Kháng chiến quân Lào sẽ dựa vào nước nào để lật đổ chế độ Vạn Tượng" Đó là quan tâm của các nhà phân tích tuần này. Công ty tình báo tư nhân Stratfor đã đưa ra bản phân tích mới, cho thấy các nước như Mỹ, Thái, Việt, Cam Bốt, Miến Điện đều không mong muốn biến động bùng nổ ở Lào, và nước duy nhất muốn thọc tay vào quậy ở Vạn Tượng nhiều phần sẽ là Trung Quốc. Dưới đây là phần lược dịch của nhà báo Kim Lai về bản phân tích Stratfor.
Khái lược
Ngày 3 tháng bẩy, một nhóm võ trang Lào và Thái đã tấn kích trạm hải quan ngay tại Vang tao, tỉnh giáp ranh biên giới nằm ở phía nam Lào. Cuộc tấn kích đã để lại có tối thiểu sáu xác chết, ngay sau một loạt bom nổ mới đây đã gán cho phiến quân Hmong tại Lào, cuộc tấn kích này trùng hợp với việc diện kiến Hoa kỳ cả tháng của hoàng tử Lào. Chính vụ đột kích này hình như chứng tỏ có sự ủng hộ tài chánh và chính trị của những người Lào đang ở nước ngoài, sự đột khởi về các hoạt động của dân quân tại Lào cứ kéo dài, thế nào cũng làm các nước từng có mặt tại Lào trước đây sẽ nhúng tay vào, trong đó có Trung quốc.
Phân tích
Ngày 3 tháng bẩy, một nhóm 60 dân quân có vũ trang, trong nhóm này có một vài người được tuyển từ các nông trại tại Thái Lan, đã tấn công trạm hải quan tại Vang Tao, ngay dọc biên giới Lào-Thái. Cuộc đột kích này đã để lại sáu xác chết của nhóm đột kích và có 27 nguời bị Thái Lan bắt giữ khi đào tẩu dã băng qua ranh giới. Cuộc tấn kích này ngay tại tiền đồn, nó hình như chứng tỏ dân quân Lào đang tìm sự ủng hộ về tài chánh và chính trị để lật đổ chế độ Lào cộng, một chế độ đã nắm quyền một phần tư thế kỷ.
Cuộc bạo động bén gót theo loạt nổ bom tại các nơi khác của Lào, đã gán cho dân quân của sắc tộc Hmong, xẩy ra trong lúc hoàng tử Sauryavong Savang lưu vong của Lào diện kiến Washington và yêu cầu Hoa kỳ ủng hộ để đưa hoàng tử về Lào tranh đấu cho chế độ dân chủ. Nhờ tiềm thế đã chứng tỏ để mộ quân tình nguyện ngay trên đất Lào và quyên tiền ủng hộ của dân Lào hiện đang ở nước ngoài, vấn đề nổi lên như đang reo mầm để có nội chiến tại các nước Đông dương hay chỉ là khuynh hướng tiếp tục tạo ra những cuộc bạo động ở mức độ thấp để chế độ phải thay đổi chiều hướng theo như dân chúng đang mong muốn theo trào lưu của thế giới hiện nay.
Cuộc đột kích đồn biên giới được tổ chức sơ khởi như để chứng minh cho nhìn thấy lòng mong muốn của dân chúng nhiều hơn là có ý lật đổ ngay chế độ hiện đang cầm quyền. Cuộc đột kích đã xẩy ra tại đồn biên giới của tỉnh Champasak nằm tuốt phía nam Lào, xa cách thủ đô Vạn Tượng. Dân quân Lào là các nông dân sống ngay tại biên giới và nằm bên ranh của Thái Lan, các nông dân này đã được cung cấp tiền và hứa cấp đất đai khi chế độ cộng sản cầm quyền tại thủ đô Vạn Tượng được hạ xuống, theo như nguồn tin quân sự của Thái Lan đã cho tờ báo Bangkok Post biết.
Tiếp theo vụ đột kích này, hoàng tử Sauryavong đã cho đài truyền thanh Radio France International của Pháp biết, họ hàng hoàng gia đã sẵn sàng hy sinh để quang phục xứ sở, tạo một nước Lào có tự do, hòa bình và dân chủ.
Cùng loạt bom nổ đã gán cho sắc tộc Hmong và cuộc tấn kích mới nhất này vàp tiền đồn biên giới, đối phương của chế độ Lào hiện nay đã tỏ ra có khả năng mở ra những cuộc tấn kích giới hạn vào cớ sở chính quyền. Nhóm dân quân Lào được trang bị súng AK-47, hỏa tiễn, súng phóng lựu, lựu đạn và mặc đồng phục ngụy trang, theo như báo Bangkok Post đã mô tả trong bài tường trình.
Súng đạn trong vùng còn rất dễ kiếm, các súng đạn này là súng đạn của cảnh sát và quân đội đã được tích lũy từ nhiều năm và cũng có thể mua lậu vũ khí chế tạo tại Trung quốc. Chỉ có quân tình nguyện tuyển dụng hãy còn hiếm. Houmphan Sayasith là nhà lãnh đạo chính phủ lưu vong của Lào đã cho đài Radio France International biết, lực lượng của quân Lào cộng sản nằm tại các biên giới Lào Thái và Lào Kampuchia tất cả có khoảng 900 người, nhưng chính quyền Lào lại cho biết con số thấp hơn con số này.
Tuy nhiên, có thể tuyển dụng những nông dân Lào nghèo khó ngay sát biên giới Thái Lan để nâng số quân tình nguyện. Một bản tuờng gần đây của viện Mekong Environment Resource Institute cho biết sự khủng hoảng tài chánh của Á châu đã làm cho các nông dân lâm vào cảnh khốn khó, nhất là miền đông bắc của Thái Lan, nơi này có thể là nơi xung dụng dân Thái làm quân tình nguyện. Những nhà tổ chức dân quân Lào có thể được các cộng đồng người Lào lưu vong đang sống nhiều tại Mỹ và tại Canada, nhất là tại Pháp, nơi hoàng tử sống lưu vong, ủng hộ tài chánh.
Song ngoài sự chú ý của dân thường, một cuộc dấy loạn rộng lớn cần có sự hỗ trợ của một nước ra tay giúp về tiếp vận, hậu cứ và huấn luyện. Trong khi đó lực lượng thực dân cũ của Đông dương, như nuớc Pháp, ít có ý đồ chiến lược để lật gọng chính quyền Lào hiện nay và cho khuấy rối trong vùng bằng lực lượng như Fulro.
Về phần Hoa kỳ không mảy may có ý phá hoại chính quyền Lào cộng sản. Mối đe dọa tại Lào Hoa kỳ không để tâm mấy về vùng này, hơn nữa không có giá trị chiến lược đối với Hoa kỳ. Sự chia rẽ giữa Lào với Việt Nam Hoa kỳ còn đang trong nghi ngờ cho tới khi nhìn thấy có sự cạnh tranh gây ảnh hưởng của Trung quốc và Việt Nam tại Lào. Hơn nữa vì đã đương đầu tại Kosovo, diễn tiến hòa bình đang xẩy ra tại Trung Đông và Iraq, còn nhiều vấn đề khác Hoa kỳ đặt Lào vào hàng ưu tiên thấp và có thể bật đèn xanh để giải quyết bất cứ khi nào mà không cần có mặt của người Hoa kỳ.
Theo vùng của khối Liên Hiệp Pháp cũ này, chỉ còn có vài chọn lựa. Việt Nam hỗ trợ chế độ Lào đương thời về mặt tài chánh cũng như chính trị. Chính quyền Kampuchia nằm trong tay của Thủ tuớng Hun Sen đã có sẵn quan hệ ngày xưa với Việt Nam, vì vậy Kampuchia không có ý phá hoại chế độ của Lào.
Thái Lan đã từng đụng độ với Lào tại ranh giới và hiện nay đang bận tâm về các vấn đề biên giới với nước Miến Điện. Chính quyền Bangkok sẽ không đếm xỉa tới hoạt động của dân quân Lào khi họ không gây rắc rối cho Thái Lan và cũng không màng tới chuyện hỗ trợ sự nổi loạn của dân Lào.
Tuy nhiên về lâu dài, Trung quốc có thể chú ý tới và hỗ trợ. Mối quan hệ giữa Lào và Trung quốc ít có khi nào tỏ ra thân thiện, Lào đong đưa tùy theo tình hình chính trị của Việt Nam. Trong một trận đánh nhau ngắn giữa Lào và Thái Lan, Trung quốc đã cung cấp đạn pháo binh loại rẻ tiền cho Thái Lan, theo như báo The Nation cho biết.
Dân quân Lào đang cảm thấy có sự sung mãn về sự ủng hộ tài chánh và chính trị, một cơ hội nào đó đưa lại làm cho Trung quốc ra tay can thiệp vào Lào như khi tình bang giao giữa Việt nam và Trung quốc bị đổ vỡ. Các dấu hiệu trên chưa để cho Trung quốc có ý đồ xông vào Vạn Tượng, Bắc Kinh có thể sẽ đặt một chế độ thân Trung quốc tại Lào trong tương lai xa.
Gửi ý kiến của bạn
