Chúng ta bắt đầu vào tuần lễ thứ nhì của tháng ba, và trong đó, ngày 10 tháng 3 là một trong những ngày hết sức đặc biệt. Vào năm 1975, trong ngày 10 tháng 3, lần đầu tiên tôi cảm nhận được sát nghiệp bao trùm chính con người mình, bao trùm cả một trại lính, cả một thành phố và rồi sau đó là thấy bầu không khí đầy sát nghiệp đó phủ trùm lên cả nước.
Thành phố Ban Mê Thuột bị tấn công đúng vào ngày 10-3-1975. Hai nơi bị tập trung hỏa lực của quân cộng sản là Bộ Tổng Tham Mưu Sư Đoàn 23 Bộ Binh và Tiểu Khu. Lúc đó, tôi ở cách đó chỉ vài cây số: trong doanh trại của Tiểu Đoàn 23 Công Binh Sư Đoàn, chính xác, đây là nơi có tên Cây Số 3, nghĩa là chỉ cách 2 biển lửa kia chỉ 3 cây số. Nhưng cũng chính xác, lúc đó toàn thành phố Ban Mê Thuột đang bị bao vây. Buổi chiều hôm đó, khi đội nón sắt, với đầy đủ quân khí tác chiến, đứng ở hàng rào nhìn ra doanh trại, tôi thấy trên núi rừng trước giờ màu xanh bát ngát chợt thấy có hàng người mặc áo vàng ka-ki đi chập chùng giữa lá rừng xanh. Bấy giờ tôi, một tên chuẩn úy mới ra trường vài tháng, mới biết rằng Việt Cộng có quân phục ka-ki vàng; trước đó, vẫn cứ tưởng họ chỉ mặc bà ba đen hay ka-ki xanh. Những tiếng nổ không ngừng, từ bốn phương vọng về, và nhiều nhất và dồn dập là từ trung tâm thành phố, nơi 2 căn cứ đã nói.
Buổi tối hôm đó, tôi theo đơn vị rút đi, để tìm về Phước An, rồi vài ngày sau lại băng rừng tìm về hướng Nha Trang... lúng túng, chậm chạp thế naò mà mất tới 7 ngày đêm mới về được Diên Khánh, cửa ngõ vào Nha Trang.... Trên đường đi, và cả trên đường sau đó về Sài Gòn, tôi vẫn cảm thấy sát nghiệp là cái gì không phải khaí niệm trừu tượng. Nó là cái gì hết sức cụ thể, có thể cảm nhận hết sức cụ thể, sinh động. Tất nhiên, ai cũng có thể thấy được người chết, ngửi được mùi xác chết, đi vấp phải xác người chết, nghe tiếng người ngã vật ra và rên rỉ... và vân vân. Tôi được nghe kể sau đó, trong trận Ban Mê Thuột, hình như 4 tên chuẩn úy trong nhóm cùng về Sở Hành Chánh Tài Chánh Số 3 với tôi đã vào ngồi ở một lô cốt của Sở, phía đối diện Bộ TTM Sư Đoàn 23, và trấn với thùng lựu đạn và khẩu đại liên. Một quả B-40 đã thổi vào lô cốt này và dĩ nhiên, 4 tên bạn im tiếng luôn. Và có lẽ, lúc đó cũng ít nhất phải có 4 bộ đội Bắc Quân ngã gục, hay có thể là nhiều hơn vài lần. Từ đó tới giờ tôi không có dịp về thăm lại Ban Mê Thuột nữa.
Nơi đây thật sự không phải chỗ kể chuyện hồi ức, hay làm văn chương. Cuộc chiến qua lâu rồi. Gần 30 năm rồi. Nhưng chỉ vì một bản tin trong tuần này về cuộc nội chiến Ba Tây làm tôi chợt nhớ những hình ảnh vừa nói: một sát nghiệp, nó bám vào da mình hệt như làn khói xua hoài không bay hết.
Qua 30 năm rồi, một cựu du kích quân Ba Tây vẫn còn lo đi tìm di cốt của các chiến hữu mất tích. Bản tin tóm lược là ông Micheal Gomes de Almeida, 66 tuổi, cựu du kích quân, được Thư Ký Hội Nhân Quyền Nilmario Miranda giúp sức, đã liên tục mở cuộc đi tìm kiếm tung tích và hài cốt các du kích quân mất tích được suy đoán là bị quân chính phủ xử tử trong thời chế độ quân phiệt ở Xambioa, Ba Tây. Và.sau 3 thập niên, cuộc tìm kiếm "Du Kích Araguaya" đã bắt đầu được giúp đỡ từ Quân Đội Ba Tây, theo lệnh của Tổng Thống Luis Inacio da Silva. Một trang sử của Ba Tây đã được khép lại. Khi đọc tin này, tôi chợt nhớ tới chuyện cái lô cốt mà được nghe là 4 người bạn tử thủ trong đó. Bốn tên mới rời ghế sinh viên, kể như còn con nít trân hà. Nghĩa là có 4 bà mẹ, 4 người cha và 4 gia đình đau khổ. Khi tính cả bên Bắc Quân thì có lẽ phải cả chục gia đình đau khổ. Rồi con số này nhân lên vài ngàn lần, vài chục ngàn lần, vài trăm ngàn lần. Cuộc đời có những nỗi đau quên được, nhưng với các bà mẹ chắc chắn là không hình ảnh nào về con mình bị mờ nhạt.
Mới tuần trước, chợt nghe tin cựu Tướng Nguyễn Khánh có kế hoạch về VN để giúp đỡ thương phế binh, cô nhi quả phụ, gia đình tử sĩ VNCH với sự hỗ trợ từ Bộ Cựu Chiến Binh Hoa Kỳ. Câu chuyện có vẻ như sắp khép lại trang sử nội chiến Việt Nam. Nghe như đoạn chót rồi. Vì nếu đảng CSVN đồng ý như thế, có nghĩa là cả nước đang nói với nhau, thôi chuyện cũ quên đi. Kế hoạch này thực hiện được sẽ có ý nghĩa lớn cực kỳ. Nhưng rồi tự nhiên chuyện này chìm đi. Có thể là Hà Nội còn chống đối hay nghi ngờ, hay có thể là kẹt chuyện gì đó. Trên nguyên tắc, việc làm này sẽ được đồng bào hải ngoại hỗ trợ, vì có gì đẹp hơn là nghĩa cử giúp các chiến hữu. Hay là thiếu phương tiện thực hiện" Thêm nữa, thực tế là, không giúp nhau -- cho những người đang tàn phế vì cuộc chiến -- thì còn làm cái gì tốt đẹp hơn cho nhau" Sát nghiệp rồi cũng phải tới lúc cởi thôi, không bằng cách này thì là cách khác. Dĩ nhiên là vẫn còn cuộc chiến đòi hỏi nhân quyền và dân chủ hóa đất nước, nhưng đây lại là phương diện khác, không dính gì chuyện từ thiện xã hội, chuyện giữa những nỗi đau cần xoa dịu.
Một tiểu thuyết nhan đề "Cây Đàn Miến Điện" của một nhà văn Nhật Bản, bản Việt dịch của giáo sư Đỗ Khánh Hoan, in cũng vài chục năm rồi, có kể về một chiến binh Nhật Bản thời Thế Chiến Thứ 2 đã bỏ trốn để ở lại trên đất Miến Điện, vào chùa Miến để cạo đầu, mặc áo tăng sĩ... và ngày ngày ôm bình bát khất thực, chơi cây đàn dây trong khi đi lại, tụng kinh siêu độ cho tử sĩ, và mục đích chính yếu là: vị sư này muốn tìm xác những chiến binh Nhật và cả các nước khác trong cuộc chiến để chôn cất tử tế. Cuộc chiến ở Miến Điện kinh khủng quá, chết vô số kể. Vị sư này nhất định không về lại Nhật, vì không muốn còn xác một chiến binh nào vùi nơi hốc đá, mép sông.
Bao giờ thì sát nghiệp của Cuộc Chiến VN thực sự xóa được hết" Bao giờ thì cả người thắng trận và người thua trận cùng thấy có nhu cầu tâm linh này, để rồi sẽ chịu ngồi bàn với nhau về nhu cầu dân chủ hóa đất nước, nhu cầu cho mọi tiếng nói bất đồng cũng cần được tôn trọng, nhu cầu đa dạng hóa để cho mọi thành phần dị biệt của toàn dân được góp sức xây dựng đất nước" Và cho những người đang ở bên lề xã hội, những thương phế binh, những người thua trận của cuộc chiến 30 năm trước... được một cơ hội an ủi"
Thành phố Ban Mê Thuột bị tấn công đúng vào ngày 10-3-1975. Hai nơi bị tập trung hỏa lực của quân cộng sản là Bộ Tổng Tham Mưu Sư Đoàn 23 Bộ Binh và Tiểu Khu. Lúc đó, tôi ở cách đó chỉ vài cây số: trong doanh trại của Tiểu Đoàn 23 Công Binh Sư Đoàn, chính xác, đây là nơi có tên Cây Số 3, nghĩa là chỉ cách 2 biển lửa kia chỉ 3 cây số. Nhưng cũng chính xác, lúc đó toàn thành phố Ban Mê Thuột đang bị bao vây. Buổi chiều hôm đó, khi đội nón sắt, với đầy đủ quân khí tác chiến, đứng ở hàng rào nhìn ra doanh trại, tôi thấy trên núi rừng trước giờ màu xanh bát ngát chợt thấy có hàng người mặc áo vàng ka-ki đi chập chùng giữa lá rừng xanh. Bấy giờ tôi, một tên chuẩn úy mới ra trường vài tháng, mới biết rằng Việt Cộng có quân phục ka-ki vàng; trước đó, vẫn cứ tưởng họ chỉ mặc bà ba đen hay ka-ki xanh. Những tiếng nổ không ngừng, từ bốn phương vọng về, và nhiều nhất và dồn dập là từ trung tâm thành phố, nơi 2 căn cứ đã nói.
Buổi tối hôm đó, tôi theo đơn vị rút đi, để tìm về Phước An, rồi vài ngày sau lại băng rừng tìm về hướng Nha Trang... lúng túng, chậm chạp thế naò mà mất tới 7 ngày đêm mới về được Diên Khánh, cửa ngõ vào Nha Trang.... Trên đường đi, và cả trên đường sau đó về Sài Gòn, tôi vẫn cảm thấy sát nghiệp là cái gì không phải khaí niệm trừu tượng. Nó là cái gì hết sức cụ thể, có thể cảm nhận hết sức cụ thể, sinh động. Tất nhiên, ai cũng có thể thấy được người chết, ngửi được mùi xác chết, đi vấp phải xác người chết, nghe tiếng người ngã vật ra và rên rỉ... và vân vân. Tôi được nghe kể sau đó, trong trận Ban Mê Thuột, hình như 4 tên chuẩn úy trong nhóm cùng về Sở Hành Chánh Tài Chánh Số 3 với tôi đã vào ngồi ở một lô cốt của Sở, phía đối diện Bộ TTM Sư Đoàn 23, và trấn với thùng lựu đạn và khẩu đại liên. Một quả B-40 đã thổi vào lô cốt này và dĩ nhiên, 4 tên bạn im tiếng luôn. Và có lẽ, lúc đó cũng ít nhất phải có 4 bộ đội Bắc Quân ngã gục, hay có thể là nhiều hơn vài lần. Từ đó tới giờ tôi không có dịp về thăm lại Ban Mê Thuột nữa.
Nơi đây thật sự không phải chỗ kể chuyện hồi ức, hay làm văn chương. Cuộc chiến qua lâu rồi. Gần 30 năm rồi. Nhưng chỉ vì một bản tin trong tuần này về cuộc nội chiến Ba Tây làm tôi chợt nhớ những hình ảnh vừa nói: một sát nghiệp, nó bám vào da mình hệt như làn khói xua hoài không bay hết.
Qua 30 năm rồi, một cựu du kích quân Ba Tây vẫn còn lo đi tìm di cốt của các chiến hữu mất tích. Bản tin tóm lược là ông Micheal Gomes de Almeida, 66 tuổi, cựu du kích quân, được Thư Ký Hội Nhân Quyền Nilmario Miranda giúp sức, đã liên tục mở cuộc đi tìm kiếm tung tích và hài cốt các du kích quân mất tích được suy đoán là bị quân chính phủ xử tử trong thời chế độ quân phiệt ở Xambioa, Ba Tây. Và.sau 3 thập niên, cuộc tìm kiếm "Du Kích Araguaya" đã bắt đầu được giúp đỡ từ Quân Đội Ba Tây, theo lệnh của Tổng Thống Luis Inacio da Silva. Một trang sử của Ba Tây đã được khép lại. Khi đọc tin này, tôi chợt nhớ tới chuyện cái lô cốt mà được nghe là 4 người bạn tử thủ trong đó. Bốn tên mới rời ghế sinh viên, kể như còn con nít trân hà. Nghĩa là có 4 bà mẹ, 4 người cha và 4 gia đình đau khổ. Khi tính cả bên Bắc Quân thì có lẽ phải cả chục gia đình đau khổ. Rồi con số này nhân lên vài ngàn lần, vài chục ngàn lần, vài trăm ngàn lần. Cuộc đời có những nỗi đau quên được, nhưng với các bà mẹ chắc chắn là không hình ảnh nào về con mình bị mờ nhạt.
Mới tuần trước, chợt nghe tin cựu Tướng Nguyễn Khánh có kế hoạch về VN để giúp đỡ thương phế binh, cô nhi quả phụ, gia đình tử sĩ VNCH với sự hỗ trợ từ Bộ Cựu Chiến Binh Hoa Kỳ. Câu chuyện có vẻ như sắp khép lại trang sử nội chiến Việt Nam. Nghe như đoạn chót rồi. Vì nếu đảng CSVN đồng ý như thế, có nghĩa là cả nước đang nói với nhau, thôi chuyện cũ quên đi. Kế hoạch này thực hiện được sẽ có ý nghĩa lớn cực kỳ. Nhưng rồi tự nhiên chuyện này chìm đi. Có thể là Hà Nội còn chống đối hay nghi ngờ, hay có thể là kẹt chuyện gì đó. Trên nguyên tắc, việc làm này sẽ được đồng bào hải ngoại hỗ trợ, vì có gì đẹp hơn là nghĩa cử giúp các chiến hữu. Hay là thiếu phương tiện thực hiện" Thêm nữa, thực tế là, không giúp nhau -- cho những người đang tàn phế vì cuộc chiến -- thì còn làm cái gì tốt đẹp hơn cho nhau" Sát nghiệp rồi cũng phải tới lúc cởi thôi, không bằng cách này thì là cách khác. Dĩ nhiên là vẫn còn cuộc chiến đòi hỏi nhân quyền và dân chủ hóa đất nước, nhưng đây lại là phương diện khác, không dính gì chuyện từ thiện xã hội, chuyện giữa những nỗi đau cần xoa dịu.
Một tiểu thuyết nhan đề "Cây Đàn Miến Điện" của một nhà văn Nhật Bản, bản Việt dịch của giáo sư Đỗ Khánh Hoan, in cũng vài chục năm rồi, có kể về một chiến binh Nhật Bản thời Thế Chiến Thứ 2 đã bỏ trốn để ở lại trên đất Miến Điện, vào chùa Miến để cạo đầu, mặc áo tăng sĩ... và ngày ngày ôm bình bát khất thực, chơi cây đàn dây trong khi đi lại, tụng kinh siêu độ cho tử sĩ, và mục đích chính yếu là: vị sư này muốn tìm xác những chiến binh Nhật và cả các nước khác trong cuộc chiến để chôn cất tử tế. Cuộc chiến ở Miến Điện kinh khủng quá, chết vô số kể. Vị sư này nhất định không về lại Nhật, vì không muốn còn xác một chiến binh nào vùi nơi hốc đá, mép sông.
Bao giờ thì sát nghiệp của Cuộc Chiến VN thực sự xóa được hết" Bao giờ thì cả người thắng trận và người thua trận cùng thấy có nhu cầu tâm linh này, để rồi sẽ chịu ngồi bàn với nhau về nhu cầu dân chủ hóa đất nước, nhu cầu cho mọi tiếng nói bất đồng cũng cần được tôn trọng, nhu cầu đa dạng hóa để cho mọi thành phần dị biệt của toàn dân được góp sức xây dựng đất nước" Và cho những người đang ở bên lề xã hội, những thương phế binh, những người thua trận của cuộc chiến 30 năm trước... được một cơ hội an ủi"
Gửi ý kiến của bạn
