thông chính yếu
Mỗi hệ thống truyền thông báo chí lớn đều có một website đặc biệt về cuộc chiến Iraq, với tin nóng hổi, hình ảnh video (như trên truyền hình) hoặc bản đồ và những tiết mục cung cấp các dữ kiện về bối cảnh (thí dụ toàn bộ lời tuyên bố khai chiến của ông Bush, lời điều trần của Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld trước tiểu ban Quốc phòng của Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện). Được tham khảo nhiều nhất trong loại này là FoxNews, CNN, MSNBC, hoặc website của hai nhật báo lớn của Mỹ là The New York Times, Washington Post. Vì chiến trận Iraq có liên hệ đến Anh quốc, có hai Website của Anh cũng đáng theo dõi là của tờ The Guardian và tờ Times, tuy nhiên, nên thận trọng về các nguồn tin quân sự của bộ chỉ huy quân Anh, thường hay lạc quan và sau đó phải điều chỉnh khi có sự phối kiểm của Bộ Chỉ huy Trung ương CENTCOM của Mỹ. Nhưng, dù sao, tin của Anh vẫn được đi rất sớm và hai tờ báo đó phải phát hành trước hai nhật báo Mỹ kể trên sáu tiếng đồng hồ. Cũng nói về Anh quốc, một website phải tham khảo chính là BBC, dù đôi khi thành phần “chủ chiến” thấy là BBC hơi “tả” một chút.
Dữ kiện về bối cảnh
Khi đọc tin, ta gặp rất nhiều từ ngữ chuyên môn hoặc những tên rất đặc biệt. Thí dụ như máy bay không người lái Predator là gì, bom BLU-118 Themobaric là gì, bom GBU-16 Paveway là gì" Một website rất có lợi cho nhà nghiên cứu là Globalsecurity.org vì có một bộ bách khoa từ điển đầy đủ về các loại võ khí sử dụng. Website này có một trang chủ có tên là Target Iraq dẫn ta vào nhiều website khác. Tham khảo rất hay, miễn là đừng đi lạc, không còn nhớ mình đang muốn tìm cái gì nữa! Cũng trong loại này, có Defensetech.org là một website cung cấp nhiều dữ kiện lý thú về kỹ thuật chiến tranh, chiến cụ và các vấn đề về an ninh quốc gia.
Về lý luận, có thể tham khảo một trang chủ của Council on Foreign Relation gọi là Iraq Resource Center, với nhiều chi tiết hay bài báo về Iraq.
Quan điểm chính thức
Khi nghe báo chí loan tin rằng Tổng thống Bush tuyên bố thế này, Ngoại trưởng Powell phát biểu thế nọ mà muốn kiểm chứng thì mình có thể lên trang nhà của Tòa Bạch Cung, Bộ Ngoại giao. Mỗi ngày, Bộ Ngoại giao hay Bộ Quốc phòng đều có buổi tường trình với báo chí và kết quả ra sao hộ trình bày trên các trang nhà đó. Khỏi lầm khi trích dẫn.
Bên kia thì có Iraq News Agency, cơ quan thông tin và tuyên truyền của Saddam Hussein. Ai không hiểu tiếng Anh thì lên trang nhà của báo Nhân Dân tại Hà Nội, một ngày sau là thấy Hà Nội đưa ra bình luận rất đồng điệu với Saddam! Ngoài tờ Nhân Dân, các báo khác tại Việt Nam tương đối khá hơn, loan tin vừa đủ mà không đến nỗi thiên vị.
Nếu muốn biết Hoa Kỳ gửi gấm những gì cho dân chúng Iraq thì có thể lên Website của Radio Free Europe/Radio Liberty, họ có một trang chủ Iraq Crisis Section rất đáng tham khảo. Tại Mỹ, Ban Việt ngữ của Radio Free Asia cũng có một trang đặc biệt dành cho trận chiến Iraq, với tin tức không nhất thiết phản ảnh quan điểm của chính quyền Hoa Kỳ.
Trung Đông nghĩ gì
Chiến dịch Iraq Tự Do nhắm vào một quốc gia nằm giữa vùng Trung Đông vì vậy, muốn theo dõi cho kỹ thì cũng nên tìm hiểu xem dân chúng và các chính quyền Trung Đông nghĩ sao về cuộc chiến. Website Arab News có phần Anh ngữ phản ảnh quan điểm bán chính thức của chính quyền Saudi Arabia. Tờ Daily Star có Website với tin tức trung thực hơn nhưng đọc hơi nản. Muốn có cái nhìn tổng hợp thì nên vào phần Iraq của World Press Review, nơi trình bày khá xuất sắc quan điểm của các hệ thống truyền thông tại Trung Đông.
Trong thời gian qua, chúng ta nghe nói đến hệ thống truyền hình Al Jazeera với rất nhiều hình ảnh độc đáo (có khi độc địa như trình bày hình ảnh lính Mỹ bị giết hoặc bị bắt làm tù binh). Muốn coi các băng hình của al Jazeera, ta có thể tham khảo www.favo.tv, một Website Anh ngữ thu thập mọi đoạn phim hình hay băng ghi âm trên toàn thế giới, trong đó có nhiều điều không đáng tin lắm, nên mình cũng phải cẩn thận.
Tại Trung Đông, một quốc gia theo dõi rất sát chiến cuộc Iraq, đó là Israel. Nếu muốn biết Saddam có tấn công Israel hay không thì nên vào trang nhà của Ha’aretz, có một phần riêng về Iraq. Bên cạnh đó, nên xem Website của người Kurd, KurdMedia, trong đó có mọi chi tiết liên hệ đến dân Kurd.
Và sau cùng, nên vào Website của Việt Báo, www.vietbao.com được rất nhiều người tham khảo và sử dụng!
Từ bất cứ nơi nào, nếu có thể vào Internet, ta cũng tìm được những tin tức cập nhật, những quan điểm hay bình luận về cuộc chiến, những tuyên cáo hay cả các cuộc tranh luận về quân sự, ngoại giao hay chính trị liên quan đến trận chiến. Nhưng ưu điểm của hệ thống thông tin “sống” như vậy cũng có mặt trái của nó, là gây tác động tâm lý tức thời, khi lạc quan khi bi quan thái quá, hoặc làm những người theo dõi không kỹ bị hoang mang: vừa thấy bên này loan tin có nổi loạn lại Basra thì lại thấy bên kia loan báo 120 chiến xa Iraq từ Basra chạy túa ra ngoài. Tin nào trước, tin nào sau, và biến cố nào là nguyên nhân biến cố gì là hậu quả" Chúng ta dễ bị rối mù vì những tin dồn dập như vậy, nếu không để ý đến giờ loan tin (nên dùng giờ quốc tế GMT). Đâm ra, nếu trên trận địa, hai phe lâm chiến đánh hòa mù tung ngụy kế làm đối phương rối mù thì ở những nơi rất xa xăm, người ta cũng có thể bị rối mù và làm báo in trong hoàn cảnh đó thật rất vất vả!
Sau đây là một số websites người ta có thể theo dõi.
Truyền thông chính yếu
Mỗi hệ thống truyền thông báo chí lớn đều có một website đặc biệt về cuộc chiến Iraq, với tin nóng hổi, hình ảnh video (như trên truyền hình) hoặc bản đồ và những tiết mục cung cấp các dữ kiện về bối cảnh (thí dụ toàn bộ lời tuyên bố khai chiến của ông Bush, lời điều trần của Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld trước tiểu ban Quốc phòng của Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện). Được tham khảo nhiều nhất trong loại này là FoxNews, CNN, MSNBC, hoặc website của hai nhật báo lớn của Mỹ là The New York Times, Washington Post. Vì chiến trận Iraq có liên hệ đến Anh quốc, có hai Website của Anh cũng đáng theo dõi là của tờ The Guardian và tờ Times, tuy nhiên, nên thận trọng về các nguồn tin quân sự của bộ chỉ huy quân Anh, thường hay lạc quan và sau đó phải điều chỉnh khi có sự phối kiểm của Bộ Chỉ huy Trung ương CENTCOM của Mỹ. Nhưng, dù sao, tin của Anh vẫn được đi rất sớm và hai tờ báo đó phải phát hành trước hai nhật báo Mỹ kể trên sáu tiếng đồng hồ. Cũng nói về Anh quốc, một website phải tham khảo chính là BBC, dù đôi khi thành phần “chủ chiến” thấy là BBC hơi “tả” một chút.
Dữ kiện về bối cảnh
Khi đọc tin, ta gặp rất nhiều từ ngữ chuyên môn hoặc những tên rất đặc biệt. Thí dụ như máy bay không người lái Predator là gì, bom BLU-118 Themobaric là gì, bom GBU-16 Paveway là gì" Một website rất có lợi cho nhà nghiên cứu là Globalsecurity.org vì có một bộ bách khoa từ điển đầy đủ về các loại võ khí sử dụng. Website này có một trang chủ có tên là Target Iraq dẫn ta vào nhiều website khác. Tham khảo rất hay, miễn là đừng đi lạc, không còn nhớ mình đang muốn tìm cái gì nữa! Cũng trong loại này, có Defensetech.org là một website cung cấp nhiều dữ kiện lý thú về kỹ thuật chiến tranh, chiến cụ và các vấn đề về an ninh quốc gia.
Về lý luận, có thể tham khảo một trang chủ của Council on Foreign Relation gọi là Iraq Resource Center, với nhiều chi tiết hay bài báo về Iraq.
Quan điểm chính thức
Khi nghe báo chí loan tin rằng Tổng thống Bush tuyên bố thế này, Ngoại trưởng Powell phát biểu thế nọ mà muốn kiểm chứng thì mình có thể lên trang nhà của Tòa Bạch Cung, Bộ Ngoại giao. Mỗi ngày, Bộ Ngoại giao hay Bộ Quốc phòng đều có buổi tường trình với báo chí và kết quả ra sao hộ trình bày trên các trang nhà đó. Khỏi lầm khi trích dẫn.
Bên kia thì có Iraq News Agency, cơ quan thông tin và tuyên truyền của Saddam Hussein. Ai không hiểu tiếng Anh thì lên trang nhà của báo Nhân Dân tại Hà Nội, một ngày sau là thấy Hà Nội đưa ra bình luận rất đồng điệu với Saddam! Ngoài tờ Nhân Dân, các báo khác tại Việt Nam tương đối khá hơn, loan tin vừa đủ mà không đến nỗi thiên vị.
Nếu muốn biết Hoa Kỳ gửi gấm những gì cho dân chúng Iraq thì có thể lên Website của Radio Free Europe/Radio Liberty, họ có một trang chủ Iraq Crisis Section rất đáng tham khảo. Tại Mỹ, Ban Việt ngữ của Radio Free Asia cũng có một trang đặc biệt dành cho trận chiến Iraq, với tin tức không nhất thiết phản ảnh quan điểm của chính quyền Hoa Kỳ.
Trung Đông nghĩ gì
Chiến dịch Iraq Tự Do nhắm vào một quốc gia nằm giữa vùng Trung Đông vì vậy, muốn theo dõi cho kỹ thì cũng nên tìm hiểu xem dân chúng và các chính quyền Trung Đông nghĩ sao về cuộc chiến. Website Arab News có phần Anh ngữ phản ảnh quan điểm bán chính thức của chính quyền Saudi Arabia. Tờ Daily Star có Website với tin tức trung thực hơn nhưng đọc hơi nản. Muốn có cái nhìn tổng hợp thì nên vào phần Iraq của World Press Review, nơi trình bày khá xuất sắc quan điểm của các hệ thống truyền thông tại Trung Đông.
Trong thời gian qua, chúng ta nghe nói đến hệ thống truyền hình Al Jazeera với rất nhiều hình ảnh độc đáo (có khi độc địa như trình bày hình ảnh lính Mỹ bị giết hoặc bị bắt làm tù binh). Muốn coi các băng hình của al Jazeera, ta có thể tham khảo www.favo.tv, một Website Anh ngữ thu thập mọi đoạn phim hình hay băng ghi âm trên toàn thế giới, trong đó có nhiều điều không đáng tin lắm, nên mình cũng phải cẩn thận.
Tại Trung Đông, một quốc gia theo dõi rất sát chiến cuộc Iraq, đó là Israel. Nếu muốn biết Saddam có tấn công Israel hay không thì nên vào trang nhà của Ha’aretz, có một phần riêng về Iraq. Bên cạnh đó, nên xem Website của người Kurd, KurdMedia, trong đó có mọi chi tiết liên hệ đến dân Kurd.
Và sau cùng, nên vào Website của Việt Báo, www.vietbao.com được rất nhiều người tham khảo và sử dụng!
Gửi ý kiến của bạn
