- Bài của Phạm Văn Chính
III. Tiếp theo hai kỳ trước, kỳ này tôi xin nói về Hồng-Ngọc giả được đổ xuống mõ Hồng-Ngọc . Bài này có mục đích nói lên một thực trạng đáng buồn mà cũng muốn nhắc nhở một điều là tại Việt-Nam không phải tất cả Đá Quý đào lên tại mõ đều là ĐÁ THẬT.
Suốt một thời gian khá dài, các mõ Đá Quý của ta từ Bắc tới Nam đều bị bọn gian thương ngoại quốc mướn người đổ Đá giả, tạo ra một tình trạng vàng thau lẫn loan làm điên đầu nhiều nhà kinh doanh Hồng-Ngọc. Họ muốn độc quyền hưởng lợi nên cố tình tạo ra sự phức tạp, tạo ra tai tiếng không tốt khiến cho Hồng-Ngọc Việt-Nam khó bán tại Việt-Nam. Bằng cớ là nhiều thương nhân đã tuyên bố thẳng thừng là : Muốn mua được Hồng-Ngọc thật của Việt-Nam phải mua ở Bangkok chớ không phải ở SaiGon, Hà-Nội!...Do hiểu biết sâu về Hồng-Ngọc, do kiếm lời quá lớn từ nguồn Hồng-Ngọc quý hiếm của nước ta,nhiều thương nhân Thái-Lan đã có mặt rất sớm. Họ thuê khách sạn, thuê cả một đội ngũ người Việt-Nam phục vu. Đội ngũ hằng chục người này có bổn phận chạy xe honda vào các mõ Đá săn lùng..Hễ thấy hay nghe ai đào được Đá có màu đỏ thì đưa họ đến cho các ông chủ đang nằm đợi tại các khách sạn sang trọng.
Hồng-Ngọc Việt-Nam theo con đường đó mà biến đi một cách âm thầm! Việt-Nam bị chảy máu Đá Quý như thế rất lâu mà không ai quan tâm đúng mức! Người ta la làng vì chảy máu vàng mà không thấy ai la làng vì chảy máu Đá Quý hết...
Sau đây là một câu chuyện nói lên thực trạng vừa nói.Vào năm 1994, Ngành Hải-Quan có bắt được một lô Hồng-Ngọc đếm được 9 [chín] viên Đá Quý màu đỏ dạng thô. Trọng lượng từ 5 carats đến 10 carats. Viên nào cũng màu đỏ đẹp mà trong nghề gọi là từ nước một đến nước hai. Không có viên nào nước ba.Cấu trúc ngoài hoàn chỉnh.Do Hải Quan không có chuyên viên về Đá Quý tuy có tham gia một khóa học ngắn ngày, nên phải nhờ đến các kỷ sư địa chất tốt nghiệp trước năm 1975 tại Miền Nam giám định lô Đá Quy.ù.Nhưng khổ nỗi ngành địa chất trước đây trang bị không sâu về Đá Quý , kiến thức lại không được cập nhựt, nên chịu thua trước lô Đá màu đỏ tươi vô cùng đẹp mắt này! Một em làm việc ở ngành Hải Quan, có dịp biết tôi qua một khóa học Đá Quý đề nghị cấp trên mời tôi giám định dùm.
Tôi không sao từ chối được lời mời mặc dù tôi vốn không thích làm công việc dễ bị đụng chạm này.Xem xong, tôi cho biết trong số 9 viên Đá này chỉ có 2 viên Đá thật. Còn 7 viên là Đá giả sản xuất tại Thái-Lan. Một kỹ sư địa chất khá lâu năm trong nghề hỏi tôi nhờ yếu tố nào tôi xác định được nhanh chóng lại không cần dùng thiết bị máy móc chuyên môn.Tôi trả lời nhờ quen mắt. Tôi đã từng nhìn thấy loại Đá giả này nhiều ngoài thị trường và thông tin về loại Hồng-Ngọc giả này đã được phanh phui trong cac tài liệu chuyên môn phổ biến một cách giới hạn. Phải theo dỏi sát các thông tin này mới nắm bắt kịp để giảng dạy và mới tránh được lầm lẫn đáng tiếc mà thôi....
Bảy viên Hồng-Ngọc giả nói trên là Ruby Verneuil được đưa vào lò nấu để tạo ra những hình tượng giả khiến cho người thiếu kinh nghiệm và am hiểu sâu rất dễ tưởng là Hồng-Ngọc thật. Còn về hinh dạng cấu trúc thì người tacũng tạo ra rất giống Hồng-Ngọc thật. Có điều thật đáng chú ý là loại Hồng-Ngọc giả này giá chỉ bằng một phần ngàn của Hồng-Ngọc, nên ngươì bị lầm sẽ phải lỗ lã rất nặng, có thể sạt nghiệp dễ dàng!
Hải Quan cho biết họ bắt lô Hồng-Ngọc này từ một du khách ngoại quốc.Vì mua lầm hàng giả, nên ngay cả đem được về nước ông du khách này cũng bị thiệt hại lớn!
Tất nhiên bị bắt thì kể như trắng tay rồi!
Ruby Verneuil,tức là một loại Hồng-Ngọc được chế tạo trong phòng thí nghiệm, có tên là Ruby Nhân-tạo cũng có độ cứng 9 Mohs như Hồng-Ngọc, cũng là oxyt nhôm , có công thức hóa học là Al2O3 như Hồng-Ngọc, cũng trong suốt và đỏ đẹp,cũng bền trong môi trường nhiệt độ cao...Vì thế đào lên từ mõ thì thật khó mà nhận ra được ngay bằng đôi mắt thiếu chuyên môn hoặc chuyên môn mà thiếu cảnh giác. Tất nhiên là người tạo ra tình trạng này thì nhứt định không thể lầm lẫn được.Tình trạng Hồng-Ngọc giả làm theo phương pháp Verneuil mà còn tạo được sự lầm lẫn tai hại thì nếu Ruby Douros của Hy Lạp được đổ xuống mõ sự lầm lẫn còn dễ dàng hơn bội phần vì loại Ruby Nhân tạo được chế tạo bằng phương pháp nuôi tinh thể này khó nhận diện hơn Ruby Verneuil nhiều ngay cả có dùng thiết bị chuyên môn. Kỳ sau chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu loại Hồng-Ngọc Nhân tạo đặc biệt này.
Phạm văn Chính