Trong số trước, VB đã lược trình về hoạt động của các đơn vị thuộc Lực lượng Đặc nhiệm Úc Đại Lợi tham chiến tại Việt Nam từ 1965 đến 1971. Như đã trình bày, trong cuộc chiến đấu bảo vệ lãnh thổ, chống làn sóng xâm nhập ồ ạt của quân CSBV vào Miền Nam, Quân đội VNCH được sự tiếp ứng của lực lượng Hoa Kỳ và lực lượng Đồng minh gồm các binh đoàn tác chiến thuộc Quân đội các nước: Đại Hàn, Úc Đại Lợi, Tân Tây Lan, Thái Lan. Sau đây là lược ghi về hoạt động của các lực lượng Tân Tây Lan và Thái Lan tham chiến tại Việt Nam.
Trong cương vị tư lệnh Lực lượng Đồng minh tại Việt Nam từ 1965 đến tháng 5/1968, đại tướng Westmoreland đã nhận xét về khả năng tác chiến của quân đội Tân Tây Lan như sau: Lực lượng Tân Tây Lan ngang bằng với lực lượng Úc Đại Lợi. Người Úc và Tân Tây Lan cũng hợp tác thành lập một phi đội Không quân đặc biệt để yểm trợ các đơn vị có khả năng đánh cận chiến và tuần tiểu đường dài. Thành tích của họ thật thần kỳ. (Riêng về quân đội Úc chiến đấu tại Việt Nam, đại tướng Westmoreland đánh giá là rất thiện nghệ. Vị tướng này đã hết lời khen ngợi khả năng chiến đấu của các đơn vị Úc mà theo ông trong chiến tranh du kích thì “quân đội Úc chẳng khác nào quân đội Đức thời hậu Versailles, theo đó cấp nào cũng có khả năng chỉ huy theo cấp số của mình).
* Các đơn vị Tân Tây Lan trong đội hình của Trung đoàn hỗn hợp Hoàng Gia Úc-Tân Tây Lan:
Giữa năm 1965, hưởng ứng lời kêu gọi của Hoa Kỳ, chính phủ Tân Tây Lan đã cử một pháo đội gồm 4 khẩu đội 105 ly, 15 quân xa, với quân số 108 người sang Việt Nam. Đơn vị này được hải vận đến Sài Gòn vào ngày 26 tháng 7/1965, và đã được bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng Hòa đón tiếp trọng thể trong một buổi lễ tổ chức tại bến Bạch Đằng, dưới sự chủ tọa của vị tham mưu trưởng Liên quân QL.VNCH lúc bấy giờ là thiếu tướng Linh Quang Viên (thăng trung tướng 1967), trước sự chứng kiến của đông đảo phóng viên các nhật báo, đài phát thanh Sài Gòn, các hãng thông tấn quốc tế có phái viên hoạt động tại Việt Nam. Sau phần nghi thức quân cách, vị sĩ quan chỉ huy pháo đội đã trình diện đơn vị lên vị chủ tọa và quan khách, rồi hướng dẫn vị tham mưu trưởng QL.VNCH duyệt hành quân của pháo đội. Cách thức chào kính và quân phục của quân nhân Tân Tây Lan gần giống với quân nhân Úc, vì cả hai nước này đều thuộc khối Liên Hiệp Anh và cùng thừa nhận uy quyền của Nữ hoàng Anh qua sự đại diện của vị Toàn quyền, do đó nhiều đơn vị Úc và Tây Tây Lan đều có thêm 2 chữ Hoàng gia trong danh hiệu.
Trở lại với lễ đón tiếp đơn vị đầu tiên của Quân đội Tân Tây Lan tham chiến tại Việt Nam, báo chí tại Sài Gòn đã dành cho pháo đội này một sự trân trọng khi loan tin và đăng hình ảnh về buổi lễ này ở trang nhất, ngoài ra đài phát thanh Sài Gòn và đài Quân Đội VNCH đã tường thuật chi tiết trong phóng sự đặc biệt.
Sau đơn vị Pháo binh đầu tiên, trong ba tháng cuối năm 1965 và trong hai năm 1966, 1967, có thêm một số đại đội Bộ binh khác của Lục quân Tân Tây Lan được điều động sang Việt Nam. Riêng về Pháo binh, ngày 17/10/1967, đơn vị Pháo binh thứ hai được gửi đến Việt Nam với quân số 170 người, nâng tổng số quân Tân Tây Lan tham chiến lên 546 quân nhân. Theo sự thỏa thuận giữa hai chính phủ Úc và Tân Tây Lan, trong thời gian tham chiến tại Việt Nam, các đơn vị Tây Tây Lan chiến đấu chung với các đơn vị Úc thuộc Lực lượng Đặc nhiệm 1. Trong đội hình của lực lượng này, luôn luôn có sự phối hợp giữa 1 tiểu đoàn Úc và một hay hai đại đội Tân Tây Lan. Các thành phần thuộc binh đoàn hỗn hợp này mang thêm danh hiệu là Trung đoàn Hoàng Gia Úc/Tân Tây Lan (ANZAC), sau danh hiệu của tiểu đoàn.
Trong thời gian từ 1965 đến 1970, một số đơn vị Tân Tây Lan đã tham dự nhiều cuộc hành quân do bộ chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Úc tổng chỉ huy, trong đó có một số cuộc hành quân quy mô như: hành quân Holsworthy vào tháng 8/1966, hành quân Broken Hill tháng 6/1967 tại Phước Tuy, hành quân giải tỏa áp lực CQ quanh các căn cứ Úc tại Biên Hòa trong năm 1968, hành quân Goodwood trong 9 tuần lễ tại ranh giới Phước Tuy, Biên Hòa và Long Khánh từ thượng tuần tháng 12/1968 đến ngày 10/2/1969.
Cũng cần ghi nhận rằng, do quân số ít, nên các đơn vị Tân Tây Lan ít khi hành quân độc lập mà thường tham dự các hành quân phối hợp với lực lượng Úc và chịu sự chỉ huy tổng quát của các đơn vị trưởng Úc, do đó các chiến công của quân nhân Tân Tây Lan ít khi được nhắc đến. Trong các bản báo cáo về kết quả hành quân, bộ chỉ huy các binh đoàn của Úc luôn luôn xem đơn vị Tân Tây Lan như là một thành phần thống thuộc, và các bản tin chiến sự về các cuộc hành quân phối hợp do phát ngôn viên Quân sự của Úc phổ biến cho báo chí thường chỉ ghi là cuộc hành quân do lực lượng Úc tổ chức, và không nhắc đến sự tham dự của các đơn vị Tân Tây Lan.
Ngoài các hoạt động phối hợp với lực lượng bộ chiến Úc, quân nhân Tân Tây Lan được giao thêm một số nhiệm vụ khác trong Lực lượng đặc nhiệm hoặc đơn vị tiếp vận. Đến năm 1971, chính phủ Tân Tây Lam giảm quân xuống còn 1 đại đội trong binh đoàn hỗn hợp ANZAC.
* Đại tướng Westmoreland nhận xét về khả năng tác chiến của liên quân Úc-Tân Tây Lan:
Trong cương vị tư lệnh Lực lượng Đồng minh tại Việt Nam từ 1965 đến tháng 5/1968, đại tướng Westmoreland đã nhận xét về khả năng tác chiến của quân đội Tân Tây Lan như sau: Lực lượng Tân Tây Lan ngang bằng với lực lượng Úc Đại Lợi. Người Úc và Tân Tây Lan cũng hợp tác thành lập một phi đội Không quân đặc biệt để yểm trợ các đơn vị có khả năng đánh cận chiến và tuần tiểu đường dài. Thành tích của họ thật thần kỳ. (Riêng về quân đội Úc chiến đấu tại Việt Nam, đại tướng Westmoreland đánh giá là rất thiện nghệ. Vị tướng này đã hết lời khen ngợi khả năng chiến đấu của các đơn vị Úc mà theo ông trong chiến tranh du kích thì “quân đội Úc chẳng khác nào quân đội Đức thời hậu Versailles, theo đó cấp nào cũng có khả năng chỉ huy theo cấp số của mình).
* Lực lượng Thái Lan trên chiến trường Việt Nam:
Thái Lan là quốc gia thứ năm gửi quân sang tham chiến tại Việt Nam. Đơn vị Thái Lan đầu tiên đến Sài Gòn vào ngày 20 tháng 9/1967 là một tiểu đoàn của Trung đoàn Mãng Xà Vương (tên bằng tiếng Anh là Queen’s Cobra, các bản tin chiến sự do Tổng cục Chiến tranh Chính trị QL.VNCH phổ biến cho báo chí ghi là Trung đoàn Mãng Xà Vương). Đến ngày này, tổng số lực lượng Đồng minh tại Việt Nam được ghi nhận như sau: Hoa Kỳ: 465,000 quân, Đại Hàn: 45,000 quân, Liên quân Úc-Tân Tây Lan: 6,400 quân, Phi Luật Tân: 2,000 quân (lữ đoàn Dân sự vụ). Những ngày cuối tháng 9 và thượng tuần tháng 10, các đơn vị thuộc Trung đoàn Mãng Xà Vương lần lượt đến Việt Nam. Đến ngày 17 tháng 10/1967, toàn bộ Trung đoàn Mãng Xà Vương gồm 2,300 quân nhân đã được chính phủ VNCH tiếp đón trọng thể tại ấp Phú Hội, quận Nhơn Trạch, tỉnh Biên Hòa. Trung đoàn này được giao trách nhiệm phụ trách bình định khu vực này. Sau Trung đoàn Mãng Xà Vương, chính phủ Thái Lan tiếp tục gửi quân sang tham chiến tại Việt Nam theo tiến trình như sau:
Ngày 28/10/1967, bộ trưởng Nội vụ Thái Lan tuyên bố sẽ gửi thêm 12 ngàn quân sang tham chiến tại Việt Nam. Ngày 14 tháng 11/1967, Thái Lan chính thức công bố sẽ gửi sang Việt Nam một lực lượng chừng 20 ngàn quân do Hoa Kỳ võ trang. Ngày 18 tháng 12/1967, thủ tướng Thái Lan tuyên bố: Chánh phủ Hoa Kỳ đã được thông báo là 15,000 chí nguyện quân Thái Lan chờ huấn luyện để sang chiến đấu tại Việt Nam. Chiến cụ Hoa Kỳ sẽ được chở tới Thái Lan cho đoàn quân này. Ngày 12 tháng 1/1968, trong dịp ghé ngang Sài Gòn, thủ tướng Thái Lan tuyên bố tại phi trường Tân Sơn Nhất là Thái Lan sẽ gửi thêm 12 ngàn quân. Đó là dự tính của chính phủ Thái Lan, thế nhưng trong thực tế, tính đến cuối năm 1967, lực lượng quân đội Thái Lan tại Việt Nam có khoảng 4,400 quân, và đến giữa năm 1968, tổng quân số Thái Lan khoảng 11 ngàn người. Đến ngày 22 tháng 11/1969, Thái Lan quyết định gửi thêm 2,000 quân sang Việt Nam.
Trong hồi ký Bản Tường Trình Của Một Người Lính, khi đánh giá về hoạt động và khả năng chiến đấu của lực lượng Thái Lan, đại tướng Westmoreland đã ghi lại như sau:
Sự nhiệt thành của người Thái trong công cuộc chiến đấu chống lại phiến quân Cộng sản cũng đã thể hiện khi chính phủ Thái công bố gửi chí nguyện quân sang Việt Nam. Tại Thủ đô Vọng Các đã thu hút 5 ngàn người tình nguyện, trong đó có cả con trai của thủ tướng đương quyền. Người này sau đó sang phục vụ tại Việt Nam thật.
Trung đoàn Chí nguyện quân đầu tiên của Thái lấy tên là Mãng Xà Vương đến Việt Nam vào mùa hè 1967 (thật sự đơn vị đầu tiên của trung đoàn đến VN vào tháng 9/1965-chú thích của VB). Tôi (đại tướng Westmoreland) bố trí cho trung đoàn này làm quen với tình hình bằng cách để hoạt động chung với Sư đoàn 9 Bộ binh Sài Gòn đóng tại hướng Đông Nam Sài Gòn và giữ một phần trách nhiệm trong kế hoạch bảo vệ tỉnh Biên Hòa. Sau đó, lực lượng Thái Lan tăng lên 11 ngàn người, được cải danh thành Sư đoàn Báo Đen do thiếu tướng D.Yose làm tư lệnh.
Vì người Thái chỉ được huấn luyện chừng mực nào đó nên họ không mấy hăng hái trong các cuộc tấn công địch, nhưng nếu bị tấn công thì họ chiến đấu rất anh dũng. Vào khuya một đêm nọ, trước Giáng sinh năm 1967, một tiểu đoàn CQ tấn công vào một đại đội Thái (hoạt động chung với Hoa Kỳ), nhân viên truyền tin của đại đội này là một binh sĩ Hoa Kỳ, hạ sĩ nhất Ralph O’ Connor. Qua sáng hôm sau tôi đến thăm lại trận địa, thì thấy xác CQ nằm ngổn ngang. Mọi người đều ca ngợi công lao của hạ sĩ Connor trong việc gọi phi pháo yểm trợ. Anh không chỉ làm nhiệm vụ của một nhân viên truyền tin mà còn giúp cho viên đại đội trưởng trong đồn điều khiển các cuộc đánh trả những cuộc tấn công của địch. (Biên soạn dựa theo các bản tin chiến sự hàng ngày của Tổng cục Chiến tranh Chính trị QL.VNCH phổ biến cho báo chí, hồi ký của đại tướng Westmoreland-nhà xuất bản Sự Thật, tài liệu của KBC).
Kỳ sau: Liên quân Đồng Minh trên chiến trường Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn
