HANOI (KL) - Tin của AFP, khoa học gia Hoa kỳ bắt đầu tới công trường tại miền nam của Việt Nam ngày thứ hai để khảo sát ảnh hưởng của chất khai quang mầu da cam của Hoa kỳ trước đây, như thử thiện chí hợp tác có sẵn của Hanoi để viện trợ cho Việt Nam hàng triệu Mỹ kim.
Cuộc tham quan này do Tiến sĩ chuyên gia Arnold Schecter của Hoa kỳ hướng dẫn, tiến sĩ sang Việt Nam với tư cách hoàn toàn không dính vào việc công, nhưng sự hợp tác mà tiến sĩ nhận được sẽ được Nội các của Hoa kỳ quan sát chặt chẽ để đánh dấu hiệp ước về lằn ranh mậu dịch thành công ngày thứ năm trước khi thỏa ước cũ mất hiệu lực vào tháng giêng.
Muời ngàn người Việt Nam vẫn còn bị đau khổ vì sự ô nhiễm của 200 kg chất dioxin gây ra bịnh ung thư, được chứa trong 60 triệu lít chất mầu da cam mà quân đội Hoa kỳ đã phun trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam khi hai kẻ cựu thù đã không chịu nhường bước.
Chứng cớ khoa học mới nhất đưa ra hậu quả có tính chất lâu dài có thể lớn như đã e ngại, cả hai Thứ trưởng Quốc phòng William Cohen của Hoa kỳ và nhà đại sứ Pete Peterson đã cho biết Hoa Thịnh Đốn sẵn sàng cho tài trợ để có sự khảo cứu hỗn hợp hai bên.
Nhưng nội các Hoa kỳ nói rõ, đầu tiên Hanoi phải tỏ vẻ cởi mở hơn về tội trạng khép buộc, Quốc hội Hoa kỳ cho, khai thác vấn đề này với mục đích tuyên truyền và như tiếp tay để moi tiền thuế của dân Hoa kỳ. “Cuộc tham quan của tôi là một trường hợp thử nghiệm. Sự tham quan này đuợc Quốc hội Hoa kỳ và văn phòng tổng thống theo rõi sát để xem Hanoi có để cho chúng tôi làm công tác quá đơn giản này như lấy mẫu đất, mẫu thực phẩm và những mẫu chất hóa học còn lắng đọng,” theo như lời của Ts Schecter, người được toà Bạch ốc tiếp trước khi lên đường sang Việt Nam.
Tiến sĩ đã cho biết: “Nhà nước tôi đã quan tâm và muốn công bố công tác y tế hợp tác giữa Việt Nam và Hoa kỳ về ảnh hưởng của chất mầu da cam, nhưng phải có hành động cởi mở trong việc chia sẻ với nhau trong việc lấy mẫu thử nghiệm và các dữ kiện đã thu lượm.”
Tiến sĩ Schecter là một thành viên độc nhất chính thức của phái đoàn khoa học Hoa kỳ sang thăm Việt Nam để nghiên cứu vấn đề của chất mầu da cam. Cú quan trọng nhất trong sự hợp tác khảo sát của hai chính quyền là cán bộ phi cảng đã tịch thu tất cả các mẫu lấy được và các hồ sơ về y tế do toán khảo cứu 1995 đã thu thập truớc.
Tiến sĩ Schecter đã cho biết, “Các hồ sơ được gửi thường xuyên cho Tổ chức Y tế Thế giới, nhưng nhà cầm quyền Việt Nam lại nói những hồ sơ đó là tài sản riêng của nhân dân Việt Nam.”
“Nhà khoa học này chính là một cựu chiến binh đã từng phục vụ tại Việt Nam, ông đã gia nhập vào đoàn khoa học để thu thập mẫu thực phẩm, mẫu đất và mẫu hoá chất còn lắng động tại những vùng có sự hiện diện của chất dioxin, như vùng chung quanh căn cứ không quân Biên Hòa, nằm xa thành phố thủ đô Saigon.
Theo các hồ sơ giải mật cho biết, căn cứ không quân là khu đã xẩy ra tai họa trong thời chiến với khoảng 20 ngàn và 28 ngàn lít chất mầu da cam đã bị rớt và đổ ra.
Trong chuyến công tác khảo cứu hồi năm ngoái, Tiến sĩ Schecter đã tìm ra mức dioxin thấy ghi cao nhất bất kỳ nơi nào tại Việt Nam kể từ năm 1973, mức độ dioxin này đang đả phá giả thuyết trước đây là chất độc sẽ dần dần lẫn vào trong môi sinh.
Thử nghiệm 20 người thường ăn cá lấy gần sông, tìm thấy 19 người có mức độ dioxin cao bình thường.
Tiến sĩ Schecter muốn lấy 180 mẫu cơ bản gửi cho phòng thí nghiệm của Tổ chức Y tế Thế giới tại Đức để phân tích, để đánh giá vùng ảnh hưởng rộng như thế nào và nó đe dọa vùng lân cận của Sai gon ra sao.
Nhưng khi tiến sĩ làm việc với đoàn khảo cứu của Việt Nam, sự phân tích đã do một phòng thí nghiệm trung lập làm xong, khi mang các mẫu này ra khỏi Việt Nam, tiến sĩ phải xin phép.
Nhà khoa học Hoa kỳ đã cho biết, ông không hiểu đây có phải là tập quán làm việc của guồng máy hành chánh hay là thái độ hống hách của nhà cầm quyền, họ đã không hiểu việc khẩn trương chạy theo từng tiếng tic tac của đồng hồ đang trôi dần vào tháng mười một, tới lúc Hoa kỳ cho bầu tổng thống mới.
“Tổng thống Clinton đã giúp Việt Nam nhiều hơn các tổng thống Hoa kỳ khác hay bất cứ vị tổng thống kế vị nào về tám năm sau này, thời gian của nội các Clinton sắp sửa hết,” theo như lời tiến sĩ Schecter đã cho biết.
Tiến sĩ nói thái độ của các cán bộ cầm quyền thiệt là khó hiểu, họ chẳng sợ gì chất dioxin có thể đe dọa tới sự xuất khẩu quan trọng như cá và các hải sản để giúp cho nền kinh tế Việt Nam hưng thịnh.
Tiến sĩ Schecter cho biết: “Chúng tôi được tin đồn, có quốc gia cạnh tranh với Việt Nam đã cho phân tích chất dioxin có trong thủy sản của Việt Nam.”
Chuyên gia của trường đại học University of Texas đã cho biết, ông đặc biệt quan tâm về Chính phủ Việt Nam khước từ để đưa ra những kết quả khảo cứu trên toàn quốc về hậu quả của chất độc mầu da cam như đã lớn tiếng nói năm 1997.
Các báo chí Việt nam đã đưa ra kết quả của cuộc khảo cứu được hoàn tất vào cuối năm ngoái, đã tìm thấy 30 ngàn nạn nhân của chất độc mầu da cam, ít hơn quá nửa con số 67 ngàn người theo như dự đoán trước đây.
Tiến sĩ đã nói: “Vấn đề này là chúng tôi đang làm công tác khoa học hay là đã bị lôi vào sự tuyên truyền của cả đôi bên.”