SANTA ANA (Tin Nguyễn Huỳnh Mai) - Ông James M. Waller, viên chức chánh trị của Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ tại Sài Gòn đã viếng thăm tu sĩ Lê Minh Triết đang bị quản chế trong nhà người em út tên Lê Văn Thi tại ấp Kiến Hòa Thượng, xã Kiến An, tỉnh An Giang vào ngày 24- 6- 2002. Ông Lê Minh Triết bị nhà cầm quyền cộng sản phá sập nhà và bị ở 8 năm vì "cất nhà không đúng tiêu chuẩn". Ông được mãn hạn vào ngày 30 - 3- 2002.
Ông Waller đã may mắn nhờ dân chúng địa phương chỉ nơi ông Triết cư ngụ vì các viên chức cộng sản không chịu chỉ nhà. Khi ông Waller đến nơi cùng với một thông dịch viên và người tài xế, thì công an tên Thành đã đến trước ông và đã ngồi nghe trọn cuộc đối thoai giữa hai bên.
Ông Waller cho tu sĩ Lê Minh Triết biết sự quan tâm của chánh phủ Hoa Kỳ về trường hợp của tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo bị đàn áp. Đáp câu hỏi có được bình yên sau khi ra tù, ông Triết cho biết ông bị quản chế 2 năm và không được ra khỏi xã. Khi ông Waller hỏi ông Triết có gì chứng minh là một tu sĩ không. Ông Triết trả lời: "Có. Trước khi công sản "giải phóng đất nước" tôi có đi tu và đã được Ban Trị Sự Trung Ương PGHH do cụ Huỳnh Văn Nhiệm lãnh đạo cấp cho giấy Tu Sĩ Trị Sự Viên. Sau 1975, nhà nước xóa bỏ PGHH thì một tu sĩ như tôi không còn giấy để chứng minh nữa."
Ông James Waller hỏi tiếp: "Bây giờ PGHH có Ban Đại Diện, anh có thể đến đó thương lượng để họ chứng minh anh là tu sĩ được không"". Ông Triết trả lời : "Không thể được vì nếu thật sự Việt Nam có tự do dân chủ và tự do tín ngưỡng, thì tín đồ PGHH được quyền lựa chọn người tài đức để đại diện cho họ. Đàng này, Ban Đại Diện Phật Giáo Hòa Hảo lại không được người trong đạo bầu ra nên chúng tôi không thừa nhận Ban Đại diện nàỵ"
Sau buổi gặp gỡ trên, nhiều công an đến tìm cách lấy hay ghi chép chi tiết trên danh thiếp ông James Waller để tìm hiểu ông là ai, nhưng tu sĩ Triết không đưạ Vào ngày 27- 6- 2002, Thượng Tá Hai Hoàng thuộc tỉnh An Giang đến đe dọa ông Triết để lấy tấm danh thiếp, nhưng ông nhất định từ chối.
Ngăn Chận Gặp Tu Sĩ Võ Văn Thanh Liêm
Cũng ngày trên, ông James Waller đã 2 lần tìm cách vào chùa Quang Minh Tự để thăm tu sĩ Võ Văn Thanh Liêm tại ấp Long Hòa, xã Long Điền A, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, nhưng đều bị công an thường phục giả dạng người trong chùa nhất quyết ngăn cản không cho ông vàọ Bên ngoài chùa có khoảng 30 công an mặc thường phục đị rải rác xung quanh trên các bờ đê.
Tu sĩ Thanh Liêm ước mong ông Waller trở lại để ông được trực tiếp nói lên sự thật về tình trạng bị đàn áp của PGHH và trường hợp của ông suốt nhiều năm naỵ Từ khi bị công an bao vây ngày 6- 11- 2001 đến nay ông không dám ra khỏi chùạ Ông đã từng bị kéo lôi trên đường, bị liệng lên xe chở đi giam nhiều lần. Vào tháng 11 năm 2000, một viên chức của tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn đã thăm viếng ông sau khi nhận được bản tin của Giáo Hội PGHH/Hải Ngoại thông báo chùa của ông bị bao vây 3 ngày.
Theo tin từ Hoa Thịnh Đốn, trong chuyến viếng thăm VN vào cuối tháng 2- 2002, phái đoàn Ủy Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Thế Giới đã hỏi rất cặn kẽ từng trường hợp của tù nhân tôn giáo với Ủy Ban Tôn Giáo của chánh phủ Hà Nội và tỏ ý muốn được thăm viếng các tù nhân cũng như gia đình họ. Tuy nhiên điều yêu cầu này đã bị khước từ. Vào trung tuần tháng 5- 2002, Ủy Hội Hoa Kỳ này lại một lần nữa nói cho phái đoàn tôn giáo đến từ Hà Nội, do ông Lê Quanh Vịnh hướng dẫn, biết rõ sự quan tâm cũng như mong muốn có một sự "thay đổi thật sự" chứ không phải chỉ là sự "điều chỉnh" về vấn đề tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam.
Quý độc giả muốn đọc Sám Giảng Thi Văn Giáo Lý của Đức Huỳnh Giáo Chủ, Phật Giáo Hòa Hảo Trong Dòng Lịch Sử Dân Tộc của cố cư sĩ Nguyễn Long Thành Nam, nghe băng giảng, xem hình ảnh sinh hoạt PGHH, xin vào trang nhà http://hoahaọorg và liên lạc về e-mail hoahao@hoahao.org