Về xã hội, người Việt trên đất Mỹ được xếp vào khối sắc tộc thiểu số. Thiểu số theo xã hội học có nghĩa đơn giản là, ở ngoài rìa dòng chánh và lệ thuộc sắc tộc đa số (Society the Basics, Macionis, 2000). Về chánh trị, chế độ dân chủ của Mỹ là dân chủ đại diện. Tức là quyền làm chủ của nhân dân được nhân dân giao cho những người đại diện dân cử khi đầu phiếu. Thật, cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại Quân Cam là cộng đồng người Việt hải ngoại lớn nhứt thế giới. Đúng, Little Saigon là thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn CS. Nhưng dưới cái nhìn nặng tính xã hội, chánh trị Mỹ như nói trên, cộng đồng người Mỹ gốc Việt là một cộng đồng lớn thật, biểu tình nhiều thật, nhưng sức mạnh chánh trị thì giờ này "yếu xìu", chẳng được bao nhiêu.
Tại sao" Vì người Việt chưa chơi đúng luật chơi của trò chơi dân chủ Mỹ. Ứng cử viên Mỹ cóc cần biết cộng đồng người Việt, nam phụ lão ấu, được bao nhiêu. Biết chi cho mệt vì bao nhiêu vần đề công ăn việc làm, nhà ở, bịnh viện, an sinh xã hội phải đặt ra và giải quyết. Những người làm chánh trị, sống bằng nghề đại diện dân, chỉ cần biết cộng đồng người Việt có bao nhiêu cử tri, bao nhiêu đi bầu, có thể tự mình hay biết liên kết để làm ra một đại diện dân cử hay không. Và thức tế đã chứng minh cái yếu ấy của cộng đồng người Việt khi nhìn vào hội đồng thành phố người Việt ở đông nhứt, chỉ mới le hoe đôi người và ở Quốc Hội tiểu và liên bang là con số 0 to tướng.
Con số thống kê cử tri gốc Việt đi bầu sẽ nói lên lý do yếu xìu đó. Theo thống kê năm 2000, Orange County có 135 ngàn người Việt, trong đó 65 ngàn ghi danh đi bầu, chiếm 5% tổng số cử tri toàn Quận. Nhưng thực tế chỉ đếm được có 35 ngàn người đi bầu thôi. Nói khác cứ 10 người Việt đủ loại, chỉ có hơn 6 người ghi danh và sau cùng còn 3 người đi bầu thôi. Trong khi đó tỷ lệ đi bầu thường của các sắc dân trên toàn Mỹ trong kỳ bầu cử Tổäng thống 1996 là, Trắng 69%, Đen 59%, Hispanics 30% (US Bureau of the Census, 1998). Hỏi cử trị người Việt bầu cử yếu xìu như vậy, bảo người Việt mạnh chánh trị, làm sao mạnh được với Mỹ, là một nước chánh quyềân vốn được xây dựng bằng lá phiếu, một chế độ do dân cử tạo nên. Nhưng chưa, nếu đi sâu hơn để tìm hiểu bao nhiêu già, bao nhiêu trẻ đi bầu, càng thấy bi đát hơn. Chỉ có non 10% lớp trẻ ghi danh đi bầu trong danh sách cử tri chung 65 ngàn người Việt. Và cũng chỉ có 1 phần 4 số cử tri trẻ đã ghi danh, thực sự đi bầu mà thôi.
Bịnh thờ ơ đi bầu là một bịnh trầm kha, một biến chứng nguy hại của nền dân chủ Mỹ. Nó xuất phát từ lập luận bầu ai lên cũng thế thôi, chẳng có gì thay đổi. Nó dẫn đếán tình trạng đại diện dân trở thành một cái nghề của những người giàu làm chánh trị chuyên nghiệp, một việc làm ăn 1 vốn 4 lời. Trong cuộc bầu cử Tổng Thống năm 1996, chỉ khoảng 50% người ghi danh đi bầu. Và trong cuộc bầu cử sơ bộ 1998, chưa tới 20% cử tri ghi đanh đến phòng phiếu (US Bureau of the Census. 98). Một thứ bịnh trầm kha như vậy làm gì không ảnh hưởng đến cử tri VN. Ai càng hoà nhập mau và nhiều vào dòng chính văn hoá hay chánh trị Mỹ, càng bị lây binh thờ ơ đi bầu của Mỹ. Lớp trẻ Mỹ gốc Việt là thí dụ điển hình.
Nhưng hoàn cảnh và nhu cầu của người Việt không cho phép cử tri người Việt làm biêáng đi bầu. Muốn đấu tranh cho tự do, dân chủ nhân quyền có kết quả; muốn không có những cái mô như mô Kerry đấp cản trở Dư Luật Nhân quyền cho VN, muốn quốc kỳ VNCH còn được treo mà không bị Mỹ thay bằng cây cờ CS, muốn ngày Lễ Tết truyền thống, ngày lễ chánh trị được tổ chức tôn vinh, được diễn hành rầm rộ, những cái muốn đó sẽ không được nếu không chuẩn bị ngay bây giờ. Phải đầu tư ngay từ bây giờ: ghi tên đi bầu, trao đổi với ứng cử viên để sữ dụng lá phiếu giọt nước tràn thắng cử cho gà nhà.
Quyền bầu cử không quan trọng bằng ứng cử. Theo dõi mẩu phiếu bầu cử toàn tiểu bang, người Việt buồn 5 phút. Quá ít người Việt ứng cử! Nhưng chả sau, ta cần người đấu tranh cho tự do dân chủ nhân quyền chớ không cần phải là người VN. Dân cử người Việt mà gia nô cho bọn tài phiệt Trắng, tài phiệt Tàu, không dám mở miệng sợ mắc quai với quan thầy thì "Việt chỉ hại Việt" thôi. Ba tuần này là năm tuần quan yếu để nhân sĩ cộng đồng người Việt làm cuộc trao đồi mật với những ứng cư viên không phải là người Việt để được bảo đảm chánh nghĩa ï đấu tranh của người Việt có nguời tiếp sức.
Muốn tăng số cử tri, gia đình, bè bạn nhắc nhau ghi danh là chuyện quan trọng. Nhưng quan trọng hơn là tạo không khi tranh cử. Bích chuơng biểu ngữ chỉ giúp cho ứng cử viên, mà không giúp gì cho cử tri cảvì không có chương trình ứng cử của ứng cử viên. Tạo hào hứng bằng chất vấn ứng cử viên, tạo diều kiện cho ưng cử viên tranh luận để cử tri so sánh là cách lôi kéo cử tri đến phòng phiếu. Đối với người tái cử, nếu không khinh thường cử tri, ít nhứt cũng phải có bản tường trình gọn đã làm gì cho cử tri. Nếu muốn kiếm phiếu VN mà đòi gây quỹ 100 đô một người dư, ủng hộ Thương Ước, im lìm đồng lõa với TNS Kerry ém nhẹm Dư Luật Nhân quyền VN, là xúc phạm thô bạo cử tri người Mỹ gốc Việt. Cử tri Việt qua Mỹ tị nạn là thành phần lợi tức khiêm tốn, tội gì bỏ ra 100 đô để mua đĩa đồ ăn. Nhưng cử tri VN có cái quí hơn, là lá phiếu. Lá phiếu đó nhứt định để dành cho nguời dám nói, dàm lám, dám gắn bó với cử tri người Mỹ gốc Việt. Lá phiếu đó sẽ không dành cho người dân cử mị dân lúc cần thì o bế lấy phiếu cử tri, đến khi đắc cử thì biệt tích, hay xuân thu nhị kỳ về đơn vị, lễ hội ăn trên ngồi trước, đòi phát biểu trước mọi người để chuồng, viện cớ bận rộn công vu. Tạo tranh luận hào hứng, cạnh tranh quyết liệt sẽ lôi kéo cử tri Việt trẻ dễ dàng. Không thể cả nễ đại diện dân cử Mỹ bây giờ như cả nễ cố vấn Mỹ khi xưa. Cử tri người Việt bây giờ nếu chưa làm ra được một đại diện dân cử, ít ra cũng thừa sức góp bàn tay lớn tạo ra được họ ở Cali này. Người Việt đã đến lúc tự khẳng định thế lực và vai trò mình với Mỹ bằng cách ghi danh đi bầu nhiều, bầu đúng, cử xứng người có lợi cho chánh nghĩa tự do, dân chủ, nhân quyền Mỹ Việt đều trân trọng.
Tại sao" Vì người Việt chưa chơi đúng luật chơi của trò chơi dân chủ Mỹ. Ứng cử viên Mỹ cóc cần biết cộng đồng người Việt, nam phụ lão ấu, được bao nhiêu. Biết chi cho mệt vì bao nhiêu vần đề công ăn việc làm, nhà ở, bịnh viện, an sinh xã hội phải đặt ra và giải quyết. Những người làm chánh trị, sống bằng nghề đại diện dân, chỉ cần biết cộng đồng người Việt có bao nhiêu cử tri, bao nhiêu đi bầu, có thể tự mình hay biết liên kết để làm ra một đại diện dân cử hay không. Và thức tế đã chứng minh cái yếu ấy của cộng đồng người Việt khi nhìn vào hội đồng thành phố người Việt ở đông nhứt, chỉ mới le hoe đôi người và ở Quốc Hội tiểu và liên bang là con số 0 to tướng.
Con số thống kê cử tri gốc Việt đi bầu sẽ nói lên lý do yếu xìu đó. Theo thống kê năm 2000, Orange County có 135 ngàn người Việt, trong đó 65 ngàn ghi danh đi bầu, chiếm 5% tổng số cử tri toàn Quận. Nhưng thực tế chỉ đếm được có 35 ngàn người đi bầu thôi. Nói khác cứ 10 người Việt đủ loại, chỉ có hơn 6 người ghi danh và sau cùng còn 3 người đi bầu thôi. Trong khi đó tỷ lệ đi bầu thường của các sắc dân trên toàn Mỹ trong kỳ bầu cử Tổäng thống 1996 là, Trắng 69%, Đen 59%, Hispanics 30% (US Bureau of the Census, 1998). Hỏi cử trị người Việt bầu cử yếu xìu như vậy, bảo người Việt mạnh chánh trị, làm sao mạnh được với Mỹ, là một nước chánh quyềân vốn được xây dựng bằng lá phiếu, một chế độ do dân cử tạo nên. Nhưng chưa, nếu đi sâu hơn để tìm hiểu bao nhiêu già, bao nhiêu trẻ đi bầu, càng thấy bi đát hơn. Chỉ có non 10% lớp trẻ ghi danh đi bầu trong danh sách cử tri chung 65 ngàn người Việt. Và cũng chỉ có 1 phần 4 số cử tri trẻ đã ghi danh, thực sự đi bầu mà thôi.
Bịnh thờ ơ đi bầu là một bịnh trầm kha, một biến chứng nguy hại của nền dân chủ Mỹ. Nó xuất phát từ lập luận bầu ai lên cũng thế thôi, chẳng có gì thay đổi. Nó dẫn đếán tình trạng đại diện dân trở thành một cái nghề của những người giàu làm chánh trị chuyên nghiệp, một việc làm ăn 1 vốn 4 lời. Trong cuộc bầu cử Tổng Thống năm 1996, chỉ khoảng 50% người ghi danh đi bầu. Và trong cuộc bầu cử sơ bộ 1998, chưa tới 20% cử tri ghi đanh đến phòng phiếu (US Bureau of the Census. 98). Một thứ bịnh trầm kha như vậy làm gì không ảnh hưởng đến cử tri VN. Ai càng hoà nhập mau và nhiều vào dòng chính văn hoá hay chánh trị Mỹ, càng bị lây binh thờ ơ đi bầu của Mỹ. Lớp trẻ Mỹ gốc Việt là thí dụ điển hình.
Nhưng hoàn cảnh và nhu cầu của người Việt không cho phép cử tri người Việt làm biêáng đi bầu. Muốn đấu tranh cho tự do, dân chủ nhân quyền có kết quả; muốn không có những cái mô như mô Kerry đấp cản trở Dư Luật Nhân quyền cho VN, muốn quốc kỳ VNCH còn được treo mà không bị Mỹ thay bằng cây cờ CS, muốn ngày Lễ Tết truyền thống, ngày lễ chánh trị được tổ chức tôn vinh, được diễn hành rầm rộ, những cái muốn đó sẽ không được nếu không chuẩn bị ngay bây giờ. Phải đầu tư ngay từ bây giờ: ghi tên đi bầu, trao đổi với ứng cử viên để sữ dụng lá phiếu giọt nước tràn thắng cử cho gà nhà.
Quyền bầu cử không quan trọng bằng ứng cử. Theo dõi mẩu phiếu bầu cử toàn tiểu bang, người Việt buồn 5 phút. Quá ít người Việt ứng cử! Nhưng chả sau, ta cần người đấu tranh cho tự do dân chủ nhân quyền chớ không cần phải là người VN. Dân cử người Việt mà gia nô cho bọn tài phiệt Trắng, tài phiệt Tàu, không dám mở miệng sợ mắc quai với quan thầy thì "Việt chỉ hại Việt" thôi. Ba tuần này là năm tuần quan yếu để nhân sĩ cộng đồng người Việt làm cuộc trao đồi mật với những ứng cư viên không phải là người Việt để được bảo đảm chánh nghĩa ï đấu tranh của người Việt có nguời tiếp sức.
Muốn tăng số cử tri, gia đình, bè bạn nhắc nhau ghi danh là chuyện quan trọng. Nhưng quan trọng hơn là tạo không khi tranh cử. Bích chuơng biểu ngữ chỉ giúp cho ứng cử viên, mà không giúp gì cho cử tri cảvì không có chương trình ứng cử của ứng cử viên. Tạo hào hứng bằng chất vấn ứng cử viên, tạo diều kiện cho ưng cử viên tranh luận để cử tri so sánh là cách lôi kéo cử tri đến phòng phiếu. Đối với người tái cử, nếu không khinh thường cử tri, ít nhứt cũng phải có bản tường trình gọn đã làm gì cho cử tri. Nếu muốn kiếm phiếu VN mà đòi gây quỹ 100 đô một người dư, ủng hộ Thương Ước, im lìm đồng lõa với TNS Kerry ém nhẹm Dư Luật Nhân quyền VN, là xúc phạm thô bạo cử tri người Mỹ gốc Việt. Cử tri Việt qua Mỹ tị nạn là thành phần lợi tức khiêm tốn, tội gì bỏ ra 100 đô để mua đĩa đồ ăn. Nhưng cử tri VN có cái quí hơn, là lá phiếu. Lá phiếu đó nhứt định để dành cho nguời dám nói, dàm lám, dám gắn bó với cử tri người Mỹ gốc Việt. Lá phiếu đó sẽ không dành cho người dân cử mị dân lúc cần thì o bế lấy phiếu cử tri, đến khi đắc cử thì biệt tích, hay xuân thu nhị kỳ về đơn vị, lễ hội ăn trên ngồi trước, đòi phát biểu trước mọi người để chuồng, viện cớ bận rộn công vu. Tạo tranh luận hào hứng, cạnh tranh quyết liệt sẽ lôi kéo cử tri Việt trẻ dễ dàng. Không thể cả nễ đại diện dân cử Mỹ bây giờ như cả nễ cố vấn Mỹ khi xưa. Cử tri người Việt bây giờ nếu chưa làm ra được một đại diện dân cử, ít ra cũng thừa sức góp bàn tay lớn tạo ra được họ ở Cali này. Người Việt đã đến lúc tự khẳng định thế lực và vai trò mình với Mỹ bằng cách ghi danh đi bầu nhiều, bầu đúng, cử xứng người có lợi cho chánh nghĩa tự do, dân chủ, nhân quyền Mỹ Việt đều trân trọng.
Gửi ý kiến của bạn
